Χορομανία: Ακούγεται λίγο σαν τρολ ποπ κομμάτι του Νίκου Καρβέλα, από εκείνα που σκαρφιζόταν παράξενους, cringe στίχους που κολλούσαν στα μυαλά όλων μας και ανεξήγητα γίνονταν διαχρονικά hits, όπως «25 ώρες τη μέρα, σε σκέφτομαι» και «καλοκαιρινές διακοπές για πάντα». Όχι, ήταν κάτι πολύ χειρότερο.
Πριν από περίπου 650 χρόνια, πολίτες της γερμανικής πόλης Άαχεν ξεκίνησαν να βγαίνουν ομαδικώς από τα σπίτια τους, να ξεχύνονται στους δρόμους, να στριφογυρίζουν και να στροβιλίζονται ανεξέλεγκτα. Αυτή ήταν η πρώτη μεγάλη επιδημία χορευτικής πανώλης ή χορομανίας, που εξαπλώθηκε στην Ευρώπη τα επόμενα αρκετά χρόνια.
Μέχρι σήμερα, δεν έχει εξακριβωθεί τι ακριβώς προκάλεσε αυτή την σουρεαλιστική, επικίνδυνη «χορομανία» και σίγουρα δεν είναι κάτι που παραπέμπει στο «She's a Maniac» ή κάποιο άλλο καλτ ποπ κομμάτι που μιλάει για στιγμές παραφροσύνης.
Το ξέσπασμα στη Γερμανία ονομαζόταν χορός του Αγίου Ιωάννη και σύμφωνα με το ιστορικό βιβλίο «The Black Death and The Dancing Mania» που εκδόθηκε το 1888, δεν ήταν η πρώτη φορά που είχε συμβεί κάτι τέτοιο. Στο βιβλίο, ο Justus Friedrich Karl Hecker με φαντασία περιέγραφε το θέαμα του χορού του Αγίου Ιωάννη ως εξής:
Είχαν σχηματίσει κύκλους, κρατώντας ο ένας το χέρι του άλλου και έδειχναν να έχουν χάσει τελείως τον έλεγχο των αισθήσεων τους. Συνέχιζαν να χορεύουν χωρίς σταματημό, χωρίς να αντιλαμβάνονται την παρουσία περαστικών, για ώρες, σε άγριο ντελίριο, και τελικά έπεσαν όλοι μαζί κάτω, σε μια κατάσταση εξάντλησης. Στη συνέχεια άρχισαν να φωνάζουν, ακατάληπτες λέξεις και απειλές θανάτου.
Κατάφεραν να συνέλθουν και να σηκωθούν ξανά, με την βοήθεια των υφασμάτων με τα οποία είχαν δέσει ο ένας τον καρπό του άλλου. Τελικά συνήλθαν και άρχισαν να φέρονται ξανά ανθρώπινα, σαν ένα διάλειμμα μέχρι την επόμενη κρίση παράνοιας».
Η «αρρώστια» επεκτάθηκε στις πόλεις Λιέγη, Ουτρέχτη, Τονγκρές και σε πολλές ακόμα περιοχές της Ολλανδίας και του Βελγίου.Σε διαφορετικές ιστορικές καταγραφές, αναφερόταν και ως «ο χορός του Αγίου Βίτου». Μια εκδοχή των εκκλησιαστικών γραφών συνέδεσε την χορομανία με την κατάρα του σατανά προς τους ανθρώπους. Στην Ιταλία ονομάστηκε «Ταραντινισμός» και αποδόθηκε πως η παρενέργεια του χορού προήλθε από το δάγκωμα αράχνης.
Σε πιο σύγχρονες ερμηνείες, η χορομανία έχει αποδοθεί σε τοξίνη που βρίσκεται σε μύκητα που αναπτύσσεται στη σίκαλη. Η εργοτίαση, όπως έγινε γνωστή, μπορεί να προκαλέσει παραισθήσεις, σπασμούς και παράξενα όνειρα, χάρη στα ψυχοενεργητικά χημικά που παράγει ο μύκητας Claviceps purpurea.
Μια πιθανή ανατροπή
Το 2000, ο Robert E. Bartholomew, με άρθρο του στο περιοδικό Skeptical Inquirer επιχείρησε να ανατρέψει όλες τις παραπάνω θεωρίες. Σύμφωνα με τον συγγραφέα, τα ξεσπάσματα αυτής της διαταραχής συνέβησαν κυρίως κατά την εποχή που το κλίμα ήταν ξηρό και η γη άνυδρη, άρα το σιτάρι (και οι μύκητες που προκαλούσαν την πανώλη) δεν είχαν προλάβει να αναπτυχθούν.
Αυτό που κάποτε είχε περιγραφεί ως «ο χορός του Αγίου Βίτου» σύμφωνα με τη σύγχρονη επιστήμη, φαίνεται πως ήταν η Χορεία του Σιντενχάμ, μια διαταραχή που προσέβαλλε παιδιά, προκαλώντας τους ακούσια τρέμουλα σε χέρια, πόδια και πρόσωπα.
Αλλά και πάλι η «χορομανιά» δεν ταυτιζόταν απόλυτα με αυτά τα συμπτώματα
Τελικά;
Η μεσαιωνική ιστορία της Γαλλίας, περιγράφει ένα ακόμα περιστατικό χορομανίας, όταν στο Στρασβούργο, μια γυναίκα ονόματι Frau di Troffea, ξεκίνησε να χορεύει μόνη της στους δρόμους, με 400 (!) άτομα να την ακολουθούν με κάτι που έμοιαζε με ψυχαναγκασμό ή ακόμα και παράνοια.
Οι αρχές της πόλης δεν καταλάβαιναν τι είχε συμβεί, αλλά και δεν προσπαθούσαν να απωθήσουν τους χορευτές.
Ο John Waller, με έρευνα του στο BBC, συνδέει το συμβάν με την εμφάνιση λιμού και ασθενειών στην πόλη, σαν μια «υπερφυσική κατάρα» που είχε εγκλωβίσει τους κατοίκους της. To Snopes.com, επιλέγει να περιγράφει την χορευτική πανώλη ως μια μαζική ψυχοσωματική αντίδραση στον φόβο των ανθρώπων για το ξέσπασμα κάποιας κατάρας ή άλλων υπερφυσικών απειλών.
Η χορομανία παραμένει ως και σήμερα ένα ανεξιχνίαστο επεισόδιο της μεσαιωνικής ευρωπαϊκής ιστορίας.
Με στοιχεία από Smithsonian Magazine και Snopes
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
