«Ζει η απουσία λοιπόν, μαζί μας ή και μόνη της, τη ζωή της,
χειρονομεί αδιόρατα, σωπαίνει, φθείρεται, γερνάει
σαν ύπαρξη σωστή, με το βουβό χαμόγελο που ρυτιδώνει λίγο λίγο το στόμα και τα μάτια, με το χρόνο το δικό μας μετρημένη,
χάνοντας χρώματα, πληθαίνοντας τη σκιά της –
ζει και γερνάει μαζί μας και χάνεται μαζί μας, κι απομένει σε ό,τι αφήνουμε.
Και πρέπει να προσέχουμε την κάθε κίνηση και σκέψη μας και λέξη
γιατί, για ό,τι γίνεται ‘κείνο που λείπει, φέρουμε τώρα, εμείς μονάχα, ακέρια την ευθύνη».
Τα παιδιά δεν πρέπει να πεθαίνουν. Ο Γιάννης Ρίτσος κατέγραψε αυτή την απώλεια καλύτερα από τον καθένα μας. Δεν πρέπει να πεθαίνουν τα παιδιά. Πόσο, μάλλον, να δολοφονούνται. Αυτό είναι ύβρις. Και η ύβρις τιμωρείται. Στις 6 Δεκεμβρίου 2008, 15 χρόνια πριν από σήμερα, τιμωρήθηκε από την οργή. Από το ξέσπασμα. Την εξέγερση. Το μίσος. Τα δάκρυα.
Η δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλου λειτούργησε σαν επιταχυντής. Όχι γεγονότων. Τίποτα δεν άλλαξε. Οι σφαίρες των αστυνομικών συνεχίζουν να «εξοστρακίζονται». Σαν επιταχυντής ωριμότητας. Μια ολόκληρη γενιά ενηλικιώθηκε μέσα σε μια νύχτα και πολλές ακόμα εξαναγκάστηκαν να μεγαλώσουν πιο γρήγορα απ' αυτό που ορίζει η φύση.
Ένας κρότος. Μια σφαίρα. Το αίμα να βάφει το δρόμο. Οι συγκρούσεις, τα πύρινα οδοφράγματα, η μυρωδιά της φωτιάς αλλά και του δακρυγόνου. Όσοι έζησαν από κοντά εκείνα τα γεγονότα, δύσκολα θα τα ξεχάσουν. Τους σημάδεψαν για πάντα. Μας σημάδεψαν για πάντα.
«Αυτές οι νύχτες είναι του Αλέξη»
Λίγα λεπτά μετά τις 9 το βράδυ του Σαββάτου 6 Δεκεμβρίου 2008, μια παρέα νέων παιδιών βρίσκεται στην οδό Μεσολογγίου στα Εξάρχεια. Από τη συμβολή της με την Τζαβέλλα περνάει ένα περιπολικό του τοπικού Αστυνομικού Τμήματος και ανάμεσα σε αυτό και παρέες νεαρών υπάρχει μια λεκτική αντιπαράθεση από αυτές που συναντάς σχεδόν καθημερινά στην περιοχή των Εξαρχείων. Εκείνο το βράδυ, ωστόσο, όλα πήγαν στραβά. Το πλήρωμα του περιπολικού, αφήνει το αστυνομικό όχημα και με τα πόδια φτάνει σε απόσταση αναπνοής από την ομάδα των νεαρών με τους οποίους είχαν αντιπαρατεθεί νωρίτερα. Η φραστική αντιπαράθεση συνεχίστηκε και ξαφνικά ο 37χρονος αστυνομικός Επαμεινώνδας Κορκονέας έβγαλε το όπλο του και πυροβόλησε τρεις φορές προς το μέρος των νεαρών. Μια από τις σφαίρες χτύπησε στο στήθος τον 15χρονο Αλέξη Γρηγορόπουλο.
Ο μικρός σωριάστηκε στο έδαφος και λίγα λεπτά μετά ξεψύχησε. Ένα ασθενοφόρο τον μετέφερε στον Ευαγγελισμό όπου απλά διαπιστώθηκε ο θάνατός του. Σχεδόν ταυτόχρονα, στα Εξάρχεια διαδίδεται με την ταχύτητα της αστραπής η πληροφορία πως ένας 15χρονος έπεσε νεκρός από σφαίρα αστυνομικού. Σε χρόνο μηδέν στήνονται τα πρώτα οδοφράγματα. Λίγες ώρες μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου η Αθήνα φλέγεται. Οι συγκρούσεις αστυνομικών και διαδηλωτών είναι κάτι παραπάνω από σφοδρές ενώ τράπεζες, κυβερνητικά κτίρια, αυτοκίνητα και καταστήματα πυρπολούνται σε ρυθμούς που η πυροσβεστική δεν προλαβαίνει να ανταποκριθεί.
Την επόμενη ημέρα, την Κυριακή 7 Δεκεμβρίου, νωρίς το μεσημέρι, μετά από πρωτοβουλία των φοιτητών και πάλι χιλιάδες άτομα συγκεντρώθηκαν στο Μουσείο, στην οδό Πατησίων, προκειμένου να γίνει πορεία διαμαρτυρίας κατά της αστυνομικής βίας η οποία (υποτίθεται πως) θα κατέληγε στη Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Αττικής. Όταν πλησίαζε προς τον Άρειο Πάγο, ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις εμπόδισαν την πορεία να προχωρήσει και τα επεισόδια γενικεύτηκαν.
Η συνάντηση των δυο αντιμαχόμενων πλευρών δημιουργεί μια κόλαση. Δύσκολα μπορούσε να αναπνεύσει κάποιος από τα δακρυγόνα και τα χημικά αλλά και από τις πολλές και μεγάλες φωτιές. Στις 16:36 το απόγευμα στη διασταύρωση της οδού Κυρίλλου Λουκάρεως με τη Λεωφόρο Αλεξάνδρας ένας αστυνομικός των ΜΑΤ τραβάει το όπλο του και σημαδεύει τους διαδηλωτές! Άπαντες «παγώνουν» μπροστά στην εικόνα του ένοπλου αστυνομικού λίγες ώρες μετά τη δολοφονία του Γρηγορόπουλου. Δίπλα στον ματατζή, ένας συνάδελφός του σχηματίζει με τα δάχτυλά του το όπλο και σημαδεύει και αυτός σε μια επίδειξη ανωριμότητας. Οι διαδηλωτές προσπαθούν να προφυλαχθούν πίσω από παρκαρισμένα αυτοκίνητα φοβούμενοι τα χειρότερα.
Στο σημείο βρίσκεται ο φωτογράφος του Ελεύθερου Τύπου Κώστας Τσιρώνης ο οποίος απαθανατίζει το στιγμιότυπο. Μετά από φωνές και αφού έχει καταλάβει πως έγινε αντιληπτός ο αστυνομικός βάζει το όπλο στη θέση του, χωρίς ευτυχώς να πυροβολήσει και αποχωρεί μαζί με την υπόλοιπη διμοιρία από το σημείο της έντασης. Ενδεικτικό του κλίματος που επικρατούσε εκείνες τις ημέρες είναι πως ο Κ. Τσιρώνης απολύθηκε από την εφημερίδα όταν συγκρούστηκε με τη διεύθυνσή της για τους λόγους που το συγκεκριμένο ντοκουμέντο δε δημοσιοποιήθηκε την αμέσως επόμενη ημέρα. Δεν ήταν λίγοι εκείνοι που θεώρησαν πως η εφημερίδα προσπάθησε να λογοκρίνει τον φωτογράφο προκειμένου να μη ρίξει «λάδι στη φωτιά». Η φωτογραφία διοχετεύτηκε σε μεγάλα φωτογραφικά πρακτορεία του εξωτερικού και τελικά δύο ημέρες αργότερα δημοσιοποιήθηκε και στον Ελεύθερο Τύπο.
Οι συγκρούσεις αστυνομίας - διαδηλωτών θα συνεχιστούν και τις επόμενες τέσσερις ημέρες (μέχρι και την κηδεία του 15χρονου) με την ίδια ένταση (ειδικά το βράδυ της Δευτέρας), ενώ επεισόδια μικρότερης έντασης θα σημειώνονται σχεδόν καθημερινά μέχρι και τις παραμονές τις πρωτοχρονιάς.
Η κρισιμότερη κυβερνητική σύσκεψη της μεταπολίτευσης
Η εφημερίδα «Καθημερινή» είχε χαρακτηρίσει «τις ταραχές» ως «τις χειρότερες από την αποκατάσταση της Δημοκρατίας το 1974». Ο πολιτικός χρόνος είχε συμπυκνωθεί. Οι στιγμές ήταν τόσο κρίσιμες όσο και ιστορικές.
Εκείνες τις ημέρες υπήρξαν χρονικά διαστήματα που η αστυνομία είχε χάσει τον έλεγχο σε μεγάλα κομμάτια του κέντρου της πόλης. Τα επεισόδια είναι συνεχόμενα και τόσο βίαια που πολλές διμοιρίες ξέμειναν από δακρυγόνα και χημικά. Όλα έδειχναν πως η κυβέρνηση θα έπρεπε να κάνει το επόμενο βήμα.
Το βράδυ της Δευτέρας 8 Δεκεμβρίου είναι το πλέον κρίσιμο. Είναι η νύχτα που ο τότε πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής συγκαλεί κυβερνητικό συμβούλιο μετά το τέλος του οποίου δε φεύγει από το Μαξίμου αλλά παραμένει εκεί αφενός για να έχει συνεχή ενημέρωση και αφετέρου για λόγους ασφαλείας καθώς εκείνη την ώρα κρίθηκε πως δεν μπορεί να εξασφαλιστεί η ομαλή αποχώρησή του από την Ηρώδου Αττικού. Στη συνεδρίαση (την οποία μεταξύ άλλων συμμετέχουν οι Προκόπης Παυλόπουλος και Παναγιώτης Χηνοφώτης από το υπουργείο Εσωτερικών, Βαγγέλης Μεϊμαράκης και Δημήτρης Γράψας από το Εθνικής Άμυνας και το ΓΕΕΘΑ αντίστοιχα, ο υπουργός Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Ευάγγελος Αντώναρος, ο υπουργός ΠΕΧΩΔΕ Γιώργος Σουφλιάς και η υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη) αναλύονται τα χαρακτηριστικά των διαδηλώσεων και των επεισοδίων. Εκείνη την ώρα ήταν που έπεσε στο τραπέζι η πρόταση που έκανε πολλούς να «μουδιάσουν» στο άκουσμά της! «Να βγει ο στρατός ώστε να επιβληθεί η τάξη στους δρόμους και να κηρυχθεί η χώρα σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης».
Υπάρχει ένα πέπλο μυστηρίου σχετικά με το ποιος έκανε τη συγκεκριμένη πρόταση. Διάφορα ονόματα υπουργών αλλά και συμβούλων που βρισκόντουσαν στη σύσκεψη έχουν ακουστεί, ωστόσο, δεν υπάρχει κάτι επιβεβαιωμένο. Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ και τις πληροφορίες εκείνων των ημερών την πρόταση έριξε πρώτος στο τραπέζι ένας σύμβουλος για να υποστηριχθεί στη συνέχεια από δύο υπουργούς ο δεύτερος εκ των οποίων σημείωσε πως θα πρέπει «να είναι προσεκτική η επιλογή των άρθρων του Συντάγματος στα οποία θα γίνει επίκληση, προκειμένου να μην συμπέσουν με εκείνα που είχαν επικαλεστεί και οι χουντικοί τον Απρίλιο του 1967 και δημιουργηθούν συνειρμοί που μόνο κακό θα έκαναν εκείνη την ώρα στην κυβέρνηση».
Αυτό που είναι γνωστό είναι πως οι πρώτοι που αντέδρασαν αρνητικά σε αυτή τη προοπτική ήταν οι τότε υπουργοί Εσωτερικών, Προκόπης Παυλόπουλος και Οικονομικών Γιώργος Αλογοσκούφης οι οποίοι τόνιζαν πως υπήρχε ο κίνδυνος να χαθεί κάθε έλεγχος πάνω στα γεγονότα και εξέφρασαν τον φόβο πως μπορεί να υπήρξε και δεύτερος νεκρός. Για αρκετή ώρα η κατάσταση είναι ρευστή. Ο Καραμανλής εν τέλει παίρνει την απόφαση. Βάζει ως έσχατο όριο την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου. Αν μέχρι τότε έχει εκτονωθεί η κατάσταση δεν υπάρχει ο παραμικρός λόγος να επέμβει ο στρατός. Σε διαφορετική περίπτωση θα ληφθούν «όλα τα απαραίτητα μέτρα».
Την Τετάρτη το πρωί η εφημερίδα «Το Βήμα» κυκλοφορεί με πρωτοσέλιδο τίτλο «Εκτόνωση ή ακραία αστυνομικά μέτρα» και υπότιτλο που για πολλούς επιβεβαιώνει τα σενάρια περί επέμβασης του στρατού καθώς γίνεται λόγος για «απαγόρευση διαδηλώσεων»! Η κυβέρνηση αποφασίζει εκείνη την ημέρα και βγάζει για πρώτη (και τελευταία μέχρι και σήμερα) φορά τα ΕΚΑΜ ενάντια σε διαδηλωτές, προκειμένου να στείλει το μήνυμα. Τυχαία ή όχι από την επόμενη ημέρα τα επεισόδια συνεχίζονται μεν αλλά σε μικρότερη έκταση και ένταση...
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
