Η πρόσφατη κρίση και το ψυχροπολεμικό κλίμα στις σχέσεις Ουάσιγκτον-Πεκίνου, ύστερα από την κατάρριψη 4 κινεζικών μπαλονιών πάνω από τις ΗΠΑ, αποκάλυψε ένα νέο κρίσιμο πεδίο στρατιωτικού ανταγωνισμού μεταξύ των υπερδυνάμεων. Δεν πρόκειται για τα μυστικά προγράμματα ανάπτυξης υπερηχητικών πυραύλων ή ενός ακόμα stealth μαχητικού αεροσκάφους αλλά για τη χρήση τεχνολογιών του περασμένου αιώνα για στρατιωτικούς σκοπούς με μπαλόνια και αερόστατα να αναλαμβάνουν αποστολές μείζονος σπουδαιότητας.
Το υπό συνεχή εξέλιξη, με επενδύσεις τρις δολαρίων κάθε χρόνο, οπλοστάσιο ΗΠΑ, Κίνας και Ρωσίας με αιχμή τα πυρηνικά και συμβατικά πυραυλικά συστήματα μεγάλου βεληνεκούς επιστρατεύει και αξιοποιεί επιχειρησιακά πλέον φθηνά πτητικά μέσα με μόνη κινητήρια δύναμη τους τον άνεμο. Η παρουσία κινεζικών μπαλονιών στον αμερικανικό ουρανό συνέπεσε με τον εντοπισμό ρωσικών μπαλονιών πάνω από το Κίεβο, ενεργοποιώντας την ουκρανική αεράμυνα. Και στις δύο περιπτώσεις τα φθηνής κατασκευής ιπτάμενα αντικείμενα καταρρίφθηκαν με οπλικά συστήματα, αξίας εκατοντάδων χιλιάδων δολαρίων.
Η απάντηση των ΗΠΑ
Από αυτό το αναδυόμενο στρατιωτικό περιβάλλον, όπως είναι φυσικό, δε θα μπορούσαν να απουσιάζουν οι ΗΠΑ με το αμερικανικό Πεντάγωνο να εργάζεται πυρετωδώς για να στείλει όσο το δυνατόν ψηλότερα μπαλόνια και αερόστατα ικανά να φέρουν υψηλή στρατιωτική τεχνολογία σε ύψη μεταξύ των 60.000 και 90.000 ποδιών. Την αποστολή αυτή έχει αναλάβει να εκτελέσει η Διοίκηση Διαστημικής και Πυραυλικής Άμυνας του αμερικανικού στρατού εντάσσοντας την τεχνογνωσία του παρελθόντος στο σύγχρονο παγκόσμιο γεωστρατηγικό παίγνιο.
Στην αμερικανική στρατιωτική ιστορία, τα μπαλόνια έχουν δείξει την αποτελεσματικότητά τους ήδη από τη χρονιά του 1863 κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, τόσο για ειρηνευτικές όσο και για πολεμικές επιχειρήσεις. Υστερα από χιλιάδες ώρες πτήσης εξελίχθηκαν οι δυνατότητες παρατήρησης μέσω των συγκεκριμένων πτητικών μέσων. Περνώντας στον 20ο αιώνα διευρύνθηκε το πεδίο των εκτελούμενων αποστολών των μπαλονιών υποστηρίζοντας, μεταξύ άλλων, ανθυποβρυχιακές περιπολίες, έγκαιρη προειδοποίηση αερομεταφερόμενου ναυτικού, ανίχνευση πυραύλων και εντοπισμό πυρκαγιών.
Πώς επανήλθαν στην «επικαιρότητα» τα μπαλόνια
Μεσολάβησαν 30 χρόνια στασιμότητας και τη δεκαετία του ΄90 η χρήση της τεχνολογίας των αερόστατων επανήλθε στο προσκήνιο με τη Διοίκηση Διαστημικής και Πυραυλικής Αμυνας να αναλαμβάνει το 1996 τη διερεύνηση των δυνατοτήτων τους στον τομέα της πυραυλικής άμυνας. Μόλις πέντε χρόνια αργότερα, η διοίκηση άρχισε να εξερευνά μια νέα πτυχή αυτής της ιδέας. Τα αερόπλοια μεγάλου υψομέτρου θα μπορούσαν να καλύψουν το ενδιάμεσο κενό μεταξύ των αεροσκαφών και των δορυφόρων.
Στόχος, το νέο πτητικό μέσο να επιχειρεί για εκτεταμένες περιόδους σε υψόμετρο 65.000 ποδών. Εξοπλισμένο με έναν αισθητήρα υπέρυθρων, ραντάρ και εξοπλισμό αναμετάδοσης δεδομένων θα μπορούσε να συνεισφέρει σημαντικά σε αποστολές αναγνώρισης αλλά και βαλλιστικής άμυνας πυραύλων. Βάσει των εκτιμήσεων του αμερικανικού επιτελείου εκείνη την εποχή, η ικανότητα επιτήρησης με μη επανδρωμένα αερόπλοια θα μπορούσε να κυμανθεί από 50 χλμ έως 4.000 χλμ ανάλογα με την τελική διαμόρφωση του αισθητήρα αναλαμβάνοντας ρόλο σε επιχειρήσεις συνοριακής περιπολίας, αεράμυνας, αντιπυραυλικής άμυνας και αντιμετώπισης τρομοκρατών και ναρκεμπόρων. Τον Απρίλιο του 2004 κατά την τελική δοκιμή του προγράμματος το Εργαστήριο Ερευνών της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ εκτόξευσε από το Νέο Μεξικό ένα διαφανές μπαλόνι εξοπλισμένο με διάφορους αισθητήρες και φωτοβολταϊκά στοιχεία εκτελώντας πτήση διάρκειας 18,5 ωρών μέχρι την προσγείωση του την επόμενη μέρα στο Τέξας.
Τα υπόλοιπα μέσα που επιστρατεύουν οι ΗΠΑ
Από τότε έγιναν εντατικά βήματα για την αύξηση των επιχειρησιακών δυνατοτήτων μεγάλου υψομέτρου των αμερικανικών δυνάμεων με την αξιοποίηση εκτός των μπαλονιών, αερόπλοιων και ηλιακών αεροσκαφών, που εκτελούν στρατοσφαιρική πτήση, πολύ πιο ψηλά από τα συμβατικά μαχητικά αεροσκάφη. Ειδικά για τις πλατφόρμες των αμερικανικών μπαλονιών, η διάκριση τους σε 3 βασικές κατηγορίες καταδεικνύει το εύρος των αποστολών, που μπορούν να επιτελέσουν. Τα μικρά τακτικά μπαλόνια είναι εστιασμένα σε μικρότερα ωφέλιμα φορτία (π.χ. επικοινωνίες εκτεταμένου βεληνεκούς). Τα μεσαίου μεγέθους επιχειρησιακά μπαλόνια με ωφέλιμο φορτίο μεγαλύτερου μεγέθους, βάρους και ισχύος, προσφέρουν περισσότερες δυνατότητες ανίχνευσης, υποστήριξης δικτύου, θέσης, πλοήγησης και χρονισμού. Οσο για τα μεγάλα στρατηγικά μπαλόνια μπορούν να ανυψώσουν βαρύτερα φορτία με πιο εξελιγμένες δυνατότητες.
Στο πλαίσιο αυτό και προσπαθώντας να αναπτύξει ένα εκτεταμένο δίκτυο επιτήρησης στη στρατόσφαιρα το αμερικανικό υπουργείο Αμυνας επενδύει μεγάλα κεφάλαια στο πρόγραμμα των αερόπλοιων πολλαπλών αποστολών. Ειδικά από τη στιγμή, που τα μπαλόνια, που πλοηγούνται χρησιμοποιώντας αλγόριθμους τεχνητής νοημοσύνης και συλλέγουν δεδομένα μεταδίδοντας τα στα αεροσκάφη, θεωρείται ότι μπορούν να βοηθήσουν στην παρακολούθηση και αποτροπή υπερηχητικών όπλων, που αναπτύσσονται από την Κίνα και τη Ρωσία, χώρες που έχουν κάνει εντυπωσιακά άλματα στη συγκεκριμένη τεχνολογία.
Ηλιακοί συλλέκτες και τα ρεύματα του ανέμου εξασφαλίζουν την εκτέλεση συγκεκριμένης διαδρομής πτήσης προς την περιοχή στόχο με την πορεία των μπαλονιών να παρακολουθείται όλο το 24ωρο από τους επίγειους σταθμούς ελέγχου. Συνεπώς, τα όσα συνέβησαν με την πτήση των κινεζικών μπαλονιών πάνω από τις ΗΠΑ και το έντονο διπλωματικό παρασκήνιο μέχρι την λήψη από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν της απόφασης να καταρριφθούν ανοίγουν μία νέα σελίδα στον σκληρό ανταγωνισμό των υπερδυνάμεων στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς. Παρά την εκατέρωθεν προσπάθεια υποβάθμισης του συμβάντος, η πραγματικότητα είναι πως Ουάσιγκτον, Πεκίνο και Μόσχα έχουν επιδοθεί σε αγώνα δρόμου με στόχο να κυριαρχήσουν στη στρατόσφαιρα αποκτώντας στρατηγικό πλεονέκτημα στο παγκόσμιο παιχνίδι ισχύος και επιρροής.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
