Ηταν μεσημέρι της Παρασκευής 24 Αυγούστου του 2007 όταν ξεκίνησε μια από τις μεγαλύτερες τραγωδίες της χώρας. Η φωτιά καταστρέφει τα πάντα στο πέρασμά της. Ενας ολόκληρος νομός γίνεται στάχτη. Η Ηλεία θρηνεί δεκάδες νεκρούς. Ανάμεσά τους και μικρά παιδιά. Ο φοβερός απολογισμός είναι η μεγαλύτερη απόδειξη της αποτυχίας της τότε κυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή να διαχειριστεί αποτελεσματικά τη φυσική καταστροφή με τον υπουργό Δημοσίας Τάξης την εποχή εκείνη, Βύρωνα Πολύδωρα, να ρίχνει την ευθύνη στον «στρατηγό άνεμο». Δεκαπέντε χρόνια αργότερα ο άνθρωπος, που είχε την ευθύνη ως αρμόδιος υφυπουργός Οικονομίας και Οικονομικών να απαλύνει των πόνο των ανθρώπων εκείνων, που ήρθαν αντιμέτωποι με τις φλόγες και είδαν τις περιουσίες τους να καίγονται, ως δήμαρχος Σπάρτης πλέον, γελώντας διαπράττει ύβρη.
Διαβάστε ακόμη: Μηδενική ανοχή Μητσοτάκη στην πολιτική αναισθησία και το πελατειακό κράτος δείχνει η καρατόμηση Λιβανού
Αυτονόητες ενέργειες η αποπομπή Λιβανού και η διαγραφή Δούκα
Ο Πέτρος Δούκας με απίστευτο κυνισμό παραδέχεται σε σύσκεψη ότι οι «τσάντες» με τα χρήματα των αποζημιώσεων των πυρόπληκτων της Ηλείας ήταν εκείνες, που γύρισαν το χαμένο πολιτικό παιχνίδι το 2007 και η Νέα Δημοκρατία κέρδισε τις εκλογές με τον παριστάμενο έως χθες υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, Σπήλιο Λιβανό, να μιλά για «εποποιία»! Η άμεση αποπομπή Λιβανού και η διαγραφή Δούκα ήταν οι αυτονόητες ενέργειες μιας κυβέρνησης, που σέβεται τους πολίτες αλλά και τη θεσμική υπόστασή της. Στην «εποποιία» Δούκα όμως υπερθεμάτισε και ένας από τους παρευρισκόμενους, λέγοντας πως «όποιος έλεγε καλημέρα, έπαιρνε λεφτά, έχουν μείνει αξέχαστα τα χρόνια αυτά».
Επιχειρώντας να μαζέψει τα ασυμμάζευτα το πρώην στέλεχος της κυβέρνησης Καραμανλή έκανε λόγο για ένα «καθ’ υπερβολή και ατυχές σχήμα λόγου, που πήρε απρόσμενη διάσταση», αναφέροντας, μεταξύ άλλων, ότι «τα χρήματα διανεμήθηκαν από τα πιστωτικά ιδρύματα με πλήρη διαφάνεια, με πλήρη κυβερνητική εποπτεία. Εγιναν συνεχείς έλεγχοι των πιστοποιητικών από τις υπηρεσίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους. Υπήρχε συνεχής δημοσιογραφική παρουσία και κάλυψη, και όλα έγιναν σε απόλυτη γνώση όλων των κομμάτων και των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης, με συνεχείς ανακοινώσεις από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο και κάτω από το φως του ήλιου!».
Τα πραγματικά περιστατικά για τις αποζημιώσεις
Πέρα όμως από τα όσα υποστηρίζει ο Πέτρος Δούκας μετά την πολιτική θύελλα που προκάλεσε αναφορικά με τον τρόπο καταβολής των αποζημιώσεων στους πυρόπληκτους της Ηλείας, υπάρχουν και τα πραγματικά καταγεγραμμένα περιστατικά εκείνης της περιόδου, που αποτελούν «μαύρη» πολιτική κληρονομιά για την τότε κυβέρνηση. Ποιοι δηλαδή πήραν τα χρήματα αυτά και κυρίως με ποια κριτήρια. Οι πληγέντες ενισχύθηκαν οικονομικά βάσει σειράς νομοθετικών μέτρων, που στηρίχτηκαν στη σχετική Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 29ης Αυγούστου 2007, «Κοινωνικές παροχές και οικονομικές ενισχύσεις στους πληγέντες από τις πυρκαγιές».
Η πράξη αυτή προέβλεπε τη χορήγηση έκτακτων κοινωνικών και οικονομικών ενισχύσεων σε όσους περιήλθαν προσωρινά ή μονίμως σε κατάσταση απρόβλεπτης ανάγκης εξαιτίας των πυρκαγιών, παρέχοντας νομοθετική εξουσιοδότηση προς τους αρμόδιους υπουργούς για την έκδοση των αποφάσεων, με τις οποίες θα ρυθμίζονταν οι αναγκαίες διαδικαστικές λεπτομέρειες. Επίσης, παρείχε εξουσιοδότηση στους υπουργούς Οικονομίας και Οικονομικών και Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης για την έκδοση κοινών υπουργικών αποφάσεων, που θα καθόριζαν το ύψος και το είδος των χορηγούμενων κοινωνικών παροχών και οικονομικών ενισχύσεων.
Στο πλαίσιο αυτό, οι ενισχύσεις καθορίστηκαν σε 3.000 ευρώ στις οικογένειες των μόνιμων κατοίκων των πυρόπληκτων περιοχών, 10.000 ευρώ για αντικατάσταση οικοσκευής και επισκευή κατοικίας, 8.000 ευρώ σε πρόσωπα που υπέστησαν σοβαρή βλάβη της υγείας τους και 10.000 ευρώ στο σύζυγο ή πλησιέστερο συγγενή θανόντος προσώπου. Μάλιστα, προβλέφθηκε η άμεση καταβολή των χρημάτων στους πληγέντες μέσω συγκεκριμένων τραπεζών, κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί Δημοσίου Λογιστικού και βάσει υπεύθυνης δήλωσης (με εξαίρεση την ενίσχυση αντικατάστασης οικοσκευής / ανακατασκευής οικίας), καθώς και η εντός έξι μηνών υποβολή στην αρμόδια Υπηρεσία Δημοσιονομικού Ελέγχου των απαραίτητων δικαιολογητικών.
Ειδικά για την καταβολή των 3.000 ευρώ στους πυρόπληκτους αρκούσε ως δικαιολογητικό η αίτηση και υπεύθυνη δήλωση του ν. 1599/1986! Η καταβολή των ενισχύσεων έγινε άμεσα, μέσω της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, της Αγροτικής Τράπεζας της Ελλάδος και του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου ή άλλων πιστωτικών ιδρυμάτων με την υποβολή από τον δικαιούχο της παραπάνω αίτησης-υπεύθυνης δήλωσης.
Η 18σέλιδη έκθεση του Συνηγόρου του Πολίτη
Με το ζήτημα του τρόπου χορήγησης των 3.000 ευρώ μετά τις φονικές πυρκαγιές του 2007 ασχολήθηκε ο Συνήγορος του Πολίτη με τη 18σέλιδη ειδική έκθεση, που συνέταξε τον Ιούνιο του 2010, να αποτελεί πραγματικό μνημείο στη δημόσια διοίκηση της χώρας καθώς γινόταν αναφορά σε «έλλειψη ασφαλών κριτηρίων για τη βεβαίωση της ιδιότητας του μονίμου κατοίκου, εφόσον απαιτούνταν». Μεγάλος αριθμός πολιτών προσέφυγε στην Αρχή στρεφόμενος κατά της αξίωσης της Διοίκησης περί επιστροφής του επιδόματος των 3.000 ευρώ, καθώς κατά την εξέταση των δικαιολογητικών, που υπέβαλαν μετά την είσπραξη της ενίσχυσης διαπιστώθηκε ότι δεν πληρούσαν την προϋπόθεση της μόνιμης κατοικίας. Οι προσφεύγοντες στο Συνήγορο του Πολίτη βεβαίωναν ότι εισέπραξαν το ποσό, βασιζόμενοι σε πληροφόρηση από τους αρμοδίους φορείς, η οποία τους ενέτασσε στους δικαιούχους.
Οπως σημειώνεται στην ειδική έκθεση, «σχετικά παραδείγματα είναι τα ακόλουθα: Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς ενδιαφερομένου, η επίσημη ενημέρωση που του παρεσχέθη από το πιστωτικό ίδρυμα και το Κέντρο Ενημέρωσης Πυρόπληκτων σε ό,τι αφορά το κριτήριο για την υπαγωγή του στους ΄μόνιμους κατοίκους΄ ήταν η χιλιομετρική απόσταση του τόπου μόνιμης κατοικίας από τη θέση της πληγείσας περιουσίας. Οτι δηλαδή εδικαιούτο την ενίσχυση, εφόσον η μόνιμη κατοικία του είναι στον ίδιο νομό και σε μέγιστη απόσταση 100 Km από τον τόπο στον οποίο εκδηλώθηκε η πυρκαγιά.
Σε άλλες περιπτώσεις, οι πολίτες καταγγέλλουν ότι δεν είχαν καν λάβει γνώση της προϋπόθεσης αυτής. Ενδεικτικά, πυρόπληκτος πολίτης στην αναφορά του εξέφρασε εντόνως τη διαμαρτυρία του, διότι θεώρησε ότι υπήρξε μεταστροφή της Διοίκησης ως προς τα κριτήρια καταβολής του επιδόματος. Κατά την άποψή του, το κριτήριο της μόνιμης κατοικίας εισήχθη σε μεταγενέστερη φάση. Ως πηγή πληροφόρησής του, υπέδειξε την τηλεφωνική γραμμή εξυπηρέτησης πυρόπληκτων και το φυλλάδιο που υπογράφεται από τη Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης – Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας, με τίτλο «Μέτρα ανακούφισης των πληγέντων & ανασυγκρότησης των πληγεισών περιοχών από τις πυρκαγιές».
Ουδεμία αναφορά στη μόνιμη κατοικία
Ο Συνήγορος του Πολίτη λοιπόν κατά τη διερεύνηση της υπόθεσης, διαπίστωσε ότι πράγματι, στο έντυπο αυτό δεν γινόταν αναφορά στην προϋπόθεση της μόνιμης κατοικίας. Ειδικότερα, αναγραφόταν η φράση: «…Αν υπέστη οποιεσδήποτε ζημιές η περιουσία σας (καλλιέργειες, ζώα, κ.λ.π.) δικαιούστε σε πρώτη φάση αποζημίωση 3.000 ευρώ. Στη συνέχεια ο ΕΛΓΑ θα προσθέσει τα ποσά που τυχόν υπολείπονται…». Ομοίως, στον διαδικτυακό τόπο, που δημιούργησε το υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών για την ενημέρωση των πληγέντων από τις πυρκαγιές (http://www.1555.gr), και συγκεκριμένα στην ιστοσελίδα με τίτλο «άμεση οικονομική ενίσχυση», αναφερόταν: «Αν υπέστη οποιαδήποτε ζημιά, η καλλιέργεια, το ζωικό κεφάλαιο, ο πάγιος εξοπλισμός σας δικαιούστε άμεση καταβολή αποζημίωσης ύψους 3.000 ευρώ», με την Αρχή να διαπιστώνει: «Η διατύπωση αυτή, κατά την άποψη της Αρχής, δίνει την εντύπωση ότι κάτοικοι μη πυρόπληκτων δημοτικών διαμερισμάτων των οποίων η περιουσία επλήγη από τις πυρκαγιές δικαιούνταν την είσπραξη της ενίσχυσης».
Τον μηχανισμό στήριξης 1555 επικαλείται ο κ. Δούκας στο βιογραφικό του, που παρουσίασε στους δημότες της Σπάρτης για να τον ψηφίσουν στις δημοτικές εκλογές το Μάιο του 2019, κατατάσσοντάς τον στα επιτεύγματα της πολιτικής του διαδρομής ως εξής: «Τον Αύγουστο του 2007 όταν η χώρα ζούσε την τραγωδία των πυρκαγιών στην Ηλεία, στήσαμε (συγκροτήσαμε), με δική μας πρωτοβουλία, μέσα σε ένα βράδυ στο Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, όλο τον μηχανισμό ΄1555΄ στήριξης των πυρόπληκτων! Μηχανισμός που κατά γενική και υπερκομματική ομολογία, λειτούργησε άψογα και υποδειγματικά».
Σε κάθε περίπτωση, ο Συνήγορος του Πολίτη έθεσε εγγράφως το ζήτημα της ελλιπούς πληροφόρησης υπόψη της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης και του γραφείου του υπουργού Οικονομικών, καθώς διαπιστώθηκε ότι η ενίσχυση των 3.000 ευρώ χορηγήθηκε σε μεγάλο αριθμό μη δικαιούχων. Το συμπέρασμα της Αρχής είναι χαρακτηριστικό του τι πραγματικά συνέβη με τις αποζημιώσεις μετά τις πυρκαγιές στην Ηλεία το 2007 ή αλλιώς τις «τσάντες» με τα χρήματα, κατά τον κ. Δούκα, με τις οποίες κερδήθηκαν οι εκλογές: «Σύμφωνα με την άποψη του Συνηγόρου του Πολίτη η απάντηση της Γενικής Γραμματείας Ενημέρωσης δεν ευσταθεί. Ακριβέστερη πληροφόρηση θα απέτρεπε μερίδα πυρόπληκτων αλλά μη δικαιούχων πολιτών από την είσπραξη της ενίσχυσης και θα τους απάλλασσε από σειρά χρονοβόρων και ψυχοφθόρων γραφειοκρατικών διαδικασιών. Ομοίως, δεν ευσταθεί η άποψη, που επίσης εξέφρασε η Γενική Γραμματεία Ενημέρωσης στο ίδιο έγγραφο, ότι οι πολίτες μπορούσαν να ενημερωθούν για τα μέτρα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης, αναπληρώνοντας έτσι το κενό στην πληροφόρηση που τους παρεσχέθη από επίσημους φορείς. Η μετακύλιση της ευθύνης για την έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση των πολιτών, που μάλιστα βρίσκονταν σε δεινή θέση, από τις αρμόδιες γι’αυτό υπηρεσίες του κράτους στους ίδιους τους πολίτες, αναιρεί τη βασική υποχρέωση αξιοπιστίας, που βαρύνει τη Διοίκηση έναντι των πολιτών».
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
