Ήταν 29 Οκτωβρίου του 1929, όταν το Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατέρρευσε! Μέσα σε λίγην ώρα τίτλοι μετοχών έγιναν χαρτιά χωρίς καμιά αξία. Ο δείκτης Dow Jones έχασε 12% και η αγορά κατέγραψε απώλειες 14 δισ. δολαρίων. Το σύνολο της ζημιάς άγγιξε τα 30 δισ. Το ποσό ξεπερνούσε κατά δέκα φορές τον ετήσιο προϋπολογισμό των ΗΠΑ!
Το κακό είχε φανεί μια εβδομάδα πριν, στις 24 Οκτωβρίου, όταν οι τιμές των μετοχών άρχισαν να κατρακυλούν ασυγκράτητες και πλήθος πανικόβλητων επενδυτών πουλούσαν ό,τι είχε το χαρτοφυλάκιό τους, σε οποιαδήποτε τιμή.
Οι ισχυροί επενδυτές της Wall Street άρχισαν να αγοράζουν μαζικά τα καλά χαρτιά, τα «blue chips», σε μια προσπάθεια να συγκρατήσουν την πτώση. Η τακτική αυτή είχε αποδώσει στη χρηματιστηριακή κρίση του 1907, δεν θα απέδιδε όμως και τώρα..
Πάνω από 13 εκατομμύρια μετοχές άλλαξαν χέρια, μόνο εκείνη την μέρα, την αποκαλούμενη Μαύρη Πέμπτη. Τον επόμενο χρόνο, το 1930, εννιά εκατομμύρια λογαριασμοί αποταμιεύσεων έγραψαν «0» και 85.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση. Μέχρι το 1932, οι άνεργοι έφθαναν τα 14 εκατομμύρια.
Διαβάστε επίσης: Σαν σήμερα, 11 Σεπτεμβρίου 2001: Οι Δίδυμοι Πύργοι στη Νέα Υόρκη καταρρέουν, μετά τη συγκλονιστικότερη τρομοκρατική επίθεση όλων των εποχών
Κοντά στα 140 δισ. δολάρια καταθέσεων εξαφανίστηκαν και 10.000 τράπεζες κατέβασαν ρολά. Το χρηματιστηριακό κραχ συνέβαλε στη Μεγάλη Οικονομική Ύφεση της δεκαετίας του '30, που έπληξε Ευρώπη και Αμερική κυρίως, με πτωχεύσεις εταιρειών με αποτέλεσμα τεράστια ανεργία.
Από τη Μαύρη Τρίτη του 1929 μέχρι και το 1932, οι μετοχές στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης είχαν χάσει το 73% της αξίας τους! Η Wall Street ανέκαμψε προσωρινά στις αρχές του 1930, ωστόσο σύντομα συνεχίστηκε ο κατήφορος.
Σχεδόν 30 χρόνια μετά η ανάκαμψη
Ο δείκτης Dow Jones στις 3 Σεπτεμβρίου του ‘29 είχε πατήσει στο υψηλότερο σκαλοπάτι του, στις 381.17 μονάδες. Στις 8 Ιουλίου του 1932, τρία χρόνια μετά, ο Dow Jones είχε βυθιστεί στις 41.22 μονάδες! Η αγορά ανέκαμψε και επέστρεψε στα προ του 1929 επίπεδα σχεδόν 10 χρόνια μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, στα τέλη του 1954.
Οι αριθμοί του Κραχ ήταν συγκλονιστικοί:
12.000.000 έμειναν άνεργοι.
12.000 έχαναν τη δουλειά τους κάθε μέρα.
20.000 επιχειρήσεις κήρυξαν πτώχευση.
1.616 τράπεζες πτώχευσαν.
1 στους 20 γεωργούς ξεσπιτώθηκε.
Όμως δεν υπήρξε καμία επιδημία αυτοκτονιών, όπως έχει γραφτεί κατά κόρον και μάλιστα γινόταν λόγος για 23.000 αυτοκτονίες (όσο μια μικρή πόλη των ΗΠΑ, τότε). Ο οικονομολόγος John Kenneth Galbraith στο βιβλίο του «The Great Crash 1929» καταγράφει ότι ο αριθμός των αυτοκτονιών στις ΗΠΑ τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 1929 ήταν από τους χαμηλότερους από οποιονδήποτε μήνα του ίδιου έτους!
Μπορεί να μην αυτοκτόνησαν όσοι γράφονται από τις υπερβολές του Τύπου, όμως σε βάθος χρόνου οι νεκροί ήταν αμέτρητοι σε όλον τον πλανήτη. Η οικονομική ύφεση οδήγησε στην άνοδο ολοκληρωτικών καθεστώτων και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, που άφησε πίσω του εκατόμβες νεκρών.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
