Χαμηλό βαρομετρικό προβλέπουν στο νεοκλασσικό κτίριο της Βασιλίσσης Σοφίας στο πεδίο των ελληνοτουρκικών και για το 2022, με την Αθήνα να έχει νυχθημερόν τεταμένη την προσοχή της στα όσα συμβαίνουν στην αντίπερα όχθη του Αιγαίου. Όπως έλεγε υψηλόβαθμη διπλωματική πηγή στο Reader «μπορεί η ένταση στο πεδίο του 2020 να μην επανεμφανίστηκε το 2021, η ένταση όμως αυξήθηκε στο επίπεδο της ρητορικής». Στην Αθήνα βλέπουν με μεγάλη προσοχή τη συντονισμένη προσπάθεια της Άγκυρας να αμφισβητήσει την κυριαρχία ελληνικών νησιών συνδέοντας το ζήτημα της στρατιωτικοποίησής τους και στο υπουργείο Εξωτερικών παραπέμπουν στα κατάλληλα διεθνή fora για απάντηση, δείχνοντας τα Ηνωμένα Έθνη. Το συγκεκριμένο επιχείρημα δεν είναι καινούριο, όμως η Αθήνα βλέπει συντονισμένη προσπάθεια αναβάθμισής του, τόσο από το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών όσο και από το υπουργείο Άμυνας. Σε κάθε περίπτωση η ελληνική εξωτερική πολιτική θα είναι αντιμέτωπη με μια σειρά από προκλήσεις για το 2022 με κύριο άξονα τις σχέσεις με την Τουρκία.
Αρχικά είναι το μεγάλο αγκάθι του μεταναστευτικού: η Αθήνα έχει δει τις αλλεπάλληλες προσπάθειες της Άγκυρας να εργαλειοποιήσει το ζήτημα και είναι πάντα σε εγρήγορση για απάντηση αντίστοιχη του Φεβρουαρίου του 2020 στον Έβρο. Η Τουρκία έχει λάβει το μήνυμα και θεωρείται δύσκολο να επιχειρήσει μια επανάληψη των γεγονότων στον Έβρο, ενώ και η Ευρώπη, που «τρέμει» την ιδέα ενός νέου μεταναστευτικού κύματος, έχει ανοιχτές της κεραίες της για ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Οι χαμηλές προσδοκίες των διερευνητικών
Στο πεδίο των διερευνητικών επαφών, η επανέναρξή τους στην αυγή του νέου έτους είχε προσφέρει μια αχτίδα αισιοδοξίας στην Αθήνα που διαψεύστηκε γρήγορα από τις ίδιες τις εξελίξεις. Δια στόματος Νίκου Δένδια η ελληνική κυβέρνηση είχε μιλήσει για «χαμηλές προσδοκίες» από τις συναντήσεις αυτές, καθώς γρήγορα φάνηκε πως δεν υπάρχει πεδίο συνεννόησης με την Τουρκία, κυρίως διότι τα θέματα που θέτει η Άγκυρα δεν είναι ζητήματα που θα μπορούσε να συζητήσει η ελληνική πλευρά. Η Αθήνα θεωρεί τις νευρικές αντιδράσεις της Άγκυρας ως συνδυαζόμενες σε ένα βαθμό με την ελληνογαλλική αμυντική συμφωνία και την αντίστοιχη που υπεγράφη με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής που έχουν βαθύτατα ενοχλήσει την τουρκική ηγεσία.
Στην Κύπρο η επόμενη κρίση;
Αν η επανάληψη του καλοκαιριού του 2020 φαίνεται μακρινή ως ενδεχόμενο, τούτο δεν ισχύει στην περίπτωση της θαλάσσιας περιοχής πέριξ της Κύπρου. Στο υπουργείο Εξωτερικών παρακολουθούν καθημερινά την πρόθεση της Άγκυρας να παρενοχλήσει τη γεώτρηση της κοινοπραξίας Exxon Mobil και Qatar Petroleum στο οικόπεδο 10 αν και μέχρι στιγμής η Τουρκία έχει περιοριστεί στους λεονταρισμούς. Μεγαλύτερο ενδιαφέρον ωστόσο θα έχει η έναρξη των ερευνών στο οικόπεδο 5 αλλά και η γαλλική γεώτρηση στο οικόπεδο 6, τα οποία ανήκουν σε περιοχές που διεκδικεί η Τουρκία. Σε ό,τι αφορά το Κυπριακό, η αρνητική στάση της Άγκυρας και η εμμονή της στη λύση των δυο κρατών έχει τορπιλίσει κάθε περιθώριο διαλόγου ή επανέναρξης των συνομιλιών των δυο κοινοτήτων.
Συνέχεια στα πολυμερή σχήματα συνεργασίας
Τα πολυμερή σχήματα συνεργασίας 3+1 με Ισραήλ, Αίγυπτο και Κύπρο θα παραμείνουν ενεργά, με την Αίγυπτο να εξελίσσεται σταδιακά σε μια χώρα «κόμβο» των ενεργειακών διαδρόμων το επόμενο διάστημα και το Ισραήλ να αναβαθμίζεται σημαντικά, έπειτα από τις συμφωνίες «Αβραάμ» που υπέγραψε με τις χώρες του Αραβικού κόσμου. Η δυναμική αυτών των συμφωνιών είναι άλλωστε τεράστια, με το Κατάρ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα αλλά και τη Σαουδική Αραβία να διαθέτουν τεράστια επενδυτικά κεφάλαια για να αγοράσουν τεχνολογία από το Ισραήλ και να επενδύσουν στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειες και στο πράσινο υδρογόνο στον Κόλπο. Η εξέλιξη αυτή έχει θορυβήσει τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν που φοβάται πως ο ίδιος και η χώρα του θα περιθωριοποιηθούν και εδώ κι ένα χρόνο έχει προσπαθήσει να φτιάξει τις σχέσεις του με τις συγκεκριμένες χώρες.
Το στοίχημα της νέας γερμανικής κυβέρνησης και της γαλλικής προεδρίας.
Το 2022 η Γαλλία αναλαμβάνει την Προεδρία της ΕΕ – με το Παρίσι να έχει ήδη δηλώσει πως η συζήτηση για την αμυντική θωράκιση και την στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης θα αποτελέσει βασική προτεραιότητα του τρέχοντος εξαμήνου. Μένει όμως να αποδειχθεί το εάν και κατά πόσο οι Προεδρικές εκλογές θα αποτελέσουν τροχοπέδη σε αυτή την προσπάθεια. Στην άλλη πλευρά του Γαλλογερμανικού άξονα, ο νέος πλέον επικεφαλής, Όλαφ Σόλτς θα πρέπει να αποδείξει πως τα όσα διακηρύττει ο νέος κυβερνητικός συνασπισμός στο Βερολίνο δεν είναι λόγια του αέρα. Για την Ελλάδα σημαντικό ρόλο παίζει η νέα νομοθεσία που αναμένεται να κατατεθεί στο γερμανικό κοινοβούλιο και θα ορίζει τις προϋποθέσεις κάτω από τις οποίες θα γίνονται πωλήσεις οπλικών συστημάτων. Με την Τουρκία να αποτελεί βασικό παραλήπτη των γερμανικών υποβρυχίων, οι ελληνικές ελπίδες είναι μικρές – πόσω μάλλον που έδρα των γερμανικών ναυπηγείων είναι η εκλογική περιφέρεια του νέου Γερμανού Καγκελάριου.
Η σχέση με την υποσαχάρια Αφρική
Η Αθήνα επιδιώκει να αυξήσει το αποτύπωμά της και στις χώρες της υποσαχάριας Αφρικής. Μετά τη Ρουάντα, την Γκάνα και την Γκαμπόν, ο Νίκος Δένδιας πρόκειται να επισκεφθεί τη Νιγηρία και την Αγκόλα ενώ θα ακολουθήσουν χώρες της Ασίας και της Ωκεανίας, όπως η Ινδία και η Αυστραλία, με τις οποίες διαπιστώνεται συναντίληψη σε θέματα Διεθνούς Δικαίου και Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας. Στο «καλεντάρι» των διπλωματικών επισκέψεων, βρίσκονται και οι χώρες της Λατινικής Αμερικής αλλά και μια σειρά από κράτη που αποτελούν μέλη, μόνιμα και μη μόνιμα, του Συμβουλίου Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών καθώς η Ελλάδα είναι υποψήφια για τη θέση του μη μόνιμου μέλους του Συμβουλίου Ασφαλείας για τη διετία 2025 – 2026. Στο «ραντάρ» του Υπουργείου Εξωτερικών βρίσκονται πάντα τα Δυτικά Βαλκάνια όπου η άνοδος του εθνικισμού και η επιρροή που επιχειρεί να ασκήσει η Τουρκία θέτουν σε κίνδυνο τη σταθερότητα αλλά και την ευρωπαϊκή προοπτική των χωρών της περιοχής.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
