Λένε πως αν η «Ε.Ο. 17 Νοέμβρη» δεν είχε εκτελέσει τον Βρετανό ταξίαρχο Στίβεν Σόντερς και, κατά συνέπεια, δεν είχαν εμπλακεί στις έρευνες οι μυστικές υπηρεσίες της Μεγάλης Βρετανίας η ιστορία της εξάρθρωσης της οργάνωσης θα ήταν εντελώς διαφορετική. Πάνω κάτω το ίδιο λέγεται και για τις «Ερυθρές Ταξιαρχίες». Αν δεν είχαν απαγάγει τον Αμερικανό ταξίαρχο του ΝΑΤΟ Τζέιμς Λι Ντόζιερ η πορεία προς το τέλος ίσως ήταν διαφορετική. Το ζήτημα, ωστόσο, είναι πως τον απήγαγαν...
Τα «Μολυβένια Χρόνια» και οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες»
Η Ιταλία έζησε τον δικό της εμφύλιο από τα τέλη της δεκαετίας του 1960 μέχρι και τις αρχές του 1980. Μπορεί στα επίσημα βιβλία της ιστορίας, να μη βρει κανείς τον όρο «εμφύλιος» αλλά ουσιαστικά αυτό ήταν. Ένας εμφύλιος πόλεμος με δύο πλευρές, με μάχες και με νεκρούς εκατέρωθεν. Ήταν τα λεγόμενα «μολυβένια χρόνια», μια περίοδος που έμεινε στην ιστορία με τον όρο «η στρατηγική της έντασης». Η περίοδος αυτή, αν και τυπικά είχε ξεκινήσει νωρίτερα, ουσιαστικά έχει την αρχή της στη 12η Δεκεμβρίου του 1969 όταν η έκρηξη βόμβας ισοπέδωσε το εσωτερικό της Banca Nazionale dell’ Agricoltura (Αγροτική τράπεζα) της Πιάτσα Φοντάνα. Η επίθεση αυτή κόστισε τη ζωή σε 17 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους 88.
Για την επίθεση εκείνη αρχικά είχαν κατηγορηθεί οι Αναρχικοί. Ένας από τους συλληφθέντες ήταν ο Αναρχικός εργάτης σιδηροδρόμων Τζουζέπε (Πίνο) Πινέλι ο οποίος αφού κρατήθηκε παραπάνω, από όσο όριζε ο Νόμος, για ανάκριση, ξημερώματα της 16ης Δεκεμβρίου έπεσε από τον τέταρτο όροφο του αστυνομικού μεγάρου. Αυτοκτονία είπε η αστυνομία, δολοφονία υποστήριξαν οι σύντροφοί του. Οι αντικρουόμενες εκδοχές των αστυνομικών, πάντως, «φούντωσαν» τα σενάρια της δολοφονίας. Ο θάνατος του Πινέλι έγινε γνωστός σε παγκόσμιο επίπεδο από το έργο του Dario Fo «Ο Τυχαίος Θάνατος Ενός Αναρχικού» και ταυτόχρονα «παντιέρα» στα χέρια Αναρχικών και αριστερών. Τελικά, αποδείχθηκε πως τη βομβιστική επίθεση την είχαν οργανώσει δεξιά παρακρατικά κέντρα ακριβώς στο πλαίσιο της «στρατηγικής της έντασης».
Μέσα σε αυτές τις συνθήκες ακραίας πόλωσης τον Αύγουστο του 1970 οι Renato Curcio, Alberto Franceschini και Mara Cagol δημιουργούν των «Brigate Rosse», τις «Ερυθρές Ταξιαρχίες» δηλαδή. Μια ένοπλη οργάνωση αντάρτικου πόλης που είχε σαν πρότυπο τους Τουπαμάρος, το Εθνικό Απελευθερωτικό Κίνημα της Ουρουγουάης. Στόχος των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» ήταν αφενός η έξοδος της Ιταλίας από το ΝΑΤΟ και αφετέρου η δημιουργία ενός επαναστατικού κράτους μέσα από τον ένοπλο αγώνα.
Οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες» στρατολογούσαν τα μέλη τους μέσα από τα πανεπιστήμια, της αριστερές οργανώσεις νεολαίας αλλά και τα μεγάλα εργοστάσια στο Μιλάνο και το Τορίνο. Η πρώτη δυναμική ενέργεια της οργάνωσης ήταν χαμηλής έντασης και πραγματοποιήθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1970 όταν μέλη των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» πυρπόλησαν το αυτοκίνητο ενός εργοστασιάρχη. Τότε κανείς δεν τους πήρε στα σοβαρά. Αυτό, ωστόσο, ήταν κάτι που σύντομα θα άλλαζε.
Όσο η ένταση των «μολυβένιων χρόνων» αυξανόταν, τόσο οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες» αναβάθμιζαν τη δράση τους. Οι πυρπολήσεις οχημάτων έγιναν δολιοφθορές σε μεγάλα εργοστάσια. Οι εισβολές σε γραφεία πολυεθνικών έγιναν ολιγόωρες απαγωγές και αυτές με τη σειρά τους έγιναν εκτελέσεις. Οι πρώτες εκτελέσεις έγιναν τον Ιούνιο του 1974 όταν μέλη των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» εκτέλεσαν δυο μέλη του Movimento Sociale Italiano, του ιταλικού νεοφασιστικού κόμματος, κατά τη διάρκεια εφόδου στα γραφεία του κόμματος στην Πάντοβα.
Στην πορεία αναβαθμίστηκαν και οι στόχοι των απαγωγών. Βιομήχανοι και πολιτικοί μπήκαν στο στόχαστρο της οργάνωσης η οποία έκανε και απαλλοτριώσεις τραπεζών προκειμένου να αυτοχρηματοδοτήσει τη δράση της. Σημείο καμπής για τη δράση των «Brigate Rosse» ήταν η απαγωγή του δικαστή Μάριο Σόσι τον Απρίλιο του 1974 και η αντίστοιχη του βιομηχάνου Βαλλαρίνο Γκάντσια. Όταν μετά από μερικούς μήνες η αστυνομία ανακάλυψε την αγροικία που τα μέλη των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» κρατούσαν τον Γκάντσια ακολούθησε ένοπλη μάχη στη διάρκεια της οποίας σκοτώθηκαν δυο αστυνομικοί αλλά και η Mara Cagol, ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης και σύζυγος του Renato Curcio.
Οι απαγωγές του Άλντο Μόρο και του Τζέιμς Λι Ντόζιερ
Από εκείνο το σημείο και έπειτα οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες» περνάνε στη λεγόμενη «στρατηγική της υγροποίησης» που ήταν η διαρκής αναβάθμιση της δράσης τους τα σχεδόν καθημερινά χτυπήματα. Στις 16 Μαρτίου του 1978 μέλη της οργάνωσης απαγάγουν τον πρώην πρωθυπουργό της Ιταλίας Άλντο Μόρο, σε μια επιχείρηση που θύμισε χολιγουντιανή ταινία δράσης, δεν κράτησε πάνω από τρία λεπτά αλλά είχε σαν αποτέλεσμα να πέσουν νεκροί πέντε αστυνομικοί της φρουράς του Μόρο.
Οι Ερυθρές Ταξιαρχίες έστειλαν προκήρυξη με την οποία αναλαμβάνουν την ευθύνη και ζητούσαν την απελευθέρωση 13 μελών τους (ανάμεσα στα οποία και ο ιδρυτής της οργάνωσης Renato Curcio) προκειμένου ο Μόρο να επιστρέψει με ασφάλεια στο σπίτι του. Η φωτογραφία του Μόρο ταλαιπωρημένου και φοβισμένου μπροστά από τη σημαία με το αστέρι των Brigate Rosse συγκινεί τους πάντες, εκτός από την Ιταλική κυβέρνηση η οποία ξεκαθαρίζει από την αρχή πως δεν πρόκειται να μπει σε καμία διαπραγμάτευση.
Το θρίλερ κράτησε 54 ημέρες. Το ξημέρωμα της 9ης Μάη του 1978, ο επικεφαλής των Ερυθρών Ταξιαρχιών, Μάριο Μορέτι, πριν καν ξημερώσει, ξύπνησε τον Άλντο Μόρο και του είπε πως για λόγους ασφαλείας θα πρέπει να τον μεταφέρουν σε μια άλλη τοποθεσία. Μερικές ώρες αργότερα, το πτώμα του Μόρο βρέθηκε στο πορτμπαγκάζ ενός κόκκινου Renault που εντοπίστηκε (μετά από τηλεφώνημα αγνώστου στην αστυνομία) σταθμευμένο στην οδό Μικελάντζελο Καετάνι, μέσα στο ιστορικό κέντρο της Ρώμης, μεταξύ των αρχηγείων του Χριστιανοδημοκρατικού και του Κομμουνιστικού κόμματος! Ο Άλντο Μόρο είχε εκτελεστεί με δέκα σφαίρες.
Παρά τη γενική κατακραυγή, τα μέλη των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» συνέχισαν με την ίδια ένταση τη δράση τους με την ιταλική αστυνομία να δείχνει ανίκανη να την εμποδίσει. Έτσι φτάνουμε στις 17 Δεκεμβρίου 1981 όταν τέσσερις άνδρες, παριστάνοντας τους υδραυλικούς, χτύπησαν το κουδούνι του διαμερίσματος του Αμερικανού ταξίαρχου Τζέιμς Λι Ντόζιερ στη Βερόνα. Ο 51χρονος αξιωματικός ήταν βοηθός επιτελάρχη στο Χερσαίο Στρατηγείο του ΝΑΤΟ για τη Νότια Ευρώπη.
Η είδηση κάνει αμέσως τον γύρο του κόσμου καθώς ήταν ακόμα πιο «ηχηρή» από την απαγωγή Μόρο. Οι «Ερυθρές Ταξιαρχίες» έκαναν το «κόλπο γκρόσο» τους και κήρυξαν τον πόλεμο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σε προκήρυξη που έστειλαν εξηγούσαν πως απήγαγαν τον Αμερικανό ταξίαρχο για να καταγγείλουν την τοποθέτηση αμερικανικών πυραύλων στην Ιταλία και τη στενή συνεργασία μεταξύ των δύο χωρών.
Η κυβέρνηση των Ηνωμένων Πολιτειών δεν άφησε αναπάντητη αυτή την πρόκληση. Ο πρόεδρος της χώρας Ρόναλντ Ρέιγκαν διέταξε μια ειδική ομάδα των μυστικών υπηρεσιών να πάει στην Ιταλία και να απελευθερώσει τον Τζέιμς Λι Ντόζιερ. Οι Αμερικανοί πράκτορες πήγαν στην Ιταλία και έπιασαν αμέσως δουλειά. Το πρώτο που έκαναν ήταν να μιλήσουν με μέλη των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» που είχαν συλληφθεί στο παρελθόν και να τους προσφέρουν δικαστική ασυλία με αντάλλαγμα πληροφορίες για τη δράση της οργάνωσης. Μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα οι μυστικοί πράκτορες των ΗΠΑ ήξεραν τα πάντα για τη δομή της οργάνωσης ενώ έφτασαν και στο κρησφύγετο που κρατούσαν τον ΝΑΤΟϊκό ταξίαρχο.
Αργά το βράδυ της 27ης Ιανουαρίου 1982 στο αρχηγείο της Ιταλικής αστυνομίας έγινε μια μυστική όσο και κρίσιμη (η πιο κρίσιμη εκείνων των δεκαετιών) σύσκεψη. Μοναδικό αντικείμενο η εισβολή στο κρησφύγετο. Ήξεραν πως ένοπλοι των «Ερυθρών Ταξιαρχιών» φρουρούν τον Αμερικανό αξιωματούχο του ΝΑΤΟ και ο φόβος είναι μεγάλος. Στη σύσκεψη συμμετέχουν και μυστικοί πράκτορες των ΗΠΑ. Η αγωνία είναι στο κατακόρυφο αλλά οι αποφάσεις πρέπει να παρθούν άμεσα. Και τελικά αυτό έγινε. Λίγες ώρες αργότερα η επιχείρηση ξεκινάει.
Το πρωί της επόμενης ημέρας, 28 Ιανουαρίου, μια επίλεκτη ομάδα της αντιτρομοκρατικής υπηρεσίας εισέβαλε στο διαμέρισμα στην Πάντοβα όπου κρατούνταν ο Τζέιμς Λι Ντόζιερ. Σκότωσαν τα πέντε μέλη της οργάνωσης που τον φρουρούσαν και απελευθέρωσαν τον ταξίαρχο. Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 29 Ιανουαρίου, το τριήμερο θρίλερ ολοκληρώθηκε και ο Ντόζιερ επέστρεψε στις ΗΠΑ όπου έγινε δεκτός με τιμές ήρωα. Σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε αποκάλυψε πως είχε προειδοποιηθεί από την υπηρεσία του πως ήταν πιθανό να πέσει θύμα απαγωγής αλλά δεν είχε δώσει σημασία. Είπε επίσης πως οι απαγωγείς του, όλο αυτό το διάστημα, σε καθημερινή βάση και για τουλάχιστον οκτώ ώρες την ημέρα του φορούσαν ακουστικά και τον υποχρέωναν να ακούει δυνατά μουσική (πρώτα ροκ και μετά τα παράπονα που έκανε κλασική μουσική). Η ακοή του έπαθε μόνιμη βλάβη και ο Τζέιμς Λι Ντόζιερ αναγκάστηκε να βγει πρόωρα στη σύνταξη!
Σε ότι αφορά τις «Ερυθρές Ταξιαρχίες» το «κόλπο γκρόσο» που επιχείρησαν τους γύρισε «μπούμερανγκ». Η απαγωγή του Τζέιμς Λι Ντόζιερ ήταν το τελευταίο τους μεγάλο χτύπημα. Περίπου ένα χρόνο αργότερα η οργάνωση είχε σχεδόν εξαρθρωθεί.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
