Το «θρίλερ» αναφορικά με την παροχή φυσικού αερίου από τη Ρωσία συνεχίζεται, καθώς ο πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν κάνει τα δικά του παιχνίδια τακτικής αφήνοντας την Ευρώπη σε επιφυλακή αφού τη μία λέει ότι το τελεσίγραφό του για πληρωμή σε ρούβλια λήγει την Πέμπτη (31/3) και από την άλλη διαρρέει ότι ενδεχομένως και να μην ζητήσει το Κρεμλίνο να ισχύσει άμεσα αυτή η απαίτηση. Οπως και να'χει από τις ενέργειες του Ρώσου προέδρου που τη μία... κλείνει την κάνουλα και την επόμενη μέρα λέει πως θα την ανοίξει ξανά, χαμένοι είναι μόνο οι χώρες - «πελάτες» του που βιώνουν όλο και μεγαλύτερη ακρίβεια στις τιμές αγοράς.
Υπό αυτό το πρίσμα, στην Ελλάδα το κυβερνητικό επιτελείο σήμανε συναγερμό για την επάρκεια εφοδιασμού της χώρας σε φυσικό αέριο, το οποίο αποτελεί μεγάλο κομμάτι του ενεργειακού μείγματος ηλεκτροπαραγωγής της Ελλάδας και όπως γίνεται εύκολα αντιληπτό τυχόν αναταράξεις στον εφοδιασμό θα προκαλέσει περεταίρω απορρύθμιση της αγοράς. Συγκεκριμένα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, συγκάλεσε έκτακτη συνεδρίαση της ομάδας διαχείρισης κρίσεων για την αξιολόγηση εναλλακτικών σεναρίων και την επάρκεια εφοδιασμού της χώρας με φυσικό αέριο, σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας από τη Ρωσία.
Διαβάστε ακόμη: Πόλεμος στην Ουκρανία: Η Ρωσία δεν θα ζητήσει άμεσα να πληρωθεί σε ρούβλια για το φυσικό αέριο
Οι αποφάσεις και τα σενάρια σε διακοπής τροφοδοσίας
Πρόσθετες ποσότητες Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου, αποθήκευση αερίου στην Ιταλία και αξιοποίηση των λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ είναι τα μέτρα που εξετάστηκαν στην έκτακτη συνεδρίαση της Ομάδας Διαχείρισης Κρίσεων για τον ενεργειακό εφοδιασμό που πραγματοποιήθηκε την Τετάετη. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα «σενάρια» εκτείνονται χρονικά μέχρι το Μάρτιο του 2023. Ειδικότερα, στη σύσκεψη αποφασίστηκαν τα εξής:
- Εως την Παρασκευή ο ΔΕΣΦΑ θα υποβάλει μελέτη αξιολόγησης κόστους - οφέλους στο ΥΠΕΝ για την προσθήκη μιας πλωτής δεξαμενής Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (LNG) στον τερματικό σταθμό της Ρεβυθούσας.
- Εως την Τρίτη ο Διαχειριστής θα ενημερώσει το ΥΠΕΝ για την εξέλιξη των διαβουλεύσεων με την ιταλική SΝΑΜ, για τις δυνατότητες διατήρησης στρατηγικών αποθεμάτων φυσικού αερίου σε υπόγειες αποθήκες στην Ιταλία.
- Ο ΔΕΣΦΑ θα επικαιροποιήσει τις εκτιμήσεις του αναφορικά με τα επιπλέον φορτία LNG που θα χρειαστούν, σε περίπτωση ολικής διακοπής των ροών φυσικού αερίου από τη Ρωσία.
Τα σενάρια θα καλύψουν τρεις χρονικές περιόδους:
- Το χρονικό διάστημα Απριλίου - Οκτωβρίου 2022.
- Το χρονικό διάστημα Οκτωβρίου 2022 - Μαρτίου 2023.
- Το χρονικό διάστημα Απριλίου 2022 - Μαρτίου 2023.
- Η ΔΕΠΑ Εμπορίας παρακολουθεί στενά τη διαθεσιμότητα των φορτίων LNG στις διεθνείς αγορές προκειμένου να προμηθευτεί επιπλέον φορτία εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο.
- Έως την Τρίτη η ΔΕΗ θα καταθέσει στο ΥΠΕΝ το ετήσιο πλάνο εξόρυξης λιγνίτη στα ορυχεία της, για τη διασφάλιση της απρόσκοπτης λειτουργίας των διαθέσιμων λιγνιτικών μονάδων.
Τι ίσχυε μέχρι τώρα στην Ελλάδα σε σχέση με το φυσικό αέριο
Το φυσικό αέριο αποτελεί το 44,96% του ενεργειακού μείγματος ηλεκτροπαραγωγής της χώρας, το οποίο συμπληρώνεται από τις ΑΠΕ σε ποσοστό 29,71%, εισαγωγές (10,13%) και λιγνίτη (8,42%).Είναι χαρακτηριστικό ότι η χώρας μας προμηθεύεται από τη Ρωσία περίπου το 40% με 45% του συνόλου του φυσικού αερίου που εισάγει. Το ελληνικό σύστημα διαθέτει σήμερα τέσσερα σημεία εισόδου φυσικού αερίου:
- Το Σιδηρόκαστρο (πέρυσι κάλυψε το 45,5 % των εισαγωγών)
- Η Ρεβυθούσα (πέρυσι κάλυψε το 31,8 % των εισαγωγών)
- Η διασύνδεση με τον αγωγό ΤΑΡ στη Νέα Μεσημβρία (πέρυσι κάλυψε το 17,51 % των εισαγωγών)
- Ο ελληνοτουρκικός αγωγός ''Κήποι Έβρου'' (πέρυσι κάλυψε το 5,17 % των εισαγωγών)
Τι θα γίνει με τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια
Στην Ελλάδα το ρωσικό αέριο το προμηθεύονται τρεις εταιρείες. Το μεγαλύτερο ποσοστό η ΔΕΠΑ Εμπορίας και το μικρότερο η Mytilineos και η Promitheusgas του ομίλου Κοπελούζου. Όπως αναφέρουν πληροφορίες, οι πληρωμές σε ευρώ αποτελούν συμβατική υποχρέωση της Gazprom σε όλη την Ευρώπη και δεν γίνεται να προχωρήσει σε μονομερή αλλαγή των συμβάσεων.
Διεθνείς αναλυτές εκτιμούν πως δεν αποκλείεται η πληρωμή σε ρούβλια να επιβληθεί τελικά στις έκτακτες αγορές αερίου εκτός των μακροπρόθεσμων συμβολαίων. Σε κάθε περίπτωση αυτό που αναφέρουν οι αναλυτές είναι πως τα μακροπρόθεσμα συμβόλαια έχουν «κλειδωμένη» φόρμουλα τιμολόγησης, η οποία δεν μπορεί εύκολα να αλλάξει μονομερώς. Σε κάθε περίπτωση, οι θιγόμενοι επικαλούνται την προσφυγή στην Διεθνή Διαιτησία.
Για παράδειγμα, πληροφορίες αναφέρουν πως η ΔΕΠΑ έχει μακροπρόθεσμα συμβόλαια με την Gazprom μέχρι το 2026 με «κλειδωμένες» ρήτρες πληρωμών σε ευρώ. Από την άλλη νομικοί κύκλοι αναφέρουν ότι η Gazprom μπορεί να ισχυριστεί ανωτέρα βία, νόμο του κράτους και να αρνηθεί να παραδώσει ποσότητες αερίου αν δεν γίνει η πληρωμή σε ρούβλια.
Οπως γίνεται εύκολα αντιληπτό τα «μακροπρόθεσμα συμβόλαια» και η «πληρωμή σε ρούβλια» αποτελούν τα δύο πιο καυτά σημεία της συνεργασίας με τη Μόσχα και ακριβώς εκεί παίζεται και από νομικής άποψης όλο το παιχνίδι.
Το παράδειγμα της Γερμανίας
Μόλις πριν από λίγες ημέρες, η Γερμανία ενεργοποίησε το πρώτο επίπεδο σχεδίου έκτακτης ανάγκης για τη διαχείριση της προμήθειας φυσικού αερίου και είναι η πρώτη οικονομία της Ευρώπης που μπήκε σε διαδικασία προετοιμασίας για ενδεχόμενη διατάραξη ή τερματισμό της ροής φυσικού αερίου από την Ρωσία. Οι ρωσικές εξαγωγές αντιστοιχούν στο 55% των εισαγωγών φυσικού αερίου της Γερμανίας για το 2021. Αν και το ποσοστό αυτό μειώθηκε στο 40% κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022, ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι η Γερμανία δεν θα επιτύχει πλήρη ανεξαρτησία από τις ρωσικές προμήθειες πριν από τα μέσα του 2024. Το εν λόγω μέτρο συνεπάγεται τη σύσταση ομάδας διαχείρισης κρίσεων στο υπουργείο οικονομικών, η οποία θα εντείνει την παρακολούθηση της κατάστασης σε ό,τι αφορά τις προμήθειες αερίου. Ο Χάμπεκ απηύθυνε έκκληση προς τους καταναλωτές – ιδιώτες και επιχειρήσεις – να κάνουν «όσο το δυνατόν περισσότερη» οικονομία στη χρήση.
Αξίζει να αναφερθεί πως οι μεγαλύτεροι Γερμανοί πελάτες της Ρωσίας είναι οι Uniper, RWE και VNG της EnBW, που έχουν μακράς διάρκειας συμβόλαια και μέχρι σήμερα δεν έχουν σχολιάσει τις επιμέρους προετοιμασίες για την αντιμετώπιση της διατάραξης της προμήθειας φυσικού αερίου.
Τα τρία επίπεδα «συναγερμού» στο Βερολίνο
Το Σχέδιο Εκτακτης Ανάγκης του Βερολίνου για το φυσικό αέριο προβλέπει τρία επίπεδα «συναγερμού»: Το πρώτο επίπεδο, που ενεργοποίησε σήμερα η γερμανική κυβέρνηση, εφαρμόζεται όταν υπάρχουν ενδείξεις ότι είναι πιθανόν να υπάρξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης στις προμήθειες φυσικού αερίου. Το δεύτερο επίπεδο σημαίνει συναγερμό όταν η διατάραξη της προμήθειας ή η εξαιρετικά υψηλή ζήτηση επηρεάζουν την συνήθη ισορροπία, αλλά μπορεί να υπάρξει διόρθωση χωρίς παρέμβαση. Το τρίτο επίπεδο αποτελεί κήρυξη κατάστασης έκτακτης ανάγκης και ενεργοποιείται όταν τα μέτρα της αγοράς δεν μπορούν να αντιμετωπίσουν τις ελλείψεις. Στο επίπεδο αυτό, η ρυθμιστική αρχή του δικτύου, η Bundesnetzagentur, καλείται να αποφασίσει με ποιον τρόπο θα διανεμηθούν τα υπάρχοντα αποθέματα πετρελαίου στην χώρα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
