Η κρίση στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ έφερε την - αναμενόμενη από πολλούς - διάσπαση του κόμματος με την αποχώρηση συνολικά 11 βουλευτών αλλά και δεκάδων μελών του. Πρόκειται για μία συνθήκη που τα κόμματα της ευρύτερης Αριστεράς, ανεξαρτήτως μεγέθους, την έχουν αντιμετωπίσει πολλές φορές στο παρελθόν.
Παρότι τα χρόνια που ακολούθησαν από τη μεγάλη διάσπαση του ΚΚΕ το 1968 και τη δημιουργία της Ανανεωτικής Αριστεράς και του ΚΚΕ Εσωτερικού, ήταν «ήρεμα» σε ό,τι έχει να κάνει με την ενότητα των κομμάτων, από τα μέσα της δεκαετίας του 1980 και έπειτα οι διασπάσεις έχουν αυξηθεί, όπως και οι συνεργασίες που έχουν δημιουργηθεί.
Το ΚΚΕ που βίωσε δύο μεγάλες κρίσης το 1989 με τη διάσπαση της ΚΝΕ και στη συνέχεια το 1991 με την απόφαση να αποχωρήσει από τον Συνασπισμό, έχει ακολουθήσει τη δική του πορεία. Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τους απογόνους του ΚΚΕ Εσωτερικού. Το «ευρωκομμουνιστικό» κόμμα από το 1986 και μετά έχει κατακερματιστεί, έχει συμμετάσχει σε διάφορους σχηματισμούς ενώ έφτασε να γίνει μέχρι και κόμμα εξουσίας με τη νίκη του ΣΥΡΙΖΑ στις εκλογές που έγιναν το 2015. Ακόμη και τότε όμως οι αλλαγές που δέχθηκε ήταν πολλές, με αποχωρήσεις σημαντικών στελεχών, ενώ πλέον βρίσκεται και πάλι μπροστά σε ανάλογες εξελίξεις.
Όπως έχει διαρρεύσει υπάρχουν διεργασίες για τη δημιουργία νέου κόμματος που θα φέρει ενδεχομένως το όνομα «ανανεωτική και οικολογική ριζοσπαστική αριστερά», βάζοντας και πάλι στο τραπέζι τη λέξη «ανανεωτική» που όπως θα δείτε και στη συνέχεια έχει παίξει ξεχωριστό ρόλο στις εξελίξεις τις τελευταίες δεκαετίες.
Διαβάστε ακόμη: Οι διασπάσεις από τα μεγάλα κόμματα ποτέ δεν ευδοκίμησαν στην Ελλάδα
Η διάσπαση του ΚΚΕ Εσωτερικού το 1986
Η πρώτη μεγάλη διάσπαση στο ΚΚΕ Εσωτερικού, τον πρόγονο του Συνασπισμού αλλά και του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ, ήρθε το 1986 μετά από το 4ο συνέδριο του κόμματος. Οι δύο κυρίαρχες απόψεις στο συγκεκριμένο συνέδριο ήταν από τη μία η μετεξέλιξη ΚΚΕ εσ. σε ένα μη κομμουνιστικό κόμμα που θα ενθάρρυνε τις ευρύτερες συνεργασίες στον χώρο της Αριστεράς. Από την άλλη η δεύτερη άποψη του προέκρινε την αναβάθμιση μεν του κόμματος, αλλά τη διατήρηση του κομμουνιστικού χαρακτήρα του και παράλληλα τη ριζοσπαστικοποίησή του. Κύριος εκφραστής της πρώτης άποψης ήταν ο Λεωνίδας Κύρκος, ενώ η δεύτερη υποστηρίχτηκε από το γραμματέα του κόμματος Γιάννη Μπανιά και τον πρώην γραμματέα Μπάμπη Δρακόπουλο.
Στο συνέδριο που έγινε το Μάιο του '86 υπερίσχυσε η πρόταση για τη δημιουργία του νέου μη κομμουνιστικού φορέα, κάτι που ουσιαστικά αποτέλεσε και την αρχή της διάσπασης. Λίγους μήνες αργότερα η «πλατφόρμα της αναβάθμισης», οι δυνάμεις της κομμουνιστικής ανανέωσης, αποχώρησαν και υπό τον Γιάννη Μπανιά δημιουργήθηκε το ΚΚΕ Εσωτερικού - Ανανεωτική Αριστερά (μετέπειτα ΑΚΟΑ) κίνηση στην οποία συμμετείχε και η πλειοψηφία της νεολαίας του ΚΚΕ Εσ. «ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος».
Από την πρόταση που υπερίσχυσε στο 4ο συνέδριο (σε συνεργασία με την τάση της «υπέρβασης» του Κώστα Φιλίνη) γεννήθηκε, το 1987, η Ελληνική Αριστερά (Ε.ΑΡ.) με πρόεδρο τον Λεωνίδα Κύρκο.
Η ΕΑΡ δεν συμμετείχε σε καμία εκλογική διαδικασία αυτόνομη, αφού το 1989 συνεργάστηκε με το ΚΚΕ σε μία προσπάθεια ενιαίας αριστεράς στις εκλογές, ενώ στη συνέχεια αποτέλεσε τον βασικό λίθο στη δημιουργία του (αυτόνομου) Συνασπισμού. Από την άλλη η ΑΚΟΑ (όπως μετονομάστηκε το ΚΚΕ Εσ. -ΑΑ) μετά από μία πορεία, εντάχθηκε στον ΣΥΡΙΖΑ.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως λίγα χρόνια νωρίτερα είχε έρθει και η διάσπαση της νεολαίας του ΚΚΕ Εσωτερικού με με τους διαγραφέντες από την ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος να ιδρύουν νέα, ξεχωριστή οργάνωση με τον τίτλο ΕΚΟΝ Ρήγας Φεραίος - Β΄ Πανελλαδική.
Η διάσπαση της ΚΝΕ το 1989
Κομβικό σημείο στην μεταπολιτευτική πορεία της Αριστεράς είναι η συμμετοχή του Συνασπισμού (ΚΚΕ, ΕΑΡ, ΕΔΑ, ΕΣΠΕ, ΑΚΕ και προσωπικοτήτων) στην Οικουμενική κυβέρνηση του '89. Η ΚΝΕ, η νεολαία του ΚΚΕ διαφώνησε ανοικτά από το περιοχές του σχήματος με αποτέλεσμα τη διάπασή της αλλά και τη σταδιακή αποχώρηση στελεχών από την Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Αποχώρησε κομμάτι του στελεχικού δυναμικού και μελών της ΚΝΕ, με επικεφαλής τον Γραμματέα του Κεντρικού Συμβουλίου Γιώργο Γράψα και τον Σεπτέμβριο του ίδιους έτους δημιουργήθηκε Κομμουνιστική Νεολαία Ελλάδας – Νέο Αριστερό Ρεύμα που αποτέλεσε την οργάνωση νεολαίας του ΝΑΡ.
Το ΝΑΡ δημιουργήθηκε από τη διάσπαση του ΚΚΕ και της ΚΝΕ και στην πορεία συμμετείχε σε πολλές εκλογικές συμμαχίες. Το 1999 συμμετείχε στο Μέτωπο Ριζοσπαστικής Αριστεράς ενώ από το 2009 αποτελεί βασική συνιστώσα του ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
Η διάσπαση του ΚΚΕ το 1991
Τα προβλήματα στις τάξεις του ΚΚΕ λόγω (και) της συμμετοχής στον Συνασπισμό είχαν αρχίσει να φαίνονται από το καλοκαίρι του 1990 με την... εμφάνιση της ομάδας των «Ανανεωτών» που σύμφωνα τασσόταν υπέρ -ουσιαστικά- της διάλυσης του ΚΚΕ και της συμμετοχής των στελεχών αποκλειστικά στον Συνασπισμό. Όπως αναφέρει ο Ριζοσπάστης ήταν η «δράση της οπορτουνιστικής ομάδας μέσα στο Κόμμα που επιδίωξε ανοιχτά τη σοσιαλδημοκρατικοποίηση και τη διάλυση του Κόμματος».
Διαβάστε ακόμη: Οι εκλογές που ο Ανδρέας Παπανδρέου ξέσπασε σε λυγμούς και το καλοκαίρι που διέγραψε 13 στελέχη του ΠΑΣΟΚ
Στο 13ο συνέδριο του ΚΚΕ, το κόμμα διασπάστηκε και πάλι. Τον Ιούλιο η Κεντρική Επιτροπή αποφάσισε πως όσα μέλη συνέχιζαν να δραστηριοποιούνται στα όργανα του Συνασπισμού (τα 54 από 111 που είχαν εκλεχθεί) να μη συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των κομματικών οργάνων όπου είχαν εκλεγεί και να μην αναλαμβάνουν υπεύθυνη δουλειά στο Κόμμα. Νέα γενική γραμματέας αναδείχθηκε, έπειτα από πρόταση του Χαρίλαου Φλωράκη, η Αλέκα Παπαρήγα, επικρατώντας με 57 ψήφους έναντι 53 του Γιάννη Δραγασάκη που προερχόταν από τους «Ανανεωτές».
«Στόχος μας ήταν να κερδίσουμε το συνέδριο αλλά με τον Χαρίλαο δίπλα μας, όχι απέναντι» αναφέρει ο κ. Δραγασάκης (στο βιβλίο «Η κατάρρευση του «υπαρκτού» και η διάσπαση του ΚΚΕ – Η κομβική στιγμή του 1991» του Κωνσταντίνου Ζαγάρα), καταλογίζοντας του ότι «πολέμησε ένα ρεύμα ιδεών το οποίο ο ίδιος βοήθησε να αναπτυχθεί».
Αυτή η εξέλιξη ουσιαστικά έφερε και τη διάλυση του Συνασπισμού, αφού αποχώρησε από αυτόν το ΚΚΕ και να μπαίνει πλέον στη φάση της αυτονόμησης και τη δημιουργία ενιαίου κόμματος που ήρθε λίγο αργότερα με πρώτη πρόεδρο της Μαρία Δαμανάκη.
Η πρώτη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ το 2010
Ο ΣΥΡΙΖΑ αποτελεί τη μετεξέλιξη του Συνασπισμού και στο 5ο συνέδριο τον Φεβρουάριο του 2008, πρόεδρος εξελέγη ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος στην πορεία ήρθε σε ρήξη με τον Αλέκο Αλαβάνο. Οι διασπάσεις συνεχίστηκαν και στο 6ο συνέδριο του Συνασπισμού, όπου η Ανανεωτική Πτέρυγα υπό τον Φώτη Κουβέλη, αποχώρησε από το κόμμα. Οι αποχωρήσαντες βουλευτές και μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, που αποχώρησαν, προχώρησαν στην ίδρυση της Δημοκρατικής Αριστεράς την οποία στήριξε με επιστολή του και ο Λεωνίδας Κύρκος. Η ΔΗΜΑΡ υπήρξε κυβερνητικό εταίρος το 2012, ενώ τα επόμενα χρόνια συνεργάστηκε με το ΠΑΣΟΚ, του Πράσινους και άλλα κινήματα, πριν τελικά υπάρξει εκ νέου συνεργασία με τον ΣΥΡΙΖΑ.
Διαβάστε ακόμη: Καινούργιο πόντκαστ: Τα 90s μέρος πρώτο: Το 1990!
Θα πρέπει να σημειωθεί πως από τη δημιουργία του ΣΥΡΙΖΑ μέχρι και σήμερα έχουν υπάρξει κατά καιρούς διασπάσεις κινημάτων και ομάδων που αποτέλεσαν ή αποτελούν συνιστώσες του.
Η συγκρότηση της ΛΑΕ το 2015
Τον Αύγουστο του 2015 μετά την παραίτηση της κυβέρνησης του Αλέξη Τσίπρα συνολικά 25 βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ ανεξαρτητοποιήθηκαν και δημιούργησαν κοινοβουλευτική ομάδα υπό τον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Το επόμενο διάστημα, η Λαϊκή Ενότητα μετατράπηκε σε κόμμα στο οποίο συμμετείχαν και 53 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, τα οποία ανήκαν κυρίως στην Αριστερή Πλατφόρμα και στην Κομμουνιστική Τάση. Με τη ΛΑΕ ενόψει των εκλογών του 2015 συμπορεύθηκαν το Σχέδιο Β του Αλέκου Αλαβάνου, οι οργανώσεις ΑΡΑΝ και ΑΡΑΣ, που αποχώρησαν από την ΑΝΤΑΡΣΥΑ και η ΔΕΑ ενώ υπήρξε στήριξη και από τον σχηματισμό του Μανώλη Γλέζου, Ενεργοί Πολίτες. Ωστόσο, το κόμμα δεν κατάφερε να εκλεγεί ενώ στην πορεία υπήρξαν ανακατατάξεις με αποχωρήσεις τάσεων και κινημάτων.
Στις τελευταίες εκλογές συνεργάστηκε με το ΜέΡΑ 25 του Γιάννη Βαρουφάκη που επίσης έλκει τη δημιουργία στη διάσπαση του 2015, όπως και η Πλεύση Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου.
Η διάσπαση της ΟΜΛΕ το 1976
Τον Νοέμβριο του 1976 διασπάστηκε η Οργάνωση Μαρξιστών Λενινιστών Ελλάδας (ΟΜΛΕ) λόγω διαφωνιών στος διαδικασίες για τη δημιουργία κόμματος της εργατικής τάξης, που είχαν να κάνουν με ζητήματα στρατηγικής του ελληνικού και διεθνούς κομμουνιστικού μαρξιστικού-λενινιστικού κινήματος.
Από τη διάσπαση προέκυψε το Μ-Λ ΚΚΕ ασπαζόμενη την «θεωρία των τριών κόσμων» αλλά και το ΚΚΕ (μ-λ) που αποκήρυξε τη συγκεκριμένη θεωρία.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
