Δρόμοι στο κέντρο της Αθήνας. Οδοί που καθημερινά τους περπατούν χιλιάδες άνθρωποι και αυτοκίνητα. Συνήθως κάθε οδός έχει όνομα που παραπέμπει στην ελληνική ιστορία, αρχαία ή σύγχρονη, ενώ άλλοι έχουν να κάνουν με τις τοποθεσίες.
Συναντάμε δρόμους με ονόματα αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων, οπλαρχηγών της επανάστασης, αξιωματούχων όπως βασιλιάδες και πρωθυπουργοί. Θα βρούμε επίσης δρόμους που έχουν πάρει τα ονόματά τους από σπουδαίες μάχες ή έχουν «βαφτιστεί» από λογοτέχνες και ανθρώπους του πνεύματος. Άλλοι πάλι φέρουν το όνομα κάποιου σπουδαίο ευεργέτη. Οι περισσότερες από αυτές τις ονομασίες είχε λίγο ή πολύ γνωστές στην πλειοψηφία.
Η βάφτιση των οδών αποφασίστηκε από το δημοτικό συμβούλιο της Αθήνας πίσω στο 1884 αν και από τότε αρκετοί είναι εκείνοι που έχουν αλλάξει όνομα αλλά έχουν παραμείνει στην καθημερινότητα με το παλιό τους όνομα. Πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα της Πατησίων που το 1946 μετονομάστηκε σε 28ης Οκτωβρίου ή της Πανεπιστημίου που την ίδια περίοδο έγινε Ελευθερίου Βενιζέλου.
Εμείς στη συνέχεια θα δούμε από πήραν τα ονόματά τους δρόμοι μεγάλοι, κεντρικοί, που σε πολλές περιπτώσεις έχουν συνδεθεί με κτίρια ή περιοχές, που όμως δεν είναι και τόσο... προφανές από που πήραν την ονομασία τους.
Λεωφόρος Αλεξάνδρας
Ένας από τους πιο κεντρικούς και επιβαρυμένους δρόμους της Αθήνας, η Λεωφόρος Αλεξάνδρας συνδέει την Πατησίων με την Κηφισίας και παράλληλα αποτελεί ένα από τα όρια του Δακτυλίου. Ο δρόμος έχει πάρει το όνομά του προς τιμή της Πριγκίπισσας (της Ελλάδας και της Δανίας) Αλεξάνδρας. Γεννημένη στο Μον Ρεπό της Κέρκυρας, παντρεύτηκε τον Μέγα Δούκα της Ρωσίας Παύλο Αλεξάντροβιτς στην Αγία Πετρούπολη. Απέκτησαν αρχικά μία κόρη, ενώ το 1891, σε ηλικία 21 ετών, κι ενώ ήταν έγκυος είχε ατύχημα στον ποταμό Μόσκοβα. Την επόμενη ημέρα κατέρρευσε, έπεσε σε κώμα και απεβίωσε.
Το παιδί πρόλαβε και γεννήθηκε και ήταν ο Ντμίτρι, Μέγας Δούκας της Ρωσίας, που αποτέλεσε έναν από τους δολοφόνους του Γκριγκόρι Ρασπούτιν! Πέρα από τον κεντρικό δρόμο το όνομά της φέρει η πλατεία στον Πειραιά, αλλά και το άλλοτε μαιευτήριο και νυν γενικό νοσοκομείο «Αλεξάνδρα».
Οδός Ρηγίλλης
Παράλληλος δρόμος στην Ηρώδου Αττικού, προφανώς σημειολογικό, έγινε γνωστή γιατί εκεί υπήρχαν τα ιστορικά γραφεία της Νέας Δημοκρατίας, στο κτίριο που κάποτε ήταν η έδρα της χωροφυλακής. Σημειολογικό, λοιπόν, γιατί Ρήγιλλα Αππία-Αννια - προς τιμήν της οποία έτσι ονομάστηκε ο δρόμος - ήταν η σύζυγος του πολιτικού Ηρώδη του Αττικού. Ο Ηρώδης και η Ρήγιλλα παντρεύτηκαν όταν εκείνη ήταν μόλις 14 ετών και εκείνος 40 και λίγο μετά μετακόμισαν μόνιμα από τη Ρώμη στην Αθήνα. Όταν έζησε στην Αθήνα, βραβεύτηκε ως ιέρεια της θεάς Τύχης. Ως ιέρεια της Δήμητρας, η Ρήγιλλα ήταν η μόνη γυναίκα που της επιτρεπόταν η είσοδος στους Ολυμπιακούς Αγώνες. Η Ρήγιλλα καθόταν πάνω ή κοντά στον βωμό της Δήμητρας στη βόρεια πλευρά του γηπέδου στην Ολυμπία για να δει τους αγώνες. Στα 35 της κι ενώ ήταν έγκυος χτυπήθηκε στην κοιλιά από υπηρέτη του Ηρώδη με αποτέλεσμα να φύγει από τη ζωή. Ο Ηρώδης κατηγορήθηκε πως σχεδίασε τη δολοφονία της αλλά αθωώθηκε στη Ρώμη. Στη μνήμη της ίδρυσε στους νοτιοανατολικούς πρόποδες της Ακροπόλεως το Ηρώδειον (Ωδείον Ηρώδου του Αττικού) που ονομάστηκε «επί Ρηγίλλη».
Οδός Λένορμαν
Ένας ακόμη πολύ μεγάλος δρόμος της Αθήνας, που αρχίζει από την πλατεία Μεταξουργείου, περνάει από τον Κολωνό και καταλήγει στην Κολοκυνθού. Το όνομά της το οφείλει στον Γάλλο φιλέλληνα αρχαιολόγο Φρανσουά Λενορμάν (με τον τόνο στο "α"), ο οποίος το 1860 πήρε μέρος στις ανασκαφές της Ελευσίνας. Από νέος ασχολήθηκε με την αρχαιολογία και δημοσίευσε σημαντικά έργα για τα νομίσματα των Πτολεμαίων και για την προέλευση των σιναϊτικών επιγραφών. Περιόδευσε την Ελλάδα το 1860 και μελέτησε τα ερείπια της αρχαίας Ελευσίνας, ενώ ήταν και κύριος εκπρόσωπος της ασσυριολογίας. Απεβίωσε στις 10 Δεκεμβρίου 1883 στη γενέτειρά του.
Οδός Μιχαλακοπούλου
Με μήκος 2,5 χιλιόμετρα, η Μιχαλακοπούλου αρχίζει από τη Λ. Βασ. Κωνσταντίνου και στο τέλος της συναντά τη Λ. Μεσογείων. Δημιουργήθηκε επάνω στην κοίτη του Ιλισού ποταμού στα τέλη του 20ού αιώνα, κάτι που σημαίνει πως κάτω από τον δρόμο ρέει το ποτάμι! Πήρε το όνομά της από τον Ανδρέα Μιχαλακόπουλο, πολιτικό και νομομαθή από την Πάτρα. Υπήρξε σημαντικός πολιτικός και στενός συνεργάτης του Ελευθέριου Βενιζέλου, ενώ διετέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας (1924-1925). Συμμετείχε μαζί με τον Βενιζέλο στις διαπραγματεύσεις για τη Συνθήκη της Λωζάνης και συνυπέγραψε το Σύμφωνο Ειρήνης και Φιλίας Ελλάδος Τουρκίας στην Άγκυρα το 1930. Εξορίστηκε από τη δικτατορία του Ιωάννη Μεταξά στην Πάρο όπου αρρώστησε και πέθανε στην Αθήνα στο Νοσοκομείο Ευαγγελισμός στις 7 Μαρτίου 1938.
Οδός Φωκίωνος Νέγρη
Ένας από τους πιο γνωστούς πεζόδρομους της Αθήνας, στην καρδιά της Κυψέλης. Αρχίζει από την Πλατεία Κυψέλης και τερματίζει στην οδό Ιωάννου Δροσοπούλου και στο παρελθόν ήταν από τους πιο αριστοκρατικούς δρόμους της πόλης. Διαμορφώθηκε στη δεκαετία του 1930 πάνω στα ίχνη ενός παλαιού ρέματος, που άρχιζε από τα Τουρκοβούνια.
Το όνομά της το οφείλει στον Αθηναίο πολιτικό και ακαδημαϊκό, Φωκίωνα Νέγρη. Αναθρεμμένος στο Παρίσι, ήταν μεταλλειολόγος και γεωλόγος, ενώ διετέλεσε μεταξύ άλλων διευθυντής της Εταιρείας των Μεταλλουργείων του Λαυρίου (αναδιοργάνωσε τη σιδηροδρομική σύνδεση Λαυρίου - Αθήνας) και εν συνεχεία δήμαρχος της πόλης του Λαυρίου. Η πολιτική του διαδρομή κορυφώθηκε όταν ανέλαβε υπουργός Οικονομικών όπου εισήγαγε σημαντικές μεταρρυθμίσεις στην κοινωνική ασφάλιση. Ανάμεσα στις δράσεις του ήταν και η αναδιοργάνωση στα λιγνιτωρυχεία της Κύμης και στα ορυχεία λευκολίθου στο Μαντούδι της Εύβοιας.
Οδός Ριζάρη
Η οδός Ριζάρη βρίσκεται στο πάρκο που φέρει το ίδιο όνομα, απέναντι από το Hilton, και εκεί βρίσκεται το Ριζάρειο Ίδρυμα ενώ κάποτε στεγαζόταν και η Ριζάρειος Εκκλησιαστική Σχολή που πλέον εδρεύει στο Χαλάνδρι. Όλα «οφείλουν» το όνομά τους στον Γεώργιο Ραδιόνωφ Ριζάρη που μαζί με τον αδερφό του, Μάνθο, υπήρξαν εθνικοί ευεργέτες, έμποροι και μέλη της Φιλικής Εταιρείας.
Το 1837 ο Γεώργιος Ριζάρης ήρθε στην Αθήνα και συνέταξε τη διαθήκη του, βάσει της οποίας πραγματοποιήθηκαν τα σχέδια των δύο αδελφών για την ίδρυση της ομώνυμης Εκκλησιαστικής Σχολής.
Κληροδοτήματά του υπάρχουν και στην ιδιαίτερη πατρίδα της οικογένειας, στο Μονοδένδρι Ζαγορίου, όπου γεννήθηκαν πριν βρεθούν στη Μόσχα.
Οδός Μάρνη
Η οδός Μάρνη (χωρίς τελικό "ς"), αρχίζει πίσω από την πλατεία Καραϊσκάκη στο Μεταξουργείο, συναντιέται με την Λιοσίων και την Αχαρνών στην πλατεία Βάθης, και καταλήγει στην Πατησίων απέναντι από το Αρχαιολογικό Μουσείο. Το όνομα στον δρόμο δόθηκε προς τιμή δύο μεγάλων μαχών που έγιναν κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου, στον ποταμό Μάρνη (La Marne). Ο Μάρνης (όπως μεταφράζεται στα ελληνικά) είναι παραπόταμος του Σηκουάνα. Στην πρώτη μεγάλη μάχη που σημειώθηκε εκεί, το 1914, και διήρκησε έξι ημέρες, οι συμμαχικές δυνάμεις σημείωσαν καίρια νίκη κόντρα στα γερμανικά στρατεύματα καθώς σε οποιαδήποτε άλλη κατάληξη θα είχε εξελιχθεί διαφορετικά όλος ο Α' ΠΠ. Η δεύτερη μεγάλη μάχη εκεί έγινε το καλοκαίρι του 1918.
Οδός Μιχαήλ Βόδα
Από τους πιο κεντρικούς δρόμους στον Άγιο Παντελεήμονα, παράλληλος της Αχαρνών, η Μιχαήλ Βόδα ξεκινά από τη Λιοσίων, συναντά την Αγίου μελετίου και καταλήγει στη Λ. Ιωνίας. Το όνομα προέρχεται από τον Μιχαήλ Σούτσο ή Βόδα, πολιτικό και διπλωμάτη, που διετέλεσε Πρίγκιπας της Μολδαβίας και μυήθηκε στη Φιλική Εταιρία υποστηρίζοντας την επανάσταση στη Μολδοβλαχία. Νωρίτερα είχε υπάρξει μέγας διερμηνέας της Υψηλής Πύλης και μετά τη δημιουργία του ελληνικού κράτους διετέλεσε πρέσβης της χώρας στο εξωτερικό. Μάλιστα αποτέλεσε έναν από τους πρώτους οικιστές της παλιάς αθηναϊκής συνοικίας Βάθης.
Οδοί Δεριγνύ, Χέυδεν, Κοδριγκτώνος
Στην περιοχή της Βικτώριας, υπάρχουν τρεις δρόμοι με ξένα ονόματα, που αρχίζουν από την Αχαρνών και καταλήγουν στην Πατησίων, ενώ τέμνονται από τη Φυλής και την 3ης Σεπτεμβρίου. Είναι οι οδοί Δεριγνύ, Χέυδεν και Κόδριγκτώνος. Παρότι δεν κατάγονταν από την ίδια χώρα, μιας και ο πρώτος ήταν Γάλλος, ο δεύτερος Ολλανδός και ο τρίτος Βρετανός, έχουν κάτι κοινό και κάτι που τους έχει συνδέσει για πάντα με την ελληνική ιστορία. Ο Ανρί ντε Ρινύ, ο Λογγίνος Χέυδεν και Έντουαρντ Κόδριγκτον ήταν ναύαρχοι, του βρετανικού, του γαλλικού και του ρωσικού στόλου και ηγετικές φυσιογνωμίες στη Ναυμαχία του Ναυαρίνου. Εκεί που οι ευρωπαϊκές δυνάμεις σημείωσαν αποφασιστική νίκη απέναντι στους Τούρκους κατά τη διάρκεια (1827) της Ελληνικής Επανάστασης. Η ναυμαχία σημειώθηκε στον κόλπο Ναυαρίνο, στη δυτική ακτή της χερσονήσου της Πελοποννήσου στο Ιόνιο Πέλαγος.
Διαβάστε επίσης
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
