Νοσοκομεία: Από τη Δευτέρα το νέο μοντέλο προμήθειας φαρμάκων – Τι αλλάζει

Με το νέο σύστημα τα σκευάσματα τα οποία έχουν ήδη περάσει από διαδικασία διαπραγμάτευσης, δηλαδή οι φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ήδη υπογράψει συμφωνίες με την Επιτροπή Διαπραγμάτευσης Τιμών φαρμάκων, θα αγοράζονται μόνο από την ΕΚΑΠΥ και όχι από το κάθε νοσοκομείο ξεχωριστά, όπως γίνεται μέχρι σήμερα.

Όσον αφορά στα σκευάσματα για τα οποία συνάπτονται συμβάσεις με τις εταιρείες μετά από διαγωνισμούς, η ΕΚΑΠΥ θα υπογράφει μία εκτελεστική σύμβαση για τους διαγωνισμούς, δηλαδή θα έχει τον έλεγχο της εκτέλεσης των ποσοτήτων που έχει δεσμευτεί ότι θα αγοράσει το κράτος για τα νοσοκομεία. Οι παραγγελίες των νοσοκομείων θα τίθενται ηλεκτρονικά, μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας, στην οποία θα έχουν πρόσβαση τόσο τα νοσοκομεία όσο και οι φαρμακευτικές εταιρείες

Τέλος, η ΕΚΑΠΥ, αναλαμβάνει την έκδοση και τον καταλογισμό των υποχρεωτικών επιστροφών (clawback) και εκπτώσεων (rebate). Μάλιστα, όπως ανέφερε ο αντιπρόεδρός της, Κωνσταντίνος Γαλανάκης, σε ημερίδα της Ελληνικής Εταιρείας Market Access, την Τετάρτη (29/3), ο φορέας θα εκδώσει και τις επιστροφές του 2022.

Με την εφαρμογή του νέου μοντέλου, θα περιοριστεί η γραφειοκρατία, ενώ το υπουργείο Υγείας θα είναι σε θέση να έχει σαφή εικόνα ανά πάσα στιγμή για την πορεία των παραγγελιών φαρμάκων σε όλα τα νοσοκομεία της χώρας, ώστε να επιτευχθεί ορθολογική διαχείριση των πόρων.

Το ισχύον μοντέλο και οι ληξιπρόθεσμες οφειλές

Σήμερα τα 110 δημόσια νοσοκομεία της χώρας προμηθεύονται τα φάρμακα από 90 φαρμακευτικές εταιρείες με απευθείας παραγγελίες ή μέσω των διαγωνιστικών διαδικασιών που «τρέχει» η ΕΚΑΠΥ για τα γενόσημα.  Η τιμολόγηση των προϊόντων γίνεται από την εκάστοτε εταιρεία ανά νοσοκομείο, ενώ η έκδοση του clawback καθυστερεί, λόγω του πλήθους των παραστατικών και της κατακερματισμένης διαδικασίας. Η καθυστέρηση των πληρωμών διαμορφώνεται μεσοσταθμικά στους 10-12 μήνες από την παράδοση, με αποτέλεσμα τη συνεχή παραγωγή ληξιπρόθεσμων οφειλών. 

Σημειώνεται ότι οι ληξιπρόθεσμες οφειλές των νοσοκομείων διογκώνονται, την ώρα που τα «φέσια» του Δημοσίου αποτελούν φλέγον θέμα, στο πλαίσιο της ενισχυμένης επιτήρησης.  Είναι ενδεικτικό ότι, σύμφωνα με το μηνιαίο δελτίο στοιχείων γενικής κυβέρνησης, που δημοσιεύθηκε στις 3 Μαρτίου, τον Ιανουάριο του 2023 τα ληξιπρόθεσμα των νοσοκομείων ανήλθαν στα 1.075 εκατ. ευρώ από 739 εκατ. ευρώ τον Ιανουάριο του 2022 (αύξηση 45%), ενώ συγκρίνοντας τον Δεκέμβριο του 2022 (909 εκατ.) με τον Δεκέμβριο του 2021 (606 εκατ.) παρατηρείται αύξηση 50%.

Τα οφέλη από το νέο σύστημα

Με κεντρικό αγοραστή την ΕΚΑΠΥ, ο προϋπολογισμός για νοσοκομειακά φάρμακα μεταφέρεται από τα νοσοκομεία στο «ταμείο» της Αρχής, η οποία αναλαμβάνει και την τιμολόγηση, απαλλάσσοντας τις εταιρείες από μία δαιδαλώδη διαδικασία. Όπως τόνισε ο κ. Γαλανάκης, σήμερα εκδίδονται συνολικά 45.000 τιμολόγια κάθε μήνα, από τις εταιρείες προς το κράτος, με αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στην αποζημίωση, οι οποίες επιφέρουν με τη σειρά τους καθυστερήσεις στην εκκαθαρίσεις των συναλλαγών. Μέχρι τον Ιούνιο, ο αριθμός των τιμολογίων εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στα 5.500. 

Σύμφωνα με τον αντιπρόεδρο της ΕΚΑΠΥ, τα οφέλη από τη νέα διαδικασία συνοψίζονται στα εξής:

• Το νοσοκομείο θα γνωρίζει με ακρίβειά το χρόνο και τις ποσότητες παράδοσης. Θα έχει το σύνολο της πληροφορίας συστημικά και με κάθε τρόπο ενημέρωσης (e-mail, sms, σύστημα)
• Οι νοσοκομειακοί φαρμακοποιοί θα έχουν για πρώτη φορά πλήρη λίστα με τους διαγωνισμούς και τις συμφωνίες που έχουν κλείσει σε πραγματικό χρόνο
• Η εξόφληση των φαρμακευτικών εταιρειών θα γίνεται πλέον εντός 90 ημερών. Θα υπάρχει πλήρως ψηφιακή διαδικασία τιμολόγησης και εκκαθάρισης δαπανών
• Θα επιτευχθεί η άμεση έκδοση των επιστροφών στις οποίες υποχρεούνται οι φαρμακευτικές λόγω υπέρβασης δαπάνης (rebate και clawback). 

Παράλληλα, θα υπάρχουν αναλυτικά στοιχεία και πληροφορίες για τα σκευάσματα που διακινούνται στο κανάλι των νοσοκομείων, ενώ οι εταιρείες θα έχουν απευθείας πρόσβαση στο σύνολο όχι μόνο των δικών τους πωλήσεων, αλλά και του cluster στο οποίο συμμετέχουν. Τέλος, οι πληρωμές θα γίνονται προγραμματισμένα και δεν θα παράγονται πλέον ληξιπρόθεσμα χρέη, τα οποία εκτιμάται ότι θα μειωθούν κατά περίπου 250 εκατ. ευρώ το χρόνο.

Πάντως, ενώ η «πρεμιέρα» του νέου μοντέλου έχει προγραμματιστεί για τις 3 Απριλίου, δεν είναι βέβαιο ότι θα μπορέσει να εφαρμοστεί άμεσα σε όλα τα νοσοκομεία, καθώς -σύμφωνα με τον κ. Γαλανάκη- ορισμένα από αυτά δεν είναι ακόμα έτοιμα να μεταφέρουν τα αντίστοιχα κονδύλια στο κεντρικό «ταμείο» της ΕΚΑΠΥ.