Από ένα τραγικό παιχνίδι της μοίρας, Ελλάδα και Τουρκία, «συνδέονται» μέσα από τραγικές ιστορίες πόνου και θλίψης. Το 1999 φονικοί σεισμοί πλήττουν τις δυο χώρες με διαφορά εβδομάδων. Το 2023 ξανά το ίδιο. Στην Τουρκία ο φονικός σεισμός, στην Ελλάδα η τραγωδία στα Τέμπη. Υπάρχει και άλλη μια τέτοια ιστορία που συνδέεται με δυο ονόματα. Αλέξης Γρηγορόπουλος και Μπερκίν Ελβάν. Δυο παιδιά 15 χρόνων που έπεσαν θύματα αστυνομικής βίας. Δυο υποθέσεις που προκάλεσαν βίαια λαϊκά ξεσπάσματα, από αυτά που γράφονται στην ιστορία και αλλάζουν συνειδήσεις.
Η εξέγερση του πάρκου Γκεζί και ο Ελβάν
Λένε πως κάποιες φορές όταν η οργή σιγοβράζει μπορεί να βρει διέξοδο και να «εκραγεί» ακόμα και στο πιο απίθανο μέρος. Κάτι ανάλογο έγινε την άνοιξη του 2013 στην Τουρκία. Στην Κωνσταντινούπολη αποφασίστηκε να ξεριζωθεί ένα ολόκληρο πάρκο, το πάρκο Γκεζί, κοντά στην πλατεία Ταξίμ, προκειμένου στη θέση του να ανεγερθεί ένα εμπορικό κέντρο. Στο άκουσμα της απόφασης αυτής, μια χούφτα οικολόγοι αντιδρούν και πραγματοποιούν συγκέντρωση διαμαρτυρίας. Η συγκέντρωση χτυπιέται σκληρά από την αστυνομία. Την επόμενη ημέρα γίνεται νέα διαδήλωση. Μεγαλύτερη από την πρώτη. Η αστυνομία επεμβαίνει ξανά με ωμή βία. Την τρίτη ημέρα η διαδήλωση είναι ακόμα μεγαλύτερη. Ακόμα μεγαλύτερη και η αστυνομική βία.
Ξαφνικά η Τουρκία βρίσκεται μπροστά σε ένα τρομερό λαϊκό ξέσπασμα. Αυτό που ξεκίνησε ως μια μικρή διαδήλωση κατά της καταστροφής ενός πάρκο στην Κωνσταντινούπολη, έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο κίνημα κατά του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και των πολιτικών που ακολουθεί. Σε καθημερινή βάση, όχι μόνο στην Κωνσταντινούπολη αλλά και σε άλλες πόλεις της χώρας, διοργανώνονται μαζικές κινητοποιήσεις οι οποίες κατά κανόνα καταλήγουν σε επεισόδια και συγκρούσεις ανάμεσα σε οργισμένους αντικυβερνητικούς διαδηλωτές και την τουρκική αστυνομία η οποία δρα ανεξέλεγκτα με δεδομένο πως είχε λάβει τη σχετική εντολή από τον Ερντογάν που είχε χαρακτηρίσει όσους συμμετείχαν στις διαμαρτυρίες «πλιατσικολόγους εξτρεμιστές».
Η Τουρκική κοινωνία διχάστηκε. Σύμφωνα με δημοσκόπηση του Ινστιτούτου Konda, το 40% των ερωτηθέντων θεωρούσε πως οι διαμαρτυρίες είχαν στόχο «έναν δημοκρατικό αγώνα, τα ανθρώπινα δικαιώματα και την ελευθερία». Ωστόσο πάνω από το 50% διέκρινε «μια θεωρία συνωμοσίας εναντίον της Τουρκίας». Μια θεωρία πάντως που την πίστευαν περισσότερο οι οπαδοί του AKP.
Το αίμα στους δρόμους έρεε άφθονο. Τουλάχιστον πέντε άνθρωποι σκοτώθηκαν και περίπου 8.000 τραυματίστηκαν. Οι περισσότεροι από τους τραυματίες είχαν δεχθεί κάνιστρα δακρυγόνων στο κεφάλι και ο λόγος ήταν πως οι αστυνομικοί τα εκτόξευαν από τα ειδικά όπλα σημαδεύοντας τους διαδηλωτές και όχι πετώντας τα ψηλά και με καμπύλη όπως συνηθίζεται σε όλες τις άλλες χώρες. Ουσιαστικά μετέτρεπαν τα δακρυγόνα σε φονικές σφαίρες.
Το μεσημέρι της 16ης Ιουνίου, η μητέρα του 14χρονου Μπερκίν Ελβάν στέλνει τον γιο της να αγοράσει ψωμί από τον φούρνο μια φτωχικής γειτονιάς, κοντά στο πάρκο Γκεζί. Ο Μπερκίν βγαίνει από το σπίτι και λίγα λεπτά μετά «πέφτει» πάνω σε μια ακόμα διαδήλωση η οποία δεχόταν την άγρια επίθεση της αστυνομίας. Ο μικρός βρίσκεται στο λάθος μέρος, τη λάθος στιγμή. Δέχεται στο κεφάλι ένα κάνιστρο δακρυγόνου και σωριάζεται στο έδαφος. Ο 14χρονος μεταφέρεται στο νοσοκομείο όπου οι γιατροί δίνουν μάχη για να τον κρατήσουν στη ζωή. Πέφτει σε κώμα. Δίνει τη δική του σκληρή μάχη. Τελικά, 269 ημέρες αργότερα, στις 11 Μαρτίου του 2014 και ενώ, πλέον, έχει μείνει μόλις 16 κιλά, ο Μπερκίν Ελβάν φεύγει από τη ζωή.
«Δεν είναι ο θεός που πήρε τον γιο μου, αλλά ο Ερντογάν»
Η είδηση του θανάτου του Μπερκίν πυροδοτεί ένα νέο ξέσπασμα βίας. Σοβαρά επεισόδια γίνονται ακόμα και έξω από το νοσοκομείο της Κωνσταντινούπολης όπου νοσηλευόταν ο 14χρονος. Αυτή τη φορά το μίσος προς το καθεστώς Ερντογάν είναι ακόμα μεγαλύτερο. Ο Μπερκίν ήταν ένα μικρό παιδί. Οι συνειρμοί που γίνονται με την Ελλάδα και τα προ πενταετίας γεγονότα μετά τη δολοφονία του Αλέξανδρου Γρηγορόπουλο από τον αστυνομικό Επαμεινώνδα Κορκονέα στα Εξάρχεια, είναι αναπόφευκτοι. Ο Τύπος στη γειτονική χώρα κάνει λόγο για τον «Τούρκο Γρηγορόπουλο». Μετά την ανακοίνωση του θανάτου του 15χρονου, η οικογένεια του Αλέξη Γρηγορόπουλου είχε στείλει γράμμα στην οικογένεια του. Στην Αθήνα γίνονται διαδηλώσεις συμπαράστασης στον τουρκικό λαό και κατά του καθεστώτος Ερντογάν. «Δεν είναι ο Θεός αλλά ο Ερντογάν που πήρε το παιδί μου», είχε δηλώσει η μητέρα του με δάκρυα στα μάτια.
Το κλίμα οξύνεται ακόμα πιο επικίνδυνα όταν ο Ερντογάν σε μια πρωτοφανή επίδειξη θράσους χαρακτήρισε τον Ελβάν «ταραχοποιό» που πετούσε «ατσάλινους βώλους» εναντίον των δυνάμεων της τάξης. «Η οικογένειά του είπε ότι είχε βγει να αγοράσει ψωμί. Αυτό δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Ο νέος αυτός ήταν μέλος μιας τρομοκρατικής οργάνωσης. Η αστυνομία δεν μπορούσε να γνωρίζει ότι ήταν 15 ετών, είχε το πρόσωπο καλυμμένο» είχε πει ο Τούρκος πρόεδρος.
Μια ημέρα σαν σήμερα, στις 13 Μαρτίου 2014, γίνεται η κηδεία του Μπερκίν η οποία μετατρέπεται σε μια μεγαλειώδη διαδήλωση. Το φέρετρο με τον μικρό μεταφέρεται σε πολλές γειτονιές της Κωνσταντινούπολης προκειμένου να ξεσηκωθεί ο κόσμος και να βγει στους δρόμους. Ακολουθούν σφοδρές συγκρούσεις στη διάρκεια των οποίων ένας αστυνομικός 30 ετών πεθαίνει από καρδιακή προσβολή στην πόλη Τουντσελί και ένας νεαρός άνδρας, 22 ετών, σκοτώθηκε στην Κωνσταντινούπολη από πυρά αστυνομικών. Η Τουρκία βυθίζεται ξανά στο χάος.
Σε κανέναν αξιωματικό της αστυνομίας δεν ασκήθηκε δίωξη σε σχέση με τον θανάσιμο τραυματισμό του Ελβάν. Στις 31 Μαρτίου 2015 τρία ένοπλα μέλη του απαγορευμένου αριστερού κόμματος DHKP-C (Επαναστατικό Λαϊκό Απελευθερωτικό Μέτωπο-Κόμμα), εισέβαλαν στο γραφείο του Μεχμέτ Σελίμ Κιράζ που χειριζόταν την υπόθεση της δολοφονίας του Μπερκίν και τον κρατάνε όμηρο ζητώντας να ομολογήσουν, σε ζωντανή σύνδεση, οι δράστες αστυνομικοί, να περάσουν από λαϊκό δικαστήριο οι δράστες αστυνομικοί και να αθωωθούν όλοι όσοι διώκονταν για συμμετοχή στις κινητοποιήσεις.
Επί πολλές ώρες οι ένοπλοι διαπραγματεύονταν με τους αστυνομικούς οι οποίοι τελικά εισέβαλαν στο γραφείο του εισαγγελέα με αποτέλεσμα να σημειωθεί ένα ακόμα αιματοκύλισμα. Και οι τρεις ένοπλοι έπεσαν νεκροί. Νεκρός με μια σφαίρα στο στήθος και μια στο κεφάλι και ο εισαγγελέας. Κανείς δεν έμαθε αν τον σκότωσαν οι ένοπλοι του DHKP-C ή αν δέχθηκε τις σφαίρες των αστυνομικών στη διάρκεια της επιχείρησης απελευθέρωσης του.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
