Την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης που βίωσε η Ελλάδα την περασμένη δεκαετία υπήρξαν πολλές και τραγικές ιστορίες. Άνθρωποι που διαλύθηκαν. Οικογένειες που καταστράφηκαν. Επιχειρήσεις που «βούλιαξαν». Λίγοι ήταν αυτοί που έμειναν πραγματικά αλώβητοι μέσα σε εκείνη την, δίχως προηγούμενο, λαίλαπα που διέλυσε τα πάντα στο πέρασμα της. Κάποιοι φοβήθηκαν και κρύφτηκαν. Κάποιοι έμειναν αμέτοχοι. Κάποιοι άλλοι αποφάσισαν να αγωνιστούν με όποιο τρόπο είχε ο καθένας. Όπως μπορούσε. Ήταν αυτοί που αποφάσισαν να ορθώσουν το ανάστημα τους την ώρα που οι περισσότεροι κατέβαζαν το κεφάλι, ανήμποροι να αντιδράσουν.
Αν κάποια στιγμή, ο ιστορικός του μέλλοντος θελήσει να μιλήσει για αυτούς που αντιστάθηκαν στη μνημονιακή λαίλαπα και καταγράψει την ιστορία τους, τότε σίγουρα θα σταθεί ευλαβικά μπροστά στον 77χρονο συνταξιούχο φαρμακοποιό Δημήτρη Χριστούλα, που μια ημέρα σαν σήμερα, στις 4 Απριλίου 2012, πήγε στην πλατεία Συντάγματος, στάθηκε απέναντι από τη Βουλή και έβαλε τέλος στη ζωή του. Ήταν μια θυσία που επιχείρησε να αφυπνίσει τις συνειδήσεις όλων. Μια θυσία ανάλογη του φοιτητή Κώστα Γεωργάκη που στις 19 Σεπτεμβρίου 1970, αυτοπυρπολήθηκε στη Γένοβα διαμαρτυρόμενος για τη Χούντα στην Ελλάδα.
Η Ελλάδα στη δίνη της οικονομικής κρίσης
Από το 2000 μέχρι και το 2007 η Ελλάδα έζησε αυτό που λέγαμε «εποχή των παχέων αγελάδων» η οποία στην πραγματικότητα αποδείχθηκε μια «φούσκα». Μια επίπλαστη ευημερία που στηρίχθηκε «από την ταχεία πιστωτική επέκταση και το χαμηλό κόστος δανεισμού μετά την απελευθέρωση του χρηματοπιστωτικού συστήματος και την ένταξη της Ελλάδας στην Οικονομική και Νομισματική Ένωση (ΟΝΕ) το 2001», όπως είχε πει ο Γιάννης Στουρνάρας. Δανεική ευημερία, δηλαδή.
Μέχρι που αυτή η «φούσκα» έσκασε. Αφορμή ήταν το ξέσπασμα της παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης την περίοδο 207-2009. Όταν το «τσουνάμι» έφτασε στην Ελλάδα την βρήκε παντελώς απροετοίμαστη εξαιτίας των χρόνιων παθογενειών και την «χτύπησε» δίχως έλεος. Μέσα σε αυτή τη συνθήκη οι πλούσιοι έγιναν πλουσιότεροι και οι φτωχοί φτωχότεροι.
Από τον Ιανουάριο του 2010 και μετά η Ελλάδα «βυθίζεται» ολοένα και περισσότερο. Τα πακέτα λιτότητας διαδέχονται το ένα το άλλο και μετά έρχονται τα μνημόνια. Το πρώτο τον Μάρτιο του 2010. Ο κόσμος ξεσηκώνεται. Στην πανελλαδική απεργία της 5ης Μάη η οργή ξεχειλίζει αλλά τα δραματικά γεγονότα της Marfin με τον θάνατο τριών εργαζομένων στο υποκατάστημα της τράπεζας στην οδό Σταδίου, «θάβει» το αντιμνημονιακό κίνημα που προσπαθούσε να «γεννηθεί» εκείνη την περίοδο.
Τον Μάιο του 2011 το «Κίνημα των Αγανακτισμένων» γεμίζει τις πλατείες και οι συγκρούσεις με τα ΜΑΤ είναι πολλές και μετατρέπουν τους δρόμους σε εμπόλεμες περιοχές. Τον Ιούνιο εκείνης της χρονιάς ψηφίζεται το «μεσοπρόθεσμο» που πυροδοτεί νέο κύκλο έντασης και βίας με την κατάσταση να είναι εκτός ελέγχου.
Τον Οκτώβριο του 2011 ξεκινούν οι συζητήσεις για το δεύτερο μνημόνιο το οποίο φέρνει μαζί του νέα μέτρα λιτότητας και τους Έλληνες στα όρια τους. Η ψήφισή του, τον Φεβρουάριο του 2012, γίνεται η αφορμή για να ζήσει η Αθήνα μια νύχτα κόλασης (την 12η προς 13η Φεβρουαρίου) με τις συγκρούσεις και τις οδομαχίες μεταξύ εξαγριωμένων διαδηλωτών και ΜΑΤ να είναι πολύωρες και σκληρές. Δεκάδες οι τραυματίες, εκατοντάδες οι συλληφθέντες, τεράστιες οι ζημιές.
«Το σπάραγμα μιας ζωής που ζητάει να ζήσει»
Για πολλούς αυτές οι 48ωρες ή 24ωρες απεργιακές «πιστολιές» των κυρίαρχων συνδικάτων δεν αφύπνιζαν συνειδήσεις, δεν άλλαζαν την κατάσταση, δεν πίεζαν την κυβέρνηση. Ίσα – ίσα συνέβαινε ακριβώς το αντίθετο. Τα κανάλια εστίαζαν στα επεισόδια και ο κόσμος κλεινόταν ακόμα περισσότερο στο «καβούκι» του. Κάποιοι επιχείρησαν να το αλλάξουν αυτό. Όπως μπορούσε ο καθένας. Ένας από αυτούς τους ανθρώπους ήταν ο 77χρονος συνταξιούχος φαρμακοποιός Δημήτρης Χριστούλας. Ένας αγωνιστής της δημοκρατίας. Συμμετείχε στα κοινά και είχε έντονη πολιτική δράση ήδη από τα χρόνια της δικτατορίας. Την περίοδο της κρίσης, παρά το γεγονός ότι ήταν μεγάλος σε ηλικίας, συμμετείχε στο κίνημα «Δεν Πληρώνω» και υποστήριξε την πρωτοβουλία για τη συγκρότηση μιας ειδικής επιτροπής για τον έλεγχο του δημόσιου χρέους.
Το πρωινό της 4ης Απριλίου 2012, ο Δημήτρης Χριστούλας, ξύπνησε, ήπιε τον καφέ του, ντύθηκε και έγραψε δυο πανομοιότυπα γράμματα. Το ένα το πήρε και το έβαλε στην τσέπη του σακακιού του και το δεύτερο το άφησε στο τραπέζι της κουζίνας προκειμένου να το βρει η κόρη του Έμμυ.
Φεύγει από το σπίτι του στους Αμπελόκηπους και με το μετρό φτάνει στην πλατεία Συντάγματος. Αρχικά κάθεται σε ένα παγκάκι και παρατηρεί τους Αθηναίους, βιαστικούς, σκυθρωπούς και με κατεβασμένα τα κεφάλια να πηγαίνουν στις δουλειές του. Περίπου στις 9 το πρωί σηκώνεται από το παγκάκι, διανύει μερικά μέτρα και κάθεται στη ρίζα ενός μεγάλου δέντρου στα δεξιά της πλατείας (όπως κοιτάμε τη Βουλή) και στέλνει με το κινητό του ένα μήνυμα στην κόρη του: «Αυτό είναι το τέλος Έμμυ».
Στη συνέχεια βγάζει από την τσέπη του ένα όπλο και σε δημόσια θέα, μπροστά στη Βουλή που «υπέγραφε» το ένα ακραίο νεοφιλελεύθερο νομοθέτημα μετά το άλλο, αυτοπυροβολείται με αποτέλεσμα να χάσει τη ζωή του επί τόπου. Κάποιοι αυτόπτες μάρτυρες κατέθεσαν πως πριν πατήσει τη σκανδάλη φώναξε: «δεν πρέπει να αφήσουμε χρέη στα παιδιά μας» και «δεν αυτοκτονώ, με σκοτώνουν».
Μόλις έγινε γνωστή η αυτοκτονία χιλιάδες Αθηναίοι έσπευσαν στην πλατεία Συντάγματος. Θρήνος και οργή ήταν τα μόνα συναισθήματα. Σύντομα ξέσπασαν συγκρούσεις ανάμεσα σε εξαγριωμένους διαδηλωτές και τα ΜΑΤ στη διάρκεια των οποίων ένας ένστολος τραυμάτισε σοβαρά τον τότε πρόεδρο της Ένωσης Φωτορεπόρτερ Ελλάδας, Μάριο Λώλο. Η αστυνομική βία εκδηλώθηκε πάνω στα σώματα τόσο των διαδηλωτών όσο και πάνω σε αυτά των επαγγελματιών του Τύπου. Η Αθήνα είχε μετατραπεί ξανά σε πεδίο μάχης.
Η πολιτική κηδεία του Δημήτρη Χριστούλα έγινε στις 7 Απριλίου στο Α’ Νεκροταφείο Αθηνών, ενώ η σορός του, όπως ήταν η τελευταία του επιθυμία, μεταφέρθηκε στη Βουλγαρία για να αποτεφρωθεί.
Το σημείωμα που βρέθηκε στην τσέπη του Χριστούλα
«Η κατοχική κυβέρνηση Τσολάκογλου εκμηδένισε κυριολεκτικά τη δυνατότητα επιβίωσής μου που στηριζόταν σε μια αξιοπρεπή σύνταξη που επί 35 χρόνια εγώ μόνον (χωρίς ενίσχυση κράτους) πλήρωνα γι΄αυτήν.
Επειδή έχω μια ηλικία που δεν μου δίνει την ατομική δυνατότητα δυναμικής αντίδρασης (χωρίς βέβαια να αποκλείω αν ένας Έλληνας έπαιρνε το καλάσνικωφ ο δεύτερος θα ήμουν εγώ) δεν βρίσκω άλλη λύση από ένα αξιοπρεπές τέλος πριν αρχίσω να ψάχνω τα σκουπίδια για την διατροφή μου.
Πιστεύω πως οι νέοι χωρίς μέλλον, κάποια μέρα θα πάρουν τα όπλα και στην πλατεία Συντάγματος θα κρεμάσουν ανάποδα τους εθνικούς προδότες, όπως έκαναν το 1945 οι Ιταλοί στον Μουσολίνι (Πιάτσα Πορέτο του Μιλάνου)».
Το συγκινητικό αντίο της κόρης του
«Πατέρα, Σύντροφε…
Γεννήθηκες με ένα πειρασμό: ν’ αλλάξεις τον κόσμο!…Γιατί καταλάβαινες ότι τούτος ο κόσμος είναι πολύ κακός για να είναι οριστικός. Περπάτησες ναρκοθετημένες δεκαετίες, της πτήσης και τελικά της πτώσης της γενιάς σου, μα άντεχες! Ξόδεψες ολόκληρη την περιουσία σου, το πεπαιδευμένο μυαλό σου σε ιδέες ευγενικές για ουράνια τόξα αλλά ήλθαν οι καταιγίδες, μα άντεχες!
Αυτό που πίστεψες το θεώρησες αθάνατο κι ανθεκτικό, ενώ αυτό αποδεικνυόταν θνητό και ευάλωτο, μα άντεχες! Κάθε φορά που χάναμε είχες τη φούρια των προσεχών αγώνων, των μελλοντικών ρεβάνς αλλά ξαναχάναμε, μα άντεχες! Είδες τους ποιητές μας να τους σκοτώνουν μεγάλες αντένες, είδες επίσημα βολέματα και πολλών αργυρίων προδοσίες, μα άντεχες! Το όραμά σου παρέμενε πάντα ως κάποτε, ως προσδιορισμός της επιθυμίας σε επόμενο χρόνο, σίγουρα μακρινό, μα άντεχες! Έβαζες το αυτί σου στο πονεμένο έδαφος της ανθρωπότητας, άκουγες θορύβους, άκουγες προετοιμασίες πολυπόθητων πράξεων και μετά σιωπή, μα άντεχες!
Τέτοιες μέρες να σε πολιορκούν χρόνια τώρα κι εσύ ν’ αντέχεις… Όπως το Καλοκαίρι στην πλατεία συντάγματος, που εισχωρούσες στις νεανικές παρέες κάθε βράδυ κι αναβάπτιζες το χρόνο σε στιγμές που δε θυσιάστηκαν ακόμα. Τότε έλεγες ''όλα είναι μπροστά''!…
Όμως, πατέρα, ο καιρός αποσύρθηκε. Μετατράπηκε σε ένα ακόμη παρελθόν, σ’ ένα ακόμη τέλος. Στο πιο σκληρό και επικίνδυνο τέλος.
Αυτό πατέρα δεν το άντεξες. Σου ήταν αδιανόητο να σκοτώνουν την ελευθερία, τη Δημοκρατία, την αξιοπρέπεια! Σου ήταν αδιανόητο να ορθώνουν γύρω μας τον κλοιό του πιο σκληρού κοινωνικού και πολιτικού απαρτχάιντ. Σου ήταν αδιανόητο να εκχωρούν την ανεξαρτησία και να εκχωρούν τα κλειδιά της πατρίδας μας. Σου ήταν αδιανόητο η Ελλάδα να μην αναγνωρίζει τα παιδιά της και τα παιδιά της να μην αναγνωρίζουν την Ελλάδα. Σου ήταν αδιανόητη η κτηνωδία του Καπιταλισμού να περιδιαβαίνει τις ζωές μας και γύρω μας να μην συμβαίνει τίποτε –ή σχεδόν τίποτε…
Και τότε, πήρες την απόφασή σου: Αποφάσισες να γίνεις ο φόβος, ο θάνατος, η μνήμη η ανήμερη, ο καημός της χαλασμένης μας ζωής! Αποφάσισες να πολιορκήσεις το ''κοίταζε τη δουλειά σου''! Αποφάσισες να θρυμματίσεις τον ύπνο μας! Αποφάσισες τα λόγια σου να γίνουν σφαίρες αμέτρητες στους αδιάφορους διαβάτες. Και είναι αυτός ο λόγος σου, πατέρα, που η πράξη σου είναι βαθύτατα πολιτική!
Η απόφασή σου δεν αποτελεί παρά ''το σπάραγμα μιας ζωής που ζητάει να ζήσει!…'', όπως γράφει ο Ρίτσος. Και είναι αυτός ο λόγος, πατέρα, που η πράξη σου είναι έξοχα ποιητική!
Ήρθε τώρα η ώρα των λογαριασμών. Εσύ το πλήρωσες με τη θυσία σου. Τώρα είναι η ώρα η δική μας! Πατέρα, είναι τόσοι πολλοί σήμερα εδώ, γιατί δεν πρέπει να χαθεί ούτε ένα τόσο δα, ξέφτι από την προσδοκία σου. Είμαστε τόσοι πολλοί σήμερα εδώ, για να πάρουμε το κομμάτι που μας αναλογεί από το όνειρό σου. Είμαστε τόσοι πολλοί σήμερα εδώ, για να πολλαπλασιάσουμε το όνειρο, αυτό που τώρα κουβαλάμε πιο βαριά, γιατί με την απουσία σου λιγοστεύουν οι πλάτες. Είμαστε τόσοι πολλοί σήμερα εδώ, γιατί όπως έγραφε το σημείωμα ενός νέου στην πλατεία συντάγματος: ''είμαστε 11.000.000 ζωντανοί και το όνομά μας είναι ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ''!
Πατέρα μου, εμένα και τη σύντροφο της ζωή σου, τη μάνα, το ξέρεις, δε μας αφήνεις μετέωρες. Έχουμε πάντα στο μυαλό μας εκείνο το τελευταίο σου βλέμμα και θα είναι το απάγκιο μας όταν αγριεύουν οι μέρες και μας απειλούν.
Σύντροφε, πατέρα, μεγάλωσα πια και με αναγκάζεις να μάθω ξανά τις συλλαβές, να βάλω τα άρθρα, να φτιάξω τις προτάσεις, να ξαναψελλίσω τον κόσμο, να ανασυνθέσω τον ορίζοντα και να τον ξαναταξιδέψω αλλά όχι με μεσίστιες σημαίες, γιατί όπως εσύ μου υπογράμμισες στο τελευταίο βιβλίο που μου χάρισες στις 15 του Μάρτη και ζήτησες να γίνει το Ευαγγέλιό μου:
''…Η δίκη του τυράννου είναι η εξέγερση. Η απόφαση είναι η ανατροπή της εξουσίας του. Η ποινή, αυτή που απαιτεί η ελευθερία του λαού. Οι λαοί δεν κρίνουν όπως τα δικαστήρια. Δεν εκδίδουν καθόλου αποφάσεις. Οι λαοί ρίχνουν τον κεραυνό!''»
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
