«Αν δεν έβρεχε τη νύχτα της 17ης προς τη 18η Ιουνίου η τύχη της Ευρώπης θα ήταν διαφορετική. Μερικές σταγόνες νερού παραπάνω ή παρακάτω έκαναν τη ζυγαριά να γυρίσει και τον Ναπολέοντα να κλίνει… Ένα σύννεφο που πέρασε στον ουρανό έξω από την ώρα του χρόνου, έφτασε για να γκρεμίσει έναν κόσμο», έγραφε ο Βίκτωρ Ουγκό στους «Άθλιους». Μπορεί να έφταιγε ένα... σύννεφο για μια από τις διασημότερες ήττες σε πεδίο μάχης; Πιθανότατα ναι. Σε συνδυασμό με διάφορους άλλους παράγοντες που φαίνεται πως ήταν και αυτοί εξίσου καθοριστικοί.
Σε κάθε περίπτωση μιλάμε για μια μάχη η ο οποία καθόρισε το τέλος μια ολόκληρης εποχής και έστειλε στη «σύνταξη» έναν άνθρωπο που ήθελε να κατακτήσει τα πάντα στο πέρασμα του και ταυτόχρονα άνοιξε την αυλαία μιας άλλης εποχής για την οποία πολλοί έχουν να πουν πως έκλεισε με το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου!
Ο Μέγας Ναπολέων
Όταν ένας άνθρωπος σε ηλικία 16 ετών είναι ήδη ανθυπολοχαγός του πυροβολικού τότε πιθανότατα κανείς δε θα διαφωνήσει πως μιλάμε για έναν άνθρωπο ο οποίος γεννήθηκε για να φορέσει στρατιωτική στολή. Εκτός από γεννημένος στρατιωτικός, ωστόσο, ο Ναπολέων Βοναπάρτης ήταν και ένας άνθρωπος αδιανόητα φιλόδοξος. Επικίνδυνα φιλόδοξος και αυτό το κατάλαβα σύντομα οι Γάλλοι όταν σε νεαρή ηλικία δε δίστασε να καταστρώσει ολόκληρο σχέδιο προκειμένου να οδηγήσει την Κορσική στην ανεξαρτησία της από τη Γαλλία. Το σχέδιο απέτυχε και ο Ναπολέων αναγκάστηκε να σκύψει το κεφάλι στη νόμιμη κυβέρνηση της χώρας αλλά σε καμία περίπτωση δεν έβαλε στην «άκρη» τα σχέδια που είχε για να πετύχει «μεγάλα» πράγματα.
Σε ηλικία 24 ετών, ο Ναπολέων, ήταν, πλέον, υποστράτηγος και φρόντιζε να βρίσκεται πάντα κοντά στις εξελίξεις και πολλές φορές να τις καθορίζει με τη δράση του. Ήταν τέτοια η μανία του για ανέλιξη που ήταν ο πρώτος που πήγαινε να καταστείλει κάθε προσπάθεια ανατροπής της Γαλλικής κυβέρνησης. Της ίδιας που εκείνος είχε στραφεί εναντίον της! Ο τρόπος, μάλιστα, που κέρδιζε τους αντιπάλους του, του «χάρισαν» χαρακτηρισμούς όπως «σκληρός», «απάνθρωπος», «τρομακτικός» και άλλους.
Και ενώ τα έκανε όλα αυτά, ταυτόχρονα, είχε έναν στρατό που ήταν σχεδόν... προσωπικός του στρατός. Προχωρούσε σε λεηλασίες, επέβαλε φόρους σε κατεκτημένες περιοχές και νικημένους λαούς και όσο περισσότερη δύναμη αποκτούσε τόσο πιο πολύ αδιαφορούσε για τις διαταγές που έπαιρνε από τη Γαλλική κυβέρνηση την οποία φρόντιζε να αγνοεί επιδεικτικά.
Από ένα σημείο και έπειτα ο δρόμο τους Ναπολέοντα προς την απόλυτη εξουσία είχε ανοίξει και κανείς δεν μπορούσε να τον εμποδίσει. Εκείνος ήθελε ακόμα πιο πολλά. Πολέμησε με τον στρατό του στην Αίγυπτο και σε, συνεργασία με τον Αδαμάντιο Κοραή και τον Ρήγα Φεραίο, ετοίμαζε εκστρατεία στη Μικρά Ασία και την Κωνσταντινούπολη προκειμένου να διαλύσει την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Φρόντιζε, μάλιστα, να διαδίδει πως θα συμπράξει με τους υπόδουλους Έλληνες προκειμένου να τους οδηγήσει στην Επανάσταση και να είναι πιο εύκολο το έργο του στη συνέχεια.
Μπορεί βέβαια τίποτα απ' όλα αυτά να μην έγινε αλλά ο Ναπολέων το 1804 αναγορεύτηκε Αυτοκράτορας και από την επόμενη κιόλας χρονιά άρχισε να επιτίθεται και να κυριεύει τη μια χώρα μετά την άλλη. Πρώτα την Αυστρία, μετά επιτέθηκε στην Πρωσία και κατέλαβε το Βερολίνο, συνέχισε με πολέμους κατά της Ρωσίας, της Ισπανίας, της Πορτογαλίας και ετοιμαζόταν να κατακτήσει και την Αγγλία!
Γενικά εκείνη την εποχή ο Ναπολέων ένιωθε (και ήταν) άτρωτος. Ένιωσε, όμως, τη σημαίνει βαριά ήττα όταν εκστράτευσε κατά της Ρωσίας με μισό εκατομμύριο στρατιώτες αλλά νικήθηκε από τον... ρωσικό χειμώνα ο οποίος αποδεκάτισε τον στρατό του Γάλλου αυτοκράτορα. Το 1813 με ότι του είχε απομείνει από τον στρατό του, πολέμησε ενάντια σε Πρώσσους και Αυστριακούς και πάλι ηττήθηκε.
Παραιτήθηκε στις 6 Απριλίου 1814, εξορίστηκε στη νήσο Έλβα της Ιταλίας αλλά γρήγορα επανήλθε στη Γαλλία και ρίχτηκε ξανά με μανία στην προσπάθεια να επανέλθει στην εξουσία. Τα κατάφερε αλλά μόλις για 100 ημέρες. Κάπου εκεί, όμως, παραμόνευε η μεγαλύτερη καταστροφή.
Η Μάχη του Βατερλό
Αγγλία και Πρωσία δεν ήθελαν να τον αφήσουν να δυναμώσει ξανά και να γίνει το ίδιο ή ακόμα και περισσότερο επικίνδυνος απ' ότι ήταν πριν. Ο Ναπολέων σήκωσε το «γάντι» καθώς γνώριζε πως αν νικήσει τους δυο βασικότερους αντιπάλους του τότε ο δρόμος προς την απόλυτη εξουσία θα ήταν και πάλι ορθάνοιχτος.
Οι δυο αντίπαλες στρατιές οδηγήθηκαν σε ένα «ραντεβού» στο σημερινό Βέλγιο σε ένα εντελώς άγνωστο μέρος που λεγόταν Βατερλό. Από τη μια μεριά ο Ναπολέων με 71.947 άνδρες και 246 πυροβόλα και τον στρατάρχη Γκρουσί με 33.000 άνδρες να καταδιώκει τον Πρώσσο Μπλύχερ και τον στρατό του. Και στο απέναντι ύψωμα της τοποθεσίας Μπελ Αλιάνς, ο Δούκας του Ουέλιγκντον με 67.661 άνδρες (24.000 Βρετανοί και οι υπόλοιποι Βέλγοι και Γερμανοί) και 156 πυροβόλα.
Ο Ναπολέων ανέλαβε την πρωτοβουλία των κινήσεων και ήταν ο πρώτος που κινήθηκε κατά του βρετανικού πεζικού. Στην αρχή αυτής της μάχης όλα έδειχναν πως εύκολα η δύσκολα ο στρατός του Ναπολέωντα θα την κέρδιζε. Άγγλοι και Πρώσσοι έχαναν διαρκώς έδαφος και μάχες.
Τότε, ωστόσο, ο σπουδαίος στρατηγός έκανε ένα τεράστιο διπλό λάθος. Έχοντας νικήσει τους Πρώσσους υπό τον Γκέμπαρτ φον Μπλύχερ στράφηκε κατά των Άγγλων υπό τον Άρθουρ Γουέλσλι Α' Δούκα του Ουέλιγκτον. Δεν είχε αποτελειώσει τον στρατό του Μπλύχερ, ενώ ακολούθησε τον Ουέλιγκτον στη στρατηγική του υποχώρηση προς τα χωράφια του Βατερλό.
Εκεί ο Ναπολέων καθυστέρησε να ξεκινήσει την επίθεσή του γιατί ήθελε να στεγνώσουν τα χωράφια από μια εξαιρετικά δυνατή καταιγίδα που είχε πλήξει την περιοχή την προηγούμενη νύχτα. Αυτό έδωσε τη δυνατότητα στον Ουέλιγκτον να οχυρωθεί και κυρίως στον Μπλύχερ να ανασυνταχθεί και να σπεύσει για να βοηθήσει τους Άγγλους.
Οι βροχές είχαν μετατρέψει τα χωράφια του Βατερλό σε βάλτους, καθιστώντας αδύνατο για το γαλλικό πυροβολικό και ιππικό, ακόμη και για το πεζικό, να κινηθούν στα χωράφια όπως απαιτούσε ο Ναπολέων. Και να φανταστεί κανείς πως σύμφωνα με κάποιους επιστήμονες η χειμωνιάτικη αλλαγή του καιρού έγινε εξαιτίας της έκρηξης του ηφαιστείου Mount Tambora στο νησί Sumbawa της Ινδονησίας την άνοιξη εκείνης της χρονιάς (1815) καθώς η ηλεκτρικά φορτισμένη ηφαιστειακή τέφρα άλλαξε τον καιρό σε ολόκληρη την Ευρώπη!
Αν δεν είχε υπάρξει αυτή η κατακλυσμιαία καταιγίδα οι περισσότεροι ιστορικοί συμφωνούν πως ο Ναπολέων δε θα είχε χάσει. Αλλά έχασε και η ιστορία της Ευρώπης άλλαξε για πάντα. Ο Ναπολέων «άγγιξε» τη νίκη αλλά ηττήθηκε. Όχι κατά κράτος, όπως φαίνεται από τον τρόπο που διασώθηκε μέσα στους αιώνες, η γνωστή φράση για το Βατερλό, αλλά ηττήθηκε και αυτή η ήττα ήταν αυτή που έφερε και το δικό του τέλος. Από εκεί και πέρα η Αγγλία ήταν η χώρα που κυριάρχησε όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και σε ολόκληρο τον κόσμο, ενώ ανερχόμενη δύναμη ήταν και οι Γερμανοί οι οποίοι δεν έχαναν ευκαιρία για να δείχνουν τα «δόντια» τους.
Στη Μάχη του Βατερλό έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι από 20.000 άνδρες. Ένα από τα άλυτα μυστήρια της ιστορίας, ωστόσο, είναι πως όσες ανασκαφές και αν έχουν γίνει κατά καιρούς μόλις... δύο ολόκληροι σκελετοί έχουν ανακαλυφθεί! Πρόσφατα επιστήμονες επιχείρησαν να δώσουν μια (μάλλον μακάβρια) εξήγηση σε αυτό το μυστήριο.
Η ομάδα των ερευνητών, που περιλαμβάνει τους ιστορικούς Μπέρναρντ Γουίλκον και Ρόμπιν Σέιφερ και τον καθηγητή Αρχαιολογίας Τόνι Πόλαρντ, από το πανεπιστήμιο της Γλασκόβης, υποστηρίζει ότι τα οστά των πεσόντων στο πεδίο μάχης «αλέστηκαν» και χρησιμοποιήθηκαν ως φίλτρα για την επεξεργασία των ζαχαρότευτλων και την παραγωγή λευκής ζάχαρης με πολλά εργοστάσια παραγωγής ζάχαρης, μάλιστα, να χτίζονται κοντά στα πεδία των μαχών!
Το ανατριχιαστικό είναι πως θεωρείται δεδομένο πως ποσότητα από τη ζάχαρη που παρήχθη με αυτόν τον μακάβριο τρόπο ταξίδεψε μέχρι την Αγγλία, για την παραγωγή γλυκών ή τη χρήση της στο τσάι...
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.