Για τον ελληνικό εμφύλιο πόλεμο υπάρχουν μια κοινή παραδοχή και δυο υποκειμενικές (ανάλογα με το πολιτικό «στρατόπεδο» που επιλέγει κανείς) γνώμες. Η κοινή παραδοχή είναι πως ήταν η μεγαλύτερη τραγωδία που «χτύπησε» τη σύγχρονη Ελλάδα. Μεγαλύτερη και από τη ναζιστική κατοχή. Η πρώτη υποκειμενική γνώμη, αυτή των δεξιών, είναι πως στην Ελλάδα δεν υπήρξε εμφύλιος. Υπήρξε ένας πόλεμος του εθνικού στρατού κατά των κομμουνιστών - «συμμοριτών» που ήθελαν τη χώρα να γίνει κομμάτι του «Ανατολικού Μπλοκ», υπό την κυριαρχία της Σοβιετικής Ένωσης.
Η δεύτερη υποκειμενική γνώμη, αυτή των αριστερών, είναι πως στην Ελλάδα δεν υπήρξε εμφύλιος. Υπήρξε ένας αντι-ιμπεριαλιστικός πόλεμος κατά των Αμερικανών (και των ντόπιων συνεργατών τους - «μοναρχοφασίστες») οι οποίοι ήθελαν προτεκτοράτο τους την Ελλάδα.
Ίσως το πιο μισητό πρόσωπο για τους αριστερούς είναι ο Αμερικανός στρατηγός Τζέιμς Βαν Φλιτ ο οποίος μια ημέρα σαν σήμερα, στις 24 Φεβρουαρίου του 1948, έφτασε στην Ελλάδα δήθεν για να επιβλέψει την εφαρμογή του «Δόγματος Τρούμαν» στη χώρα αλλά στην πραγματικότητα έφερνε μαζί του υπερσύγχρονα όπλα για να «τελειώσουμε με τους κομμουνιστές». Ανάμεσα σε εκείνα τα όπλα και οι βόμβες Ναπάλμ που για πρώτη φορά (σε τέτοια κλίμακα) θα δοκιμαστούν στο Γράμμο και το Βίτσι.
Το «Δόγμα Τρούμαν»
«Εάν η Ελλάς περιπέση εις τον έλεγχον μιας ενόπλου μειοψηφίας το αποτέλεσμα επί της γείτονος Τουρκίας θα είναι άμεσον και σοβαρόν. Σύγχυσις και ανωμαλία θα διαχυθούν εις ολόκληρον την Μέσην Ανατολήν. Ετσι μάλλον η εξαφάνισις της Ελλάδος ως ανεξαρτήτου κράτους θα ασκήση βαθείαν επίδρασιν εφ’ όλων των χωρών της Ευρώπης… Αν δεν βοηθήσωμεν την Ελλάδαν και την Τουρκίαν κατά την μοιραίαν ταύτην ώρα το αποτέλεσμα θα είναι βαρυσήμαντον διά την Δύσιν και την Ανατολήν»!
Τα λόγια αυτά ανήκουν στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Χάρι Τρούμαν, ο οποίος στις 12 Μαρτίου 1947, από το βήμα του Κογκρέσου αποκάλυψε όλες τις πτυχές του περιβόητου «Δόγματός του» το οποίο στην πραγματικότητα ήταν η επίσημη κήρυξη του «Ψυχρού Πολέμου»! Εκείνη ακριβώς την περίοδο ο ελληνικός εμφύλιος βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Βρετανοί και ΗΠΑ ήθελαν να τελειώσουν γρήγορα με το συγκεκριμένο «αγκάθι». Η Ελλάδα έπρεπε πάση θυσία να παραμείνει στο δυτικό μπλοκ και αυτό ήταν κάτι που δε διαπραγματευόταν κανείς. Οι δυτικοί σύμμαχοι θεωρούσαν την Ελλάδα ένα πολύ σημαντικό κομμάτι του νέου παγκόσμιου χάρτη και έπρεπε να αναλάβουν δράση.
Ο φόβος της Ουάσιγκτον ήταν πως οι κομμουνιστές τελικά θα κέρδιζαν (έστω και χωρίς ξεκάθαρη στήριξη της Σοβιετικής Ένωσης), η Τουρκία θα απομονωνόταν και θα περνούσε και αυτή στη σφαίρα επιρροής της ΕΣΣΔ, ενώ με αυτή τη κατάσταση να διαμορφώνεται θα ήταν δεδομένη η ενίσχυση των κομμουνιστικών κομμάτων σε Γαλλία και Ιταλία με απρόβλεπτες διαστάσεις για τη δυτική Ευρώπη και στο τέλος ο Στάλιν θα κατάφερνε να «πατήσει πόδι» στη Μεσόγειο.
«Το ελληνικό Κράτος απειλείται σήμερον υπό της τρομοκρατικής δράσεως χιλιάδων τινών ενόπλων, διευθυνομένων υπό κομμουνιστών, οι οποίοι αψηφούν την εξουσίαν της κυβερνήσεως εις τινά σημεία της χώρας και ιδία κατά μήκος των βορείων συνόρων αυτής… Εν τω μεταξύ η ελληνική κυβέρνησις δεν είναι εις θέσιν να αντιμετωπίση την κατάστασιν. Ο ελληνικός στρατός είναι ολιγάριθμος και πενιχρώς εξοπλισμένος. Χρειάζεται εφόδια και εξοπλισμόν, εάν πρόκειται να αποκατασταθή η εξουσία της Κυβερνήσεως επί του ελληνικού εδάφους. Η Ελλάς πρέπει να τύχη βοηθείας εάν πρόκειται να καταστή εις θέσιν να βοηθήση εαυτήν και να σεβασθή την δημοκρατίαν. Αι Ηνωμέναι Πολιτείαι πρέπει να παράσχουν τη βοήθειαν ταύτην», είχε πει ο Τρουμαν σε εκείνη την ομιλία και, πλέον, ήταν ξεκάθαρο σε όλους πως οι ΗΠΑ δε θα άφηναν την Ελλάδα στην τύχη της.
Στις 10 Μαΐου 1947 το Κογκρέσο ενέκρινε το σχέδιό του και στις 22 Μαΐου έγινε νόμος του αμερικανικού κράτους. Η στρατιωτική και οικονομική βοήθεια που δόθηκε σε Ελλάδα και Τουρκία ανήλθε στα 400 εκατομμύρια δολάρια. Την ίδια περίοδο, διατυπώθηκε και το «Σχέδιο Μάρσαλ», από τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Τζορτζ Μάρσαλ, στρατηγό με μεγάλες αρετές στη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου.
«Όλα καλά, όλα ωραία» θα μπορούσε να πει κάποιος μόνο που ο Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας (που ελεγχόταν από το ΚΚΕ) στα βουνά τους χαλούσε τα σχέδια και αυτό προκαλούσε ιδιαίτερο εκνευρισμό στους Αμερικανούς που έβλεπαν πως ο εθνικός στρατός όση βοήθεια και αν του έδιναν δεν μπορούσε να νικήσει τους αντάρτες. Και κάπως έτσι οι ΗΠΑ αποφάσισαν να αναλάβουν δράση.
«Στρατηγέ μου, ιδού ο στρατός σας»
Στις 24 Φεβρουαρίου 1948, λοιπόν, φτάνει στο αεροδρόμιο της Αθήνας κλιμάκιο περίπου 250 ανώτερων και ανώτατων αξιωματικών του στρατού των ΗΠΑ με επικεφαλής τον στρατηγό Τζέιμς Βαν Φλιτ. Επί της υποδοχής βρίσκεται ο τότε υπουργός Άμυνας Παναγιώτης Κανελλόπουλος ο οποίος όταν ο Βαν Φλιτ κατέβηκε από το αεροπλάνο και βρέθηκε μπροστά στο στρατιωτικό άγημα, είπε εκείνη την αλήστου μνήμης φράση «Στρατηγέ μου, ιδού ο στρατός σας»!
Και όσο και αν αυτή η φράση σήμερα ακούγεται ως η επιτομή της υποτέλειας, τότε ήταν πέρα για πέρα αληθινό. Ο Βαν Φλιτ έφτασε στην Ελλάδα με σκοπό να κάνει αυτός κουμάντο και το απέδειξε από την πρώτη στιγμή. Έστησε το αρχηγείο του στην Αθήνα αλλά πηγαινοερχόταν στο μέτωπο όπου έδινε οδηγίες και χάραζε τη στρατηγική επί του πεδίου.
Σε έκθεση του ο Βαν Φλιτ ανέφερε ότι έως τις 30 Σεπτεμβρίου του 1948 είχε δοθεί βοήθεια ύψους 260 εκατομμυρίων δολαρίων υπό την εξής μορφή:
- 6 κανονιοφόροι,
- 143 αεροπλάνα (ανάμεσα στα οποία τα πανίσχυρα τότε Spitfire και Helldiver)
- 7.000 βόμβες,
- υγειονομικός εξοπλισμός,
- 10.142 οχήματα,
- 3.890 όλμοι και πυροβόλα,
- 97.000 μικρά όπλα,
- 43.399 ελαστικά,
- 3.956.629 βλήματα πυροβολικού και βλήματα όλμων,
- 280.462.392 σφαίρες,
- 1.450.000 στολές,
- 185.294.600 συσκευασίες ατομικής τροφής,
- 8.650 ημίονοι,
- 50.681 τόνοι ζωοτροφών,
- 26.364.610 γαλόνια βενζίνη και
- 4.279 ασύρματοι!
Παρά την υπεροπλία του Εθνικού Στρατού, ωστόσο, οι αντάρτες δε λύγιζαν και ο πόλεμος συνεχιζόταν με αμείωτη ένταση. «Η Ελλάδα είναι για μας ένα πολύτιμο πειραματικό εργαστήριο», είχε πει ο Βαν Φλιτ και όταν ήρθε η ώρα το απέδειξε. Θέλοντας να τελειώσει τον πόλεμο και να σβήσει κάθε ίχνος αντίστασης των ανταρτών ο Βαν Φλιτ αποφάσισε να εισηγηθεί στην κυβέρνηση των ΗΠΑ να στείλουν στην Ελλάδα 40 αεροσκάφη SB2C-5 Helldivers τα οποία θα «κουβαλούσαν» ένα νέο είδος βόμβας που για πρώτη φορά (σε πειραματικό στάδιο και μικρή κλίμακα) είχαν χρησιμοποιηθεί στη Γαλλία το 1944.
Η βόμβα ναπάλμ είναι όπλο που χρησιμοποιούταν από βομβαρδιστικά αεροσκάφη σε επιδρομές κατά προσωπικού, και αποτελείται από μια εύφλεκτη ζελατινοειδή ουσία που προέρχεται από τη βενζίνη. Η ουσία αυτή είναι ικανή να προκαλέσει τρομακτικά εγκαύματα και αφυδάτωση και με τη βοήθεια του ανέμου μπορεί να απλωθεί σε δεκάδες χιλιόμετρα. Οι αντάρτες του ΔΣΕ είδαν ξαφνικά τον ουρανό να «ξερνάει» φωτιά και θάνατο. Τα αποτελέσματα της χρήσης των Ναπάλμ ήταν ολέθρια και για τους ανθρώπους και για το φυσικό περιβάλλον. Πολλά χωριά στο Γράμμο και το Βίτσι σβήστηκαν από το χάρτη. Η μορφολογία της οροσειράς υπέστη σοβαρές αλλοιώσεις ενώ ακόμα και σήμερα σε πολλά σημεία δε φυτρώνει ούτε... ρίγανη.
Ήταν τέτοιο το μακελειό που προκαλούσαν οι Ναπάλμ που ακόμα και οι πιλότοι της τότε Βασιλικής Αεροπορίας ήταν διστακτικοί στο να τις ρίξουν στις θέσεις των ανταρτών. Χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αυτό του υποσμηναγού Ιωάννη Καλτσά ο οποίος διατάχθηκε να ρίξει Ναπάλμ στις οχυρώσεις του ΔΣΕ στο Γράμμο. Ο Καλτσάς ξέροντας πως ο αδερφός του είχε περάσει στις τάξεις των ανταρτών, αρνήθηκε να βομβαρδίσει με Ναπάλμ την περιοχή και αυτομόλησε με το αεροσκάφος (από αυτά που είχαν στείλει οι ΗΠΑ) το οποίο προσγείωσε σε αλβανικό έδαφος. Ο Εθνικός Στρατός κράτησε μυστικό αυτό το περιστατικό, ενώ ο Καλτσάς έζησε στην Πολωνία και επέστρεψε στην Ελλάδα μετά από περίπου 30 χρόνια!
Οι Ναπάλμ πέτυχαν τον σκοπό τους. Ο Γράμμος «έπεσε» και ο εμφύλιος τελείωσε ουσιαστικά στις 28 Αυγούστου (τυπικά δυο ημέρες αργότερα) του 1949. Οι Ναπάλμ χρησιμοποιήθηκαν ευρέως και με τα ίδια καταστροφικά αποτελέσματα στον πόλεμο στο Βιετνάμ. Οι ηττημένοι του εμφυλίου στην Ελλάδα έπρεπε να περιμένουν μέχρι τη μεταπολίτευση ώστε να νιώσουν πως μπορούν να ανασάνουν ελεύθερα.
Όσο για τον νικητή Τζέιμς Βαν Φλιτ, αυτός συνέχισε τη σταδιοδρομία του στον πόλεμο της Κορέας αλλά ποτέ δεν ξέχασε πως στην Ελλάδα υπήρχε ο... «στρατός του» και έτσι λίγους μήνες μετά την επιβολή της δικτατορίας, τον Σεπτέμβριο του 1967, σκέφτηκε πως ήταν μια καλή ευκαιρία να επαναληφθούν τα όσα είχαν συμβεί υπό τις εντολές του στον εμφύλιο. Ο απόστρατος στρατηγός Βαν Φλιτ είχε έρθει στην Ελλάδα και με μια δήλωσή του τότε είχε ζητήσει από την κυβέρνηση των ΗΠΑ να στηρίξει τη χούντα στη μάχη της κατά του... κομμουνισμού.
«Η στρατιωτική κυβέρνησις της Ελλάδος έσωσε την Αμερικήν από ένα νέο Βιετνάμ. Δι’ εμέ είναι αδιανόητον ν’ αποστέλλωμεν τα πολύτιμα τέκνα της Αμερικής ανά τον κόσμον διά να πολεμήσουν τον κομμουνισμόν εις την Ασίαν με μεγίστας απωλείας εις αίμα και χρήμα, και εδώ εις την Ελλάδα να παραμένουν αι Ηνωμέναι Πολιτεία σιωπηλαί, ενώ ο νομοταγής ελληνικός στρατός έσωσε την χώραν από τον κομμουνισμόν, χωρίς την συμμετοχήν του εμψύχου αμερικανικού υλικού», είχε τονίσει.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
