Η Ματά Χάρι ήταν μια γυναίκα. Και κάπου εδώ τελειώνουν όλες οι βεβαιότητες για εκείνη. Ένα απόλυτο μυστήριο ήταν η ζωή της. Όποιος πει πως ξέρει με σιγουριά πράγματα για εκείνη, το μόνο σίγουρο είναι πως αργά ή γρήγορα θα διαψευστεί. Οτιδήποτε έχει να κάνει με τη Μάτα Χάρι καλύπτεται από ένα πέπλο μυστηρίου. Σαν εκείνα τα πέπλα που φορούσε και κάλυπταν το γυμνό της κορμί όταν χόρευε και έκανε τους άντρες να την κοιτάνε με το στόμα ανοιχτό. Μαγεμένοι. Η σύλληψή της, ως κατάσκοπος, που έγινε μια ημέρα σαν σήμερα, δεν έδωσε καμία απάντηση. Ίσα – ίσα. Το γεγονός ότι δικάστηκε, καταδικάστηκε και εκτελέστηκε με συνοπτικές διαδικασίες, μεγάλωσε ακόμα περισσότερο το μυστήριο γύρω από τη θρυλική εξωτική χορεύτρια.
Το «μάτι μιας νέας αυγής»
Αν έρθει κάποιος και σας ρωτήσει τι ξέρετε για τη Μαργκαρίτ Γκερτρούντι Ζελ το πιθανότερο είναι πως θα τον κοιτάξετε με απορία και θα προσπαθήσετε να καταλάβετε ποια ακριβώς είναι αυτή η γυναίκα. Αν, όμως, ο ίδιος άνθρωπος σας ρωτήσει τι ξέρετε για τη Μάτα Χάρι τότε το μόνο σίγουρο είναι πως θα κεντρίσει το ενδιαφέρον σας και θα κάνει τη φαντασία σας να οργιάζει. Και αυτό θα γίνει ακόμα και αν δεν ξέρετε τίποτα για εκείνη. Ακόμα και αν έχετε ακούσει λίγα πράγματα. Βλέπετε, η Μαργκαρίτ Γκερτρούντι Ζελ, μπορεί, να ήταν ένα αδιάφορο άτομο, αλλά όταν «μεταμορφώθηκε» σε Μάτα Χάρι «γέννησε» έναν ολόκληρο μύθο.
Και μιας και μιλάμε για γεννήσεις, η Μαργκαρίτ Γκερτρούντι Ζελ γεννήθηκε στις 7 Αυγούστου του 1876 στην Ολλανδία. Γεννήθηκε μέσα στα πλούτη αλλά η πτώση ήταν απότομη. Όταν έγινε 13 ετών η οικογένειά της πτώχευσε και πριν καλά – καλά συνέλθει από αυτή την τρομακτική αλλαγή, βρίσκεται και ορφανή από μητέρα. Και πριν προλάβει να το συνειδητοποιήσει, ο πατέρας της ξαναπαντρεύεται, η μητριά της δεν τη θέλει μέσα στα πόδια της και έτσι τη στέλνουν να ζήσει με τον νονό της.
Στο μεταξύ το μικρό κοριτσάκι έχει γίνει πλέον μια πανέμορφη νεαρή κοπέλα που οι άντρες κάνουν ούρα από πίσω της. Εκείνη αντιλαμβάνεται τι προκαλεί στον ανδρικό πληθυσμό και φροντίζει να το εκμεταλλευτεί. Σπουδάζει νηπιαγωγός αλλά ο νονός της έμαθε για το... επικίνδυνο φλερτ που είχε με τον διευθυντή της σχολής της και τη διώχνει από το σπίτι, ενώ, ταυτόχρονα, φροντίζει, να τη σταματήσει από τη σχολή.
Η Μαργκαρίτ, ωστόσο, ξέρει, πλέον, τι πρέπει να κάνει για να επιβιώσει. Στα 18 της και μέσω αγγελίας, παντρεύεται έναν βαθύπλουτο αριστοκράτη στο Άμστερνταμ με τον οποίο έφυγαν για να ζήσουν στην Ινδονησία! Εκεί η Μαργκαρίτ απελευθερώθηκε. Έγινε μέλος μιας χορευτικής ομάδας και πήρε το όνομα Μάτα Χάρι που σε ελεύθερη μετάφραση σημαίνει το «μάτι μιας νέας αυγής», δηλαδή... ο ήλιος. Λέγεται πως είχε πολλές ερωτικές περιπέτειες, τις οποίες (αν όχι όλες, σίγουρα τις περισσότερες) ανακάλυψε ο βαθύπλουτος αριστοκράτης σύζυγός της και έτσι επέστρεψαν στην Ευρώπη το 1902 και την χώρισε αφού πρώτα την έσπασε στο ξύλο πολλές φορές επειδή δεν άντεχε τις απιστίες της. Και εκείνος πάντως δε φαίνεται να πήγαινε πίσω αφού πήγαινε από οίκο ανοχής σε οίκο ανοχής με αποτέλεσμα να κολλήσει σύφιλη την οποία και μετέδωσε στη γυναίκα του.
Το οριστικό χτύπημα, πάντως, για τον γάμο τους δόθηκε όταν η οικιακή βοηθός που είχαν στο σπίτι (άτομο με ψυχολογικά προβλήματα όπως αποδείχθηκε αργότερα) επιχείρησε να τους δηλητηριάσει αλλά το αυτό που κατάφερε ήταν να σκοτώσει το τρίχρονο αγοράκι του ζευγαριού!
Μετά από αυτή την τραγωδία, η Μάτα Χάρι επιστρέφει στην Ευρώπη και ξεκινά από την αρχή. Μέσα στα επόμενα δυο χρόνια καταφέρνει να χτίσει όνομα και να είναι η πιο περιζήτητη εξωτική χορεύτρια στο Παρίσι όπου πλέον διέμενε. Τον Μάρτιο του 1905 κάνει τεράστια επιτυχία στο θρυλικό Musée Guimet όπου εμφανίζεται με τα απολύτως απαραίτητα. Μικρή λεπτομέρεια είναι πως ο ιδρυτής του χώρου αυτού ήταν επί χρόνια εραστής της. Σε κάθε περίπτωση εκείνη επένδυσε ξανά στην ομορφιά της για να σαγηνεύει τους άνδρες αλλά μερίδα του Τύπου τη χαρακτήριζε ως τη «χορεύτρια που δεν ξέρει να χορεύει»! Μικρή σημασία είχε αυτό για τη Μάτα Χάρι η οποία στην πραγματικότητα ήταν μια πόρνη πολυτελείας και είχε καταφέρει να κάνει μια πλούσια ζωή δίπλα σε στρατιωτικούς και πολιτικούς χωρίς στην πραγματικότητα να έχει τίποτα στα χέρια της.
Το τέλος της πιο θρυλικής femme fatale
Αυτή ακριβώς η σχέση που είχε με υψηλόβαθμα πρόσωπα ήταν ταυτόχρονα «ευχή και κατάρα». Από τη μια τη βοηθούσε να έχει μια άνετη ζωή, αλλά από την άλλη οι φήμες την έθαβαν. Και μπορεί οι φήμες σε περιόδους ειρήνης να είναι κάτι που μπορεί να σε αφήνουν αδιάφορο, σε καιρό πολέμου, ωστόσο, μπορεί να σου κοστίσουν ακόμα και την ίδια σου τη ζωή. Και αυτό ακριβώς έγινε και με τη Μάτα Χάρι στη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου.
Στα πολυτελή δωμάτια, των πανάκριβων ξενοδοχείων, που βρισκόταν με άνδρες οι οποίοι κατείχαν σημαντικές θέσεις, ακούγονταν μυστικά που δεν έπρεπε να ακουστούν. Η Μάτα Χάρι φρόντισε αυτό να το εκμεταλλευτεί. Τι ακριβώς έγινε; Κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος. Ήταν κατάσκοπος για τους Γάλλους; Ήταν κατάσκοπος για τους Γερμανούς; Ήταν διπλή πράκτορας; Απλά πουλούσε αυτά τα μυστικά σε όποιον πλήρωνε περισσότερα και καλύτερα; Μυστήριο το οποίο και θα μείνει άλυτο απλά και μόνο για να μεγαλώνει το μύθο αυτής της γυναίκας.
Η επικρατέστερη εκδοχή (αν και καθόλου σίγουρη) είναι πως στα τέλη του 1915, ενώ ζούσε στη Χάγη, ένας επίτιμος Γερμανός πρόξενος προσφέρθηκε να της δώσει χρήματα για όποια πληροφορία μπορούσε να πάρει στο επόμενο ταξίδι της στη Γαλλία. Η Μάτα Χάρι το έκανε και όταν τυχαία συνελήφθη από Γάλλους τους είπε πως αυτές οι πληροφορίες που έδινε ήταν ήδη γνωστές. Οι Γάλλοι δέχθηκαν αυτόν τον ισχυρισμό και της ζήτησαν να δουλέψει για αυτούς, πλέον, ως διπλή πράκτορας, όπως και έγινε. Κατά την τελευταία αποστολή της στην Ισπανία, αποπλάνησε τον Γερμανό στρατιωτικό ακόλουθο, προκειμένου να του εκμαιεύσει απόρρητα σχέδια. Εκείνος με τη σειρά του υπονόησε μέσω τηλεγραφήματος στους δικούς του ότι η Μάτα Χάρι αποδέχθηκε να δουλεύει για όφελος της Γερμανίας.
Οι Γάλλοι υποτίθεται πως ανακάλυψαν αυτό το τηλεγράφημα και θεώρησαν πως η Μάτα Χάρι (η πράκτορας με τον κωδικό Η21) τους λέει ψέματα. Έτσι, μια ημέρα σαν σήμερα, στις 13 Φεβρουαρίου 1917 συνελήφθη στο πολυτελές ξενοδοχείο «Ελυζέ» και φυλακίστηκε στο Παρίσι. Κατηγορήθηκε ως διπλή πράκτορας η οποία με την δράση της ευθύνεται για το θάνατο 50.000 στρατιωτών! Τον Ιούλιο εκείνης της χρονιάς δικάστηκε, καταδικάστηκε και τον Οκτώβριο του 1917 εκτελέστηκε. Λέγεται πως την ώρα της εκτέλεσης αρνήθηκε να δέσει το «μεγαλύτερο όπλο της», τα μάτια της. Το σώμα της δεν αναζητήθηκε από κανέναν και δόθηκε σε επιστήμονες για ιατρική έρευνα...
Στα χρόνια που ακολούθησαν τον θάνατό της, ο μύθος της μεγάλωσε. Ακούστηκαν και γράφτηκαν «τέρατα». Πρώτα οι Γερμανοί και πολλά χρόνια αργότερα και οι Γάλλοι, ουσιαστικά την αθώωσαν. Ειδικά οι Γάλλοι κατέληξαν πως η Μάτα Χάρι ήταν το εξιλαστήριο θύμα των στρατηγών για τις αποτυχίες στα πεδία των μαχών, τονίζοντας πως ο «ελευθεριακός βίος» της ήταν αυτός που ουσιαστικά τη μετέτρεψε σε εύκολο θύμα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
