Πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και επτά φορές πρωθυπουργός της Ελλάδας. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους, αν όχι τον μεγαλύτερο, πολιτικούς άνδρες της νεοελληνικής ιστορίας. Η πολιτική του δράση του χάρισε φανατικούς οπαδούς αλλά και ορκισμένους εχθρούς οι οποίοι προσπάθησαν να τον δολοφονήσουν τουλάχιστον δυο φορές. Η πρώτη ήταν στις 30 Ιουλίου του 1920 στο Παρίσι και η δεύτερη, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 6 Ιουνίου 1933, στη λεωφόρο Κηφισίας σε μια απόπειρα που θα μπορούσε να είναι και σκηνή από «χολιγουντιανή» ταινία δράσης.
«Οι μεγάλοι μαστόροι κάνουν τα μεγάλα λάθη»
Στις 23 Αυγούστου του 1864, στις Μουρνιές Χανιών γεννήθηκε ο άνθρωπος που σε μεγάλο βαθμό καθόρισε τη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος ήταν ο πολιτικός, ο επαναστάτης, ο διπλωμάτης που έζησε την απόλυτη επιτυχία αλλά και την απόλυτη αποτυχία. Κανένας άλλος πολιτικός στην Ελλάδα δεν είχε τόσο φανατικούς οπαδούς αλλά και τόσο φανατικούς εχθρούς.
Οργάνωσε την «Επανάσταση της Θερίσου» (που ουσιαστικά άνοιξε το δρόμο της ένωσης της Ελλάδας με την Κρήτη), έγινε πρωθυπουργός της Κρητικής Πολιτείας και επτά φορές πρωθυπουργός στην Ελλάδα. Υπήρξε ο απόλυτος πρωταγωνιστής στον διπλασιασμό της Ελλάδας μετά τους Βαλκανικούς Πολέμους και πρωταγωνιστής στην περίοδο του εθνικού διχασμού που χώρισε την Ελλάδα σε δυο κομμάτια. Τάχθηκε στη «σωστή πλευρά της ιστορίας» στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Βενιζέλος θέλει την Ελλάδα στο πλευρό της Αντάντ, ενώ ο βασιλιάς Κωνσταντίνος θέλει την Ελλάδα ουδέτερη. Την άνοιξη του 1916 οι Βούλγαροι κατέλαβαν την Ανατολική Μακεδονία και ο εξοργισμένος Ελευθέριος Βενιζέλος κάνει το κίνημα «Εθνικής Αμύνης», πηγαίνει στη Θεσσαλονίκη και σχηματίζει φιλική κυβέρνηση προς την «Αντάντ»! Έτσι η Ελλάδα χωρίζεται σε δυο κράτη. Το «κράτος της Θεσσαλονίκης» υπό τον Βενιζέλο και το «κράτος των Αθηνών» υπό τον βασιλιά Κωνσταντίνο.
Οι Γάλλοι βομβαρδίζουν την περιοχή γύρω από τα ανάκτορα στην Αθήνα και ο βασιλιάς εξαναγκάζεται σε φυγή. Ο Βενιζέλος ενώνει (στα… χαρτιά, τουλάχιστον) και πάλι την Ελλάδα η οποία στις 27 Ιουνίου 1917 μπαίνει και επίσημα στον πόλεμο στο πλευρό της «Αντάντ». Αυτό, ωστόσο, αποτέλεσε και τη θρυαλλίδα εξελίξεων στο εσωτερικό της χώρας. Οι αντιβενιζελικοί εξοργίστηκαν με τη συγκεκριμένη εξέλιξη και κατηγόρησαν την αντίπαλη παράταξη για προδοσία.
Την 12η Δεκεμβρίου 1916 διοργανώθηκε στην Αθήνα μια μεγάλη διαδήλωση η οποία κατέληξε στον Πεδίον του Άρεως και το ανάθεμα στον Βενιζέλο. «Ανάθεμα και αιωνία κατάρα στον προδότη Βενιζέλο», έγραφε μια μεγάλη ασπρόμαυρη σημαία που είχαν οι διαδηλωτές.
Ο Βενιζέλος ήταν αυτός που πέτυχε τον διπλωματικό θρίαμβο της Συνθήκης των Σεβρών και δημιούργησε την Ελλάδα «των δυο ηπείρων και των πέντε θαλασσών». Το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας και το «μεθύσι» των προηγούμενων επιτυχιών, τον έριξε στην «παγίδα» που έστησαν οι «φίλοι σύμμαχοι» και τελικά οδήγησε στη Μικρασιατική τραγωδία. Ήταν αυτός, όμως, που με δύο ριζοσπαστικές πρωτοβουλίες του - την υποχρεωτική ανταλλαγή Ελλήνων και Τούρκων και τη Συνθήκη της Λωζάνης, που καθόρισε τα σύνορα ανάμεσα στην Ελλάδα και την Τουρκία - άλλαξε τον προσανατολισμό της ελληνικής πολιτικής και έβαλε τα θεμέλια της ειρηνικής ανάπτυξης.
Όλα αυτά (και άλλα τόσα), όμως, έβαλαν στο στόχαστρο πολλών τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Και αυτό το «έβαλαν στο στόχαστρο» είναι τόσο μεταφορικό όσο και κυριολεκτικό. Πολλοί ήταν αυτοί που ήθελαν να δολοφονήσουν τον Βενιζέλο. Η πρώτη απόπειρα σε βάρος του Βενιζέλου έγινε στις 30 Ιουλίου του 1920 στο Παρίσι τη στιγμή που ο Βενιζέλος φτάνει στον σιδηροδρομικό σταθμό του Gare de Lyon του Παρισιού με προορισμό την Ελλάδα. Τη στιγμή της επιβίβασης του, εμφανίζονται δυο άγνωστοι και τον πυροβολούν 10 φορές. Ο Βενιζέλος ενστικτωδώς πέφτει στο έδαφος και γλιτώνει με ένα τραύμα στον ώμο. Οι δράστες συλλαμβάνονται και προκύπτει πως πρόκειται για δύο Έλληνες βασιλόφρονες απότακτους αξιωματικούς. Τον υποπλοίαρχο Απόστολο Τσερέπη και τον υπολοχαγό του Μηχανικού, Γεώργιο Κυριάκη.
Η «χολιγουντιανή» καταδίωξη των έξι χιλιομέτρων
Η δεύτερη απόπειρα δολοφονίας σε βάρος του Βενιζέλου έγινε σαν σήμερα, στις 6 Ιουνίου 1933. Το βράδυ εκείνης της ημέρας ο Ελευθέριος Βενιζέλος μαζί με τη σύζυγό του, γευμάτιζαν στο σπίτι της Πηνελόπης Δέλτα στην Κηφισιά. Παρέμειναν εκεί ως τις 11 το βράδυ, οπότε πήραν το δρόμο της επιστροφής για την Αθήνα. Στο Μαρούσι ένα όχημα τους έστησε ενέδρα. Είχε κλειστά τα φώτα του και ξαφνικά βγήκε στη μέση της λεωφόρου Κηφισίας κλείνοντας το δρόμο στο πρώτο όχημα ασφαλείας του Βενιζέλου. Εκείνη τη στιγμή ακούστηκαν και οι πρώτοι πυροβολισμοί. Ένας από τους σωματοφύλακες του αρχηγού της αξιωματικής αντιπολίτευσης, δέχθηκε μια σφαίρα στο κεφάλι και λίγο αργότερα άφησε την τελευταία του πνοή.
Μετά την πρώτη ομοβροντία οι επιτιθέμενοι στόχευσαν το αυτοκίνητο που επέβαινε ο πρώην πρωθυπουργός, η σύζυγός του και άνδρες της ασφάλειας του. Μόλις οι πρώτες σφαίρες χτύπησαν το όχημα, ο Βενιζέλος έσπρωξε τη γυναίκα του στο πάτωμα του αυτοκινήτου και έπεσε από πάνω της προκειμένου να την προστατεύσει. «Μη στέκεσαι! Τρέχα! Τρέχα! Βάλε όλην την ταχύτητα!» προέτρεψε ο Βενιζέλος τον οδηγό του αυτοκινήτου του. Ο οδηγός, Ιωάννης Νικολάου, πάτησε γκάζι, πέρασε ανάμεσα σε αυτοκίνητα και επιχείρησε να διαφύγει με μεγάλη ταχύτητα που υπολογίστηκε στα 120 χλμ/ώρα! Μετά από λίγο ο ένας από τους άνδρες της ασφάλειας του Βενιζέλου, ο μοίραρχος Κουφογιαννάκης, αποβιβάστηκε και άρχισε να πυροβολεί κατά των επιτιθέμενων προκειμένου να τους καθυστερήσει.
Το αυτοκίνητο των δραστών, ωστόσο, πέρασε ανάμεσα από τα πυρά και συνέχισε την καταδίωξη η οποία διήρκεσε περίπου μισή ώρα! Στο ύψος της Φιλοθέης, ο οδηγός της Πακάρ του Βενιζέλου, κατάλαβε ότι είχε σκάσει ένα από τα λάστιχα των πίσω τροχών - «μια σφαίρα είχε τρυπήσει μια ρόδα […], άλλη είχε τρυπήσει το ντεπόζιτο της μπενζίνας». Έτσι, μειώθηκε η ταχύτητα της Πακάρ, με αποτέλεσμα τα δύο αυτοκίνητα των επίδοξων δολοφόνων να την προσεγγίσουν και να ξαναρχίσουν οι πυροβολισμοί στο ύψος της Φιλοθέης.
«Για 7-8 χιλιόμετρα έτρεχε διαμονισμένα το αυτοκίνητο του Βενιζέλου, με πίσω την Κάντιλακ όπου επτά δολοφόνοι τραβούσαν ομοβροντίες στο μπροστινό αυτοκίνητο», σύμφωνα με την περιγραφή της Πηνελόπης Δέλτα. Ενδεικτικό της βιαιότητας ήταν πως κατά την έρευνα της αστυνομίας βρέθηκαν κάλυκες σε απόσταση έξι χιλιομέτρων! Ο οδηγός του Βενιζέλου κατάφερε να ξεφύγει από τους διώκτες στο ύψος του Γηροκομείου. Αμέσως μετά κατευθύνθηκε προς το νοσοκομείο «Ευαγγελισμός» προκειμένου να προσφερθούν οι πρώτες βοήθειες στην Έλενα Βενιζέλου, που είχε τραυματισθεί ελαφρά.
Λίγο πριν μπουν στο νοσοκομείο η βενζίνη τελείωσε και το αυτοκίνητο ακινητοποιήθηκε. Ο Ελευθέριος Βενιζέλος και η τραυματισμένη Έλενα Βενιζέλου αναγκάστηκαν να διανύσουν με τα πόδια τα τελευταία μέτρα μέχρι την είσοδο του «Ευαγγελισμού»!
Και αν κάποιος νομίζει πως η απόπειρα αυτή έγινε η αφορμή για να ηρεμήσουν τα πνεύματα στην πολιτική ζωή της χώρας πλανάται πλάνην οικτράν. «Τους ήρωας της οδού Κηφισιάς, αυτών των οποίων τα ονόματα θα τιμήση η εθνική ιστορία με χρυσά γράμματα, ας τους μιμηθώμεν όλοι, αφού τα ύψιστα συμφέροντα της πατρίδας αυτό απαιτούν. Εις τας απειλάς του βενιζελισμού πρέπει ο αντιβενιζελισμός να απαντήση με έργα της αγριωτέρας σκληρότητος, εάν δεν θέλη να ατιμασθή και να εξευτελισθή… Γίγαντες του αντιβενιζελικού λαού, εγερθήτε και ορμήσατε! Εις την ορμήν σας δε ας μη υπάρξη ούτε οίκτος ούτε έλεος διά την συντριβήν και τον αφανισμόν των αντιπάλων σας» έγραφε στις 8 Ιουνίου η εφημερίδα «Ελληνική» που απηχούσε τις απόψεις και τις θέσεις του μετέπειτα δικτάτορα Ιωάννη Μεταξά!
Για αυτή την απόπειρα συνελήφθησαν 18 άτομα, ανάμεσα στα οποία και δυο υψηλόβαθμοι αστυνομικοί, ενώ στη δίκη προέκυψε πως «άγνωστος χρηματοδότης» είχε δώσει 2 εκατ. δραχμές για τη δολοφονία του Βενιζέλου. Παράλληλα, υπήρξαν αποχρώσες ενδείξεις ηθικής αυτουργίας για δύο στελέχη του Λαϊκού Κόμματος αλλά η κυβερνητική πλειοψηφία δε συναίνεσε στην άρση της βουλευτικής τους ασυλίας, οπότε η συγκεκριμένη πτυχή έμεινε στο σκοτάδι. Όπως στο σκοτάδι, άλλωστε, έμεινε και συνολικότερα η υπόθεση αφού η δίκη δεν τελείωσε ποτέ καθώς στο μεταξύ οι φιλοβενιζελικές δυνάμεις είχαν επαναφέρει στην εξουσία τον Γεώργιο Β'.
Ο ίδιος ο Βενιζέλος, πάντως, δεν έδειξε να φοβάται. Μερικές ημέρες μετά την απόπειρα είχε συναντηθεί ξανά με την Πηνελόπη Δέλτα όταν εκείνη είχε επισκεφθεί τη σύζυγο του Βενιζέλου για να δει πως είναι η υγεία της. Ο Βενιζέλος είχε σταθεί μπροστά σε ένα παράθυρο και η Δέλτα τρομαγμένη τον παρακάλεσε να απομακρυνθεί από αυτό γιατί φοβήθηκε μην επιχειρήσουν πάλι να τον σκοτώσουν. Τότε εκείνος γελώντας της απάντησε «Ε, και τί; Ce sont les risques du métier (σσ: αυτοί είναι οι κίνδυνοι του επαγγέλματος). Θα φοβηθούμε τώρα και τους δολοφόνους;».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
