Το ψέμα είναι μία συμπεριφορά κεντρική στην ανθρώπινη φύση. Αν και συνήθως «χρωματίζεται» αρνητικά, η απόκρυψη ή παραποίηση της αλήθειας αποτελεί πολλές εργαλείο για τη διατήρηση της ισορροπίας στις ανθρώπινες σχέσεις και την κοινωνία, ανεξαρτήτως κινήτρου.
Όπως αποκάλυψαν ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Twente στην Ολλανδία, οι άνθρωποι τείνουν να λένε ψέματα για να νιώσουν καλύτερα ή για να ελαττώσουν την ντροπή ή το αίσθημα απόρριψης, αντί να προστατεύουν τα συναισθήματα κάποιου άλλου, γράφει η New York Post.
«Αθώα» ψέματα
Οι μελετητές πραγματοποίησαν τέσσερα πειράματα για να προσδιορίσουν εάν οι ψεύτες βιώνουν ψυχολογικές συνέπειες όπως χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και αρνητικά συναισθήματα (νευρικότητα, λύπη, δυσφορία ή δυστυχία).
Σε ένα πρώτο τεστ, οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να καταγράφουν τα ψέματα που έλεγαν για μία ημέρα. Ένα 22% αυτών είπε ένα εγωκεντρικό ψέμα, το 8% είπε ένα ψέμα για να προστατεύσει κάποιον άλλο (αλτρουιστικό) και το 69% ανέφερε ότι δεν είπε ψέματα εκείνη την ημέρα.
Σε ένα άλλο πείραμα, οι εθελοντές υποβλήθηκαν σε καταστάσεις που τους έφεραν αντιμέτωπους με οκτώ διαφορετικά διλήμματα -τέσσερα ήταν εγωκεντρικά και τέσσερα αλτρουιστικά. Για παράδειγμα, κάποιοι ερωτήθηκαν: «Είστε σε μια συνέντευξη για δουλειά. Σας ρωτούν εάν έχετε εμπειρία σε μια σχετική πτυχή της δουλειάς, την οποία δεν διαθέτετε. Τι απαντάτε;».
Σχεδόν το 42% των συμμετεχόντων είπε ψέματα στην εγωκεντρική κατάσταση, ενώ περίπου το 46% είπε ψέματα όταν αντιμετώπισε ένα δίλημμα αλτρουισμού, όπως το να πουν ψέματα σε μία φίλη τους ότι τους άρεσε το φόρεμά της.
Οι ψυχολογικές συνέπειες
Και τα δύο σύνολα «ψευτών» ανέφεραν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση και περισσότερα αρνητικά συναισθήματα σε σύγκριση με αυτούς που έλεγαν πιο συχνά την αλήθεια. Σε ένα άλλο τεστ, ζητήθηκε από τους εθελοντές να μοιραστούν ένα δίλημμα που είχαν βιώσει.
«Οι συμμετέχοντες που κλήθηκαν να θυμηθούν μια κατάσταση στην οποία είπαν ψέματα ανέφεραν ότι είχαν χαμηλότερη αυτοεκτίμηση μετά, σε σύγκριση με τους συμμετέχοντες που τους ζητήθηκε να θυμηθούν μια κατάσταση στην οποία δεν είπαν ψέματα», έγραψαν οι ερευνητές.
Στο τελικό τεστ, οι εθελοντές κατέγραψαν τα ψέματά τους για πέντε ημέρες. Καταγράφηκε ότι είπε ψέματα το 45% των ατόμων, με το 22% να αναφέρει ότι έλεγε ψέματα κάθε μέρα και το 19% να ισχυρίζεται ότι δεν είχε πει ψέματα καμία μέρα, ενώ όσοι έλεγαν ψέματα παρουσίασαν μείωση της αυτοεκτίμησης, σύμφωνα με τα ευρήματα.
Αυτό το άρθρο στο Reader δεν παρέχει ιατρικές συμβουλές και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη γνωμάτευση ενός ιατρού. Για οποιοδήποτε πρόβλημα υγείας έχετε, θα πρέπει να απευθυνθείτε σε κάποιο επαγγελματία υγείας.
