Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ήταν ένας άνθρωπος που, ουσιαστικά, σε ολόκληρη τη ζωή του κρατούσε ένα τουφέκι και πολεμούσε. Δεν ήταν, όμως, ένας... απλός «κλέφτης και αρματωλός». Ο Γέρος του Μοριά, πέρα από ένας φλογερός επαναστάτης, ήταν και μια στρατιωτική ιδιοφυΐα που όταν ήρθε η ώρα να αποδείξει στη μάχη όλα του τα ταλέντα, το έκανε και, μάλιστα, με τρόπο εμφατικό. Το έκανε στην εκστρατεία ενάντια στον Δράμαλη και το απέδειξε στην ιστορική (από κάθε άποψη) μάχη στα Δερβενάκια.
Ο Δράμαλης και η τακτική της «καμένης γης»
Στα μισά του δεύτερου χρόνου της Επανάστασης, οι Τούρκοι επιχείρησαν να καταπνίξουν τον ξεσηκωμό των Ελλήνων. Για τον λόγο αυτό ο Μαχμούτ Πασάς ο οποίος έμεινε γνωστός στην Ιστορία ως Δράμαλης, συγκρότησε έναν πανίσχυρο στρατό 30.000 ανδρών με στόχο να κάνει... παρέλαση σε ολόκληρη την Πελοπόννησο.
Όπως φάνηκε στην αρχή της εκστρατείας του, μάλιστα, θα το κατάφερνε με σχετική ευκολία αφού πέρασε «ατουφέκιστος» την Ανατολική Στερεά Ελλάδα και στρατοπέδευσε στην Κόρινθο. Ο μεγάλος του στόχος ήταν πριν καν τελειώσει ο Ιούλιος του 1822 να έχει καταλάβει την Τριπολιτσά και να έχει τελειώσει με την επανάσταση στον Μοριά. Το σχέδιο του πήγαινε όπως το είχε υπολογίσει αφού είχε φτάσει... ανενόχλητος στο Άργος και είχε στρατοπεδεύσει έξω από την πόλη, αφού στο μεταξύ είχε λύσει και την πολιορκία του Ναυπλίου.
Και τότε είναι που αναλαμβάνει δράση ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης. Μια ημέρα σαν σήμερα, ο Γέρος του Μοριά, κήρυξε πανστρατιά και έθεσε σε εφαρμογή ένα ριψοκίνδυνο αλλά αποτελεσματικό (όπως, τελικά, αποδείχθηκε) σχέδιο. Ο Κολοκοτρώνης ζήτησε να γίνει κατάληψη στρατηγικών θέσεων με στόχο να κοπεί η ανεμπόδιστη προέλαση του Δράμαλη και να κάψουν οι Έλληνες τον αργίτικο κάμπο και οτιδήποτε (ακόμα και αποθήκες σιτηρών) μπορούσε να δώσει τροφή στον στρατό των Τούρκων!
Η απόφαση του Κολοκοτρώνη προκάλεσε σύγχυση και φόβο αλλά κανείς δεν μπορούσε να αμφισβητήσει τον Αρχιστράτηγο. Το σχέδιο προχώρησε και σύντομα άρχισε να αποδίδει καρπούς.
Ο Δράμαλης καθηλώθηκε και δεν μπόρεσε να προχωρήσει, όπως θα ήθελε, προς την Τριπολιτσα. Οι άντρες του εγκλωβίστηκαν στην πολιορκία του φρουρίου του Άργους και, μάλιστα, χωρίς να έχουν τη δυνατότητα ανεφοδιασμού. Το «φάντασμα» της πείνας άρχισε να πλανάται πάνω από το στρατόπεδο των Τούρκων οι οποίοι και να ανεφοδιαστούν δεν μπορούσαν αφού οι Έλληνες είχαν κόψει τις γραμμές τους, αλλά ούτε και να βρουν κάτι για να φάνε μπορούσαν αφού ο Κολοκοτρώνης είχε κάψει τα πάντα!
Έτσι ο Δράμαλης αποφασίζει να γυρίσει στην Κόρινθο. Ο Γέρος του Μοριά, παρά το γεγονός ότι οι πρόκριτοι είχαν διαφορετική άποψη, «διαβάζει» τις σκέψεις του Δράμαλη και πιάνει τα περάσματα που θα οδηγούσαν στην Κόρινθο. Στις 26 Ιουλίου του 1822 στα Δερβενάκια θα παιχτεί η τελευταία πράξη του δράματος για τον Μαχμούτ Πασα και θα γραφτεί μια από τις πιο χρυσές σελίδες της Ελληνικής Επανάστασης.
Οι Τούρκοι υπέστησαν μια ταπεινωτική ήττα, ενώ οι Έλληνες συνέτριψαν μια από τις πιο ισχυρές στρατιές που είχαν δημιουργήσει οι αντίπαλοι. Σε εκείνη την μάχη διακρίθηκαν ο Δημήτριος Υψηλάντης, ο Παπαφλέσσας και κυρίως ο Νικηταράς ο Τουρκοφάγος, ο ηρωικός Νικήτας Σταματελόπουλος, οι οποίοι όχι απλά νίκησαν την στρατιά του Δράμαλη στα Δερβενάκια αλλά κυνήγησαν... ότι είχε απομείνει, μέχρι την οριστική διάλυσή της.
Η στρατηγική του Κολοκοτρώνη μέσω... Ρωσίας
Το σχέδιο του Κολοκοτρώνη ήταν ιδιοφυές. Εγκλώβισε τον Δράμαλη στο Άργος, του έκοψε τον δρόμο προς την Τριπολιτσά, του στέρησε την τροφή και του άφησε μόνο ένα δρόμο για να επιστρέψει στην Κόρινθο: Τα Δερβενάκια. Εκεί, δηλαδή, που θα τον περίμενε.
Στα απομνημονεύματα του, ο Αρχιστράτηγος των Ελλήνων, δε θα μπορούσε να μην αναφερθεί στο «κλειδί» εκείνης της νίκης που δεν ήταν άλλο από την τακτική της «καμένης γης». Ο Γέρος του Μοριά, γνωστός για την ταπεινοφροσύνη του, αφήνει να εννοηθεί πως η συγκριμένη απόφαση ήταν σχέδιο... κάποιων άλλων τους οποίους δεν κατονομάζει.
Φυσικά, και η απόφαση ήταν δική του. Ο Κολοκοτρώνης μπορεί μορφωμένος να μην ήταν αλλά είχε μελετήσει πολλά στρατιωτικά θέματα. Είχε εστιάσει πάνω σε σημαντικές μάχες του παρελθόντος. Ένα από αυτά τα πράγματα που τον είχαν εντυπωσιάσει ήταν η άνοδος και η πτώση της γαλλικής ισχύος και ειδικότερα η πανωλεθρία του Ναπολέοντα στη Ρωσία.
Εκεί, συναντάμε, έναν άλλο λαϊκό ήρωα. Τον Ρώσο στρατηγό Μιχαήλ Ιλαριόνοβιτς Κουτούζοφ ο οποίος, τηρουμένων των αναλογιών, είναι ένας αντίστοιχος Κολοκοτρώνης αφού και αυτόν ο λαός τον λάτρευε, την ίδια ώρα που η εξουσία (Τσάρος) προσπαθούσε να τον εξοντώσει.
Ο Κουτούζοφ, λοιπόν, δέκα χρόνια πριν την αντίστοιχη κίνηση του Κολοκοτρώνη, κατάφερε να τραβήξει τους Γάλλους ως τη Μόσχα και στη συνέχεια να τους εκμηδενίσει, αφού πρώτα τους εξασθένισε, εφαρμόζοντας για πρώτη φορά μια τακτική που ο ίδιος ανακάλυψε: Την τακτική της «καμένης γης».
Ο Ναπολέοντας είχε πέσει στην παγίδα του Κουτούζοφ εξαιτίας της αλαζονείας του. Όταν κατάλαβε πως είχε εγκλωβιστεί και πως δεν μπορούσε, πλέον, να φτάσει στα νότια της Ρωσίας, αναγκάστηκε να υποχωρήσει προκειμένου να ανασυνταχθεί (όπως ακριβώς σκέφτηκε ο Δράμαλης) αλλά στην επιστροφή του το μόνο που αντίκριζε ήταν... καμένη γη. Ο Γαλλικός στρατός δεν μπόρεσε ποτέ να βρει τρόφιμα και ζωοτροφές και κάπως έτσι, η νίκη για τον Κουτούζοφ ήταν μια εξαιρετικά εύκολη υπόθεση. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήρθε και ο βαρύς ρωσικός χειμώνας να αποτελειώσει κάθε ελπίδα για τον Γάλλο στρατηλάτη ο οποίος όταν είδε τα χειρότερα να έρχονται προσπάθησε να διαπραγματευτεί μια ειρήνη «ανάμεσα σε δυο φωτισμένος λαούς» αλλά ο Τσάρος Αλέξανδρος δεν είχε καμία τέτοια διάθεση.
«Θα μπορούσα να μεγαλοποιήσω τον εαυτό μου όντας ο πρώτος στρατηγός μπροστά στον οποίο τρέχει ο αγέρωχος Ναπολέων. Αλλά ο Θεός ταπεινώνει τους υπερήφανους, και ως εκ τούτου δε θέλω να πέσω σε αυτή την αμαρτία…», έγραφε στη γυναίκα του ο Κουτούζοφ.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
