Η ανάγκη εξοικονόμησης ενέργειας εν όψει του δύσκολου χειμώνα που έρχεται έχει οδηγήσει την κυβέρνηση σε μια απέλπιδα προτροπή προς Δήμους και Περιφέρειες με σαφές μήνυμα: «Κατεβάστε τους διακόπτες». Οσο το θρίλερ με το ρωσικό φυσικό αέριο και την επάρκεια της Ευρώπης κορυφώνεται, η Αθήνα βλέπει πως ο ενεργειακός πόλεμο βρίσκεται και στο δικό μας κατώφλι. Την ίδια ώρα, στη χώρα μας φαίνεται να εξετάζεται ως πιθανό σενάριο για την εξοικονόμηση ενέργειας αυτό των προγραμματισμένων διακοπών ρεύματος και σε νοικοκυριά, αλλά ως ύστατη λύση.
Διαβάστε ακόμη: Λογαριασμοί ρεύματος: Τι αλλάζει από σήμερα Δευτέρα 1 Αυγούστου στα τιμολόγια - Τα SOS στην επιλογή παρόχου
Οι δύο άξονες του σχεδίου
Μέτρα υποχρεωτικού χαρακτήρα για νοικοκυριά, επιχειρήσεις, βιομηχανία, αλλά και δημόσιους φορείς, βρίσκονται στο σχέδιο της κυβέρνησης που προχωράει αθόρυβα σε προπαρασκευαστικές ενέργειες για εθελοντική ή και υποχρεωτική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας σε όλα τα επίπεδα. Με ολόκληρη την Ευρώπη να έχει επιδοθεί σε έναν αγώνα δρόμου, προκειμένου να εξασφαλίσει το συντομότερο τα αποθέματα και τις εναλλακτικές ροές ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει την ολοένα και μικρότερη τροφοδότηση με φυσικό αέριο από τη Ρωσία, η Ελλάδα έχει εκπονήσει το δικό της σχέδιο έκτακτης ανάγκης που στηρίζεται σε δύο άξονες: την εξασφάλιση ενεργειακής επάρκειας και την εξοικονόμηση ενέργειας. Όπως έχει διαβεβαιώσει η κυβέρνηση έχουν ληφθεί μέτρα ώστε εάν υπάρξει συνολική διακοπή στις ροές φυσικού αερίου από τη Ρωσία, η Ελλάδα θα μπορέσει να το αντικαταστήσει με υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) που θα φθάσει με καράβια στην εγκατάσταση στη Ρεβυθούσα, η χωρητικότητα της οποίας διπλασιάζεται.
Ο στόχος της ενεργειακής επάρκειας
Για την αντικατάσταση του φυσικού αερίου που κατά 40 -50% προέρχεται από Ρωσία, υπάρχει πρόβλεψη για μεταφορά υγροποιημένου LNG σε χρόνο ρεκόρ με δύο πλοία ταυτόχρονα στις εγκαταστάσεις της Ρεβυθούσας. Περισσότερο υγροποιημένο φυσικό αέριο θα μπορούσε να έρθει με αντίστροφη ροή μέσω του αγωγού TAP από την Ιταλία, με την οποία υπάρχουν ήδη διεργασίες για αποθήκευση μεγάλης ποσότητας. Παράλληλα υπάρχει η πρόβλεψη για χρήση περισσότερου ντίζελ για τη λειτουργία μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, καθώς και η «επιστροφή στο λιγνίτη» -ακόμη και με διπλασιασμό των ποσοτήτων λιγνιτικής παραγωγής εφόσον χρειαστεί. Την ίδια ώρα, η Αθήνα συνεχίζει εντατικά τις προσπάθειες για να δημιουργήσει «γέφυρες» ανεφοδιασμού. Ένας από αυτούς είναι ο αγωγός Ελλάδας-Βουλγαρίας που συνδέει τα δίκτυα μεταφοράς φυσικού αερίου των δυο χωρών, ώστε να παρέχει την πρόσβαση στο Νότιο Διάδρομο Φυσικού Αερίου και σε μια σειρά νέων πηγών φυσικού αερίου.
Θα μεταφέρει αέριο από το Αζερμπαϊτζάν μέσω του Διαδριατικού Αγωγού (TAP), και από άλλες πηγές μέσω του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου στην Αλεξανδρούπολη, στη βόρεια Ελλάδα. Ο αγωγός φυσικού αερίου, που έχει μήκος 182 χλμ. εκ των οποίων 151 χλμ. είναι στη Βουλγαρία και 31 χλμ. στην Ελλάδα, έχει αρχική δυναμικότητα 3 δισ. κυβικών μέτρων φυσικού αερίου, η οποία μπορεί να αυξηθεί στα 5 δισ. κ.μ. ετησίως εάν υπάρχει ζήτηση στην αγορά. Εκτείνεται από την Κομοτηνή (βορειοανατολική Ελλάδα), περνά από το Κίρτζαλι, το Χάσκοβο και το Ντιμίτροβγκραντ και καταλήγει στη Στάρα Ζαγόρα (νοτιοανατολική Βουλγαρία).
Ο τρόπος της εξοικονόμησης ενέργειας
Σε ό,τι αφορά τον άξονα της εξοικονόμησης ενέργειας κατά 15%, όπως προβλέπουν και οι αποφάσεις της ΕΕ, σύμφωνα με πληροφορίες, δρομολογείται από την κυβέρνηση έκτακτο σχέδιο που αρχίζει από τους δημόσιους χώρους. Έτσι, μεταξύ άλλων, τα πρώτα φώτα που θα σβήσουν είναι των μνημείων, καθώς ο διακόπτης θα κλείνει νωρίς τα ξημερώματα. Στη συνέχεια, εάν αυτό κριθεί απαραίτητο, οι δήμοι θα σβήνουν την παροχή σε μια στις 10 λάμπες στους δρόμους των πόλεων. Παράλληλα, αναμένεται να μπει θερμοστάτης στην κατανάλωση ενέργειας στα δημόσια κτήρια. Όπως δήλωσε πρόσφατα και ο αρμόδιος υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας, οι κυλιόμενες διακοπές ρεύματος στα νοικοκυριά θα είναι ένα ύστατο μέτρο. «Βεβαίως, το ύστατο μέτρο αντιμετώπισης της κρίσης είναι τα διακοπτόμενα φορτία σε οικιακούς καταναλωτές και άρα σε προστατευόμενους καταναλωτές. Τίποτα δεν μπορεί να αποκλείσει κανείς όταν μαίνεται ένας πόλεμος δίπλα μας» είπε ο κ. Σκρέκας.
Στο νο1... ο περιορισμός του οδοφωτισμού
Μεγάλη εξοικονόμηση, σύμφωνα με τα σχέδια που έχει επεξεργαστεί η κυβέρνηση, μπορεί να προκύψει από τη μείωση της κατανάλωσης των Δήμων, καθώς ο οδοφωτισμός ξεπερνάει το 80% της συνολικής κατανάλωσής τους. «Η αφαίρεση μιας λάμπας στις 10 ή και περισσότερες - ανάλογα με μια γρήγορη μελέτη που θα κάνει ο κάθε Δήμος - , μαζί με τη μείωση των ωρών παροχής νυχτερινού ρεύματος για καλλωπιστικούς λόγους ή ανάδειξης αρχαιολογικών χώρων, μπορεί να μειώσει την κατανάλωση κατά 30%», σύμφωνα με τον κ. Σκρέκα. Τα φώτα σε ιστορικά μνημεία, σύμφωνα με το σχέδιο, θα κλείνουν στις 03:00 το πρωί.
Εξάλλου, τον δρόμο της υποχρεωτικότητας τέτοιου είδους μέτρων άνοιξε πρώτη η Γερμανία εδώ και κάποιες ημέρες, ύστερα από μια περίοδο εθελοντικής εφαρμογής. Η χώρα με τη μεγαλύτερη εξάρτηση από το ρωσικό φυσικό αέριο δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις και προχωράει από τώρα σε περικοπές που αλλάζουν την καθημερινότητα των πολιτών της.
Με τη σειρά του, ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θεόδωρος Σκυλακάκης εκτίμησε σε συνέντευξή του στον ΣΚΑΪ πως «...είμαστε πιο κοντά στο χειρότερο σενάριο, δηλαδή τη διακοπή της παροχής ρωσικού αερίου στην Ευρώπη». «Η Ελλάδα από πλευράς διαθεσιμότητας ενεργειακών πηγών, επειδή είχε πάντα διαφοροποίηση στο LNG, προστατεύεται από την διαθεσιμότητα ενέργειας, όχι από τις τιμές» είπε και σημείωσε επίσης ότι η χώρα μας αντισταθμίζει τις δυσμενείς εξελίξεις όσον αφορά τις αυξήσεις στις τιμές των εισαγόμενων προϊόντων που προκαλεί η αύξηση στα καύσιμα, με την αύξηση των εσόδων από τον τουρισμό και την αύξηση των επενδύσεων και των εξαγωγών. Στο έκτακτο σχέδιο της κυβέρνησης εξετάζεται η δυνατότητα αποζημίωσης της βιομηχανίας για τη μείωση κατανάλωσης φυσικού αερίου -μια πρόταση που η ελληνική πλευρά έχει καταθέσει και στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Ακόμη, όμως και στην περίπτωση που η ΕΕ δεν υιοθετήσει την πρόταση, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε έναν εθνικό μηχανισμό αποζημίωσης της βιομηχανίας. Στόχος είναι να μην πληγεί η βιομηχανική παραγωγή και η πορεία της οικονομίας.
Οικονόμου: «Προετοιμασμένοι για τα πιο ακραία σενάρια»
«Η Ευρώπη βρίσκεται σε μια πολύ δύσκολη περίοδο λόγω της ενεργειακής κρίσης. Εξαρχής είχαμε επισημάνει ότι ο πόλεμος στην Ουκρανία θα προκαλούσε σοβαρότατα προβλήματα σε όλη την ήπειρό μας τα οποία θα δοκιμάσουν τις αντοχές μας και την αντοχή των ευρωπαϊκών κοινωνιών», τόνισε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου, ξεκινώντας την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών. Επεσήμανε ότι οι τελευταίες εξελίξεις προοιωνίζουν ακόμα πιο δύσκολες μέρες για ολόκληρη την ήπειρό μας. «Είναι προφανές ότι κάποιες χώρες θα πληγούν περισσότερο αλλά είναι βέβαιο ότι οι επιπτώσεις δεν θα αφήσουν καμιά χώρα ανέγγιχτη. Θα αφορούν άλλωστε τόσο την επάρκεια όσο και τις τιμές στην ενέργεια».
Όπως είπε ο κ. Οικονόμου «μπροστά σε αυτή τη δυσμενή προοπτική οι υπουργοί ενέργειας της ΕΕ συμφώνησαν την περασμένη εβδομάδα κατ' αρχήν σε έναν νέο κανονισμό για τη μείωση της κατανάλωσης του φυσικού αερίου κατά 15%». Υπογράμμισε πως η απόφαση αυτή δεν φαίνεται να επαρκεί και ο πρωθυπουργός εξακολουθεί να επιμένει στην ανάγκη ακόμη πιο δραστικών ευρωπαϊκών αποφάσεων, έγκαιρα. «Ιδίως μάλιστα στην επιβολή πλαφόν σε ό,τι αφορά τη χονδρική τιμή του αερίου και την απεξάρτηση της τιμής του από την τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας». Ανέφερε ακόμη ότι με επιστολή του στην πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, ο κ. Μητσοτάκης έχει προτείνει έναν πανευρωπαϊκό μηχανισμό μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα ώστε να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα τόσο ως προς την επάρκεια όσο και ως προς την τιμή. Την ίδια στιγμή η χώρα μας συνεχίζει την προετοιμασία για την αντιμετώπιση ακόμη και των πιο ακραίων σεναρίων», πρόσθεσε.
Το ευρωπαϊκό πλαίσιο
Υπενθυμίζεται ότι η ΕΕ συμφώνησε σε εθελοντική μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου κατά τουλάχιστον 15% σε σύγκριση με τον μέσο όρο της κατανάλωσης των προηγούμενων πέντε ετών. Επιπλέον, συμφωνήθηκε ένας ενισχυμένος μηχανισμός συναγερμού της ΕΕ (EU Alert), ο οποίος θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί, σε περίπτωση σοβαρής έλλειψης αποθήκευσης φυσικού αερίου ή εξαιρετικά υψηλής ζήτησης φυσικού αερίου, με τη θέσπιση ενός υποχρεωτικού στόχου μείωσης 15%.
Η ελληνική πλευρά ζήτησε και πέτυχε να περιληφθεί στο κείμενο η πρόβλεψη που, κατ' εξαίρεση στο άρθρο 2 και στο άρθρο 5, επιτρέπει τον υπολογισμό της μείωσης κατανάλωσης φυσικού αερίου σε σχέση, όχι με τον μέσο όρο της τελευταίας πενταετίας, αλλά συγκρινόμενο με την προηγούμενη χρονιά. Επιπλέον, η Ελλάδα, μαζί με την Ισπανία, την Ιταλία και την Πορτογαλία, πέτυχαν να συμπεριληφθεί διάταξη με την οποία, σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης στον τομέα της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, μπορούν να εξαιρεθούν από τον υπολογισμό οι ποσότητες φυσικού αερίου που χρησιμοποιούνται από μονάδες ηλεκτροπαραγωγής, κρίσιμες για την ευστάθεια του συστήματος.
Στήριξης στη βιομηχανία για μείωση κατανάλωσης αερίου
Η ευρωπαϊκή συμφωνία για τη μείωση του φυσικού αερίου σε ποσοστό 15% αφήνει αλώβητη τη λειτουργία των μονάδων ηλεκτροπαραγωγής, αφού συμπεριέλαβε εξαίρεση που αιτήθηκε η Ελλάδα για την περίπτωση που απειλείται η ευστάθεια του συστήματος, όχι όμως και τη βιομηχανία της χώρας, που θα υποχρεωθεί να περικόψει φορτία για να επιτευχθεί ο στόχος. Αναγνωρίζοντας τις επιπτώσεις, η κυβέρνηση αναμένεται να κινηθεί σε δύο κατευθύνσεις. Πρωτίστως θα επιδιώξει το αμέσως επόμενο διάστημα έναν διάλογο με τη βιομηχανία για τη μείωση της κατανάλωσης φυσικού αερίου σε εθελοντική βάση, αλλά με προγραμματισμένο τρόπο για τον ερχόμενο χειμώνα, που θα προσυμφωνηθεί.
Παράλληλα εξετάζει τη δυνατότητα να προχωρήσει αυτόνομα στην εφαρμογή του μηχανισμού που πρότεινε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με επιστολή του στην πρόεδρο της Ε.Ε. Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την περασμένη εβδομάδα. Ο πρωθυπουργός πρότεινε τη δημιουργία ενός κοινού ταμείου μέσω του οποίου θα αποζημιώνονται οι βιομηχανικοί καταναλωτές για τη μείωση της χρήσης φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας για τον ερχόμενο χειμώνα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
