Το πλοίο MV Empire Windrush ξεκίνησε την καριέρα του ως γερμανικό επιβατηγό πλοίο 150 μέτρων. Οι επιβάτες του κατηχούνταν στις χαρές του ναζισμού, κάνοντας κρουαζιέρα στα παράλια της Ευρώπης. Αργότερα, έφτασε σε... μεγαλύτερες «δόξες» καθώς άρχισε να μεταφέρει Γερμανούς στρατιώτες για να εισβάλουν στη Νορβηγία ή να διασχίζει τη Βόρεια Θάλασσα γεμάτο Εβραίους, οδηγώντας τους στον θάνατο στα στρατόπεδα συγκέντρωσης του Γ' Ράιχ.
Τελικά, το 1945 έπεσε στα χέρια των Συμμάχων και πλέον μετέφερε Βρετανούς στρατιώτες, κυρίως κατά μήκος της αυτοκρατορικής γραμμής από το Σαουθάμπτον στην Άπω Ανατολή, μέσω της Διώρυγας του Σουέζ.
Το 1948 πραγματοποίησε μία στάση στην Τζαμάικα, η οποία έμελλε να γίνει ιστορική. Τότε έκανε την εμφάνισή της στις εφημερίδες μία διαφήμιση που παρότρυνε τους Τζαμαϊκανούς να αξιοποιήσουν το δικαίωμά τους να ζουν και να εργάζονται στο Ηνωμένο Βασίλειο, όπως όριζε ο πρόσφατος Νόμος Περί Βρετανικής Ιθαγένειας: Σύμφωνα με τον εν λόγω νόμο, οποιοσδήποτε υπήκοος του Ηνωμένου Βασιλείου ή της Κοινοπολιτείας είχε το δικαίωμα να μετεγκατασταθεί στην Αγγλία.
Κάπου 500 κάτοικοι της Καραϊβικής πήραν την απόφαση και επιβιβάστηκαν νόμιμα (εντάξει μπορεί να μπήκαν και κάποιοι στο πλοίο παράνομα). Στη διάρκεια του πολέμου πολλοί είχαν υπηρετήσει στη RAF και τώρα ήλπιζαν να καταταγούν εκ νέου ή να πιάσουν μία τίμια δουλειά. Συγκεκριμένα, το πλοίο είχε 492 επιβάτες, πολλοί από αυτούς ήταν παιδιά.
Αφού αποβιβάστηκαν στο Τίλμπουρι, λίγο ανατολικά του Λονδίνου, σαν σήμερα, 21 Ιουνίου 1948, μεταφέρθηκαν σε ένα αντιαεροπορικό καταφύγιο στο Κλάπαμ. Από εκεί, πολλοί αναζήτησαν δουλειά μέσω του γραφείου ευρέσεως εργασίας στο Μπρίξτον. Η άφιξή τους, όμως, προκάλεσε τις οργισμένες αντιδράσεις των... ημεδαπών. Υπήρχαν πολλές οργισμένες φωνές, όπως ενός πολιτικού που προέταξε το... ακλόνητο επιχείρημα πως «δεν θα αντέξουν ούτε έναν χειμώνα στην Αγγλία».
Ποιοι είναι η «γενιά του Windrush»
Ουσιαστικά μιλάμε για εκείνους που έφτασαν στη Βρετανία μεταξύ του 1948 και του 1971 από χώρες τις Καραϊβικής. Την αρχή έκαναν οι 492 που έφτασαν στην αποβάθρα του Τίλμπουρι και είχαν καταγωγή από την Τζαμάικα, το Τρινιντάντ, το Τομπάγκο και άλλα νησιά ως ανταπόκριση στην έλλειψη εργατικού δυναμικού στη Γηραιά Αλβιώνα.
Δεν είναι σαφές πόσοι άνθρωποι ανήκουν συνολικά στη «γενιά του Windrush», καθώς πολλοί από αυτούς που έφθασαν ως παιδιά ταξίδευαν με τα διαβατήρια των γονιών τους και δεν ζήτησαν ποτέ ταξιδιωτικά έγγραφα – αλλά θεωρείται ότι είναι χιλιάδες.
Υπάρχουν σήμερα 500.000 κάτοικοι στη Βρετανία που γεννήθηκαν σε μια χώρα της Κοινοπολιτείας και έφθασαν πριν από το 1971 – συμπεριλαμβανομένων των αφίξεων του Windrush – σύμφωνα με εκτιμήσεις του Παρατηρητηρίου Μετανάστευσης του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Η συγκεκριμένη εισροή έληξε με το νόμο περί μετανάστευσης του 1971, όταν οι υπήκοοι της Κοινοπολιτείας που ζούσαν ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο έλαβαν αόριστη άδεια παραμονής.
Μετά από αυτό, ένας Βρετανός κάτοχος διαβατηρίου που γεννήθηκε στο εξωτερικό μπορούσε να εγκατασταθεί στη Βρετανία μόνο αν είχε αρχικά άδεια εργασίας και, δεύτερον, αν θα μπορούσε να αποδείξει ότι ένας γονέας ή παππούς/γιαγιά είχε γεννηθεί στο Η.Β. Όχι ότι εκεί τελείωσαν τα προβλήματα για τη γενιά του Windrush.
Ο ρατσισμός και η (μερική) αποδοχή
Δυστυχώς, από την αρχή οι νεοαφιχθέντες βρέθηκαν αντιμέτωποι με έναν ρατσισμό τρομακτικής κλίμακας. Μερικοί ξυλοκοπήθηκαν επειδή είχαν σχέσεις με λευκές κοπέλες, ενώ πολλοί εκμισθωτές ακινήτων τοποθετούσαν πινακίδες που έγραφαν «Μαύροι Ανεπιθύμητοι». Πολλοί όμως εγκαταστάθηκαν, έμειναν εκεί και τελικά ευημέρησαν. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Sam Beaver King, ο οποίος από Τζαμαϊκανός-Βρετανός αγωνιστής, βρήκε δουλειά ως ταχυδρόμος και κατόρθωσε να φτάσει μέχρι τον δημαρχικό θώκο του Σάουθαρκ.
Δεκαετίες αργότερα, η «γενιά του Windrush» αποτελεί πλέον ένα σύμβολο. Πλέον τα έθνη κράτη δεν μπορούσαν να προσδιορίζονται ως εθνικά ομοιογενείς μονάδες. Στον σύγχρονο κόσμο, οι οικονομίες, η πολιτική, οι οικογένειες και οι πληθυσμοί θα είχαν παγκόσμιο χαρακτήρα.
Είναι χαρακτηριστικό πως το 2018, η υπουργός Εσωτερικών αναγκάστηκε να παραιτηθεί αφού προέβη σε αμφισβήτηση της νόμιμης μετανάστευσης ορισμένων από τους επιβάτες του Windrush. Ήταν κάτι που σόκαρε την κοινή γνώμη στη Βρετανία: Οι εν λόγω νεαροί άνδρες και νεαρές γυναίκες είχαν ενσωματωθεί πλήρως στη βρετανική κοινωνία και η απομάκρυνσή τους φάνταζε αδιανόητη.
Ο ισχυρός συμβολισμός της άφιξης του πλοίου Empire Windrush παραμένει και μάλιστα κάθε χρόνο διοργανώνονται εκδηλώσεις για να τιμήσουν την αύξηση του πλοίου πριν από 75 πλέον χρόνια καθώς και το μεταγενέστερο κύμα μετανάστευσης από τις χώρες της Καραϊβικής.
Μάλιστα, ένα μοντέλο του Windrush παρουσιάστηκε στην τελετή έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων του Λονδίνου του 2012, ενώ η μέρα Windrush χαρακτηρίζεται από εκθέσεις, εκκλησιαστικά δρώμενα και πολιτιστικές εκδηλώσεις.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
