2015. Η Βανέσα Βαν Έντουαρντς, μια 34χρονη -τότε- ανύπαντρη Ολλανέζα, αποφάσισε ότι ήθελε να αποκτήσει παιδί. Χωρίς να έχει μόνιμο εραστή ή σύζυγο, αποφάσισε να κάνει πράξη την επιθυμία της μέσω ενός δωρητή σπέρματος. Ανακάλυψε τον κατάλληλο υποψήφιο από την ιστοσελίδα PrideAngel.com. Η Βανέσα προσελκύστηκε ιδιαίτερα από το προφίλ του Τζόναθαν Τζέικομπ Μέιγκιερ. Ήταν όμορφος, με μπλε μάτια και σγουρά ξανθά μαλλιά. Μουσικός στο επάγγελμα –όπως και η Βανέσα. «Χωρίς δεύτερη σκέψη, αποφάσισα να έρθω σε άμεση επικοινωνία μαζί του», λέει η Βανέσα.
Συναντήθηκαν σε έναν πολυσύχναστο σιδηροδρομικό κόμβο της Χάγης. «Αντίκρισα ακριβώς αυτό που είχα δει στο προφίλ του, συνδυαστικά με μια ευγενική συμπεριφορά προς το πρόσωπό μου και μια αυθόρμητη διάθεσή του να μου μιλήσει για το παρελθόν του, τους γονείς, τους φίλους και τις αγαπημένες του συνήθειες», λέει η Βανέσα. Θα της παρείχε το σπέρμα του με ένα κέρδος 165 ευρώ για τον ίδιο, κάτι που μετά από τρεις μήνες, έγινε πράξη. Η Βανέσα κυοφόρησε τον καρπό του Τζόναθαν, φέροντας στον κόσμο μια πανέμορφη κόρη.
Παρ’ όλα αυτά, η μητέρα ανησυχούσε. Η Ολλανδία είναι μια μικρή χώρα, όπου οι πιθανότητες μιας πιθανής ερωτικής συνεύρεσης του κοριτσιού της -όταν μεγάλωνε- με κάποιον συνομήλικο, ο οποίος μπορεί να ήταν ένα ακόμη σπέρμα του «επαγγελματία» δότη Τζόναθαν, της δημιουργούσε άγχος για έναν πιθανό, ακούσιο, αλλά καθόλου σπάνια αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης κληρονομικών ελαττωμάτων-λόγω αιμομιξίας.
Ειδικά, όταν η Βανέσα ανακάλυψε ότι ο εν λόγω δότης είχε «δημιουργήσει» με το σπέρμα του τουλάχιστον 175 παιδιά στην Ολλανδία, σχεδόν εξαγριώθηκε.
1978: Γεννιέται το πρώτο παιδί με τη μέθοδο εξωσωματικής γονιμοποίησης. Δεκαετίες μετά, η δωρεά σπέρματος μετατράπηκε σε μια ακμάζουσα παγκόσμια επιχείρηση, καθώς οι ιδιωτικές κλινικές γονιμότητας, οι τράπεζες σπέρματος και οι δότες έχουν επιδιώξει να καλύψουν τη ζήτηση των γονέων που θέλουν να γεννήσουν παιδιά-και οι οποίοι δεν μπορούν να τα αποκτήσουν με τη φυσιολογική διαδικασία-, δημιουργώντας στην ουσία μια «βιομηχανία». Η οποία, ωστόσο, δεν ρυθμίζεται επαρκώς. Τουλάχιστον σε κάθε ξεχωριστό κράτος στην Ευρώπη, ένα συνονθύλευμα νόμων αντιμετωπίζει φαινομενικά ποιοι μπορούν να δωρίσουν, πού και πόσο συχνά, εν μέρει για να αποφύγουν την ενίσχυση γενετικών αναπηριών λόγω αιμομιξίας στον πληθυσμό.
Στη Γερμανία, για παράδειγμα, ένας δότης σπέρματος δεν μπορεί να «παράγει» περισσότερα από 15 παιδιά. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το όριο φτάνει στα 10. Στις Κάτω Χώρες, η ολλανδική νομοθεσία ανεβάζει το όριο στα 25, ενώ στις ΗΠΑ δεν υπάρχει «ταβάνι», με τις νομοθετικές ρυθμίσεις σε τρίτες χώρες να είναι πλήρως απούσες, δίνοντας την ευκαιρία στις εκεί τράπεζες σπέρματος να δημιουργούν μια πραγματικά πολυεθνική στρατηγική, τόσο όσον αφορά στην παραγωγή και φύλαξη του σπέρματος, όσο και στο μάρκετινγκ. Σαφώς, όσον αφορά και στα κέρδη.
«Είναι επικίνδυνο για τα ίδια τα παιδιά»
Οι ειδικοί ιατροί στην εξωσωματική γονιμοποίηση λένε ότι οι ανεξέλεγκτες δωρεές σπέρματος από νεαρούς άνδρες, από κάθε γωνιά του κόσμου, οι οποίοι εκμεταλλεύονται την κατάσταση για να κερδίσουν λίγα χρήματα, περιέχει υψηλό ρίσκο ασθενειών, που δεν έχουν να κάνουν μόνο με μια πιθανή -έως και απίθανη-αιμομιξία. H Ινδή καθηγήτρια γενετικής και μαιευτήρας, Δρ Σρούτρι Μπαζιάζ, επισημαίνει: «Συνήθως, στη συστηματική δωρεά σπέρματος οδηγούνται άτομα με σοβαρή ανάγκη χρημάτων, εξαιτίας της εξάρτησής τους από ναρκωτικά και αλκοόλ. Και με δεδομένο ότι οι ελεγκτικοί μηχανισμοί στις ιδιωτικές τράπεζες σπέρματος -ειδικά στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας-, δεν παρέχουν ενδελεχείς εξετάσεις στους υποψήφιους δότες σπέρματος, το ενδεχόμενο μιας νέας γενιάς παιδιών που θα μεταμορφωθούν σε ενήλικες με ανίατες, χρόνιες ασθένειες, καραδοκεί».
Η Δρ Μπαζιάζ τονίζει: «Τα παιδιά είναι τα μόνα θύματα σε αυτήν την περίπτωση. Μολονότιτα αυξημένα ποσοστά υπογονιμότητας στο σύγχρονο κόσμο να έχει οδηγήσει πολλά ζευγάρια στη λύση της εξωσωματικής γονιμοποίησης από μια τράπεζα σπέρματος, το μέγα ερώτημα είναι κατά πόσο είστε έτοιμοι να αντιμετωπίσετε το ρίσκο μιας πιθανής αιμομιξίας ή μιας χρόνιας ασθένειας, η οποία πιθανώς να χτυπήσει την πόρτα σας από τη στιγμή που θα έχετε στην αγκαλιά σας το πολυπόθητο μωρό σας».
Τα νέα νομικά «οχυρά»
Για την καταπολέμηση του φαινομένου των «κατά συρροή» δοτών σπέρματος, πρώτη η Ολλανδία εφαρμόζει νέα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενός κεντρικού μητρώου για τους υποψήφιους εθελοντές, ώστε να αποτρέψουν πολλούς άνδρες να κάνουν δωρεές σπέρματος σε πολλές κλινικές ταυτόχρονα. Η Δρ Μόνικα Μόσταρ, καθηγήτρια γενετικής ιατρικής και σύμβουλος του Ολλανδικού Υπουργείου Υγείας, δήλωσεσε πρόσφατο υπόμνημά της προς την Ευρωβουλή: «Το πρώτο βήμα είναι να ελέγχονται εξονυχιστικά οι δότες, σε επίπεδο DNA. Το δεύτερο βήμα είναι να μειωθούν οι δότες, με μέγιστο αριθμό τις 12 σπερματεγχύσεις-εφ’ όρου ζωής. Ωστόσο, χρειαζόμαστε επιπλέον ενίσχυση της νομοθεσίας, ώστε να αποτρέψουμε τις εισροές σπέρματος εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, κάτι το οποίο όχι μόνο διέπεται από παράνομες μεθοδεύσεις μέσω των ιδιωτικών κλινικών, αλλά που επιπρόσθετα, είναι πιθανό να δημιουργήσει μια νέα γενιά “ανεξέλεγκτων” χρόνιων παθήσεων, με όποιο κόστος συνεπάγεται στα εθνικά συστήματα υγείας κάθε κράτους-μέλους της Ε.Ε.».
Η Μόσταρ πρότεινε επίσης το εξής: «Κάθε δότης σπέρματος, ο οποίος παρουσιάζει την εθελοντική του υπηρεσία μέσω social media, αποφεύγοντας τη νόμιμη διαδικασία μεταξύ επίσημης τράπεζας σπέρματος ή πιστοποιημένου ιατρού εξειδικευμένου στην εξωσωματική γονιμοποίηση, θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος πως θα εκπλαγεί από καταστροφικές νομικές συνέπειες της πράξης του».
Διαβάστε ακόμα
Η καραντίνα είναι δύσκολο πράγμα. Για τους ανύπαντρους, ακόμη χειρότερο
Αμερικανός δωρητής σπέρματος έχει 150 παιδιά σε όλο τον κόσμο
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
