Αποκαλύφθηκε το πρόσωπο γυναίκας Νεάντερταλ ηλικίας 75.000 ετών
Οι επιστήμονες δημιούργησαν μια αξιοσημείωτη αναπαράσταση του πώς έμοιαζε όταν ήταν ακόμα ζωντανή, με βάση τα υπολείμματα κρανιού που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια ανασκαφών.
Τα ευρήματα ήταν ιδιαίτερα μαλακά και οι ειδικοί έπρεπε πρώτα να τα ενισχύσουν και ύστερα τα να συναρμολογήσουν. Στο τέλος και μετά από έναν χρόνο προσπαθειών, δημιουργήθηκε το 3D μοντέλο της γυναίκας.
Η αναπαράσταση εμφανίζεται σε νέο ντοκιμαντέρ του BBC Studios για το Netflix με τίτλο «Secrets of the Neanderthals», το οποίο εξετάζει τι γνωρίζουμε για τα από καιρό χαμένα εξελικτικά ξαδέλφια μας, τα οποία εξαφανίστηκαν πριν από περίπου 40.000 χρόνια.
Το γλυπτό, στην ουσία, δίνει ένα πρόσωπο σε αυτούς τους ανθρώπους.
«Νομίζω ότι μπορεί να μας βοηθήσει να συνδεθούμε με το ποιοι ήταν» δήλωσε η Δρ. Emma Pomeroy, παλαιοανθρωπολόγος από το Πανεπιστήμιο του Cambridge.
«Είναι εξαιρετικά συναρπαστικό και τεράστιο προνόμιο να μπορείς να δουλέψεις με τα λείψανα οποιουδήποτε ατόμου, αλλά ειδικά ενός τόσο ξεχωριστού όσο εκείνη» συμπλήρωσε.
Η εξαιρετική έρευνα
Το κρανίο, στο οποίο βασίζεται το μοντέλο, βρέθηκε στο σπήλαιο Shanidar στο ιρακινό Κουρδιστάν. Πρόκειται για ένα εμβληματικό μέρος όπου τα λείψανα τουλάχιστον 10 ανδρών, γυναικών και παιδιών Νεάντερταλ αποκαλύφθηκαν τη δεκαετία του 1950.
Όταν μια βρετανική ομάδα προσκλήθηκε ξανά από τις κουρδικές Αρχές το 2015, σύντομα εντόπισαν έναν νέο σκελετό - που ονομάστηκε Shanidar Z - ο οποίος περιελάμβανε μεγάλο μέρος του άνω μέρους του σώματος του ατόμου, συμπεριλαμβανομένης της σπονδυλικής στήλης, των ώμων, των χεριών και των καρπών.
Βρέθηκε και μεγάλο μέρος του κρανίου, αλλά ήταν κατεστραμμένο, πιθανώς από την πτώση κάποιου βράχου πάνω του.
«Το κρανίο ήταν επίπεδο σαν πίτσα» δήλωσε ο καθηγητής Graeme Barker του Cambridge, ο οποίος ηγείται των νέων ανασκαφών στο Shanidar.
«Ήταν ένα αξιοσημείωτο ταξίδι για να φτάσουμε από εκείνο, σε αυτό που βλέπουμε τώρα. Ως αρχαιολόγος, μερικές φορές μπορεί να μην σου προκαλεί αίσθηση αυτό που κάνεις. Αλλά, κάθε τόσο, το επάγγελμα σε φέρνει αντιμέτωπο με το γεγονός ότι αγγίζεις το παρελθόν. Ξεχνάμε πόσο εξαιρετικό είναι».
Επειδή οι ερευνητές δεν μπόρεσαν να ανασύρουν τα οστά της λεκάνης, χρειάστηκε να βρεθεί άλλος τρόπος για να αποδειχθεί το φύλο του δείγματος. Βασίστηκαν σε ορισμένες κυρίαρχες πρωτεΐνες που βρίσκονται στο σμάλτο των δοντιών και σχετίζονται με τη γυναικεία γενετική. Το μικρό ανάστημα του σκελετού υποστηρίζει, επίσης, την ερμηνεία ότι είναι γυναίκα.
Πώς προσδιορίστηκε η ηλικία της Νεάντερταλ
Πιστεύεται πως η Shanidar Z πέθανε ενώ διένυε τη δεκαετία των 40, γεγονός που υποδεικνύεται και πάλι από τα δόντια της, τα οποία είναι φθαρμένα σχεδόν μέχρι τις ρίζες.
Η Pomeroy σχολίασε πως ήταν τέτοια η κατάσταση της οδοντοστοιχίας που δεν θα μπορούσε να τρώει φυσιολογικά.
«Έχουμε και κάποιες άλλες ενδείξεις κακής οδοντικής υγείας - μερικές λοιμώξεις, κάποια ασθένεια των ούλων επίσης. Νομίζω ότι είχε φτάσει στο φυσικό τέλος της ζωής της».
Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι επιστήμονες θεωρούσαν τους Νεάντερταλ κτηνώδεις, σε σύγκριση με το είδος μας. Όμως, αυτή η άποψη έχει αλλάξει μετά τις ανακαλύψεις στο Shanidar.
Στο σπήλαιο έχουν βρεθεί ευρήματα που παραπέμπουν σε ταφικά μνημεία. Τα σώματα εναποθέτονταν προσεκτικά σε μια ρεματιά, δίπλα σε μια ψηλή πέτρινη στήλη. Όλοι οι νεκροί ήταν τοποθετημένοι κατά παρόμοιο προσανατολισμό.
Η γύρη σε όλο το μήκος ενός σκελετού οδήγησε κάποιους να υποστηρίξουν ότι αυτοί οι Νεάντερταλ μπορεί να είχαν ταφεί με λουλούδια, υποδηλώνοντας ίσως μια πνευματική αφύπνιση, ακόμη και θρησκεία. Ωστόσο, η βρετανική ομάδα θεωρεί πιο πιθανό η γύρη να είχε μείνει από μεταγενέστερες μέλισσες ή ίσως από ανθισμένα κλαδιά που είχαν τοποθετηθεί πάνω στα πτώματα.
Ο καθηγητής Chris Hunt του Πανεπιστημίου John Moores του Λίβερπουλ εξήγησε πως δεν έβαζαν τα κλαδιά πάνω στους νεκρούς για τα λουλούδια τους, αλλά αυτά εμπόδιζαν τις ύαινες από το να τους φάνε.
«Θα δίσταζα να χρησιμοποιήσω τη λέξη "ταφή". Νομίζω ότι θα χρησιμοποιούσα τη λέξη "τοποθέτηση" για να ξεφύγω από την ιδέα του εφημέριου και της εκκλησίας. Αλλά δεν υπάρχει απολύτως καμία αμφιβολία ότι διατηρούσαν μια παράδοση» κατέληξε ο ίδιος.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
