Μετά τη συνάντηση που είχε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου και την παράδοση του φακέλου με την πράξη του υπουργικού συμβουλίου με την οποία ζητείται η διάλυση της Βουλής και η προκήρυξη των εκλογών 2023, στη συνέχεια ακολουθεί η θυροκόλληση στο Κοινοβούλιο του σχετικού Προεδρικού Διατάγματος.
Ετσι, λοιπόν, η προεκλογική περίοδος για τις κάλπες στις 21 Μαΐου έχει ξεκινήσει και επίσημα, με το προεδρικό διάταγμα για τη διάλυση της Βουλής να αναμένεται να περιλαμβάνει την ημερομηνία συγκρότησης της νέας Βουλής που θα προκύψει μετά τις εκλογές της 21ης Μαΐου. Το επόμενο στάδιο της διαδικασίας αναμένεται να «παιχτεί» στον Αρειο Πάγο, αρχές Μαΐου, όπου και το Α1 τμήμα του ανώτατου δικαστηρίου να καλείται να κρίνει την υπόθεση του κόμματος του Ηλία Κασιδιάρη.
Χθες ανακοινώθηκαν και οι δύο υπηρεσιακοί υπουργοί που αλλάζουν λόγω εκλογών 2023. Τη θέση του υπουργού Εσωτερικών αναλαμβάνει η καθηγήτρια Καλλιόπη Σπανού, αντικαθιστώντας τον Μάκη Βορίδη. Επίσης, με απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη, την αρμοδιότητα της δημόσιας ενημέρωσης για την πορεία του κυβερνητικού έργου αναλαμβάνει ο Υπουργός Επικρατείας Άκης Σκέρτσος στη θέση του έως σήμερα Κυβερνητικού Εκπροσώπου, Γιάννη Οικονόμου. Η έως σήμερα αναπληρώτρια Κυβερνητική Εκπρόσωπος Αριστοτελία Πελώνη αναλαμβάνει τη θέση Συμβούλου σε Διεθνή Θέματα και Σχέσεις με Διεθνή ΜΜΕ.
Το άρθρο 12
Με την προκήρυξη των εκλογών, τίθεται σε ισχύ το περιβόητο Άρθρο 12, σύμφωνα με το οποίο ορίζονται οι εμφανίσεις υποψηφίων βουλευτών σε πάσης φύσεως εκπομπές δημόσιων ή ιδιωτικών ραδιοφωνικών ή τηλεοπτικών σταθμών ελεύθερης λήψης, καθώς και σε φορείς παροχής κάθε μορφής συνδρομητικών τηλεοπτικών υπηρεσιών υπό οποιαδήποτε μορφή.
Επομένως, ισχύουν τα εξής:
- Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό εθνικής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, μόνο μία φορά.
- Σε κάθε ραδιοφωνικό ή τηλεοπτικό σταθμό τοπικής ή περιφερειακής εμβέλειας, επιτρέπεται η εμφάνιση του υποψήφιου βουλευτή, κατά τη διάρκεια της πιο πάνω περιόδου, μέχρι δύο φορές.
- Ως εμφανίσεις, θεωρούνται οι προσωπικές συνεντεύξεις των υποψηφίων, η συμμετοχή τους σε οργανωμένες συζητήσεις, περιλαμβανομένων και εκείνων που αφορούν τα δελτία ειδήσεων, καθώς και η κάλυψη, κατόπιν αιτήματος του υποψήφιου βουλευτή και υποψήφιου μέλους του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της προεκλογικής του δραστηριότητας.
Από τους περιορισμούς της προηγούμενης παραγράφου εξαιρούνται οι Πρόεδροι ή Αρχηγοί κομμάτων και οι υποψήφιοι βουλευτές επικρατείας.
Σχετικά με τον επιτρεπόμενο αριθμό χρήσης πολιτικών γραφείων των υποψηφίων κατά τη διάρκεια της προεκλογικής περιόδου, ορίζεται ότι αυτός, ανεξαρτήτως του τόπου εγκατάστασής τους, δεν μπορεί να υπερβαίνει τα τρία.
Ακόμα, στον περιορισμό δεν συνυπολογίζεται ένα επιπλέον πολιτικό γραφείο, εφόσον αυτό βρίσκεται εκτός των γεωγραφικών ορίων της εκλογικής περιφέρειας του υποψηφίου βουλευτού, όπως αυτό που παραχωρείται στην Αθήνα από τη Βουλή στους βουλευτές της περιφέρειας.
Επίσης, απαγορεύεται η λειτουργία εκλογικών κέντρων από υποψήφιους ή από τρίτους για χάρη των υποψηφίων, ενώ αποσαφηνίζεται ότι δεν περιλαμβάνονται στην έννοια του εκλογικού κέντρου τα πολιτικά γραφεία των υποψήφιων βουλευτών, εφόσον δεν είναι εγκατεστημένα σε ισόγειους χώρους.
Εξαιρούνται της απαγόρευσης εγκατάστασης, σε ισόγειους χώρους, πολιτικά γραφεία βουλευτών, τα οποία λειτουργούν, συνεχώς από την 31η Δεκεμβρίου 2000 μέχρι και την ημερομηνία διενέργειας των εκλογών.
Εκλογές 2023: Ποια είναι τα επόμενα βήματα έως τις κάλπες
Από σήμερα και έως τις εκλογές της 21ης Μαΐου θα πρέπει να έχουν ολοκληρωθεί τα παρακάτω στάδια.
- Να συγκροτηθούν οι εφορευτικές επιτροπές
- Να γίνει ο διορισμός των δικαστικών αντιπροσώπων και των εφόρων
- Να καθοριστούν τα εκλογικά τμήματα και τα καταστήματα ψηφοφορίας
- Να πραγματοποιηθεί ο εφοδιασμός των εκλογικών τμημάτων με τα ψηφοδέλτια, τους εκλογικούς φακέλους, τους σάκους, τις κάλπες, αλλά και τα παραβάν
- Εκτύπωση και προώθηση στα εκλογικά τμήματα και καταστήματα των εκλογικών καταλόγων, βιβλίων και εντύπων που θα χρησιμοποιήσουν οι εφορευτικές επιτροπές και άλλα όργανα
- Να εκδοθεί το πρόγραμμα ψηφοφορίας
- Οι αντιπρόσωποι της δικαστικής Αρχής να παραλάβουν το εκλογικό υλικό
Στις κάλπες με απλή αναλογική
Οι εκλογές θα πραγματοποιηθούν με το σύστημα της απλής αναλογικής και για να σχηματιστεί κυβέρνηση θα πρέπει το πρώτο κόμμα ή ο συνασπισμός των κομμάτων να λάβουν ποσοστό που αγγίζει τουλάχιστον το 45% (ανάλογα και το ποσοστό που θα μείνει εκτός Βουλής). Εφόσον δεν υπάρξει κόμμα ή συνασπισμός που θα εξασφαλίσει το σχετικό ποσοστό και τις 151 κοινοβουλευτικές έδρες που απαιτούνται, θα ξεκινήσει η διαδικασία των διερευνητικών εντολών, σύμφωνα με το άρθρο 37 του Συντάγματος.
Με λίγα λόγια, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα κληθεί να δώσει τη διερευνητική εντολή στον επικεφαλής του πρώτου σε ψήφους κόμματος για 3 ημέρες προκειμένου εκείνος να αναζητήσει συναινέσεις και να κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση συνεργασίας. Αν το αποτέλεσμα του εγχειρήματος αποβεί άκαρπο, τη σκυτάλη παίρνει ο αρχηγός του δεύτερου κόμματος και αυτός για 3 ημέρες και στη συνέχεια του τρίτου (πάλι για 3 ημέρες).
Οι αρχηγοί εφόσον το επιθυμούν μπορούν να μην κρατήσουν τη διερευνητική για το σύνολο των 3 ημερών αλλά να την παραδώσουν νωρίτερα. Μετά το πέρας των 9 ημερών ή συνολικά της επίμαχης διαδικασίας, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας κάνει μια τελική προσπάθεια καλώντας όλους τους αρχηγούς των κομμάτων διερευνώντας τη δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας.
Μετά από τη διαδικασία αυτή -ή και κατά τη διάρκεια της- συγκροτείται η Βουλή σε Σώμα και ορκίζονται οι εκλεγμένοι βουλευτές. Αυτή η Βουλή οφείλει πριν τη διάλυσή της και εφόσον δεν διαπιστώνεται ότι υπάρχουν προϋποθέσεις συγκρότησης κυβέρνησης, να εκλέξει προεδρείο σε 2 ξεχωριστές συνεδριάσεις. Πρόεδρος εκλέγεται με βάση τον Κανονισμό της Βουλής, το πρόσωπο που θα λάβει την απόλυτη πλειοψηφία του όλου αριθμού των βουλευτών. Σε περίπτωση που αυτό δεν καταστεί δυνατό, η ψηφοφορία επαναλαμβάνεται μεταξύ των δύο επικρατέστερων και πρόεδρος εκλέγεται αυτός που θα λάβει τις περισσότερες ψήφους.
Οι δεύτερες εκλογές με λίστα και ενισχυμένη αναλογική
Στις αρχές Ιουνίου πια, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας υπογράφει και πάλι το προεδρικό διάταγμα διάλυσης της Βουλής (εφόσον όλες οι προβλεπόμενες από το Σύνταγμα διαδικασίες για τον σχηματισμό κυβέρνησης αποβούν άκαρπες) και την προκήρυξη νέων εκλογών σε διάστημα 22-30 ημερών.
Οι σχηματισμοί που επιθυμούν και πάλι να κατέβουν στις εκλογές, θα πρέπει εκ νέου να περάσουν από την πλήρη σύνθεση του Α1 τμήματος του Αρείου Πάγου, γεγονός που σημαίνει ότι η συμμετοχή του κόμματος Κασιδιάρη, θα κριθεί για δεύτερη φορά από το Ανώτατο Δικαστήριο. Οι δεύτερες εκλογές θα γίνουν στις 2 Ιουλίου. Δεν θα υπάρχει σταυρός προτίμησης για τους υποψηφίους βουλευτές αλλά λίστα που θα καταρτίζουν τα κόμματα (η σειρά της οποίας καθορίζεται από την επίδοση των υποψηφίων στις πρώτες) επειδή δεν θα έχει συμπληρωθεί 18μηνο από την τελευταία εκλογική αναμέτρηση.
Οι δεύτερες εκλογές θα πραγματοποιηθούν με το νέο εκλογικό σύστημα που ψήφισε η κυβέρνηση Μητσοτάκη, το οποίο καθορίζει το μπόνους των εδρών ανάλογα με το ποσοστό που θα λάβει το πρώτο κόμμα. Έτσι, για να πάρει το πρώτο κόμμα μπόνους 20 εδρών θα πρέπει να έχει λάβει ποσοστό τουλάχιστον 25% και από κει και πέρα για κάθε επιπλέον 0,5 μονάδες που λαμβάνει θα εκλέγει 1 επιπλέον βουλευτή μέχρι να φτάσει συνολικά τις 40 έδρες λαμβάνοντας ποσοστό τουλάχιστον 35% πανελλαδικά. Με το νέο εκλογικό σύστημα το όριο της αυτοδυναμίας, κινείται στο 37,5% ανάλογα φυσικά και με το ποσοστό που πήραν τα κόμματα που μένουν εκτός Βουλής. Σε περίπτωση πάντως που ούτε και στις δεύτερες εκλογές σχηματιστεί αυτοδύναμη κυβέρνηση, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας επαναλαμβάνει τη διαδικασία των διερευνητικών εντολών σε μια νέα προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης συνεργασίας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
