Μετά την πτώση της χούντας, στην Ελλάδα αναπτύχθηκε το λεγόμενο αντάρτικο πόλης το οποίο σε γενικές γραμμές είχε δυο βασικές οργανώσεις να το εκπροσωπούν. Τον Επαναστατικό Λαϊκό Αγώνα και την «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη». Οι δυο αυτές οργανώσεις με «κοινή μήτρα» και, πολλές φορές, κοινά μέλη, είχαν κάποιες περιόδους όπου συνεργάζονταν μεταξύ τους αλλά είχαν και περιόδους που βρίσκονταν στα «μαχαίρια».
Υπάρχει μια ιστορία η οποία κινείται στα όρια του μύθου. Πρόκειται για την περιβόητη «συνάντηση της Πεντέλης». Η ΕΛΑΣ (και η αντιτρομοκρατική, αργότερα), έλεγε, πάντα, πως αυτή η συνάντηση είχε πραγματοποιηθεί και πως από εκεί γεννήθηκαν τόσο ο ΕΛΑ όσο και η 17Ν. Από την άλλη, ουδέποτε κάποιο μέλος αυτών των οργανώσεων επιβεβαίωσε πως είχε γίνει.
Η «συνάντηση της Πεντέλης»
Οι άνθρωποι που βρέθηκαν εκείνη τη νύχτα στην Πεντέλη, είχαν μια κοινή άποψη. «Ο ένοπλος αγώνας πρέπει να συνεχιστεί μέχρι να ξεσπάσει η επανάσταση που θα οδηγήσει στην κοινωνική απελευθέρωση». Το θέμα ήταν με ποιον τρόπο θα συνεχιστεί. Με μαζικοποίηση και άνοιγμα στην κοινωνία ή με κλειστές ομάδες, στρατιωτικά δομημένες στα πρότυπα των οργανώσεων που δρούσαν στην Ευρώπη και τη Λατινική Αμερική; Αυτό ήταν το επίδικο εκείνη τη νύχτα στην Πεντέλη. Στο απομονωμένο σπίτι συγκεντρώθηκαν, σύμφωνα με εκθέσεις της ΕΛΑΣ και της αντιτρομοκρατικής που κατά καιρούς έχουν δει το φως της δημοσιότητας, 20 περίπου άτομα τα οποία προέρχονταν από διάφορες οργανώσεις της αντιδικτατορικής περιόδου όπως η «Λαϊκή Επαναστατική Αντίσταση», ο «Άρης», η «20η Οκτώβρη» και η «ΚΟ Μαχητής». Τα περισσότερα από τα μέλη αυτών των οργανώσεων με την πτώση της χούντας είχαν αποφασίσει να προχωρήσουν στην αυτοδιάλυση. Εκείνοι που πήγαν στη συνάντηση της Πεντέλης ήταν εκείνοι που διαφωνούσαν με αυτή την προοπτική.
Ανάμεσα στους συμμετέχοντες φέρονται από την αστυνομία να ήταν και οι Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, Χρήστος Κασσίμης. Οι δυο πρώτοι ήταν οι «εκπρόσωποι» των δυο τάσεων που αναφέρθηκαν νωρίτερα. Ο Γιωτόπουλος ήθελε μια οργάνωση κλειστού χαρακτήρα ενώ ο Κασσίμης επέμενε στη μαζικοποίηση του ένοπλου αγώνα. Η σύγκρουση ανάμεσα στους δυο δεν αποφεύχθηκε και τελικά, ο Κασσίμης μετά τη συνάντηση ίδρυσε μαζί με κάποιους άλλους τον ΕΛΑ (σε ενέργεια του οποίου στο εργοστάσιο της AEG το 1977 σκοτώθηκε σε ανταλλαγή πυρών με αστυνομικούς) και ο Γιωτόπουλος μαζί με τους πιο σκληροπυρηνικούς ίδρυσαν τη «17Ν», ενώ κάποιοι μέσα από εκείνη τη συνάντηση τελικά ιδιώτευσαν και δεν ενεπλάκησαν σε κάποια από τις οργανώσεις.
Προφανώς, όλα τα παραπάνω μπορεί κάποιος να τα αποδεχθεί ή να τα απορρίψει. Έτσι και αλλιώς από τη στιγμή που η «άλλη πλευρά» δεν επιβεβαίωσε ποτέ κάτι, αλλά ούτε και υπήρξε και κάποιο αδιάσειστο στοιχείο, που να τα επιβεβαιώσει, παραμένουν αστυνομικά σενάρια. Το θέμα, ωστόσο, είναι πως κάπου εδώ τα πράγματα αρχίζουν και περιπλέκονται.
Πολλά είναι τα μυστήρια εκείνης της νύχτας. Ένα από τα σημαντικότερα, σύμφωνα πάντα με την Ελληνική Αστυνομία, είναι πως στη συνάντηση υπήρχαν και 3-4 άνθρωποι που είχαν καλυμμένα τα πρόσωπά τους προκειμένου να μην αναγνωρισθούν από τους υπόλοιπους. Για την αστυνομία αυτοί οι άνθρωποι παραμένουν άγνωστοι. Το βασικό ερώτημα που προκύπτει το «γιατί τέσσερις άνθρωποι που πάνε σε μια συνάντηση με ανθρώπους που είναι σύντροφοί τους, είτε της μιας είτε της άλλης τάσης, επιλέγουν να κρύψουν τα πρόσωπα τους; Η αστυνομία, πάντως, ανά διαστήματα εμφανιζόταν να ξέρει τα πάντα εκτός από το ποιοι ήταν αυτοί οι άνθρωποι και κυρίως το ρόλο που διαδραμάτισαν αργότερα. Σε κάθε περίπτωση, ας τα κρατήσουμε αυτά. Θα μας φανούν χρήσιμα αργότερα.
Λίγους μήνες μετά τη συνάντηση της Πεντέλης, κάνει την παρθενική του εμφάνιση ο Επαναστατικός Λαϊκός Αγώνας (29 Απριλίου 1975) όταν με χρήση εμπρηστικών βομβών πυρπόλησε οκτώ αμερικανικά αυτοκίνητα στην Ελευσίνα, ενώ η 17Ν εκτελεί (23 Δεκεμβρίου 1975) τον σταθμάρχη της CIA στην Αθήνα, Ρίτσαρντ Γουέλς.
Οι κόντρες, η αιματηρή επίθεση του ΕΛΑ στον Περισσό και ο Γιωτόπουλος
Με τον θάνατο του Κασσίμη ο ΕΛΑ δέχθηκε ένα ισχυρότατο πλήγμα και παρουσίασε ένα περίεργο «πρόσωπο». Από τη μια οι ενέργειες μέτριας έντασης μειώνονται κατακόρυφα από την άλλη οργανώσεις παρακλάδια («Ιούνης '78» και «Οκτώβρης '80») προχωράνε σε δυναμικές ενέργειες. Για την αστυνομία ήταν ξεκάθαρο πως υπήρχε μια τεράστια σύγκρουση στο εσωτερικό της οργάνωσης, ανάμεσα σε αυτούς που ήθελαν να εντατικοποιηθεί η δράση και σε αυτούς που ήθελαν να παραμείνουν σε χτυπήματα «μέτρια έντασης».
Η κρίση εκείνη κορυφώθηκε με την προκήρυξη που έστειλε η 17Ν και με την οποία ασκούσε δριμύτατη κριτική στον ΕΛΑ για τις επιλογές του και, βέβαια, με την αποχώρηση του Χρήστου Τσουτσουβή από την οργάνωση ο οποίος φεύγοντας, μάλιστα, πήρε μαζί του και ένα μεγάλο μέρος του οπλοστασίου της!
Ακολουθεί μια περίοδος όπου οι τόνοι πέφτουν με αποτέλεσμα ΕΛΑ και 17Ν να κάνουν ακόμα και χτυπήματα που... «συμπληρώνουν» το ένα το άλλο! Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι πως μετά τον ταραγμένο Ιανουαρίου του 1991 η 17 Νοέμβρη «φωτογραφίζει» ως βασικό στόχο της την Ελληνική Αστυνομία, μετά την πυρκαγιά στο κτίριο του «Κ. Μαρούση», όπου είχαν βρει τραγικό θάνατο πέντε άνθρωποι, έπειτα από μαθητική διαδήλωση. Δύο διμοιρίες των ΜΑΤ βρίσκονταν τότε εκεί: η πρώτη χτυπήθηκε από τη 17 Νοέμβρη, λίγους μήνες αργότερα, με ρουκέτα και χειροβομβίδα στη Χαριλάου Τρικούπη. Τη δεύτερη διμοιρία «χτύπησε» ο ΕΛΑ, με τηλεχειριζόμενο εκρηκτικό μηχανισμό, δύο μήνες αργότερα, στο Θησείο!
Όσο προχωράμε προς στις αρχές της δεκαετίας του 1990, ωστόσο, γίνεται ξεκάθαρο πως ο ΕΛΑ, αργά αλλά σταθερά περνά στην... αποστρατεία. Είναι η περίοδος που ο Χρήστος Τσιγαρίδας, επικαλούμενος προσωπικούς λόγους αποχωρεί από τον Επαναστατικό Λαϊκό Αγώνα.
Τον Νοέμβριο του 1993, μετά την επιστροφή του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία, ο ΕΛΑ προτείνει στην κυβέρνηση μονόπλευρο «μορατόριουμ» ως το καλοκαίρι του 1995 ζητώντας της ταυτόχρονα να απελευθερώσει τους «πολιτικούς κρατούμενους»… Ήδη τότε συζητείται μετ’ επιτάσεως η προοπτική να σταματήσει τη δράση του ο ΕΛΑ γιατί, όπως εκτιμούν μέλη του, πολιτικά δεν οδηγεί πουθενά. Η κυβέρνηση δεν μπαίνει, φυσικά, σε οποιαδήποτε συζήτηση για την «απελευθέρωση των κρατουμένων».
Όσοι επιμένουν στην προοπτική της «συνέχισης», μια ημέρα σαν σήμερα πριν από 29 χρόνια, στις 19 Σεπτεμβρίου 1994, τοποθετούν μια βόμβα, δίπλα στις γραμμές του ηλεκτρικού σιδηρόδρομου, κοντά στη στάση «Περισσός», εκεί που συναντώνται οι οδοί Ηρακλείου, Αβέρωφ και Αγίας Αναστασίας. Από την έκρηξη του εκρηκτικού μηχανισμού (ο οποίος ήταν ένα περίεργο κράμα ωρολογιακού και τηλεχειριζόμενου) που πυροδοτήθηκε όταν ένα λεωφορείο της αστυνομίας, σταμάτησε για να παραλάβει ένστολο και πολιτικό προσωπικό, σκοτώνεται ο 40χρονος Αστυνομικός Υποδιευθυντής Απόστολος Βέλλιος, ενώ τραυματίζονται σοβαρά δυο ακόμα αστυνομικοί και πιο ελαφριά δέκα αστυνομικοί και δυο πολίτες. Από την ΕΛΑΣ, απονεμήθηκε τιμητικά στον Αξιωματικό Απόστολο Βέλλιο, ο βαθμός του Αντιστράτηγου.
Ο ΕΛΑ σε όλη την πορεία του είχε περίπου 260 βομβιστικές επιθέσεις χωρίς νεκρούς και η συγκεκριμένη ενέργεια είχε προκαλέσει πολλά ερωτήματα στην Ελληνική Αστυνομία. Πριν προλάβει καλά – καλά να καταλάβει τι ακριβώς είχε γίνει, ωστόσο, περίπου τέσσερις μήνες αργότερα, ο ΕΛΑ τοποθετεί μια βόμβα στην ΑΣΟΕΕ. Αυτό ήταν και το κύκνειο άσμα της οργάνωσης. Για πολλούς αναλυτές το «τέλος» ήρθε επειδή είχαν αρχίσει να διαρρέουν στοιχεία από τα περίφημα αρχεία της Στάζι. Σε κάθε περίπτωση η αστυνομία δεν μπόρεσε να αποδώσει ποτέ σε κάποια συγκεκριμένα άτομα εκείνη την ενέργεια παρά την (κατόπιν εορτής) εξάρθρωσης του ΕΛΑ. Η βόμβα εκείνη παρέμεινε για πάντα ένα μυστήριο.
Το 2016, ωστόσο, αυτό φάνηκε να αλλάζει. Ο Αλέξανδρος Γιωτόπουλος, μέσα από τις φυλακές, στέλνει μια επιστολή στην εφημερίδα «Το Έθνος» όπου μεταξύ άλλων αναφέρει: «στο παράνομο σπίτι - γιάφκα της 17Ν, που αποκαλύφθηκε το 2002, υπήρχε ένα όπλο που "έκαιγε" ένα συγκεκριμένο πρόσωπο, όπως και σημαντικά χειρόγραφα του ίδιου προσώπου τα οποία εξαφανίστηκαν». Συμπλήρωσε πως υπήρξαν επιβαρυντικές καταθέσεις εναντίον του ίδιου και εναντίον άλλων δύο κολλητών του «από συλληφθέντες που συνεργάστηκαν με τις Αρχές. Ποιος έδωσε εντολή να αγνοηθούν και να μπουν στο αρχείο; Οι τρεις αυτοί συνδέονταν με άλλους πέντε. Απ' αυτή την ομάδα των τουλάχιστον οκτώ, ορισμένοι είχαν άμεση συμμετοχή σε ανθρωποκτονίες ή και άλλες αιματηρές ενέργειες».
Αρχικά οι αστυνομικοί νόμιζαν πως ο Γιωτόπουλος αναφερόταν σε ασύλληπτα μέλη της 17Ν. Αργότερα, ωστόσο, κατάλαβαν πως έκαναν λάθος και πως στην πραγματικότητα (σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας «Το Βήμα»): «ο Αλ. Γιωτόπουλος αναφέρεται αρχικά σε ηγετικό μέλος του εγχώριου αντάρτικου πόλης που συμμετείχε στη δημιουργία αρχικά της "μητρικής" οργάνωσης ΕΛΑ και ακολούθως της 17Ν ως ένα "παράρτημά" του που ήθελε και ορισμένα αιματηρά χτυπήματα. Αυτός ο καθοδηγητής του εγχώριου αντάρτικου μαζί με ορισμένα από τα άτομα που αναδείχθηκαν το 1995 από τα αρχεία της Στάζι συμμετείχε στις βομβιστικές επιθέσεις του ΕΛΑ την περίοδο 1974-80, ο ίδιος υποβοηθούσε στη στρατολόγηση μελών στη 17Ν και το διάστημα από το 1988 μέχρι το 1995 φέρεται να προώθησε το ένοπλο σχήμα των οργανώσεων "1η Μάη" και "ΕΛΑ -1η Μάη". Εκεί είναι λοιπόν το σημείο που φαίνεται να αναφέρεται και ο Αλ. Γιωτόπουλος».
Οι αστυνομικοί κατέληξαν πως ο Γιωτόπουλος αναφερόταν σε άτομα που συμμετείχαν σε εκείνη τη συνάντηση στην Πεντέλη και πως απ' όλα αυτά που έλεγε το μόνο που είχε δικαστική αξία ήταν η βόμβα στον Περισσό αφού όλα τα άλλα είχαν παραγραφεί σε αντίθεση με την ανθρωποκτονία του Βέλλιου.
Σύμφωνα με τα ρεπορτάζ εκείνων των ημερών κλιμάκιο της Αντιτρομοκρατικής θα επισκεπτόταν τον Γιωτόπουλο (ο οποίος επέμενε πως δεν είναι αρχηγός της 17Ν, δεν έχει σχέση με το εγχώριο αντάρτικο πόλης και πως ότι έμαθε το έμαθε από έρευνα που έκανε μέσα στις φυλακές) στο κελί του και θα επιχειρούσε να μάθει κάτι που θα οδηγούσε στην εξιχνίαση της βομβιστικής επίθεσης (πέρα από την ανάληψη ευθύνης). Κάτι τέτοιο, ωστόσο, δεν έγινε και έτσι η αιματηρή επίθεση με θύμα τον αστυνομικό παραμένει μέχρι και σήμερα στο «σκοτάδι»!
Δείτε επίσης:
Η αγαπημένη πόλη των ποδοσφαιριστών που η παραλία της θυμίζει Ελλάδα
Οι Πανθέοι: Καθήλωσε η πρεμιέρα - Κόρα Καρβούνη και Αιμίλιος Χειλάκης αποθεώθηκαν στο Twitter
Τα δεδομένα που εξετάζουν ΕΥΠ και Υπουργεία για το δυστύχημα στη Λιβύη με τους πέντε νεκρούς
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.