Ένας Εύζωνας σαλπίζει στην Ακρόπολη. Τι το ιδιαίτερο έχει η συγκεκριμένη σκηνή και την έκανε εξώφυλλο το γνωστό αμερικανικό περιοδικό LIFE; Αν την αποκόψουμε από τον χρόνο που έγινε τίποτα. Αν όμως δούμε την ημερομηνία τότε όλα εξηγούνται: 16 Δεκεμβρίου 1940. Το εξώφυλλο αυτό ήταν ο τρόπος του διάσημου περιοδικού να πει «ευχαριστώ» στην Ελλάδα για τις ηρωικές νίκες του στρατού στα βουνά της Ιταλίας ενάντια στους φασίστες του Μουσολίνι κάτι που έδειξε σε όλο τον κόσμο πως ο «Άξονας» δεν είναι ανίκητος.
Το έπος στα βουνά της Αλβανίας
«Η Ιταλική Κυβέρνησις ζητεί από την Ελληνικήν Κυβέρνησιν όπως δώση αυθωρεί εις τας στρατιωτικάς αρχάς τας αναγκαίας διαταγάς ίνα η κατοχή αυτή δυνηθή να πραγματοποιηθή κατά ειρηνικόν τρόπον. Εάν τα ιταλικά στρατεύματα ήθελον συναντήση αντίστασιν, η αντίστασις αυτή θα καμφθή δια των όπλων και η Ελληνική Κυβέρνησις θα έφερε τας ευθύνας, αι οποίαι ήθελον προκύψη εκ τούτου. Αθήναι τη 28η Οκτωβρίου 1940/ΧΙΧ».
Λίγη ώρα πριν λήξει το ιταλικό τελεσίγραφο η Ελλάδα βρισκόταν ήδη σε θέση άμυνας καθώς οι φασιστικές δυνάμεις του Μουσολίνι είχαν επιτεθεί ήδη στα σύνορα της χώρας. Ο «Ντούτσε» ήθελε μία νίκη για να μπει στο μάτι του Χίτλερ, που είχε εκφράσει τις επιφυλάξεις για μία επίθεση κατά της Ελλάδας. Οι εχθροπραξίες ξεκίνησαν λίγο πριν εκπνεύσει το τελεσίγραφο. Την ώρα αυτή σημειώθηκε και η πρώτη ελληνική απώλεια. Ο 27χρονος πεζικάριος Βασίλειος Τσιαβαλιάρης από τα Τρίκαλα. Ήταν μέλος του θρυλικού «Αποσπάσματος Πίνδου» υπό τις διαταγές του συνταγματάρχη Κωνσταντίνου Δαβάκη.
Μισή ώρα πριν από τη λήξη του τελεσιγράφου προς τον Μεταξά, ο Τσιαβαλιάρης βρισκόταν στο 21ο φυλάκιο των Ελληνοαλβανικών Συνόρων στο ύψωμα Γκόλιο κοντά στην Πυρσόγιαννη. Ήταν από τα πρώτα που χτύπησαν οι εισβολείς. Σύμφωνα με μαρτυρίες συμπολεμιστών του καθώς ξεψυχούσε πρόλαβε να ψελίσει «Πάν’ τα παιδούλια μ’». Στις 9:30 το πρωί πραγματοποιούνται και οι πρώτοι αεροπορικοί βομβαρδισμοί στον Πειραιά και το Τατόι. Το απόγευμα της 28ης Οκτωβρίου ο Μουσολίνι γεμάτος καμάρι ανακοίνωνε στο Αδόλφο Χίτλερ, με τον οποίον συναντήθηκε στη Φλωρεντία, την επίθεση κατά της Ελλάδας.
Από εκεί και πέρα, ωστόσο, ξεκινούν τα άσχημα μαντάτα για τον «Ντούτσε». Ο Ελληνικός στρατός αρχίζει να σημειώνει μικρές αλλά σημαντικές νίκες. Εκεί που όλοι θεωρούσαν πως οι Ιταλοί θα έκαναν περίπατο έχουμε φτάσει στις 9 Νοεμβρίου και ακόμα δεν έχουν καταφέρει να σπάσουν το μέτωπο. Και δε φτάνει αυτό. Ο Ελληνικός Στρατός δεν αρκείται στις νίκες που κάνει αμυνόμενος. Βλέποντας πως οι Ιταλοί δεν μπορούν να σπάσουν την άμυνα, αποφασίζει να περάσει στην αντεπίθεση. Οι Ιταλοί αρχίζουν να υποχωρούν και μπροστά στα μάτια ολόκληρου του κόσμου αρχίζει να εξελίσσεται ένα μικρό θαύμα!
Πανικόβλητος ο Μουσολίνι αντικαθιστά τον Διοικητή των Ιταλικών Ένοπλων Δυνάμεων στην Αλβανία μήπως καταφέρει και αλλάξει τη ροή των πραγμάτων. Μάταια. Ο Ελληνικός Στρατός συνεχίζει από νίκη σε νίκη και οι Ιταλοί διαρκώς υποχωρούν. Και τα χειρότερα για τον «Ντούτσε» δεν είχαν έρθει ακόμα. Στις 17 Νοεμβρίου οι Έλληνες σπάνε την αμυντική γραμμή των Ιταλών και στις 22 του μήνα μπαίνουν θριαμβευτές στην Κορυτσά.
Στον Ιταλικό στρατό ξεσπά κρίση και υψηλόβαθμοι αξιωματικοί παραιτούνται ο ένας μετά τον άλλο. Οι Έλληνες συνεχίζουν να πετυχαίνουν τη μια νίκη μετά την άλλη και είναι άγνωστο που θα είχαν καταφέρει να φτάσουν αν δεν υπήρχε η αναποφασιστικότητα του Γενικού Επιτελείου Στρατού. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ολόκληρος ο πλανήτης μιλούσε για το «ελληνικό θαύμα» που έδειξε με τρόπο ξεκάθαρο πως ο «Άξονας» δεν είναι ανίκητος.
Το ιστορικό εξώφυλλο του LIFE
Μέσα σε αυτό το κλίμα, λοιπόν, και λίγες μέρες μετά τον θρίαμβο της Κορυτσάς, το διάσημο αμερικανικό περιοδικό LIFE αποφασίζει να πει, με τον δικό του, τρόπο ένα «ευχαριστώ» στους Έλληνες στρατιώτες. Βάζει στο πρωτοσέλιδό του έναν Εύζωνα να σαλπίζει στην Ακρόπολη. Είναι το «σάλπισμα της νίκης» που τόσο περίμενε ολόκληρος ο κόσμος.
Στην πρώτη σελίδα όπου αναγράφονται τα περιεχόμενα, μια σύντομη περιγραφή εξηγεί στο αμερικανικό κοινό τη φωτογραφία του εξωφύλλου: «Ο φουστανελάς στρατιώτης στο εξώφυλλο είναι ένας Έλληνας Εύζωνας (που σημαίνει κυριολεκτικά πολύ καλά ζωσμένος). Τα πέντε ελληνικά τάγματα Ευζώνων που ειδικεύονται στη μάχη στα βουνά απέκτησαν μέσα σε έξι εβδομάδες φήμη που τους κατατάσσει μεταξύ των πιο επιδέξιων στρατευμάτων στο χιόνι. Πολεμώντας υπό αυτές τις συνθήκες οδήγησαν σε μια αναπάντεχη νίκη επί του ιταλικού στρατού τον οποίον απώθησαν από τα ελληνικά σύνορα στις αλβανικές ακτές. Αυτό, ενάντια σε κάθε κανόνα, αφού οι Έλληνες υποτίθεται πως θα ηττούντο σε χρόνο μηδέν. Την τελευταία φορά που πολέμησαν, το 1922, υπέστησαν δεινή ήττα από τους Τούρκους. Στη μάχη οι Εύζωνες φορούν χακί φουστανέλες» γράφει το περιοδικό. Σε άλλη αναφορά στο αλβανικό μέτωπο μέσα στο ίδιο τεύχος του περιοδικού LIFE, γίνεται αναφορά στην προσφώνηση των Ελλήνων στρατιωτών εναντίον του Ιταλών, ως «μακαρονάδες».
«Στα αλβανικά όρη, οι σκληροτράχηλοι μικροί πολεμιστές της Ελλάδας, κυνήγησαν τους Ιταλούς πίσω στην ακτή. ''Δεν περίμενα'', μετέδιδε ο δημοσιογράφος Λέλαντ Στόου στη Σικάγο Daily News, ''να δω άλλον στρατό που να μπορεί να συγκριθεί επάξια, άνδρας προς άνδρα, με τους Φινλανδούς πολεμιστές, αλλά βρήκα έναν εδώ στην Ελλάδα''. Καθώς πραγματοποιούσαν έφοδο μαζί με τα μουλάρια τους οι Έλληνες φώναζαν ''Μακαρονάδες!'' και έκαναν με χαρά χειρονομίες για το τι θα κάνουν στους Ιταλούς όταν τους πιάσουν» ανέφερε το περιοδικό στις εσωτερικές του σελίδες κάνοντας λόγο για «ιταλικό φιάσκο που ανάγκασε τον Μουσολίνι να αλλάξει την ηγεσία του στρατού (σσ: εννοεί τη διοίκηση του ιταλικού στρατού στο Αλβανικό μέτωπο).
Ο άνθρωπος που τράβηξε τη συγκεκριμένη φωτογραφία ήταν η Έλλη Σουγιουλτζόγλου - Σεραϊδάρη, γνωστή ως Nelly’s η οποία ζούσε στη Γερμανία και εκεί είχε μάθει τα μυστικά της φωτογραφίας. Την περίοδο του Μεσοπολέμου μετακόμισε μόνιμα στην Αθήνα και άνοιξε φωτογραφικό στούντιο στην οδό Ερμού. Υπήρξε φωτογράφος της βασιλικής οικογένειας και της ελληνικής κυβέρνησης, στην περίοδο του καθεστώτος Μεταξά, ενώ, μεταξύ άλλων, είχε φωτογραφίσει τόσο τον Μουσολίνι όσο και τον Χίτλερ αλλά και τον Γκέμπλες στο σπίτι του, στο Βερολίνο.
Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ελλάδα, η Έλλη Σουγιουλτζόγλου – Σεραϊδάρη βρισκόταν στις ΗΠΑ και δεν επέστρεψε πίσω στην Αθήνα. Η φωτογραφία με τον τσολιά ήταν προπολεμική ενώ το ποιος ήταν αυτός ο άνθρωπος έμεινε ένα μυστήριο καθώς ποτέ κανείς δεν έμαθε την ταυτότητά του.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
