Η πρόσφατη κινηματογραφική υπερπαραγωγή «Ναπολέων» του Ρίντλεϊ Σκοτ, με τον Χοακίν Φοίνιξ στον πρωταγωνιστικό ρόλο, δίχασε για το σενάριό της αλλά απέσπασε διθυραμβικές κριτικές για τη σκηνοθεσία και την ερμηνεία του διάσημου ηθοποιού στο ρόλο του Γάλλου στρατηγού.
Σε άρθρο του BBC, αναφέρεται πως το φιλμ εξετάζει τις κατακτήσεις του Ναπολέοντα υπό το πρίσμα, αλλά και ως «σύμπτωμα» του έρωτά του με την Ζοζεφίνα, μία γυναίκα που έγινε παθιασμένος έρωτας, σύζυγος και αργότερα πρώην του Γάλλου Αυτοκράτορα. Ήταν όμως το ειδύλλιό τους πραγματικά ρομαντικό, ή επηρεάστηκε από τις εξωραϊστικές τάσεις του σινεμά;
Οι καταβολές της Ζοζεφίν
Στην ταινία, η Ζοζεφίν, την οποία ενσαρκώνει η ηθοποιός Βανέσα Κίρμπι, αναπαρίσταται ως 14 χρόνια νεότερη του Ναπολέοντα. Η αλήθεια όμως είναι πως την ημέρα του γάμου τους, η γυναίκα της υψηλής κοινωνίας ήταν 6 χρόνια μεγαλύτερη από τον αγαπημένο της, ενώ «πείραξε» τους αριθμούς στο πιστοποιητικό, μειώνοντας την ηλικία της κατά 4 χρόνια για να φαίνεται το ζευγάρι πιο... ταιριαστό.
Είναι άγνωστο αν η Ζοζεφίν έτρεφε ειλικρινή αισθήματα για τον στρατηγό. Έχοντας μείνει χήρα κατά τη Γαλλική Επανάσταση, αφού ο σύζυγός της, Αλεξάντρ ντε Μποαρνέ, πλούσιος γόνος αξιωματικού του Ναυτικού, είχε φυλακιστεί και εκτελέστηκε από τους επαναστάτες, ενώ η ίδια είχε παραμείνει υπό κράτηση μέχρι και μερικές ημέρες μετά το θάνατο του άντρα της.
Μετά από την περίοδο αυτή, η Ζοζεφίν παρέμεινε στους κύκλους της υψηλής κοινωνίας, προσπαθώντας να ανανεώσει τις κοινωνικές της διασυνδέσεις, αφού είχε χάσει τις αιτιάσεις της στην περιουσία του συγχωρεμένου συζύγου αλλά και του πατέρα της. Έχοντας περάσει τα τριάντα, η γυναίκα ήταν απελπισμένη να βρει γρήγορα ένα καλό «προξενιό».
Ένας «θολωμένος» γάμος
Μέσω της σχέσης που καλλιέργησε με τον Γάλλο πολιτικό Πωλ Μπαρά, η Ζοζεφίν πείσθηκε να παντρευτεί τον ανερχόμενο τότε Ναπολέοντα, ο οποίος την ήθελε παθιασμένα. Μερικούς μήνες μετά τη γνωριμία και τον άμεσο γάμο τους, τον Μάρτιο του 1796, ο Βοναπάρτης κλήθηκε να αναχωρήσει για να ηγηθεί του στρατού στο ιταλικό μέτωπο.
Από εκεί, ο Ναπολέοντας άρχισε να «βομβαρδίζει» τη νεόνυμφη με ερωτικά γράμματα, στα οποία το πάθος του ξεπερνούσε τα όρια της εμμονής και του συναισθηματικού εκβιασμού: «Δεν μου γράφεις ποτέ, δεν νοιάζεσαι για τον σύζυγό σου. Δεν παίρνω ποτέ νέα σου, είμαι σίγουρος ότι δεν με αγαπάς πια», παραπονιέται στις επιστολές του ο στρατηγός.
«Κάθε μέρα μετράω τις αδικίες που μου έκανες. Μαστιγώνομαι σφοδρά για να σταματήσω να σε αγαπάω», αναφέρει στις πιο δραματικές του «καταχωρήσεις».
Όταν τελικά η Ζοζεφίν μετέβη στην Ιταλία, έπρεπε πέρα από τα γράμματα να υποφέρει και την ασταμάτητη παρακολούθηση, αφού ο παθιασμένος Ναπολέοντας δεν είχε ξεπεράσει τις ανασφάλειές του. Σύντομα όμως τα αισθήματα του ίδιου άρχισαν να φθίνουν. Αντιμετώπιζε τη σχέση τους περισσότερο ως μία πολιτική συμβολή και λιγότερο ως καρπό συναισθημάτων.
Η απιστία αλλά και η πολιτική
Όπως εκτιμά η αρθρογράφος, η Ζοζεφίνα δεν έκανε κράτη στην εκμετάλλευση της πολιτικής μόχλευσης που της παρείχε ο γάμος της, ίσως μάλιστα για να ανακτήσει συμβολικά τον έλεγχο που της είχε στερήσει ο Ναπολέοντας.
Την πολιτική ισχύ αυτής της ένωσης άρχισαν φυσικά να επιβουλεύονται πολλοί παράγοντες, μεταξύ αυτών και η οικογένεια του Ναπολέοντα, που ήθελε να ξεφορτωθεί τη φιλόδοξη γυναίκα.
Τελικά, η παράνομη σχέση της Ζοζεφίν με τον Ιππόλυτο Σάρλ διέρρευσε και έφτασε στον Βοναπάρτη ενώ βρισκόταν σε στρατιωτική επιχείρηση στην Αίγυπτο. Αν και αρχικά εξοργίστηκε, τελικά ο στρατηγός συγκράτησε τα αισθήματά του για να περισώσει τον γάμο.
Η «καλοσύνη» του εισακούστηκε βέβαια, αφού η Ζοζεφίν άσκησε αποφασιστική πολιτική επιρροή, μέσω της αριστοκρατικής της θέσης και της «γυναικείας» της διπλωματίας, που συνέβαλε στην άνοδο του Βοναπάρτη στην εξουσία, μετά το πραξικόπημα του 1799.
Το διαζύγιο που δημιούργησε πιο ειλικρινή σχέση
Μετά την παγίωση της αυτοκρατορίας του, προέκυψε το θέμα της διαδοχής του Γάλλου μονάρχη, αλλά η Ζοζεφίνα αδυνατούσε να μείνει έγκυος. Το ζευγάρι άρχισε να απομονώνεται, και η πορεία προς το διαζύγιο, υπό την πίεση της «πολιτικής τεκνοποίησης», διαγράφηκε ξεκάθαρα.
Τελικά, το 1809, το διαζύγιο επικυρώθηκε, ενώ για τα μάτια του κόσμου ανακοινώθηκε ως μία «αναγκαία θυσία» για τη διασφάλιση του μέλλοντος του έθνους. Παρ'όλες τις προστριβές και τα κρυφά μίση όμως, ο Ναπολέοντας και η Ζοζεφίνα κατάφεραν να διατηρήσουν μία, αν όχι τρυφερή, νηφάλια και ειλικρινή σχέση. Ακόμα και μετά τον χωρισμό, την επισκεπτόταν και συνέχισε να της στέλνει γράμματα μέχρι τον επόμενο γάμο του, ενώ η ίδια τον συνεχάρη για τον γιο που απέκτησε με τη Δούκισσα του Αψβούργου, Μαρία - Λουίζα.
Λίγο πριν την στρατιωτική του ήττα στο Βατερλώ το 1815, ο Ναπολέοντας επισκέφθηκε για μία τελευταία φορά τη Ζοζεφίνα στην εξοχική της κατοικία στα περίχωρα του Παρισιού. Δεν έμελλε να την ξαναδεί όμως, αφού η γυναίκα απεβίωσε το 1914, ενώ ο ίδιος μαχόταν τους Ρώσους.
Μετά την ήττα του, ο έκπτωτος Βοναπάρτης πέρασε τις τελευταίες μέρες του προτού εξοριστεί στο ίδιο εξοχικό. Είναι μέχρι και σήμερα δύσκολο να προσδιοριστεί η πραγματική φύση της σχέσης τους. Πολύ λίγα από τα γράμματα της Ζοζεφίνα έχουν διασωθεί, ώστε να γνωρίζουμε τα πραγματικά της αισθήματα.
Ίσως στην αρχή να αδιαφορούσε για τον Ναπολέοντα ως ερωτικό σύντροφο, ίσως να μην τον αγάπησε ποτέ πραγματικά. Στη δύση τους, φαίνεται πως και οι δύο είχαν συνηθίσει ο ένας τον άλλο αρκετά. Κανείς όμως δεν μπορεί να πει αν ο έρωτάς τους ξεπέρασε ποτέ την αγάπη τους για την εξουσία.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
