Ήταν μια ημέρα σαν σήμερα, 4 Δεκεμβρίου 1971 σε μια μικρή πόλη της Ελβετίας, το Montreux. Σε εξέλιξη βρίσκονται δυο γεγονότα τα οποία σε λίγο θα γίνουν «ένα» και θα γράψουν ιστορία. Το πρώτο είναι πως στο καζίνο της πόλης ο σπουδαίος Φρανκ Ζάπα (ο οποίος κατά μια διαβολική σύμπτωση θα πεθάνει μια ημέρα σαν κι αυτή το 1993) δίνει συναυλία. Το δεύτερο είναι πως σε απόσταση μερικών χιλιομέτρων βρίσκονται οι Deep Purple οι οποίοι ετοιμάζουν τον επόμενο δίσκο τους.
«Smoke on the Water»
Την ώρα που η συναυλία του Ζάπα βρίσκεται σε εξέλιξη, την ώρα που παιζόταν το τραγούδι «King Kong» και σόλαρε ο δημιουργός του Don Preston, κάποιος έριξε μια φωτοβολίδα η οποία, για κακή τύχη όλων, καρφώθηκε στην ξύλινη οροφή! Οι πύρινες γλώσσες εξαπλώθηκαν με ταχύτητα. Η συναυλία διακόπτεται κακήν κακώς και, οι άνθρωποι καταφέρνουν να εκκενώσουν το καζίνο κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Ευτυχώς, που ο Ζάπα κράτησε την ψυχραιμία του και έδωσε οδηγίες από το μικρόφωνο για το πως θα γίνει η εκκένωση. Ως εκ θαύματος λίγοι θεατές τραυματίστηκαν ελαφρά με κοψίματα και εγκαύματα και ακόμη λιγότεροι πήγαν στο νοσοκομείο.
Η φωτιά έκαιγε όλη τη νύχτα. Το πρωί η ατμόσφαιρα είναι αποπνικτική. Οι Deep Puprle που θα έμεναν στο ξενοδοχείο του καζίνο, τελικά είχαν διανυκτερεύσει σε ένα άλλο ξενοδοχείο της περιοχής, το «Grand Hotel». Ξυπνώντας τα μέλη του συγκροτήματος είδαν από το δωμάτιό τους, τον καπνό από το καζίνο, που είχε σχηματίσει ένα σύννεφο χαμηλά στη λίμνη. Ο Roger Glover αυθόρμητα βλέποντας αυτή την εικόνα, είπε: «Smoke on the water» και αμέσως πρότεινε στον Ian Gillan να χρησιμοποιήσουν τη φράση ως τίτλο τραγουδιού, τη μουσική του οποίου έγραφε εκείνη τη στιγμή ο Ritchie Blackmore. Ο Ian Gillan αρχικά αρνήθηκε, λέγοντας ότι όλοι θα θεωρούσαν ότι είναι ένα τραγούδι για ναρκωτικά! Οι στίχοι λέγεται ότι γράφτηκαν σε μια χαρτοπετσέτα.
Το τραγούδι είναι ουσιαστικά μια πολύ ακριβή περιγραφή της πυρκαγιάς στο καζίνο με όλες τις λεπτομέρειες του συμβάντος.
Ένας θεατής, ο Peter Schneider έγραψε το 2009, σχετικά με το πώς ήταν η κατάσταση εκείνο το βράδυ στο εσωτερικό του καζίνο. «Η φωτιά εξαπλώθηκε τόσο γρήγορα που όλοι όσοι βρίσκονταν μπροστά, κοντά στη σκηνή είχαν παγιδευτεί. Υπήρχε μια μεγάλη πόρτα στη δεξιά πλευρά, αλλά δεν ξέρω αν ήταν ανοικτή ή κλειστή. Στάθηκα πίσω από το πλήθος που προσπαθούσε να βγει από τα μεγάλα γυάλινα παράθυρα που καλύπταν το σύνολο του κτιρίου. Χρωστάω τη ζωή μου σε έναν Ελβετό πυροσβέστη ο οποίος με ένα τεράστιο τσεκούρι άρχισε να σπάει τα παράθυρα ένα προς ένα. Όλοι όσοι κάθονταν μπροστά, άρχισαν να πηδούν έξω. Βρισκόμασταν στο δεύτερο όροφο, οπότε καταλαβαίνετε ότι ήταν ένα αρκετά μεγάλο άλμα».
Στα μέσα του κομματιού, υπάρχει ένας στίχος που λέει «Funky Claude was getting people out of the building» και αναφέρεται στον Claude Nobs ο οποίος ήταν ο δημιουργός του τζαζ φεστιβάλ στην περιοχή. «Οι Deep Purple έβλεπαν τη φωτιά από το παράθυρο του δωματίου τους στο ξενοδοχείο και λυπόταν για αυτό που συνέβη. Ήταν προγραμματισμένο να δώσουν μία συναυλία στο χώρο του καζίνο και να ηχογραφήσουν το καινούριο τους άλμπουμ, εκεί. Τελικά, τους βρήκα ένα κλειστό ξενοδοχείο κοντά στο σπίτι μου και κάναμε ένα προσωρινό στούντιο. Ένα βράδυ είχαν έρθει για δείπνο στο σπίτι μου, και μου είπαν "Claude, σου έχουμε μία έκπληξη, αλλά δεν θα το βάλουμε στο δίσκο. Είναι ένα τραγούδι που λέγεται Smoke on the Water". Το άκουσα και τους είπα ότι θα είναι τρελοί αν το αφήσουν εκτός του δίσκου και ότι θα γίνει τεράστια επιτυχία. Τώρα πια, δεν υπάρχει κιθαρίστας στον κόσμο να μην έχει παίξει αυτό το κομμάτι. Η απάντηση τους ήταν ότι αφού το πιστεύω, θα το συμπεριελάμβαναν στο καινούριο τους άλμπουμ. Αποτελεί πολύ ακριβή περιγραφή της πυρκαγιάς στο καζίνο με όλες τις λεπτομέρειες του συμβάντος. Αυτά έγιναν στ' αλήθεια. Στα μέσα του κομματιού, λέει "Funky Claude was getting people out of the building" και όποτε γνωρίζω μουσικούς της ροκ πάντα λένε "έρχεται ο Funky Claude"»!
Το θρυλικό riff που παραλίγο να κατασχεθεί από την αστυνομία
Σε κάθε συζήτηση που ανοίγει σχετικά με το πιο είναι το κορυφαίο riff στην ιστορία της rock, είναι σχεδόν νομοτελειακό πως η κουβέντα θα πάει και στο Smoke on the Water. Και αν και η αλήθεια είναι πως οι περισσότεροι που ασχολούνται με τη συγκεκριμένη μουσική ξέρουν την ιστορία για τους στίχους, λίγοι είναι αυτοί που ξέρουν πως λίγο έλειψε να... κατασχεθεί από την αστυνομία!
Η ιστορία ξεκινάει μετά τη φωτιά στο ξενοδοχείο. Οι Deep Puple έπρεπε να βρουν άλλο μέρος να ηχογραφήσουν το Machine Head. Πήραν, λοιπόν, το φορητό στούντιο που τους είχαν δώσει οι Rolling Stones και πήγαν στην Ιρλανδία.
Εγκαταστάθηκαν στο Pavilion Theatre, ένα κέντρο πολιτισμού, στο Δουβλίνο και ξεκίνησαν την ηχογράφηση. Ο συγκεκριμένος χώρος, ωστόσο, είναι μέσα σε κατοικημένη περιοχή και ο όρος (με τον οποίο είχε συμφωνήσει το συγκρότημα) προκειμένου να τους παραχωρηθεί είναι πως στις 10 το βράδυ θα σταματήσουν τα «γκάπα – γκούπα». Στην περιοχή, άλλωστε, υπήρχαν και πολλά βουνά που πολλαπλασίαζαν τον ήχο.
Οι Deep Puple δέχθηκαν αλλά αυτό δεν πήγε και πολύ καλά. Στις 4 τα ξημερώματα το συγκρότημα... έδινε πόνο και οι κάτοικοι που δεν μπορούσαν να κλείσουν μάτι, ειδοποίησαν την αστυνομία. Λίγα λεπτά αργότερα ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις έφτασαν στο σημείο. Κάποια στιγμή τα μέλη του συγκροτήματος άκουσαν κάτι σαν σφυρί να χτυπάει πάνω στην πόρτα της εισόδου. Ήταν οι αστυνομικοί που προσπαθούσαν να σπάσουν την κεντρική είσοδο και να μπουν στο εσωτερικού του θεάτρου προκειμένου να κατασχέσουν όλο το υλικό και να συλλάβουν τους Deep Puple. Τελικά, πρόλαβαν και έκαναν μια κόπια του τραγουδιού και όταν μπήκαν οι αστυνομικοί μέσα και... προχώρησαν στα διαδικαστικά, το riff βρισκόταν (κρυμμένο) σε ασφαλή χέρια.
Λίγο καιρό αργότερα, όταν το Machine Head μπήκε στην τελική ευθεία το συγκρότημα διαπίστωσε πως έλειπε ένα τραγούδι για να συμπληρωθεί το άλμπουμ. Είχαν βάλει όλα τα τραγούδια εκτός από το Smoke on the Water στο οποίο δεν είχαν δώσει μεγάλη σημασία γιατί δεν το θεωρούσαν... κάτι ιδιαίτερο. Το έβαλαν απλά ως «γέμισμα».
To Smoke on the Water αποτέλεσε ένα από τα επτά τραγούδια του κορυφαίου άλμπουμ των Deep Purple, Machine Head, που κυκλοφόρησε τον Μάρτιο του 1972. Το τραγούδι γνώρισε τεράστια επιτυχία, παρά την περί του αντιθέτου πρόβλεψη των μελών του συγκροτήματος και το 1973 κυκλοφόρησε και ως σινγκλ.
Οι στίχοι... ρεπορτάζ
We all came out to Μontreux
On the lake Geneva shoreline
To make records with a mobile
We didnt have much time
Frank Ζappa and the Μothers
Were at the best place around
But some stupid with a flare gun
Burned the place to the ground
Smoke on the water, fire in the sky
They burned down the gambling house
It died with an awful sound
Funky Claude was running in and out
Pulling kids out the ground
When it all was over
We had to find another place
But swiss time was running out
It seemed that we would lose the race
Smoke on the water, fire in the sky
We ended up at the grand hotel
It was empty cold and bare
But with the rolling truck stones thing just outside
Making our music there
With a few red lights and a few old beds
We make a place to sweat
No matter what we get out of this
I know well never forget
Smoke on the water, fire in the sky.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
