Πριν από μερικές μέρες και ενώ η κακοκαιρία «Ελπίς» είχε χτυπήσει την Αττική, μια φαινομενικά νέα εταιρεία παρουσίασε μια έρευνα στο κεντρικό δελτίο του Alpha. Επρόκειτο για την εταιρεία Abacus Research, η οποία παρουσίασε μια μέτρηση πολιτικού κλίματος με λήψη δείγματος πριν την κακοκαιρία και μια δεύτερη, επιμέρους έρευνα, με έμφαση πολίτες της Αττικής, με αποκλειστικό αντικείμενο την αποτίμηση των χειρισμών που έγιναν για την κακοκαιρία.
Διαβάστε ακόμη: Κικίλιας: Η Νέα Δημοκρατία θα βγει νικήτρια από την παρούσα σύμπλευση ΠΑΣΟΚ - ΣΥΡΙΖΑ
Η έρευνα αυτή, η οποία, μεταξύ άλλων, εμφάνιζε το ΚΙΝΑΛ σε απόσταση αναπνοής από τον ΣΥΡΙΖΑ, προκάλεσε τη σφοδρή αντίδραση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, το οποίο προσέφυγε την Παρασκευή στην Ελεγκτική Δημοσκοπήσεων και ζήτησε παράλληλα τη σύγκληση της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής για την επίμαχη έρευνα.
Σήμερα, ο πρόεδρος και CEO της εταιρείας Νίκος Αθανασιάδης και ο επιστημονικός υπεύθυνος, αναπληρωτής καθηγητής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Γιάννης Κωνσταντινίδης ανοίγουν σήμερα τα χαρτιά τους στο Reader και απαντούν για τη διαδρομή της εταιρείας που καταγγέλθηκε ως νεότευκτη, την τακτική για δύο έρευνες πριν και μετά την κακοκαιρία, αλλά και την άνοδο του ΚΙΝΑΛ.
Να ξεκινήσουμε από ορισμένα βασικά πράγματα. Η εταιρεία Abacus είναι καινούργια, όπως ελέχθη;
Νίκος Αθανασιάδης: Όχι, η Abacus κάθε άλλο παρά καινούρια είναι. Λειτουργεί από το 2004 με την ίδια εμπορική ονομασία και το ίδιο αντικείμενο. Ξεκίνησε ως Ετερόρρυθμη Εταιρεία και στο τέλος του 2008 μετατράπηκε σε Ανώνυμη Εταιρεία. Όλα αυτά τα χρόνια η δραστηριότητά της ήταν συνεχής και σημαντική αφού ανά έτος αναλαμβάνει και ολοκληρώνει πάνω από 150 έργα κατά μέσο όρο, διεξάγοντας πάνω από 250.000 ατομικές συνεντεύξεις και οργανώνοντας περίπου 250 focus groups ποιοτικής έρευνας.
Η εξειδίκευσή της είναι η οργάνωση της έρευνας πεδίου, πράγμα που σημαίνει ότι προσπαθεί συνεχώς να διατηρείται στην αιχμή των τεχνολογικών και μεθοδολογικών εξελίξεων προκειμένου να παραμένει ανταγωνιστική. Κατά κανόνα η ερμηνεία και η χρήση των αποτελεσμάτων εναπόκειται στους πελάτες της που στην πλειοψηφία τους είναι είτε άλλες εταιρείες ερευνών, είτε διαφημιστικές εταιρείες, είτε εταιρείες συμβούλων
Και γιατί αποφάσισε να δραστηριοποιηθεί τώρα στο κομμάτι των πολιτικών ερευνών;
Νίκος Αθανασιάδης: Μέχρι το 2010 διεξάγαμε σχεδόν αποκλειστικά εμπορικές έρευνες που παραμένουν το σημαντικότερο μέρος της δουλειάς μας. Από την αρχή της κρίσης το 2010 και μετά μπήκαμε πιο δυναμικά στον χώρο των κοινωνικών και πολιτικών ερευνών - θυμίζω ότι ήταν η εποχή που οι πολιτικοκοινωνικές εξελίξεις στην Ελλάδα συγκέντρωναν ιδιαίτερο ενδιαφέρον διεθνώς - και σταδιακά έφτασαν να είναι το 15-20% της δουλειάς μας. Θέλω εδώ να τονίσω ότι οι πολιτικές και κοινωνικές έρευνες δεν περιορίζονται σε αυτό που έχουμε συνηθίσει να αποκαλούμε «δημοσκόπηση», δηλαδή τις έρευνες που γίνονται για λογαριασμό κάποιου Μέσου Μαζικής Ενημέρωσης με σκοπό την δημοσίευση.
Πολλές περισσότερες είναι οι έρευνες που γίνονται από και για λογαριασμό φορέων (θεσμικών, χρηματοοικονομικών, πολιτικών κλπ) για χάραξη της στρατηγικής τους και παραμένουν εργαλείο του παραγγέλοντος φορέα. Σε αυτό το κομμάτι της αγοράς ξεκινήσαμε την δραστηριότητα μας στην πολιτικο-κοινωνική έρευνα, συχνά σε συνεργασία με ερευνητικούς οργανισμούς από το εξωτερικό που μας βοήθησαν σημαντικά στην ανάπτυξη της σχετικής τεχνογνωσίας. Ιδίως το 2015 που οι εκτιμήσεις για το δημοψήφισμα και τις εκλογές του Σεπτεμβρίου αποτέλεσαν μεγάλη πρόκληση για τις πολιτικές μετρήσεις αυτή η βοήθεια αποδείχθηκε πολύτιμη.
Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων μιας πολιτικής έρευνας δημιουργεί αυτομάτως ένα άλλο τελικό προϊόν που καθορίζεται εξ ίσου από την τεχνική αρτιότητα της μέτρησης (δειγματοληψία, ερωτηματοθεσία, συνδυαστική ανάλυση δεδομένων κλπ) και από την επικοινωνιακή της διαχείριση. Αποφασίσαμε να προχωρήσουμε στην παραγωγή ενός τέτοιου τελικού προϊόντος τώρα έχοντας εξασφαλίσει τη συνεργασία του καθηγητή κ. Κωνσταντινίδη, ενός ανθρώπου που έχει την εμπειρία της δημοσιευμένης έρευνας στα μίντια και ως διευθυντής της Μονάδας Ερευνών Κοινής Γνώμης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας και ως διευθυντής της Prorata.
Σας ασκήθηκε έντονη κριτική για αυτήν την πρώτη σας δημοσιευμένη σε ΜΜΕ έρευνα, αυτήν που παρουσιάστηκε την περασμένη Τετάρτη και Πέμπτη στον τηλεοπτικό σταθμό Alpha. Πρώτη ερώτηση: είναι μεθοδολογικά σωστό να παρουσιάζεται μια έρευνα με δύο διαφορετικά χρονικά σημεία δειγματοληψίας και με ετεροβαρή δείγματα;
Νίκος Αθανασιάδης: Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι την Τετάρτη παρουσιάστηκαν δύο έρευνες και όχι μία – απόλυτα διαφοροποιημένες μεταξύ τους. Η μία πανελλαδική, με το κανονικό δείγμα των 1.000 ερωτωμένων, και σκοπό την καταγραφή της κοινής γνώμης σε σχέση με γεγονότα και εξελίξεις των τελευταίων μηνών καθώς και την συγκυριακή της αποτύπωση σε πολιτικές επιλογές.
Η δεύτερη ήταν μονοθεματική και μόνο στην Αττική, με σκοπό να ανιχνεύσει τις αντιδράσεις απέναντι στην κυβέρνηση σε σχέση με τη διαχείριση ενός καιρικού φαινομένου. Η πρώτη είχε σχεδιασθεί από 10 ημέρες πριν, η δεύτερη σχεδιάστηκε και εκτελέστηκε την ίδια μέρα που προέκυψε το συμβάν (και αφού η πρώτη είχε ήδη ολοκληρωθεί) με εύλογο σκοπό να εμπλουτίσει το κανάλι την κάλυψη της επικαιρότητας με κάποια οργανωμένα στοιχεία καταγραφής της κοινής γνώμης. Το δείγμα των 300 ατόμων είναι τεχνικά επαρκές δεδομένου ότι πρόκειται για ένα πολύ συγκεκριμένο θέμα και τον τρόπο που εκδηλώνεται σε μία περιορισμένη περιοχή, δηλαδή για ένα ομοιογενές αντικείμενο διερεύνησης.
Ήταν δύο έρευνες με διαφορετικά αντικείμενα, διαφορετικές προσεγγίσεις, διαφορετικά δείγματα, διαφορετικούς χρόνους και ως δύο διαφορετικές παρουσιάσθηκαν με πολύ μεγάλη σαφήνεια και εκτιμώ ότι ως δύο έγιναν αντιληπτές τουλάχιστον από την συντριπτική πλειοψηφία των τηλεθεατών.
Ήταν εφικτή η σωστή δειγματοληψία τις μέρες του χιονιά; Διότι, ακούω και για άλλες εταιρείες που προσπαθούσαν να μετρήσουν και αντιμετώπιζαν δυσκολίες.
Νίκος Αθανασιάδης: Απολύτως εφικτή. Οι συνεντεύξεις της δεύτερης έρευνας έγιναν το απόγευμα της Τρίτης και η ανταπόκριση στα τηλέφωνα που καλέσαμε ήταν ασυνήθιστα υψηλή. Αυτό οφείλεται στην αμεσότητα και ένταση του θέματος της έρευνας της Τρίτης, το οποίο και κέντριζε την προσοχή των πολιτών που κλήθηκαν να μετέχουν στην έρευνα. Θα ήθελα να σημειώσω ότι λυδία λίθος μιας έρευνας κοινής γνώμης είναι να δίνεται σε όλον τον πληθυσμό δυνατότητα συμμετοχής στο δείγμα. Ο στόχος αυτός επιδιώκεται πλέον στις μέρες μας με τη χρήση αριθμών κινητών τηλεφώνων, και όχι σταθερών, ώστε να μην περιορίζεται ο αριθμός των πολιτών που έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής στο δείγμα σε αυτούς που βρίσκονται στο σπίτι. Αυτό επιδιώχθηκε και στην έρευνα της Τρίτης.
Μεγάλη συζήτηση προκάλεσε η αποτύπωση του ΚΙΝΑΛ σε τόσο υψηλά επίπεδα, να φλερτάρει δηλαδή ακόμα και με τη δεύτερη θέση, πιέζοντας τον ΣΥΡΙΖΑ. Θεωρείτε ότι αυτή ήταν η θρυαλλίδα της αντίδρασης;
Γιάννης Κωνσταντινίδης: Το ΚΙΝΑΛ εμφανίζει τις τελευταίες εβδομάδες μια σημαντική δημοσκοπική άνοδο σε σύγκριση με τα ποσοστά της προηγούμενης περιόδου. Όλες οι μετρήσεις όλων των εταιρειών την έχουν καταγράψει με αποκλίσεις που κινούνται εντός του εύρους εκτίμησης κάθε ποσοστού. Είναι σημαντικό να σημειώσουμε ότι κάθε ποσοστό κόμματος σε μια δημοσκόπηση είναι μια μέση τιμή που είναι το ίδιο πιθανή με τα άκρα κάθε διαστήματος εκτίμησης.
Όταν, για παράδειγμα, είπαμε ότι το ΚΙΝΑΛ μετρήθηκε στο 17%, όλες οι τιμές από 15.5% έως 18.5% είναι το ίδιο πιθανές. Θα πρέπει βεβαίως να διαχωρίσουμε τη δημοσκοπική επιλογή από την επιλογή ψήφου, καθώς η πρώτη είναι μια πιο εύκολη επιλογή που δεν δεσμεύει με κανέναν τρόπο τον ψηφοφόρο. Συνεπώς το αν θα βρεθεί στη δεύτερη θέση δεν είναι κάτι που μπορεί να απαντηθεί τόσους μήνες πριν από την κάλπη.
Αυτό που καταγράφηκε στην μέτρηση της Abacus, όπως και πολλών άλλων εταιρειών, είναι ότι το ΚΙΝΑΛ εκλαμβάνεται ως δυνητική επιλογή μεγάλου αριθμού δυσαρεστημένων ψηφοφόρων του ΣΥΡΙΖΑ, πρωτίστως, και της Νέας Δημοκρατίας, δευτερευόντως. Το αν τελικά θα είναι το ΚΙΝΑΛ η τελική επιλογή τους εξαρτάται από τις κινήσεις και τις ενέργειες τόσο του ίδιου του ΚΙΝΑΛ, όσο κυρίως και των δύο μεγαλύτερων αυτή την στιγμή κομμάτων. Τα ευρήματα σχετικά με το ΚΙΝΑΛ παρουσιάστηκαν σε αυτό ακριβώς το πλαίσιο στο δελτίο του Alpha και εκτιμώ ότι κανείς από τους τηλεθεατές ή τους αναγνώστες σας δε θα τα έβρισκε παράλογα.
Έχει νόημα να παρουσιάζεται μια έρευνα πολιτικού κλίματος μετά από ένα γεγονός που μπορεί να έχει επιδράσει σημαντικά στους πολιτικούς συσχετισμούς; Και, εν πάση περιπτώσει, γιατί δεν περιμένατε μερικές μέρες να μετρήσετε «μια και έξω»;
Γιάννης Κωνσταντινίδης: Τα πολιτικά γεγονότα, οι αποκαλύψεις, τα καιρικά φαινόμενα είναι όλα δυνητικοί παράγοντες επίδρασης στις εκλογικές προτιμήσεις. Είναι όμως και ανεξέλεγκτα συμβάντα. Ο προγραμματισμός της παρουσίασης μιας έρευνας πρέπει να γίνεται με αυτόν τον κίνδυνο.
Εκτιμώ όμως ότι στην προκειμένη περίπτωση λειτουργήσαμε με την Abacus και τον Alpha με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, αφενός ετοιμάζοντας μια δεύτερη έρευνα την Τρίτη με εστίαση στο ζήτημα της διαχείρισης των εγκλωβισμένων οδηγών στην Αττική Οδό, αφετέρου διευκρινίζοντας σε όλους τους τόνους ότι η έρευνα που αφορούσε την καταγραφή πολιτικών προτιμήσεων είχε ολοκληρωθεί πριν από την έλευση της κακοκαιρίας.
Είναι προφανές ότι στην επόμενη μέτρηση θα αποτυπωθεί η επίδραση της διαχείρισης της κρίσης, όπως αυτή έγινε αντιληπτή από τους πολίτες, στις στάσεις τους έναντι των κομμάτων. Τα επιδραστικά γεγονότα δεν τελειώνουν ποτέ. Ούτε και οι μετρήσεις.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
