Ο συγγραφέας Νταν Μπράουν με το περιβόητο best seller του «Κώδικας Ντα Βίντσι» προκάλεσε έντονες αντιδράσεις όταν, μεταξύ άλλων, στο μυθιστόρημά του παρουσίασε με εκδοχή της ιστορίας του Ιούδα Ισκαριώτη διαφορετική από αυτή που γνωρίζαμε. Βέβαια, ο Νταν Μπράουν είχε έρθει... δεύτερος με δεδομένο πως ο πρώτος συγγραφέας που είχε γράψει κάτι ανάλογο ήταν ο Νίκος Καζαντζάκης στον «Τελευταίο Πειρασμό». Το κοινό στοιχείο αυτών των δυο μυθιστορημάτων είναι πως ο Ιούδας Ισκαριώτης δεν ήταν ένας προδότης αλλά ένας «ήρωας» που ουσιαστικά έκανε το θέλημα του Ιησού Χριστού.
Στην πραγματικότητα, βέβαια, και οι δυο αυτοί συγγραφείς έγραφαν αυτό που έγραφε και το απόκρυφο «Ευαγγέλιο του Ιούδα» το οποίο ήταν γραμμένο τον 3ο αιώνα μΧ αλλά είδε το φως της δημοσιότητας, μια ημέρα σαν σήμερα, πριν από - μόλις - 18 χρόνια!
Τι λέει το «Ευαγγέλιο του Ιούδα»
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Τα Ευαγγέλια που δέχεται η Εκκλησία είναι τέσσερα (Ματθαίου, Μάρκου, Ιωάννη, Λουκά) τα οποία χωρίζονται σε 12 περικοπές. Υπάρχουν και άλλα «Ευαγγέλια» τα λεγόμενα και απόκρυφα τα οποία, ωστόσο, η Εκκλησία δε δέχεται. Η πορεία του Ιησού Χριστού προς τον Σταυρό και τα Πάθη του περιγράφονται στο κατά Ματθαίο Ευαγγέλιο.
«Τότε ένας από τους δώδεκα, ο λεγόμενος Ιούδας Ισκαριώτης, επήγε προς τους αρχιερείς είπε ''τι θέλετε να μου δώσετε και εγώ θα σας τον παραδώσως''. Εκείνοι δε του εμέτρησαν τριάκοντα αργυρά νομίσματα. Και από τότε ζητούσε ευκαιρία, δια να τον παραδώση» γράφει αρχικά ο Ματθαίος και στη συνέχεια αναφερόμενος στον Μυστικό Δείπνο τονίζει: «Όταν δε ήλθε η εσπέρα, ο Κύριος μαζί με τους δώδεκα εξάπλωσε κοντά στο τραπέζι. Και καθώς έτρωγαν είπε: ''σας διαβεβαιώνω, ότι ένας από σας θα με προδώση''. Εκείνοι λυπήθηκαν παρά πολύ και ήρχισαν να λέγουν ο καθένας δια τον εαυτόν του: ''μήπως είμαι εγώ, Κυριε;'' Ο δε Κύριος απεκρίθη: ''Εκείνος που βούτηξε μαζί μου το χέρι στον ζωμό του πιάτου, αυτός θα με παραδώση''. Ο μεν υιός του ανθρώπου απέρχεται από τη ζωή αυτήν, όπως ακριβώς είναι γραμμένο εις την Αγίαν Γραφήν περί αυτού, αλίμονο όμως στον άνθρωπο εκείνον, δια του οποίου ο υιός του ανθρώπου παραδίδεται, προτιμότερο θα ήτο δι' αυτόν να μη είχε γεννηθή ο άνθρωπος εκείνος. Ελαβε δε τον λόγον ο Ιούδας, ο οποίος και τον παρέδωσε, και είπε: ''μήπως είμαι εγώ, διδάσκαλε;''. Απήντησε εις αυτόν ο Ιησούς: ''Συ είπες, ότι είσαι συ''». Ακολουθεί η προσευχή στο Όρος των Ελαιών, η προδοσία και τα Πάθη του Ιησού.
Το κρίσιμο σημείο σε αυτό το «κομμάτι» του κατά Ματθαίου Ευαγγελίου είναι το «ο μεν υιός του ανθρώπου απέρχεται από τη ζωή αυτήν, όπως ακριβώς είναι γραμμένο εις την Αγίαν Γραφήν περί αυτού». Στην ουσία ο Ιησούς οδηγήθηκε στη Σταύρωση προκειμένου να εκπληρωθεί η υπόσχεση του Θεού.
Εκεί ακριβώς είναι το σημείο στο οποίο βασίζεται το απόκρυφο «Ευαγγέλιο του Ιούδα» προκειμένου να παρουσιάσει μια διαφορετική, από την επικρατούσα, εκδοχή. Σύμφωνα με αυτό ο Ιούδας δεν πρόδωσε αλλά «πρόδωσε» τον Ιησού προκειμένου Αυτός να θανατωθεί και έτσι να εκπληρωθούν οι Γραφές! «Εσύ θα θυσιάσεις τον άνθρωπο που με ενδύει» φέρεται, σύμφωνα με το συγκεκριμένο «Ευαγγέλιο» να είπε ο Ιησούς στον Ιούδα ο οποίος παρουσιάζεται ως ο μοναδικός από τους μαθητές του Ναζωραίου που κάτεχε την πλήρη αλήθεια. Ήταν ο μοναδικός που κατανοούσε το γιατί και το πώς θα έπρεπε να εξελιχθούν τα πράγματα μέχρι και τη Σταύρωση και για τον λόγο αυτόν ήταν εκείνος που δέχθηκε την εντολή από του Χριστό ώστε να τον προδώσει στα χέρια της φρουρά του Καϊάφα!
Άρα εδώ δεν έχουμε να κάνουμε με έναν μαθητή – προδότη αλλά με τον πιο πιστό από τους μαθητές ο οποίος εκτελεί «το θέλημα του Κυρίου» και ολοκληρώνει την αποστολή Του στη Γη!
Στο κείμενο, μάλιστα, αναφέρεται πως ο Ιησούς έκανε αυτή την αποκάλυψη μπροστά στους υπόλοιπους μαθητές (τους οποίους φρόντιζε να χλευάζει αφού δεν μπορούσαν να αντιληφθούν τα όσα γίνονταν) και έτσι «απελευθέρωσε» τον Ιούδα ο οποίος με τη σειρά του πήγε στους Φαρισαίους και «πρόδωσε» τον Ιησού προκειμένου να τον «απελευθερώσει» από την ύλη!
Τι είναι το «Ευαγγέλιο του Ιούδα»
Η πρώτη αναφορά στο «Ευαγγέλιο του Ιούδα» έγινε μέσα από τα γραπτά του θεολόγου Ειρηναίου της Λυών, του χριστιανού επισκόπου του γαλλικού Λούγδουνου ο οποίος έζησε στα τέλη του 2ου αιώνα μΧ. «Λέγεται ότι ο Ιούδας ο προδότης τα γνώριζε πολύ καλά αυτά και μόνο εκείνος είχε πληροφορηθεί την αλήθεια, όπως κανένας άλλος, φέρνοντας έτσι σε πέρας το μυστήριο της προδοσίας» έγραφε στο σύγγραμα με τίτλο: «Έλεγχος και Ανατροπή της Ψευδωνύμου Γνώσεως».
Το «Ευαγγέλιο του Ιούδα» είναι ένα κοπτικό κείμενο, ένα αντίγραφο του πρωτότυπου κειμένου, το οποίο μαζί με άλλα έργα του «γνωστικού χριστιανισμού», όπως, η «Πρώτη Αποκάλυψη του Ιακώβου», η «Επιστολή Πέτρου προς Φίλιππον» και το «Βιβλίο του Αλλογενούς» (όλα τους τμήματα του περιβόητου Codex Tchacos), ακριβώς επειδή ήταν αιρετικά θάφτηκαν στην έρημο της Αιγύπτου.
Εκεί παρέμειναν για περίπου 1700 χρόνια! Ανακαλύφθηκαν το 1970 αλλά ποτέ δεν εξετάστηκαν, ούτε επιχειρήθηκε από κάποιον επιστήμονα να τα μεταφράσει. Στην πραγματικότητα κανείς δεν ασχολήθηκε μαζί του γιατί θεωρήθηκε προϊόν αρχαιοκαπηλίας. Το 1978 ο πάπυρος πουλήθηκε (στη μαύρη αγορά) σε ένα έμπορο τέχνης από το Κάιρο. Το 1983 έγινε η πρώτη προσπάθεια να πουληθεί σε μια ομάδα Αμερικανών επιστημόνων. Η τιμή που ζητήθηκε, ωστόσο, ήταν εξωπραγματική και έτσι η αγοροπωλησία δεν προχώρησε. Την επόμενη χρονιά έγινε μια ακόμα προσπάθεια αλλά η τιμή παρέμενε σε υψηλά επίπεδα και έτσι ο πάπυρος κατέληξε σε μια θυρίδα τράπεζας στο Λονγκ Άιλαντ της Νέας Υόρκης όπου και παρέμεινε για τα επόμενα 16 χρόνια.
Όσο καιρό ο πάπυρος ήταν θαμμένος η φθορά του ήταν μικρή από το 1970 και έπειτα, ωστόσο, (και ειδικά τα χρόνια που έμεινε στη θυρίδα) είχε υποστεί τεράστια ζημιά. Τον Απρίλιο του 2000 η έμπορος αρχαιοτήτων, η Φρίντα Νούσμπεργκερ-Τσάκος, αγοράζει από έναν Αιγύπτιο τον πάπυρο και αμέσως τον δίνει στο πανεπιστήμιο του Γέιλ προκειμένου να τον μελετήσουν οι επιστήμονες. Λίγο καιρό έρχεται η επιβεβαίωση: Ο πάπυρος περιέχει το «Ευαγγέλιο του Ιούδα». Η συλλέκτρια δωρίζει τον πάπυρο στο ίδρυμα Maecenas Foundation for Ancient Art και από εκεί και έπειτα ξεκινάει μια τεράστια προσπάθεια για να αποκατασταθεί, να συντηρηθεί και βέβαια να αποκρυπτογραφηθεί.
Επί πέντε ολόκληρα χρόνια διάφοροι επιστήμονες εργάστηκαν σκληρά και τελικά κατάφεραν να ανασυνθέσουν περίπου το 80% των 26 σελίδων του πάπυρου.
Η αυθεντικότητα του κειμένου πιστοποιήθηκε από ένα... αιγυπτιακό συμβόλαιο γάμου το οποίο υπάρχει στο Λούβρο και διαπιστώθηκε πως είχε παρόμοιο μελάνι με αυτό που είχε γραφτεί το «Ευαγγέλιο του Ιούδα».
Οι επιστήμονες κατέληξαν πως πρόκειται για ένα αυθεντικό κείμενο το οποίο τοποθετείται κάπου μεταξύ 130-170 μΧ, πως το αρχικό κείμενο ήταν γραμμένο στην κοινή ελληνιστική γλώσσα και πως το κοπτικό χειρόγραφο που βρέθηκε ήταν αντίγραφό του. Σε ό,τι αφορά στη χρονολόγησή του, το Πανεπιστήμιο της Αριζόνα τοποθέτησε το κείμενο μεταξύ 220-340 μΧ. Οι περισσότεροι επιστήμονες, πάντως, θεωρούν ότι γράφτηκε ανάμεσα στην εποχή που διαμορφώθηκαν τα τέσσερα επίσημα ευαγγέλια και το 180 μ.Χ. από μια ομάδα χριστιανών γνωστικών.
Οι μελετητές του «Ευαγγελίου του Ιούδα» θεωρούν πως το συγκεκριμένο κείμενο έκανε ουσιαστικά μια προσπάθεια να διαφοροποιηθεί από τον χριστιανισμό των πρώτων χρόνων και να στραφεί προς τον γνωστικισμό.
Κανείς δε γνωρίζει ποιος είναι ο συγγραφέας του «Ευαγγελίου του Ιούδα». Υπάρχουν κάποιοι που δεν αποκλείουν το γεγονός ο αρχικός συγγραφέας να ακολουθούσε τις εντολές και τις αφηγήσεις του γιου του Ιούδα ο οποίος προσπαθούσε να... «μακιγιάρει» την εικόνα του πατέρα του.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
