Σε μια τραγική συγκυρία, σήμερα συμπληρώνονται 81 χρόνια, από έναν ποδοσφαιρικό αγώνα ο οποίος έμεινε στην Ιστορία ως το «ντέρμπι του θανάτου». Αντίπαλοι ήταν Ουκρανοί ποδοσφαιριστές που ήταν κρατούμενοι σε στρατόπεδο συγκέντρωσης και μια ομάδα επίλεκτων Ναζί. Οι πρώτοι έπρεπε να χάσουν για να ζήσουν. Αλλά προτίμησαν να πεθάνουν. Και κέρδισαν. Σήμερα 81 χρόνια αργότερα η Ελλάδα είναι βυθισμένη στο πένθος εξαιτίας της δολοφονίας του 29χρονου οπαδού της ΑΕΚ από νεοναζί χούλιγκαν της Ντιναμό Ζάγκρεπ. Σύγκριση ανάμεσα στα δυο γεγονότα προφανώς και δεν μπορεί να υπάρχει. Αυτό που μπορεί να υπάρχει, ωστόσο, είναι μια δραματική υπενθύμιση πως το τέρας του φασισμού παραμένει ολοζώντανο και απειλεί ξανά.
Το ντέρμπι του θανάτου
Λίγοι είναι αυτοί που δεν έχουν δει τη χολιγουντιανή ταινία δράσης «η μεγάλη απόδραση των 11» με τον Πελέ να κάνει τα δικά του και τον Σιλβέστερ Σταλόνε να δοκιμάζει την τύχη σαν τερματοφύλακας. Ακόμα πιο λίγοι, ωστόσο, γνωρίζουν πως η ταινία αυτή βασίστηκε σε μια αληθινή ιστορία. Ήταν ένας αγώνας ανάμεσα στους εργαζόμενους ενός τοπικού φούρνου, πρώην επαγγελματίες ποδοσφαιριστές της Ντιναμό Κιέβου και Λοκομοτίβ Κιέβου (την FC Start) και σε στρατιώτες των ναζιστικών ενόπλων δυνάμεων (τη Flakelf). Όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό οι πρώτοι έπρεπε να χάσουν αλλιώς θα το πλήρωναν με την ίδια τους τη ζωή. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι πως δεν είχαν καμία διάθεση να κάτσουν και να χάσουν.
Είναι καλοκαίρι του 1942. Στην Ουκρανία και συγκεκριμένα στο Κίεβο το οποίο βρίσκεται υπό ναζιστική κατοχή. Ο Γερμανός διοικητής της ουκρανικής πρωτεύουσας θέλει να ανεβάσει το ηθικό των στρατιωτών του και αποφασίζει να διοργανώσει έναν ποδοσφαιρικό αγώνα. Η μια ομάδα θα ήταν η γερμανική Flakelf. Εν μέσω Β' Παγκοσμίου Πολέμου, ωστόσο, το να βρεθεί αντίπαλος ήταν μάλλον... δύσκολο. Τελικά, βρέθηκαν οκτώ ποδοσφαιριστές της Ντιναμό Κιέβου, και της Λοκομοτίβ Κιέβου οι οποίοι ήταν αιχμάλωτοι στο στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ντάρμιτσα αλλά και κάποιοι εργάτες από ένα φούρνο που ήταν κοντά στο γήπεδο οι οποίοι και σχημάτισαν την FC Start.
Οι Γερμανοί, μάλιστα, επιτρέπουν στην ομάδα των Ουκρανών να δώσει έξι φιλικούς αγώνες προκειμένου να «δέσει» ενώ τους παρέχουν κανονικά γεύματα προκειμένου να δυναμώσουν. Αυτά φαίνεται πως αρκούσαν στους Ουκρανούς οι οποίοι σαρώνουν στα φιλικά καθώς κέρδισαν όλους τους αγώνες από 5-0 και... πάνω!
Στις 6 Αυγούστου γίνεται ο αγώνας ανάμεσα σε Γερμανούς και Ουκρανούς και η Flakelf ταπεινώνεται με 5-1! Έξαλλος ο Γερμανός διοικητής ζητά επανάληψη του αγώνα σε τρεις ημέρες αλλά αυτή τη φορά φρόντισε να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα, ώστε, να μην επαναληφθεί η πανωλεθρία του πρώτου ματς! Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 9 Αυγούστου, στο στάδιο της Ζενίτ οι δυο ομάδες συναντήθηκαν ξανά. Θεατές ήταν μόνο Γερμανοί φαντάροι και Ουκρανοί δοσίλογοι. Στρατιώτες με τεράστια Γερμανικά λυκόσκυλα, έδιωχναν πίσω όσους Oυκρανούς ήθελαν να δουν τον αγώνα και να υποστηρίξουν την Start. Διαιτητής «ορίστηκε» ένας αξιωματικός των SS ο οποίος, μάλιστα, λίγο πριν ξεκινήσει ο αγώνας μπήκε στα αποδυτήρια των Ουκρανών και τους είπε: «Ξέρω πως είστε μια πολύ καλή ομάδα, με πολύ καλούς παίκτες. Πρέπει όμως να ακολουθήσετε τους κανόνες και να χαιρετίσετε τη γερμανική ομάδα με τον Ναζιστικό τρόπο πριν τον αγώνα». Η απάντηση που έλαβε ήταν ένα προμήνυμα αυτού που θα ακολουθούσε «Το μοναδικό πράγμα που θα χαιρετίσουμε, θα είναι τα στρατεύματα σας όταν θα φεύγετε»! Πράγματι, οι παίκτες της Start μόλις τελείωσε ο Ναζιστικός ύμνος, ύψωσαν της γροθιές τους και μετά ακούμπησαν το στήθος τους στην πλευρά της καρδιάς και φώναξαν τον χαιρετισμό του Κόκκινου Στρατού: «izcult Huraaa», δηλαδή «Πάμε δυνατά, Ουράαα».
Η τραγική κατάληξη των νικητών
Στην πραγματικότητα δεν υπήρξε ποτέ κανένα ντέρμπι. Από τη μια οι Ουκρανοί προσπαθούσαν να παίξουν ποδόσφαιρο και από την άλλη οι... υποψιασμένοι από την προηγούμενη ήττα Γερμανοί να καταστρέψουν το ματς με ξύλο και αντιαθλητικά χτυπήματα. Προς το τέλος του ημιχρόνου ένας Γερμανός επιθετικός κλωτσάει στο κεφάλι τον τερματοφύλακα των Ουκρανών και τον αφήνει αναίσθητο. Ο διαιτητής δεν βλέπει το παραμικρό και οι στρατιώτες της Βέρμαχτ βάζουν το πρώτο τους γκολ.
Το ημίχρονο έληξε 3-1. Στην ανάπαυλα οι Ουκρανοί παίκτες δέχτηκαν και νέα επίσκεψη στα αποδυτήρια. Ήταν ο Γερμανός διοικητής της πόλης ο οποίος συνοδευόμενος από αξιωματικούς των SS είπε στους παίκτες: «Εντάξει μπορείτε τώρα να τα παρατήσετε. Δείξατε σε όλους τι αξίζετε, αλλά μέχρι εδώ. Είστε φανταστική ομάδα με απίστευτες ικανότητες και μας έχετε εντυπωσιάσει όλους, αλλά όπως καταλαβαίνετε, δεν μπορείτε να κερδίσετε. Δεν υπάρχει καμία τέτοια περίπτωση. Μέχρι εδώ. Σκεφτείτε τις συνέπειες των πράξεων σας».
Οι Ουκρανοί, όμως, είχαν πάρει τις αποφάσεις τους. Στο δεύτερο ημίχρονο η κάθε ομάδα σκόραρε από 2 φορές και 5 λεπτά πριν τη λήξη, ενώ το σκορ ήταν 5-3 υπέρ των Ουκρανών. Σε εκείνο το σημείο έγινε η φάση που σημάδεψε τον αγώνα αλλά και την μοίρα των Ουκρανών. Ο Klimenko, ένας κεντρώος που έπαιζε όμως στα μπακ, πέρασε έχοντας την μπάλα στα πόδια τους τη μισή ομάδα των Γερμανών και αφού έκανε… πλάκα με τον τερματοφύλακα τον οποίο πέρασε δυο φορές, βρέθηκε μόνος του σε κενή εστία. Ο Klimenko φτάνει στη γραμμή του άδειου τέρματος χαμογελάει, γυρίζει την πλάτη του και σουτάρει επιδεικτικά με δύναμη προς το κέντρο του γηπέδου. Ο Γερμανός διαιτητής έξαλλος σφυρίζει τη λήξη του αγώνα στο 85.
Μια εβδομάδα μετά, το βράδυ της 16ης Αυγούστου όσοι παίκτες της Start, συμμετείχαν στον αγώνα, συνελήφθησαν από τους Γερμανούς. Κατηγορούνταν πως ήταν μέλη της NKVD (μυστική αστυνομία της Σοβιετικής Ένωσης). Οι 11 παίκτες της Start κατηγορήθηκαν σαν κατάσκοποι. Βαριά κατηγορία και η ποινή ήταν μόνο μια: Θάνατος. Μέχρι τον Φεβρουάριο του 1943, οι περισσότεροι παίκτες εκτελέστηκαν ή πέθαναν από της κακουχίες. Το τέλος του πολέμου, βρίσκει ζωντανούς μόνο τρεις από τους 11 παίκτες της Start.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
