Τους τελευταίους μήνες, οι επιστήμονες της ψυχικής υγείας έχουν ένα τεράστιο φορτίο να διαχειριστούν, που προέρχεται από τους ολοένα και περισσότερους ασθενείς τους, οι οποίοι βιώνουν ένα πλήθος διαταραχών που έφερε η πανδημία στην ψυχική τους ισορροπία. Και είναι γεγονός, ότι η εποχή της Μεγάλης Κατάθλιψης που δημιούργησε ο Covid-19 -ακόμη μεγαλύτερης και από εκείνης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο-, δημιουργεί έναν πρωτόγνωρο πονοκέφαλο για τους ίδιους τους θεραπευτές ψυχικής υγείας.
Εδώ είναι οι 6 τάσεις που ανησυχούν περισσότερο τους επιστήμονες ψυχικής υγείας με γνώμονα τις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες τραυματικές (και μετατραυματικές) ψυχικές επιπτώσεις που δημιούργησε η πανδημία το 2020.
Αύξηση κατάθλιψης και άγχους
Είναι σαφές ότι οι άνθρωποι παλεύουν σκληρά με την ψυχική τους ισορροπία κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας, αλλά οι πραγματικοί αριθμοί είναι συγκλονιστικοί. Τα συμπτώματα κατάθλιψης τριπλασιάστηκαν από τα ποσοστά προ-πανδημίας (από 8,5% σε 27,8%) σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό JAMA Network Open. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όσοι είχαν χαμηλότερους κοινωνικούς και οικονομικούς πόρους -και μεγαλύτερη έκθεση στο στρες εξαιτίας απώλειας της εργασίας τους- ανέφεραν ένα μεγαλύτερο βάρος των συμπτωμάτων, προβλέποντας μια μεγαλύτερη αύξηση των ποσοστών μέσα στο 2021.
Περισσότεροι άνθρωποι έχουν επίσης δηλώσει αυτοκτονικές σκέψεις, αν και η έρευνα δείχνει ότι οι θάνατοι από αυτοκτονία δεν έχουν αυξηθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας. Τον Ιούνιο, το Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) ανέφερε ότι δύο φορές περισσότεροι Αμερικανοί είχαν σκεφτεί σοβαρά την αυτοκτονία μέσα στο 2020 σε σύγκριση με το 2018 (10,7% έναντι 4,3%). Ο Τζος Νας, ψυχοθεραπευτής και κλινικός διευθυντής του Village Institute for Psychotherapy στη Νέα Υόρκη, λέει: «Η πλειοψηφία των ανθρώπων που σκέφτονται την αυτοκτονία δεν θέλουν πραγματικά να πεθάνουν. Απλώς θέλουν να σταματήσει ο πόνος που βιώνουν από το έντονο στρες. Κάποιοι ανησυχούν μήπως νοσήσουν βαριά και πεθάνουν, κάποιοι ανησυχούν για τη σχέση τους που δεν πηγαίνει καλά, και πολλοί είναι εκείνοι που βλέπουν τα οικονομικά τους να καταρρέουν».
Οι διατροφικές διαταραχές στο προσκήνιο
Αντιμέτωποι με εκατοντάδες αναρτήσεις στα social media που σχετίζονται με τη διατροφή, την άσκηση και την εικόνα του σώματος, οι πιο ευάλωτοι ψυχικά άνθρωποι, οδηγούνται σε έντονο συναισθηματικό τέλμα προσπαθώντας να βρουν διέξοδο στο φαγητό –ή στην πλήρη αποχή από αυτό. Ο Ρόμπιν Χόρνσταϊν, ψυχολόγος, ειδικός στις διατροφικές διαταραχές που σχετίζονται με την εικόνα του σώματος, εκτιμά ότι το ποσοστό υποτροπής είναι περίπου 50 έως 60% για όσα άτομα έχουν συμμετάσχει σε μια θεραπευτική αγωγή στο παρελθόν. Μια αυστραλιανή μελέτη που δημοσιεύθηκε στο International Journal of Eating Disorders τον Ιούνιο του 2020 διαπίστωσε απ’ τη μια αύξηση στον περιορισμό των τροφών για κάποιους, αλλά και υπερβολική κατανάλωση παχυντικών τροφών για κάποιους άλλους. Η οργάνωση Beat Eating Disorders του Ηνωμένου Βασιλείου ανέφερε ότι σχεδόν 9 στα 10 άτομα που είχαν προηγουμένως υποστεί διατροφική διαταραχή και βρίσκονταν σε θεραπεία, παρουσίασαν επιδείνωση των συμπτωμάτων τους. «Οι αιτίες αφθονούν κατά τη διάρκεια της πανδημίας για όσους έχουν ιστορικό διαταραχών διατροφής», λέει ο Χόρνσταϊν. «Η μακρά απομόνωση, ειδικά σε παιδιά και εφήβους, για τους οποίους η κοινωνική επαφή είναι απαραίτητη για τη συναισθηματική τους ανάπτυξη, ήταν ο κυριότερος λόγος εμφάνισης δυσλειτουργιών που σχετίζονται με το φαγητό και την εικόνα του σώματός τους».
Ο μακροπρόθεσμος αντίκτυπος στους εργαζομένους στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης
Ο ψυχολόγος Πωλ Γκριν, διευθυντής του Κέντρου Γνωστικής Συμπεριφοράς του Μανχάταν στη Νέα Υόρκη, ανησυχεί για τον μακροπρόθεσμο αντίκτυπο των αδιανόητων επιλογών που έπρεπε να κάνουν οι εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας. «Ένα πράγμα που ανησυχεί πολύ την παγκόσμια ψυχιατρική κοινότητα, είναι το γεγονός ότι οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να κάνουν επιλογές σχετικά με το ποιος θα έχει επείγουσα ειδική φροντίδα στις ΜΕΘ και ποιος όχι, οδηγώντας το άγχος τους να υπερβεί τα συνηθισμένα επίπεδα. Με ποια κριτήρια θα επιλέξουν έναν 96χρονο που πεθαίνει από καρδιακή ανεπάρκεια και έναν 29χρονο ασθενή που έχει προσβληθεί από Covid;», αναρωτιέται ο Γκριν.
Πρόσβαση στη θεραπεία
Η αύξηση της διαθεσιμότητας των υπηρεσιών τηλεθεραπείας αύξησε την ευκολία της συνάντησης με έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας ή την υποβολή ερωτήσεων σε έναν ειδικό μέσα από τον υπολογιστή. Αλλά για πολλούς, η απώλεια εργασίας και ασφαλιστικής κάλυψης υγείας μείωσε σημαντικά αυτή την πρόσβαση. Και οι ψυχοθεραπευτές έρχονται αντιμέτωποι καθημερινά με ανασφάλιστους ασθενείς, οι οποίοι εκλιπαρούν για μια βοήθεια.
«Ιερή δικαιοσύνη»
Τι συμβαίνει όταν συνδυαστεί μια εκτεταμένη πολιτική και φυλετική αναταραχή μαζί με την πανδημία; «Ιερή δικαιοσύνη», λέει ο Νας, εξηγώντας: «Όλοι είναι τόσο σίγουροι ότι κάνουν το σωστό φορώντας μάσκα, και όλοι οι άλλοι που δεν φορούν, πιστεύουν ακριβώς το ίδιο. Η πολιτικοποίηση του Covid-19 κάνει τα πράγματα χειρότερα. Το αν θα φορέσει ή όχι κάποιος τη μάσκα, δεν είναι κάτι προσωπικό ή πολιτικό ή φυλετικό, αλλά αφορά την υγεία όλων όσων συναναστρέφεται».
Υπερφόρτωση των διαπροσωπικών σχέσεων
Καθ’ όλη τη διάρκεια της καραντίνας, τα ζευγάρια άρχισαν να περνούν περισσότερο χρόνο μαζί από ποτέ, κάτι που σε άλλους έφερε το καλύτερο, αλλά και σε πολλούς άλλους το χειρότερο», λέει ο Γκριν. «Οι υγιείς διαπροσωπικές σχέσεις μεταξύ ζευγαριών στηρίζονται στον αλληλοσεβασμό και την οικειότητα. Εάν πρόκειται να είστε μαζί όλη την ώρα, αυτό θα βοηθήσει σε μια καλύτερη σύνδεση μεταξύ σας; Μακροπρόθεσμα, μάλλον όχι», τονίζει ο Γκριν, συνιστώντας στα ζευγάρια που αντιμετωπίζουν προβλήματα σχέσης λόγω υπερβολικής συνύπαρξης μέσα στο σπίτι κατά τη διάρκεια της καραντίνας, να αφήσουν χώρο ο ένας στον άλλο για να αποφορτίζεται από το στρες, όπως και να δείξουν κατανόηση για τυχόν ξεσπάσματα θυμού ή έλλειψη συνεννόησης. «Η κατανόηση αυτής της δυναμικής είναι πολύ σημαντική, τόσο σε ψυχικό επίπεδο όσο και για μια βιολογική ανάγκη επαναφόρτισης, διασφαλίζοντας ότι η σχέση σας μπορεί να αποκτήσει υψηλή ποιότητα ακόμη και μέσα στον υποχρεωτικό εγκλεισμό που δημιουργεί η πανδημία».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
