Η (πολιτική) ιστορία που θα διαβάσετε παρακάτω έχει πολλές ημερομηνίες – σταθμούς, μπόλικο παρασκήνιο, μια φονική ατάκα και πολύ, πάρα πολύ, παλιό ΠΑΣΟΚ. Ξέρετε... Εκείνο το παλιό, το ορθόδοξο. Πρωταγωνιστές ο ηγέτης του «Κινήματος», Ανδρέας Παπανδρέου και ο διάδοχός του (στην πρωθυπουργία αλλά και στο τιμόνι του ΠΑΣΟΚ) Κώστας Σημίτης.
Η πρώτη ημερομηνία σταθμός είναι πίσω στο μακρινό 1969 όταν η χούντα των συνταγματαρχών συλλαμβάνει τον αγωνιστή Σάκη Καράγιωργα όταν εκρήγνυται στα χέρια του ένας εκρηκτικός μηχανισμός ο οποίος θα τοποθετούνταν σε κάποιο στόχο για λογαριασμό της αντιστασιακής οργάνωσης «Δημοκρατική Άμυνα». Ο στενότερος συνεργάτης και σύντροφος του Καράγιωργα, ο Κώστας Σημίτης, αναγκάζεται να διαφύγει στο εξωτερικό προκειμένου να γλιτώσει τη σύλληψη. Λίγους μήνες μετά, στη Γερμανία, γίνεται μέλος του ΠΑΚ. Με την πτώση της χούντας επιστρέφει στην Ελλάδα και το 1974 είναι από τα ιδρυτικά στελέχη του ΠΑΣΟΚ συμβάλλοντας καθοριστικά και στη διατύπωση της «Διακήρυξης της 3ης Σεπτέμβρη».
Από την απόλυτη εμπιστοσύνη στην οριστική ρήξη
Ο Κώστας Σημίτης ήταν παρών σε κάθε μεγάλη στιγμή του ΠΑΣΟΚ και, μάλιστα, με θέσεις ευθύνης. Χαμηλών τόνων. Ισχυρό στέλεχος μεν, απόλυτα μοναχικός δε. Απέφευγε να μπα΄νει ή να δημιουργεί «ομάδες». Δεν είχε καν αυτόν τον τεράστιο προσωπικό κομματικό μηχανισμό που είχαν τα υπόλοιπα μεγαλοστελέχη του «Κινήματος».
Οι σχέσεις Παπανδρέου – Σημίτη ήταν καλές. Ή, τέλος πάντων, μάλλον καλές. Σε κάθε περίπτωση η ρήξη ανάμεσα στους δυο ήρθε με τη δεύτερη σερί εκλογική νίκη του ΠΑΣΟΚ τον Ιούνιο του 1985. Ο Κώστας Σημίτης τοποθετήθηκε από τον Ανδρέα Παπανδρέου υπουργός Εθνικής Οικονομίας με στόχο να συμμαζέψει λίγο τα δημοσιονομικά μετά το... «πάρτι» της «χρυσής» πρώτης τετραετίας του ΠΑΣΟΚ. Ο Σημίτης ενεργοποιεί το περίφημο «πρόγραμμα σταθερότητας» το οποίο στην πραγματικότητα ήταν ένα «πρόγραμμα λιτότητας». Μειώσεις μισθών, μειώσεις συντάξεων, περικοπές δαπανών, ιδιωτικοποιήσεις και διάφορα άλλα νεοφιλελεύθερα που ουδεμία σχέση είχαν με την «ΠΑΣΟΚαρα» της πρώτης τετραετίας.
Ο Παπανδρέου με μισή καρδιά δέχεται το πρόγραμμα αλλά σύντομα η σφιχτή δημοσιονομική πολιτική προκαλεί έντονη λαϊκή δυσαρέσκεια. Ο ηγέτης του ΠΑΣΟΚ «ανέκρουσε πρύμναν», φωτογράφισε τον Σημίτη ως τον μοναδικό υπεύθυνο για τη λιτότητα και τον Νοέμβριο του 1987 ανακοινώνει πως το «πρόγραμμα σταθερότητας» μας τελείωσε. Έξαλλος ο Σημίτης παραιτείται και στη θέση του τοποθετείται ο Δημήτρης Τσοβόλας για να φτάσουμε περίπου δυο χρόνια αργότερα στο ιστορικό «Τσοβόλα δώσ' τα όλα» του Ανδρέα σε μια προεκλογική συγκέντρωση στο Περιστέρι! Οι σχέσεις του Παπανδρέου με τον Σημίτη δεν ήταν ποτέ ξανά ίδιες. Λέγεται, μάλιστα, πως ο Σημίτης το κράτησε «μανιάτικο» και για τον λόγο αυτόν δεν πήγε στο Ειδικό Δικαστήριο να καταθέσει σαν μάρτυρας υπεράσπισης του Ανδρέα!
Από το 1994 και μετά έρχεται και η οριστική ρήξη. Ο Σημίτης συμμετέχει στην «ομάδα των τεσσάρων» μαζί με Βάσω Παπανδρέου, Θόδωρο Πάγκαλο και Παρασκευά Αυγερινό και όλοι μαζί ασκούν σκληρή εσωκομματική αντιπολίτευση. Τόσο σκληρή που ανάγκασε τον Ανδρέα να πει στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του κόμματος τον Ιούλιο του 1995 πως «δεν μπορεί κάποιος να μετέχει στην κυβέρνηση και ταυτόχρονα να την υποσκάπτει».
Η δεύτερη ημερομηνία σταθμός είναι η 15η Ιανουαρίου 1996. Μέσα από το Ωνάσειο και μετά από ισχυρές πιέσεις που δέχθηκε ο καταβεβλημένος από τη μεγάλη περιπέτεια της υγείας του, Ανδρέας Παπανδρέου υπογράφει το κείμενο της παραίτησής του. Είναι η εποχή που η Ελλάδα είχε «τρεις πρωθυπουργός». Τον Ανδρέα που είχε την ψήφο του λαού, τον ισχυρότατο – τότε - Άκη Τσοχατζόπουλο που εκπροσωπούσε την κυβέρνηση σε όλες τις δύσκολες αποστολές στο εξωτερικό και τον «εργάτη» Κώστα Σημίτη ο οποίος έδινε τις μάχες στο εσωτερικό της χώρας και κυρίως στη Βουλή.
Με δεδομένο πως όλοι έβλεπαν πως ο Παπανδρέου δε θα μπορέσει να αναλάβει ξανά είτε τα ηνία του ΠΑΣΟΚ είτε εκείνα της κυβέρνησης, το ερώτημα ήταν ένα και βασικό: «ποιος θα είναι ο διάδοχος».
Όλοι «έβλεπαν» τον Άκη Τσοχατζόπουλο ως το μεγάλο φαβορί. Αυτό που δε «έβλεπαν» ήταν πως ο μοναχικός Κώστας Σημίτης έκανε δουλειά... μυρμηγκιού και πλέον δεν ήταν ούτε μοναχικός, ούτε μόνος.
Η αντίδραση του Ανδρέα και οι αστικοί μύθοι
Η τρίτη ημερομηνία σταθμός είναι μια ημέρα σαν τη σημερινή, η 18η Ιανουαρίου 1996. Εκείνη την ημέρα συγκαλείται η Κοινοβουλευτική Ομάδα του κυβερνώντος κόμματος, του ΠΑΣΟΚ, για να εκλέξει νέο πρωθυπουργό. Οι υποψήφιοι είναι τρεις: Κώστας Σημίτης, Άκης Τσοχατζόπουλος, Γεράσιμος Αρσένης.
Στην πρώτη ψηφοφορία οι Κώστας Σημίτης και Άκης Τσοχατζόπουλος ισοψηφούν με 53 ψήφους ενώ ο Γεράσιμος Αρσένης με 50 ψήφους, τίθεται εκτός μάχης. Το απόγευμα της ίδιας ημέρας γίνεται δεύτερη ψηφοφορία. Νικητής ο Κώστας Σημίτης με 86 ψήφους, έναντι 75 του Άκη Τσοχατζόπουλου. Πέντε μέλη της Κοινοβουλευτικής Ομάδας ψήφισαν λευκό! Ο Κώστας Σημίτης ήταν ο νέος πρωθυπουργός της χώρας. Ένας αστικός μύθος λέει πως όταν οι συνεργάτες του Ανδρέα Παπανδρέου του μετέφεραν στο Ωνάσειο τα νέα από την ΚΟ του ΠΑΣΟΚ η πρώτη του αντίδραση ήταν να γυρίσει πλευρό στο κρεβάτι του χωρίς να πει ούτε λέξη!
Υπάρχει και ένας άλλος αστικός μύθος (τον οποίο διακινούσε ο Σπύρος Καραχάλιος, μέλος του ΠΑΣΟΚ) σύμφωνα με τον οποίο κάποια στιγμή ο Κώστας Σκανδαλίδης είχε ρωτήσει τον Ανδρέα γιατί συμπεριφέρεται έτσι στον Σημίτη και γιατί του αλλάζει συνέχεια χαρτοφυλάκια από τη στιγμή που ήταν τόσο παραγωγικός. «Ναι Κώστα, έχεις δίκιο. Αλλά ο Σημίτης δεν είναι ΠΑΣΟΚ», είχε πει ο Ανδρέας.
Ο Άκης Τσοχατζόπουλος που δεν πίστευε ότι έχασε την πρωθυπουργία μέσα από τα χέρια του και για μόλις έξι ψήφους ετοίμαζε ρελάνς στο επερχόμενο συνέδριο, εκεί που θα κρινόταν η προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Ήλπιζε πως αν έπαιρνε το τιμόνι του κόμματος, ο Σημίτης θα έφευγε και από την πρωθυπουργία. Αλλά εκεί ήρθε το δεύτερο χαστούκι. Στις 30 Ιουνίου 1996, στο ταραχώδες 4ο Συνέδριο του ΠΑΣΟΚ, ο Κώστας Σημίτης θα εκλεγεί πρόεδρος και του κόμματος με ποσοστό περίπου 53%! Ο (και πάλι δεύτερος) Άκης Τσοχατζόπουλος συγκέντρωσε περίπου το 46% των ψήφων και τα υπόλοιπα είναι ιστορία.
Στις 23 Ιουνίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου άφησε την τελευταία του πνοή στο σπίτι του στην Εκάλη. Ήταν η ημέρα που ο Κώστας Σημίτης είχε γενέθλια. Γινόταν 60 ετών.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
