Διασκέψεις, δημοψήφισμα, ψηφίσματα και όμως, το Κυπριακό παραμένει μια βαθιά πληγή στο σώμα μιας χώρας και έχει συνδεθεί με αποτυχίες της διπλωματικής ιστορίας.Το θέμα ανοίγει και πάλι μετά την εκλογή του εκλεκτού του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, Ερσίν Τατάρ, ως προέδρου του ψευδοκράτους, που χωρίς να χάσει χρόνο, μιλάει ξανά για «δύο κράτη», διχοτόμηση της Κύπρου και για «κυρίαρχη ισότητα δύο κρατών». Τις προθέσεις της Τουρκίας έδειξε ξεκάθαρα ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογαν, ο οποίος βρέθηκε χθες Δευτέρα στα Κατεχόμενα και προκλητικά είπε ότι «δεν θα περιμένει άλλα 50 χρόνια για να λυθεί το Κυπριακό».
Σήμερα 20 Ιουλίου, συμπληρώνονται 47 χρόνια από την ημέρα που τα τουρκικά στρατεύματα, στην επιχείρηση με την κωδική ονομασία «Αττίλας» εισέβαλαν στην Κύπρο και εντός τριών ημερών κατέλαβαν την Κερύνεια. Χιλιάδες σκοτώθηκαν, εκτοπίστηκαν, αιχμαλωτίστηκαν. Μέχρι σήμερα εξακολουθούν να αγνοούνται τουλάχιστον 800 άνθρωποι, ενώ οι κατοχικές δυνάμεις αρνούνται να να ανοίξουν τα αρχεία τους στην Διερευνητική Επιτροπή Αγνοουμένων.
Διαβάστε ακόμη: Κυπριακό: Τι είναι η διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία και τι επιδιώκει ο Ερντογάν
Το Reader.gr κατέγραψε πέντε διπλωματικούς σταθμούς από την εισβολή του 1974 και μετά για την επίλυση του Κυπριακού. Ο πιο πρόσφατος ήταν τον Απρίλιο του 2021 στη Γενεύη όταν οι προσπάθειες της Πενταμερούς, προσέκρουσαν βιαίως στον τοίχο της τουρκικής αδιαλλαξίας που ζητούσε λύση δύο κρατών.
Διάσκεψη Γενεύης 1974
Πέντε ημέρες μετά την πρώτη φάση της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, στις 25 Ιουλίου του 1974, αρχίζει στη Γενεύη Διάσκεψη των εγγυητριών Δυνάμεων (Ελλάδα, Μεγάλη Βρετανία, Τουρκία) για εκεχειρία και καταλλαγή.
1974 - ΠΕΜΠΤΗ, 25 ΙΟΥΛΙΟΣ from Digital Herodotus on Vimeo.
Η Τουρκία προσέρχεται ούσα σε πλεονεκτική θεση. Στις 30 Ιουλίου οι αντιπροσωπείες στη Γενεύη καταλήγουν στην Διακήρυξη της Γενεύης, όπου γίνεται λόγος για δύο αυτόνομες διοικήσεις, ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή και συμφωνείται να υπάρξει και δεύτερος γύρος συνομιλιών στις 8 Αυγούστου. Το ζήτημα είναι ότι οι αντιρρήσεις έγκεινται ακριβώς σε αυτό, ότι η διατύπωση αυτή εξίσωσε ουσιαστικά την παράνομη τουρκοκυπριακή διοίκηση με την ελληνοκυπριακή. Στη β΄ φάση των συνομιλιών τον Αύγουστο του 1974, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, Ραούφ Ντενκτάς θέτει θέμα ομόσπονδων κρατών, ενώ ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, Τουράν Γκιουνές, συγκρότηση δύο αυτόνομων περιοχών, στη λογική περίπου του «καντονίου». Τα σχέδια απορρίπτονται και οι συνομιλίες τερματίζονται στις 14 Αυγούστου. Τα ξημερώματα της 14ης Αυγούστου εκδηλώθηκε η β΄ φάση του Αττίλα και η νέα πόλη της Αμμοχώστου καταλήφθηκε από τους Τούρκους στις 17 Αυγούστου...
Συμφωνία Μακαρίου - Ντενκτάς 1977
Η Συμφωνία Μακαρίου - Ντενκτάς ή Συμφωνία υψηλού επιπέδου 1977 ήταν απότοκο των συνομιλιών στη Βιέννη στις 12 Φεβρουαρίου του 1977. Ήταν ουσιαστικά μια διμερής πολιτική συμφωνία που έθετε το πλαίσιο εξεύρεσης λύσης του κυπριακού. Ουσιαστικά θεμελίωσε ένα πλαίσιο λύσης στο επίπεδο της διζωνικής, δικοινοτικής ομοσπονδίας και είναι η λύση που υιοθετούν τα ψηφίσματα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών αλλά και η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σε αυτή την περίπτωση, οι βασικές εξουσίες (εξωτερική πολιτική και άμυνα, οικονομία) θα ασκούνται από την Ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ενώ το Κράτος θα έχει μια κυριαρχία, μια διεθνή προσωπικότητα και μια ιθαγένεια. Η δικοινοτικότητα σημαίνει πως οι δυο κοινότητες θα συμμετέχουν αποτελεσματικά στα όργανα και στις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας. Όμως η διζωνικότητα ορίζει πως η κάθε κοινότητα θα διοικείται αυτόνομα και θα καθορίζει μόνη της τα ζητήματα που την αφορούν στο εσωτερικό.
Σχέδιο Ανάν 2004
«Παρέλαβα Κράτος διεθνώς αναγνωρισμένο. Δεν θα παραδώσω κοινότητα χωρίς δικαίωμα λόγου διεθνώς και σε αναζήτηση κηδεμόνα» ήταν η ιστορική φράση του Τάσσου Παπαδόπουλου με την οποία απέρριψε το σχέδιο Ανάν, κόντρα στο κλίμα της εποχής και στις πιέσεις για διεθνή απομόνωση της Κύπρου, εάν δεν προχωρούσε. Το πολύ φορτισμένο διάγγελμά του στις 7 Απριλίου του 2004 είναι μια ιστορική στιγμή του Κυπριακού.
Το σχέδιο Ανάν υποβλήθηκε από τον τότε γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν για πρώτη φορά στις 11 Νοεμβρίου 2002 και το δεύτερο αναθεωρημένο σχέδιο στις 10 Δεκεμβρίου 2002. Τον Μάρτιο του 2004 παρουσιάστηκε η πέμπτη και τελική μορφή του σχεδίου σε 184 σελίδες, μαζί με χάρτες και παραρτήματα και παραδόθηκε στον Τάσσο Παπαδόπουλο που ήταν Προεδρος της Κύπρου από το 2003 και στον Ραούφ Ντενκτάς.
Στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου 2004, το 76% των ελληνοκυπρίων απέρριψε το σχέδιο Ανάν. Οι Τουρκοκύπριοι πάλι, το ενέκριναν με ποσοστό 65%. Ουσιαστικά επέμενε στον ισχυρότατα διζωνικό χαρακτήρα της νέας, ομόσπονδης «Ενωμένης Κυπριακής Δημοκρατίας». Παρότι, επικαλούνταν το πρότυπο των ελβετικών καντονίων, ήταν γεγονός ότι η τουρκοκυπριακή μειονότητα διατηρούσε πρακτικά δικαίωμα βέτο σε οποιαδήποτε πολιτική απόφαση. Κάτω από το ομόσπονδο κράτος, με τη σημαία, το Σύνταγμα, το Κοινοβούλιο και τον εθνικό ύμνο του, θα υπήρχαν δύο ισότιμα «συνιστώντα κράτη», Ελληνοκυπριακό και Τουρκοκυπριακό, με τις δικές τους σημαίες, Συντάγματα, Κοινοβούλια και ύμνους. Προέβλεπε επίσης ότι ο τουρκοκυπριακός τομέας θα περιοριζόταν στο 28,5% της συνολικής έκτασης της νήσου, δηλαδή θα επιστρέφονταν στους Ελληνοκυπρίους μεγάλο μέρος της Αμμοχώστου, η περιοχή Μόρφου και αρκετά χωριά. H Καρπασία θα συνέχιζε να υπάγεται στο τουρκοκυπριακό συνιστών κράτος, αλλά με ευρεία αυτοδιοίκηση.
Κραν Μοντανά Ιούλιος 2017
Ένα ακόμα ναυάγιο για το Κυπριακό και μάλιστα στα... βουνά, για την ακρίβεια στο χειμερινό θέρετρο Κραν Μοντανά της Ελβετίας σημειώθηκε τον Ιούλιο του 2017. Οι συνομιλίες για το Κυπριακό κατέρρευσαν και πάλι.
Στις συνομιλίες μετείχαν ο Νίκος Αναστασιάδης και ο Μουσταφά Ακιντζί, ο Νίκος Κοτζιάς και ο Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Τη συνάντηση προετοίμασε ο γενικός γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες. Το «αγκάθι» ήταν το θέμα των Εγγύησεων. Παρά το ότι υπήρχε αισιοδοξία για μια κάποια λύση, όλα πήγαν... περίπατο οταν ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών παραδέχτηκε ότι η Τουρκία δεν επρόκειτο να συναινέσει στην κατάργηση των παρεμβατικών δικαιωμάτων και των εγγυήσεων της χώρας του επί της Κυπριακής Δημοκρατίας, τονίζοντας ότι και τα δύο θα διατηρούνταν για τουλάχιστον 15 χρόνια, όταν θα μπορούσε να γίνει μια αναθεώρησή τους. Η αξίωση αυτή απορρίφθηκε άμεσα από την Ελλάδα και την Κύπρο. Συμφωνία δεν υπήρχε ούτε ως προς την αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων, τις εδαφικές αναπροσαρμογές αλλά και ως προς την απαίτηση της Τουρκίας, οι Τούρκοι πολίτες να έχουν στην Κύπρο ισότιμη μεταχείριση με τους Έλληνες που είναι πολίτες κράτους - μέλους της ΕΕ. Οι συνομιλίες στο Κραν Μοντανά έληξαν με τον Αντόνιο Γκουτέρες να δηλώνει: «οι συνομιλίες για το Κυπριακό έκλεισαν χωρίς συμφωνία. Λυπάμαι πολύ που ανακοινώνω ότι παρά την πολύ ισχυρή δέσμευση και συμμετοχή όλων των αντιπροσωπειών και διαφορετικών πλευρών η Διάσκεψη για τo Κυπριακό έκλεισε χωρίς να επιτευχθεί συμφωνία»
Πενταμερής στη Γενεύη Απρίλιος 2021
Στις 28 Απριλίου του 2021 μια ακόμη πολυαναμενόμενη συνάντηση για το Κυπριακό έληξε άδοξα. Οι εργασίες της διάσκεψης άρχισαν με συνάντηση του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, με τον ηγέτη των Τουρκοκυπρίων, Ερσίν Τατάρ και με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Αναστασιάδη. Ωστόσο, η τουρκική αδιαλλαξία οδήγησε και πάλι σε... τοίχο και ο Γκουτέρες στις 29 Απριλίου σφύριξε τη λήξη.
«Η αλήθεια είναι πως στο τέλος των προσπαθειών μας, δεν έχουμε βρει ακόμη αρκετό κοινό έδαφος που θα επιτρέψει την επανάληψη των επίσημων συνομιλιών» σε σχέση με μια διευθέτηση του Κυπριακού, δήλωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες. Παρά την εξαγγελία μιας νέας πενταμερούς διάσκεψης εντός του επομένου τριμήνου, είναι σαφές πως η διάσταση απόψεων που διαπιστώθηκε στη Γενεύη καθιστά αδύνατη - υπό αυτές τις συνθήκες - τη λύση του Κυπριακού.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
