Μενού

H ημέρα που η Χρυσή Αυγή καταδικάστηκε, όπως την έζησαν 6 διαφορετικοί άνθρωποι

Μάγδα Φύσσα στο δικαστήριο.
Η Μάγδα Φύσσα κοιτάει προς τον ουρανό αμέσως μετά την ανακοίνωση της καταδίκης. | AP Photos/Petros Giannakouris
  • Α-
  • Α+

Κάποιες ημέρες ξημερώνουν και γνωρίζεις ότι θα είναι ιστορικές. Μία τέτοια ήταν και η 7η Οκτωβρίου του 2020. Μετά από μία δαιδαλώδη διαδικασία που ξεκίνησε ουσιαστικά από τον μακρινό Σεπτέμβριο του 2013, όταν τα ηγετικά στελέχη της Χρυσής Αυγής συλλαμβάνονταν ένα-ένα, η πρωτόδική απόφαση επιτέλους θα ερχόταν.

Από εκείνο τον Σεπτέμβριο μέχρι και το πρωινό της 7ης Οκτωβρίου του 2020 είχε μεσολαβήσει η προφυλάκιση των ηγετικών στελεχών της εγκληματικής οργάνωσης, η (προσωρινή) αποφυλάκιση λόγω 18μήνου και φυσικά μία σειρά αστοχιών του ελληνικού κράτους και της ελληνικής δικαιοσύνης η οποία δυσκολευόταν να διαχειριστεί μία πρωτόγνωρη και κομβική για το ίδιο το πολίτευμα απόφαση.

Αυτή ήταν βέβαια μόνο η κορυφή ενός ολόκληρου παγόβουνου ανοχής του ναζιστικού μορφώματος από θεσμούς, ΜΜΕ και φυσικά από μέρος της κοινωνίας που ψήφιζε και ξαναψήφιζε την εγκληματική οργάνωση. Τελικά όσοι αντιστέκονταν σε αυτή τη ναζιστική λαίλαπα πρώτα μοναχικά και τελικά με χιλιάδες κόσμου στο πλευρό τους, εκείνη την ημέρα δικαιώθηκαν. Ο δεύτερος κύκλος του ναζισμού στη χώρα θα έκλεινε. Ή τουλάχιστον έτσι έμοιαζε.

Η Χρυσή Αυγή θα έμπαινε οριστικά στο χρονοντούλαπο της ιστορίας. Για λίγο, τα πράγματα σε αυτή τη χώρα θα έμοιαζαν κάπως πιο ελπιδοφόρα.

H Πρόεδρος του Δικαστήριου μαζί με την Εισαγγελέα.
AP Photos

18 Δεκεμβρίου 2019:  Η αθωωτική πρόταση της εισαγγελέως

Καθ' όλη τη διάρκεια της δίκης, η Αδαμαντία Οικονόμου έδειχνε, τουλάχιστον φιλική προς τα μέλη της εγκληματικής οργάνωσης. Υπήρχε μάλιστα και η αναφορά του Θανάση Καμπαγιάννη σε «εισαγγελέα υπεράσπισης της ναζιστικής εγκληματικής οργάνωσης». Η πρότασή της, μία από τις πιο κομβικές στιγμές της δίκης, σόκαρε όλη την Ελλάδα: Ένοχος μόνο ο Ρουπακιάς.

Αδαμαντία Οικονόμου, εισαγγελέας: «Δεν ακούστηκαν φράσεις που να δείχνουν ότι δόθηκε εντολή για τη δολοφονία Φύσσα ή ότι ήταν στοχοποιημένος… Από κανένα στοιχείο δεν αποδείχθηκε ότι η δολοφονία Φύσσα ήταν προσχεδιασμένη από την ηγεσία της Χρυσής Αυγής.

Πέρασαν 7 έτη και δεν προχώρησαν σε νέες αξιόποινες πράξεις. Να επισημανθεί ότι διαλύθηκε η Χρυσή Αυγή, έκλεισαν τα γραφεία της και η εφημερίδα. Ανεξαρτήτως όσων προαναφέρθηκαν, η εκτέλεση των ποινών ισοδυναμεί με ανεπανόρθωτη βλάβη καθώς έως να τελεσιδικήσει η υπόθεση θα έχουν εκτίσει την επιβληθείσα ποινή».

Μάγδα Φύσσα: «Να κάνω μια ερώτηση στην κυρία εισαγγελέα… Δεν αισθάνομαι καλά και πρέπει να φύγω. Να μου απαντήσετε σε κάτι σήμερα.. Σήμερα 18 του μήνα ο Παύλος κλείνει 75 μήνες νεκρός. Τον ξαναμαχαιρώσατε σήμερα; Αιμορραγεί η πληγή του. Θα ήθελα να απαντήσει….».

Μήνες μετά, λίγο πριν την απόφαση

Μήνυμα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση.
Μήνυμα στη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση. | Eurokinissi

Τις ημέρες πριν την ανακοίνωση της απόφασης, όλα είχαν μπει σε παρένθεση και, παρά την πανδημία, η χώρα κοιτούσε με αγωνία προς το Εφετείο. Tα πάντα στριφογύριζαν γύρω από ένα σύνθημα: «Δεν είναι αθώοι». Το διαβάζαμε σε πανό, σε γκράφιτι, σε οθόνες. Το βλέπαμε και στο Facebook όπου χρήστες ο ένας μετά τον άλλον το χρησιμοποιούσαν ως εικόνα προφίλ.

Το πανό της καμπάνιας είχε ανέβει σε διάφορα σημεία της Αθήνας, στον Λευκό Πύργο στη Θεσσαλονίκη, στην πλατεία των Λιονταριών στο Ηράκλειο αλλά και στην πλατεία Τροκαντερό στο Παρίσι, σε κεντρικά σημεία Βρυξελλών και Βερολίνου. Ταυτόχρονα δεκάδες συλλογικότητες καλούσαν σε συγκέντρωση εκείνο το πρωί έξω από το δικαστήριο.

Ελένη Σ., εκπαιδευτικός και μητέρα ενός κοριτσιού που γεννήθηκε εκείνη την ημέρα: «Είχα ξυπνήσει από τις 4 το πρωί και βρισκόμουν σε μαιευτική κλινική της Αθήνας, περιμένοντας να γεννηθεί το δεύτερο κοριτσάκι μου. Προφανώς και είχα μεγάλη αγωνία για την έκβαση της δίκης αλλά σε εκείνη τη στιγμή, όπως είναι λογικό, η προσοχή μου είχε στραφεί αλλού.

Θυμάμαι όμως τις ατελείωτες ώρες στην αίθουσα των τεχνητών πόνων. Ακριβώς μπροστά μου μία τηλεόραση, χωρίς ήχο, που έδειχνε σιγά-σιγά να μαζεύεται κόσμος έξω από το Εφετείο. Κατά καιρούς εγώ, η μαία και ο γιατρός ρίχναμε κλεφτές ματιές προς την οθόνη. 

Σε κάποια φάση ο γυναικολόγος μου, για να χαλαρώσει λίγο το κλίμα μου λέει χαμογελώντας "ιστορική μέρα θα γεννηθεί η μικρή, λες να είναι σημαδιακό;"». 

Κώστας Γ., δικηγόρος που ήταν στο Εφετείο αλλά σε άλλη αίθουσα: «Εκείνο το πρωί βρέθηκα στο Εφετείο για άλλη, τελείως αδιάφορη υπόθεση. Το δικαστήριο που θα τη δίκαζε ήταν η πιο τεμπέλικη, αργόσυρτη και αδιάβαστη έδρα που έχω δει. Έχω σχεδόν ξεχάσει ότι σήμερα αναμένεται η Απόφαση και έχω απορροφηθεί εντελώς από τη σκέψη ότι δεν τραβάει καθόλου η εργάσιμη ημέρα και ότι το μέλλον της δικαιοσύνης είναι ηλιθιωδώς δυσοίωνο.

Σε κάποια φάση ο γυναικολόγος μου, για να χαλαρώσει λίγο το κλίμα μου λέει χαμογελώντας «ιστορική μέρα θα γεννηθεί η μικρή, λες να είναι σημαδιακό;»

Διακόπτουν κάποια στιγμή, κατεβαίνω για τσιγάρο, πετυχαίνω παλιό συμφοιτητή, σε μεγάλα κέφια, (είχε κόψει τη δικηγορία) τον ρωτάω «εσύ δεν είχες κόψει τη δικηγορία», μου απαντάει «ναι, αλλά σήμερα ήρθα για την Απόφαση».

Αρχοντούλα Π., ειδικευόμενη γιατρός στον Ευαγγελισμό: «Ήμασταν στο τέλος μίας πολύ δύσκολης εφημερίας. Είχαμε αρχίσει να καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα με την πανδημία θα ήταν και πάλι δύσκολα. Η κλινική COVID-19 είχε αρχίσει να επανδρώνεται με άσχετες ειδικότητες. Οι διασωληνωμένοι εκτός τμήματος ΜΕΘ είχαν αρχίσει να αυξάνονται. 

Με τον επιμελητή μου θέλαμε να πάμε στη συγκέντρωση, ακούγαμε μάλιστα τον κόσμο να περνάει κάτω από τη Βασιλίσσης Σοφίας. Από ένα σημείο και μετά όμως καταλάβαμε ότι ήταν αδύνατο να προλάβουμε. Υπήρχε πάρα πολλή δουλειά και πίεση. Μάθαμε για την απόφαση αργότερα είτε μέσω κινητού είτε μέσω τηλεόρασης. Δεν θυμάμαι ακριβώς».

Παναγιώτης Γ., δημοσιογράφος που παρακολούθησε την απόφαση σε παρακείμενη ταράτσα: «Ζω στα Εξάρχεια και ως social media manager τότε σε γνωστό δημοσιογραφικό οργανισμό το δρομολόγιό μου ήταν γνωστό σε φασαρίες, πορείες κτλ. Δημοσιογραφική κάρτα στην τσέπη, κινητό, power bank. Το πρωινό εκείνο είχα ξεκινήσει για να κάνω και πάλι αυτή τη διαδρομή, αυτή τη φορά προς την Ευελπίδων. Σίγουρα αυτή τη φορά δεν ένιωθα ότι πάω για δουλειά.

Ο κόσμος ξεκινούσε από τις αρχές της Ιπποκράτους με μπλοκ να στήνουν πανιά, παρέες να συνομιλούν, από όλα τα ηλικιακά γκρουπ. Είχαμε όλοι μία κοινή αγωνία και μία δίψα για μία ανακοίνωση που θα έπνιγε το αυγό του φιδιού. Ο κόσμος ήταν άπειρος και αυτό δυσκόλευε απίστευτα την επικοινωνία μου με το newsroom γιατί το ίντερνετ είχε σχεδόν πέσει.

Ψάχνοντας άλλο πόστο για φωτογραφικό υλικό αποφασίζουμε τελικά με έναν συνάδελφο να ανέβουμε στην ταράτσα του κτιρίου δίπλα από το Αυτόφωρο. Από εκεί περιμέναμε την απόφαση».

«Η Χρυσή Αυγή αποτελεί εγκληματική οργάνωση»

Στις 11:22 η 454η συνεδρίαση ξεκινά. Μετά από λίγο, η Πρόεδρος του δικαστηρίου ανακοινώνει την καταδικαστική απόφαση. Η Μάγδα Φύσσα γυρνάει το βλέμμα προς τον ουρανό και πανηγυρίζει. Τα νέα από τη δικαστική αίθουσα προς τα έξω χρειάζονται κάποια κλάσματα του δευτερολέπτου.

Από μία ντουντούκα ακούγεται η φωνή ενός νέου ανθρώπου. «Την προσοχή σας. Επόμενη ανακοίνωση του Τριμελούς Εφετείου: H Χρυσή Αυγή αποτελεί εγκληματική οργάνωση». Μία απίστευτη ιαχή ακούγεται έξω από το Εφετείο.

Η Μάγδα Φύσσα όταν βγαίνει από την αίθουσα.
Η Μάγδα Φύσσα όταν βγαίνει από την αίθουσα. | AP Photos/Petros Giannakouris

Δάφνη Καραγιάννη, δικηγόρος και παρατηρήτρια του Golden Dawn Watch: «Αναρωτιέμαι αν μπορώ τελικά να περιγράψω πώς βίωσα εκείνη την ημέρα της απόφασης που βρέθηκα μέσα στην αίθουσα, μια αίθουσα που μου έμοιαζε περισσότερο με κάστρο παρά με ακροατήριο. Αναρωτιέμαι αν οι λέξεις που θα χρησιμοποιήσω θα είναι αντιπροσωπευτικές χωρίς να είναι περιοριστικές.

Αυτό που μπορώ να πω με σιγουριά είναι ότι είναι κάποιες εξαιρετικά σπάνιες ιστορικές στιγμές που αντιλαμβάνεσαι το βάρος τους την ώρα -ή μάλλον τα δευτερόλεπτα- ακριβώς που συμβαίνουν, χωρίς καν να χρειάζεται να περάσει ο αναγκαίος χρόνος για να γίνουν μετά ιστορία και συνειδητοποίηση. Και αυτό είναι κάτι που συνέβη σε μένα γιατί βρισκόμουν και ήμουν εκεί απόλυτα παρούσα ψυχικά και σωματικά, εγκεφαλικά και συναισθηματικά. Όταν κατά την ανάγνωση των πρώτων ονομάτων των κατηγορουμένων ακούστηκε από την πρόεδρο του δικαστηρίου η φράση “ένοχος για ένταξη σε εγκληματική οργάνωση” αυτό που θυμάμαι είναι ότι τεντώθηκα από τη θέση μου στα έδρανα για να ακουμπήσω τους συνηγόρους πολιτικής αγωγής δίπλα μου».

Παναγιώτης Γ.: «Δεν μπορώ να σου περιγράψω αυτά που ζήσαμε από αυτό το σημείο. Την αγωνία ακολούθησε αμέσως μετά ανακούφιση και ένα βουητό πανηγυρισμών που όμοιό του δεν ακούς ούτε στα γήπεδα. Αμέσως μετά συνθήματα: “Ο Παύλος ζει, τσακίστε τους ναζί».

Γιάννης Δ., δημοσιογράφος που παρακολούθησε την απόφαση από το σπίτι του: «Δεν ήμουν εκεί αλλά ήμουν σε ανοιχτή γραμμή με μία φίλη. Δεν πήγα γιατί δούλευα τηλεργασία. Θυμάμαι χαρακτηριστικά ότι έγραφα διάφορες χαζομάρες ενώ όλος ο υπόλοιπος κόσμος βρισκόταν σε στάση αναμονής, για να ακούσει επιτέλους κάτι που θα τον κάνει να χαμογελάσει ξανά.

Το έμαθα μέσω ίντερνετ. “Εντάξει, θα μπορούσαν να τους πατήσουν κάτω. Αλλά έστω, τους έβαλαν φυλακή, κάτι είναι κι αυτο” μου έγραψε στο μέσεντζερ η φίλη. Έβαλα στην παύση τον λαϊφσταϊλισμό της πανδημίας που έγραφα εκείνη τη στιγμή, αδιαφόρησα για τους πάντες στην κοινή συνομιλία της δουλειάς, βγήκα για 5' στο μπαλκόνι μου στον Πειραιά. Ήταν η μέρα που χαμογελάσαμε, που ο κόσμος έδειξε λιγότερο σκοτεινός».

Κώστας Γ., δικηγόρος: «Ήμουν ακριβώς δίπλα από την αίθουσα. Με την ανακοίνωση, πανηγύρισα και εγώ (διακριτικά) και ανέβηκα πάλι πάνω. Το δικαστήριο, αργόσυρτο και αδιάβαστο, συνέχισε να δικάζει χάλια. Η δικαστηριακή λογική συνεχίζει μέχρι και σήμερα να απέχει καταρχήν παρασάγγας από την κοινή λογική, αλλά για δύο λεπτά το πολύ, εκείνη την ημέρα, ενώθηκαν».

Επεισόδια αμέσως μετά την καταδικαστική απόφαση.
AP Photos/Yorgos Karahalis

Το σπάσιμο της συγκέντρωσης αμέσως μετά την απόφαση

Παναγιώτης: «Δακρυγόνα, αύρες, ξύλο, ερήμωσαν την Αλεξάνδρας σε χρόνο dt. Η ατμόσφαιρα ήταν αποπνικτική και αναρωτιέμαι αν ήταν ευφυές να γίνει τέτοια χρήση χημικών και νερών στην ασφυκτική από κόσμο Λεωφόρο. Υπενθύμιση της πραγματικότητας.

Στο δρόμο πλέον βρισκόντουσαν μόνο λίγοι πολίτες, σπασμένα αντικείμενα, μπογιές και μια μυρωδιά που σε έκαιγε ολόκληρο. Λίγα λεπτά μετά, με πολύ πιο ήρεμη την κατάσταση κατηφορίσαμε από την ταράτσα και έπιασα να γυρίσω από την Ασκληπιού. Μια νίκη είχε επιτευχθεί. Το αν έπιασε τόπο η χαρά μας εκείνη τη μέρα, είναι κάτι που όμως ακόμα σκέπτομαι με ακροδεξιά κόμματα να βγαίνουν στη Βουλή και το ημερολόγιο να κυλά κανονικά».

Mάγδα Φύσσα, στους δημοσιογράφους λίγη ώρα μετά την ανακοίνωση της απόφασης: «Μακάρι να ήταν ένα από τα θύματα που χτύπησαν και σακατέψανε. Ας ήταν εδώ να μπορούσε να πει εκείνος, εάν δικαιώνεται ή όχι. Δεν είναι εδώ όμως ο Παύλος. Άρα δε νομίζω ότι υπάρχει δικαίωση για τον Παύλο. Η δικαίωση είναι για εμάς, για αυτό τον κόσμο που αγωνίστηκε για να αποδείξει ότι όντως είναι μια εγκληματική οργάνωση κάτω από τον μανδύα του πολιτικού κόμματος».

Περιφερειακές και Δημοτικές Εκλογές 2023 στο Reader

Τι ισχύει με τα Πανεπιστήμια και τις σχολές

Ποια είναι η διαδικασία για Δήμους και Περιφέρειες

Πότε ένας συνδυασμός εκλέγεται από την 1η Κυριακή

Τι ισχύει με τους ετεροδημότες

Πότε κλείνουν τα σχολεία για τις εκλογές

Ποιοι δικαιούνται άδειες και πόσες ημέρες ανά περίπτωση

Πότε είναι οι εκλογές και πώς ψηφίζουμε

Μάθε σε ποιο εκλογικό κέντρο ψηφίζεις την Κυριακή

Google News

Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.