Όσο κι αν η Άγκυρα συνεχίζει να αυξάνει το επίπεδο της έντασης στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, η Αθήνα επιλέγει να μην παίζει αυτό το παιχνίδι και να προσπαθεί με κάθε τρόπο να διατηρήσει το διάλογο μεταξύ των δυο πλευρών στις ράγες. Αυτό βέβαια δεν σημαίνει πως υπάρχουν προσδοκίες για το αποτέλεσμα των επαφών: σχεδόν σε καθημερινή βάση, η Άγκυρα μέσω δηλώσεων υπενθυμίζει όλες τις διεκδικήσεις της στο Αιγαίο: το «γκριζάρισμα» περιοχών του, το αίτημα αποστρατικοποίησης των νησιών, το ζήτημα των Ελληνικών χωρικών υδάτων, ζητήματα δηλαδή που δεν άπτονται των διερευνητικών επαφών. Υπό αυτή την έννοια, όλοι, εντός κι εκτός αντιλαμβάνονται πως ο διάλογος αυτός, έχει μικρές πιθανότητες επιτυχίας.
Η Άγκυρα πάντως έχει επιλέξει όχι μόνο να υπονομεύσει την ουσία των διερευνητικών επαφών, αλλά και τη διαδικασία: σχεδόν ένα μήνα μετά την πρόσκληση της ελληνικής πλευράς για συνέχιση του διαλόγου στην Αθήνα την πρώτη εβδομάδα του Μαρτίου, η Άγκυρα όχι μόνο δεν έχει ανταποκριθεί, αλλά απαντά με NAVTEX για έρευνες του ωκεανογραφικού Τσεσμέ στο Αιγαίο και ανακοινώσεις για τη ναυτική άσκηση «Γαλάζια Πατρίδα» που θα κορυφωθεί τη Δευτέρα με τη συμμετοχή μεγάλου αριθμού πολεμικών πλοίων, μαχητικών αεροσκαφών, ελικοπτέρων, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και ομάδων ειδικών δυνάμεων.
Πού οφείλεται ο εκνευρισμός της Άγκυρας;
Αναλυτές των ελληνοτουρκικών σχέσεων αποδίδουν τον εκνευρισμό της Άγκυρας σε μια σειρά παραγόντων:
Πρώτον, στην αλλαγή στάσης της Αμερικανικής διοίκησης απέναντι στην Άγκυρα. Αυτό αποτυπώθηκε τόσο στην παρέμβασή τους στη Βόρεια Συρία που αποδεικνύει πως η διοίκηση Μπάιντεν δεν είναι διατεθειμένη να ανεχτεί το τρίγωνο Μόσχας – Άγκυρας – Τεχεράνης στην περιοχή, όσο και στο ψυχρό κλίμα Ουάσιγκτον και Άγκυρας που εδράζεται κυρίως στην απόφαση της Άγκυρας να μην ακυρώσει την παραγγελία του αμυντικού συστήματος S-400. Αλλά το πιο σημαντικό, είναι πως στην Άγκυρα έχουν αντιληφθεί πως οι μέρες όπου η Τουρκική Προεδρία διατηρούσε άμεση πρόσβαση στον Λευκό Οίκο υπό τον Πρόεδρο Τραμπ έχουν παρέλθει. Οι προνομιακές σχέσεις Τραμπ – Ερντογάν αποτελούν παρελθόν και είναι ενδεικτικό πως η υπόθεση Χάλκμπανκ που ακουμπά πρόσωπα κοντά στον στενό οικογενειακό περιβάλλον του Τούρκου Προέδρου έχει πάρει το δρόμο της δικαιοσύνης στις ΗΠΑ. Στην περίπτωση μάλιστα που θα επιβληθούν πρόστιμα ύψους πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων στην τράπεζα, αυτό θα προκαλέσει ισχυρούς κλυδωνισμούς στην ήδη εύθραυστη τουρκική οικονομία.
Δεύτερον, στην κατάσταση που επικρατεί στο εσωτερικό της χώρας: η δημοσκοπική κατάρρευση του Ερντογάν, απόρροια και των κάκιστων χειρισμών στην οικονομία, έχει στρέψει τον Τούρκο Πρόεδρο στην υιοθέτηση ακραίας εθνικιστικής ρητορικής και προβολή ισχύος στο Αιγαίο.
Τρίτον, στις διπλωματικές κινήσεις της Αθήνας που ξεδιπλώνονται σε ένα τριπλό ταμπλό: στην ενεργητική εξωτερική πολιτική, που περιλαμβάνει την καλλιέργεια πολυμερών αλλά και τριμερών σχημάτων συνεργασίας τόσο στη Μεσόγειο όσο και στη Μέση Ανατολή, στην ενίσχυση της αποτρεπτικής ισχύος των Ενόπλεων δυνάμεων και στην ενδυνάμωση των αμυντικών συνεργασιών. Η Άγκυρα εκλαμβάνει την προσπάθεια θωράκισης της Αθήνας ως μια προσπάθεια αποκλεισμού της από τις γεωπολιτικές εξελίξεις της Νοτιοανατολικής Μεσογείου και το γεγονός πως αυτές οι ενέργειες έχουν την «ευλογία» των ΗΠΑ δημιουργούν ακόμη μεγαλύτερα προβλήματα στις σχέσεις Αθήνας – Άγκυρας.
Στην ελληνική κυβέρνηση έχουν αποφασίσει να μην απαντούν στις καθημερινές προκλήσεις των στελεχών της Τουρκικής κυβέρνησης. Ενδεικτικές είναι και οι δηλώσεις του Πρωθυπουργού στην γερμανική εφημερίδα «Sueddeutsche Zeitung», μέσα στην εβδομάδα, που υπενθύμισε για ακόμη μια φορά το αυστηρό πλαίσιο διαλόγου των διερευνητικών επαφών, ζητώντας από την Τουρκία να χαμηλώσει τους τόνους – υπενθυμίζοντας παράλληλα πως ο ίδιος έτεινε χείρα φιλίας στον Τούρκο Πρόεδρο όταν ανέλαβε την εξουσία. Στην Αθήνα γνωρίζουν πως η διεθνής κοινότητα παρακολουθεί από κοντά τις εξελίξεις και έχουν απόλυτη επίγνωση πως μια λεκτική κλιμάκωση μπορεί να εκτροχιάσει τη διαδικασία διαλόγου, μια διαδικασία που η Αθήνα επιθυμεί, παρά τις πολύ χαμηλές προσδοκίες που τη συνοδεύουν.
Η Ευρώπη θα ασχοληθεί εκ νέου με την Τουρκία στα τέλη Μαρτίου
Κρίσιμη θεωρείται και η Σύνοδος Κορυφής στις 25 και 26 Μαρτίου που θα ασχοληθεί με το ζήτημα της Τουρκίας: Θα είναι η Σύνοδος όπου ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική, Ζοζέπ Μπορέλ θα παρουσιάσει την έκθεση που θα αποτυπωθεί το σύνολο των τουρκικών πεπραγμένων το τελευταίο διάστημα απέναντι σε μέλη της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Κύπρος και πιθανότατα θα περιλαμβάνει ένα σχέδιο κυρώσεων κατά της Τουρκίας, σε περίπτωση που η Άγκυρα επαναλάβει την παραβατική της συμπεριφορά. Παρατηρητές των ελληνοτουρκικών σχέσεων θεωρούν απίθανη την υιοθέτηση ευρωπαϊκών κυρώσεων κατά της Τουρκίας, κυρίως λόγω των συγκρουόμενων συμφερόντων στο εσωτερικό των κρατών μελών, όμως η υιοθέτηση ενός μοντέλου «μαστίγιου-καρότου», με μια θετική ατζέντα ως το «καρότο» σε αυτό το μοντέλο, εικάζεται πως θα μπορούσε να οδηγήσει σε μια σταδιακά εξομάλυνση των ευρω-τουρκικών σχέσεων. Εξυπακούεται ότι πολύ μεγάλο ρόλο σε αυτή την εξίσωση θα παίξει και το προσφυγικό, με την Τουρκία να αναμένει επικαιροποίηση της κοινής δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας αλλά και μια γενναία χρηματοδότηση για την φιλοξενία των εκατομμυρίων προσφύγων στο έδαφός της.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
