Ένας φασιστικός όχλος αποτελούμενος από κουκουλοφόρους αλλά και κάποιους άλλους με ακάλυπτα πρόσωπα, κρατώντας λοστούς και ρόπαλα, επιτέθηκε εναντίον οποιουδήποτε μετανάστη έβρισκε μπροστά του. Οι δράστες προκάλεσαν εκτεταμένες υλικές ζημιές εις βάρος μεταναστών αλλά και Κυπρίων που συνεργάζονταν με μετανάστες. Το πρώτο περιστατικό ξεκίνησε στη Χλώρακα της Πάφου. Επαναλήφθηκε όμως και στη Λεμεσό.
Όπως φαίνεται πάντως, τα πογκρόμ αυτά, όσο σοκαριστικά και αν ήταν, δεν εξέπληξαν καθόλου. Αντιθέτως μάλιστα υπήρχαν οι ενδείξεις που έδειχναν ότι τέτοιες ακτιβιστικές κινήσεις της ακροδεξιάς ήταν μάλλον θέμα χρόνου να συμβούν σε μία Κύπρο που βυθίζεται όλο και περισσότερο στο μίσος και τον φόβο εναντίον των ξένων.
Για ένα σημαντικό ποσοστό των ντόπιων, τα περισσότερα προβλήματα της καθημερινότητας της Κύπρου σχετίζονται πρώτα και πάνω από όλα με την ύπαρξη μεταναστών στη χώρα αλλά και την αύξηση των μεταναστευτικών ροών μέσω της Πράσινης Γραμμής. Κεντρικό ρόλο σε αυτή τη θεώρηση των πραγμάτων παίζει φυσικά η επιβολή της ατζέντας του ακροδεξιού και εθνικιστικού ΕΛΑΜ αλλά και άλλων κύκλων που βρίσκονται τα περιθώρια του κόμματος.
Η άκρη της Χρυσής Αυγής στην Κύπρο
Πρόσωπο κλειδί ήταν αυτό του Χρίστου Χρίστου. Ο Χρίστος Χρίστου είναι πτυχιούχος ραδιολογίας-ακτινολογίας και ένας άνθρωπος που σπούδασε στην Ελλάδα και συγκεκριμένα στο τότε ΤΕΙ Αθηνών. Ο Χρίστου απέκτησε συνδέσεις με τη Χρυσή Αυγή κατά τη διάρκεια των σπουδών του στην Αθήνα. Σταδιακά αναρριχήθηκε στην οργάνωση και έγινε ένα από τα άτομα που εμφανίζονταν συχνά στο πλάι του Νίκου Μιχαλολιάκου, από τους λεγόμενους άνδρες με τα κόκκινα καπέλα.
Έτσι, το 2008, ο Χρίστου, μαζί μία ακροδεξιά ομάδα που είχε συσταθεί γύρω του, εμφανίστηκε στο Υπουργείο Εσωτερικών της Κύπρου και συγκεκριμένα στο μητρώο κομμάτων. Εκεί κατέθεσαν τα χαρτιά τους με σκοπό να ιδρύσουν ένα νέο κόμμα ονόματι «Χρυσή Αυγή - Πυρήνας Κύπρου».
Για προφανείς λόγους, το αίτημα απορρίπτεται και το κόμμα καταλήγει να αποκτήσει το όνομα ΕΛΑΜ. Τα γεγονότα αλλά και η αρχική ονομασία που επιλέχθηκε δείχνουν ότι δεν είναι απίθανο αυτό να έγινε κατ’ εντολή του ίδιου του Μιχαλολιάκου. Το κόμμα θα λειτουργούσε στην ουσία ως πυρήνας της Χρυσής Αυγής ή διαφορετικά ως η τοπική της οργάνωση στην Κύπρο.
Η αρχική πολύ μικρή επιρροή της αυξάνεται σταδιακά. Στις πρώτες εκλογές στις οποίες παίρνει μέρος το ΕΛΑΜ (Ευρωεκλογές 2009) θα πάρει μόλις 0,22% (δηλαδή 622 ψήφους σε όλη τη χώρα). Στις επόμενες κυπριακές ευρωεκλογές του 2014, θα δεκαπλασιάσει τα ποσοστά του φτάνοντας στο 2,69%. Τελικά, στις βουλευτικές εκλογές του 2016 θα καταφέρει να εκλέξει δύο βουλευτές με ποσοστό 2.63%. Τελικά, το 2021 εκτίναξε τα ποσοστά του σε 6,78% και έγινε τέταρτο κόμμα.
Οι αποστάσεις από τη Χρυσή Αυγή μετά την καταδίκη
Η καταδίκη της Χρυσής Αυγής οδήγησε προφανώς σε μία υπαρξιακή κρίση το κόμμα, καθώς η ίδια του η συγκρότηση δεν ήταν και δεν ήθελε να είναι αυτόνομη. Με άλλα λόγια, ο ΕΛΑΜ δεν ήταν ποτέ αυτοτελές πολιτικό υποκείμενο. Επόμενως, αν ήθελε να συνεχίσει να υπάρχει, η διαδικασία απογαλακτισμού από τη μητρική Χρυσή Αυγή έπρεπε να γίνει πολύ γρήγορα. Πριν δηλαδή συνδεθεί με την διάλυση του ελλαδίτικου «αδελφού» κόμματος (κατά τον Ηλία Κασιδιάρη βέβαια, δεν ήταν αδελφό κόμμα αλλά παράρτημα στην Κύπρο) και τελικά έχει την κατάληξή που είχε και εκείνο.
Διαβλέποντας την έκβαση της υπόθεσης, ο Χρίστου είχε προλάβει να διακόψει τις σχέσεις με τα κεντρικά προκειμένου το κόμμα «να χαράξει τη δική του πορεία» παίρνοντας αποστάσεις από αυτό που ονόμασε «λάθη του κινήματος εκείνου (σ.σ. εννοεί τη Χρυσή Αυγή)». Αυτό συνέβη, παρότι κατά τη σύλληψη των βουλευτών της Χρυσής Αυγής, ο Χρίστου και άλλα μέλη του ΕΛΑΜ πήγαν στην ελληνική πρεσβεία της Κύπρου για να διαμαρτυρηθούν και παρότι συχνά-πυκνά Χρυσή Αυγή και ΕΛΑΜ πανηγύριζαν ο ένας τις εκλογικές επιτυχίες του άλλου.
Αφού καταδικάστηκε η Χρυσή Αυγή, λοιπόν, το ΕΛΑΜ έσπευσε να βγάλει ανακοίνωση τονίζοντας ότι «η παράταξή μας, όπως δήλωσε επανειλημμένα δημόσια και ο πρόεδρός μας, εδώ και καιρό έχει διακόψει κάθε είδους συνεργασία και επαφή με τον Λαϊκό Σύνδεσμο Χρυσή Αυγή». Η τάση του κόμματος να επικοινωνήσει έναν «πιο μετριοπαθή» ή μάλλον λιγότερο ακτιβιστικό χαρακτήρα είναι γνωστή από καιρό.
Από ένα σημείο και μετά έπαιζε τον ρόλο της «σοβαρής Χρυσής Αυγής», ενδεχομένως και λόγω διαφορετικών συνθηκών στην Κύπρο σε σχέση με την Ελλάδα. Ιδίως μετά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής έγινε πολύ πιο προσεκτικό. Έτσι, αποκτούσε πρόσβαση στα media και λόγο για πολιτικά τεκταινόμενα της χώρας.
Σε αυτό το πλαίσιο, το ΕΛΑΜ αρνήθηκε κάθε εμπλοκή του με τα ρατσιστικά πογκρόμ που έγιναν σε Πάφο και Λεμεσό. Όπως είπε σε τηλεοπτική του συνέντευξη ο Χρίστου απαντώντας σε όσους τον κατηγόρησαν ότι συμμετείχε σε διαδηλώσεις που εξελίχθηκαν σε πογκρόμ: «σε ειρηνικές εκδηλώσεις ήμασταν παρόντες όπως ήταν παρόντες και εκπρόσωποι άλλων κομμάτων, κάποιοι λειτούργησαν προβοκατόρικα θέλοντας μέσω αυτών των εκδηλώσεων να στοχοποιήσουν το ΕΛΑΜ». Τόνισε μάλιστα ότι το ΕΛΑΜ δεν προωθεί τον λόγο του μίσους σε αντίθεση με άλλα κόμματα.
Η θεσμοποίηση του ρατσιστικού λόγου
Στην Κύπρο συντελείται εδώ και χρόνια μία νομιμοποίηση της ρατσιστικής ρητορικής, νομιμοποίηση η οποία ξεκινάει από πολύ ψηλά. Είναι ενδεικτικό ότι ο προηγούμενος Υπουργός Εσωτερικών της Κύπρου, Νίκος Νουρής είχε χαρακτηρίσει τη συστηματική είσοδο παράτυπων μεταναστών προς την Κύπρο -μέσω της πράσινης γραμμής- «ως έναν νέο και ακόμα πιο επικίνδυνο Αττίλα». Το βάρος αυτής της δήλωσης είναι τεράστιο αν αναλογιστεί κανείς τι σημαίνει για την Κύπρο ο Αττίλας.
Από την άλλη, η Χλώρακα - το χωριό από όπου ξεκίνησαν τα πογκρόμ- έχει μία ιδιαίτερη ιστορία σε σχέση με το μεταναστευτικό. Aπό το 2017, ο αριθμός των Σύρων μεταναστών άρχισε να αυξάνεται πολύ (από τη δεκαετία του 1990 υπήρχε μία πολύ ενεργή κοινότητα) με αποτέλεσμα το χωριό να αποτελέσει το κέντρο των συζητήσεων γύρω από το μεταναστευτικό λόγω του γκέτο που φέρεται να είχει δημιουργηθεί εντός του χωριού. Η Χλώρακα ήταν το μόνιμο παράδειγμα του «κινδύνου» από την είσοδο μεταναστών στην Κύπρο.
Στο πλαίσιο αυτό, το 2020, εκδίδεται διάταγμα απαγόρευσης εγκατάστασης νεοαφιχθέντων προσφύγων στη Χλώρακα. Μέσω της απαγόρευσης θα διατηρούνταν ο «δημογραφικός χαρακτήρας» της κοινότητας. Όπως είναι λογικό, υπήρξαν πολλές αντιδράσεις για το συγκεκριμένο διάταγμα το οποίο εντέλει δεν ήταν καν αποτελεσματικό για τη διαχείριση του ζητήματος που είχε δημιουργηθεί.
Το μεταναστευτικό ως πρόβλημα
Την τελευταία δεκαετία για τους Κύπριους το μεταναστευτικό θεωρείται το δεύτερο πιο σοβαρό ζήτημα της χώρας μετά την οικονομία. Όπως συχνά συμβαίνει, ακροδεξιοί κύκλοι πάτησαν πάνω σε αυτήν την ανησυχία σε συνδυασμό με τον ολοένα και πιο νομιμοποιημένο αντιμεταναστευτικό λόγο.
Το ΕΛΑΜ, όπως είδαμε παραπάνω, ενισχύθηκε στις εκλογές, παρά την καταδίκη της Χρυσής Αυγής. Την ίδια στιγμή, η αγανάκτηση από την αδυναμία διαχείρισης του μεταναστευτικού οδήγησε κάποιους ακραίους κύκλους στην αυτοδικία η οποία εκδηλώθηκε ως βίαια επίθεση με αμιγώς ρατσιστικά χαρακτηριστικά.
Επιθέσεις της εκτάσης που είδαμε τις τελευταίες ημέρες στην Κύπρο δεν συμβαίνουν στο κενό ούτε από ξεκομμένες ακραίες ομάδες. Δυστυχώς είχαν σταδιακά διαμορφωθεί όλες οι συνθήκες οδήγησαν με μαθηματική ακρίβεια στο πέρασμα του μίσους από το ίντερνετ και την κάλπη στον δρόμο.
Το μέλλον προμηνύεται δύσκολο για τη Μεγαλόνησο, ωστόσο, οι πολίτες στη Λεμεσό έδειξαν την πρόθεσή τους να μην αφήσουν τις πόλεις τους βορά στις ορέξεις των φασιστικών ομάδων εισβολής. Πολύ μεγάλου μεγέθους αντιφασιστικές πορείες ήρθαν ως αντίδραση στα γεγονότα, μαζί με κινητοποίηση του δημοκρατικού κόσμου της χώρας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
