Τουρκία και Γεωργία συνορεύουν και οι μεταξύ τους σχέσεις διαχρονικά είναι εγκάρδιες, αν και κατά καιρούς προκύπτουν διαφωνίες. Και πώς να μην προκύπτουν όταν υπάρχουν χιλιάδες μειονοτικές ομάδες Γεωργιανών στην Τουρκία και ένας μικρότερος αριθμός Τούρκων (σ.σ. Τούρκοι Μεσκέτι) που κατοικούν στη Γεωργία.
Η γεωργιανή καταγωγή του Ερντογάν
Εκτός από τις μειονοτικές ομάδες, άλλο ένα στοιχείο που συνδέει τις δύο χώρες είναι ο «Σουλτάνος» των Τούρκων, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, και η καταγωγή του.
Η οικογένεια του Ερντογάν είχε μετακομίσει στην Κασίμπασα από την Γκιουνεσί της περιφέρειας Ρίζε (βορειοανατολικά της χώρας, στην ανατολική ακτή της Μαύρης Θάλασσας). Το Ρίζε πριν αλλάξει όνομα ήταν γνωστή ως Λαζιστάν.
Οι Λαζοί είναι φυλή που ζει στις παράλιες περιοχές του Ευξείνου Πόντου, που ανήκουν στην Τουρκία και τη Γεωργία πριν οι κεμαλιστές απαγορεύσουν την χρήση του ονόματος Λαζιστάν τοποθετόντας το όνομα Ρίζε.
«Η οικογένεια μου είναι από τη Γεωργία και μετανάστευσε από το Μπατούμι, που αποτελεί τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της Γεωργίας, για το Ρίζε. Δεν θα πιστέψετε τι έχει ακουστεί για εμένα. Είπαν πως είμαι Γεωργιανός και ακόμα πιο άσχημα πράγματα. Με έχουν αποκαλέσει Αρμένιο. Είμαι όμως, Τούρκος», δήλωνε ακόμα άγνωστος ο Ερντογάν στην τουρκική τηλεόραση.
Το Μπατούμι και η τουρκική επιρροή
Το Μπατούμι φαίνεται πως δεν το ξέχασε ποτέ και το 2016 προκάλεσε την ανησυχία της Γεωργίας όταν σε ομιλία του ενσωμάτωνε το Μπατούμι στην Τουρκία.
Ήταν Οκτώβριος του 2016 όταν ο Ερντογάν βρέθηκε στο Ρίζε, λιγότερο από 100 μίλια από τα γεωργιανά σύνορα, όπου και αναφέρθηκε στους λόγους που η Τουρκία συμμετείχε σε στρατιωτικές ενέργειες στη Συρία και το Ιράκ. Κατά τη διάρκεια της ομιλίας, μίλησε για την Οθωμανική Αυτοκρατορία, υποστηρίζοντας ότι τα συμφέροντα της Άγκυρας συμπίπτουν, τουλάχιστον συναισθηματικά, με εκείνα της Χρυσής Πύλης.
«Τα φυσικά μας όρια είναι διαφορετικά από τα όρια της καρδιάς μας. Είναι δυνατόν να χωρίσουμε το Ρίζε από το Μπατούμι;». Τα λόγια του Ερντογάν όπως ήταν λογικό δεν ήχησαν όμορφα στα αυτιά των Γεωργιανών και παραλίγο να προκληθεί διπλωματικό επεισόδιο.
Ο πρέσβης της Τουρκίας στην Τιφλίδα αναγκάστηκε να διευκρινίσει ότι οι Γεωργιανοί «παρεξήγησαν» τα σχόλια του Ερντογάν. «Μεταξύ των γειτόνων της Γεωργίας, η Τουρκία είναι η μόνη χώρα που δεν έχει αμφισβητήσει τα σύνορα», δήλωνε ο πρεσβευτής της Τουρκίας, Λεβέντ Γκουμρουκτσού. «Το Μπατούμι είναι η Γεωργία και το Ρίζε είναι η Τουρκία κι έτσι θα είναι για πάντα».
Η αλήθεια όμως είναι δεν είναι ακριβώς έτσι. Το Μπατούμι έχει πληθυσμό περίπου 150.000 κατοίκους και είναι το κέντρο της Αυτόνομης Δημοκρατίας της Ατζάρας, στα νοτιοδυτικά της Γεωργίας και από το 1878 είχε παραχωρηθεί από την Οθωμανική Αυτοκρατορία στη Ρωσία. Όμως, την τελευταία εικοσαετία, παρατηρείται το φαινόμενο τουρκικές επενδύσεις να έχουν γεμίσει την περιοχή τόσο στο ίδιο το Μπατούμι όσο και στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας. Πολυτελή ξενοδοχεία και καζίνο έχουν κατασκευαστεί με τουρκικά κεφάλαια.
Παρότι η κυβέρνηση της Γεωργίας δεν έχει αποκαλύψει το ύψος των τουρκικών επενδύσεων στην Ατζάρα, πρώην τοπικός αξιωματούχος τόνιζε πως το 80% των επενδύσεων στην περιοχή είναι τουρκικής προέλευσης. Η τουρκική επιρροή στην πόλη έχει αυξηθεί κατά πολύ.
Ένα τμήμα του ιστορικού κέντρου της πόλης, κάποτε αρμένικη συνοικία, τώρα έχει καταληφθεί από τουρκικά εστιατόρια, μπαρ και τεϊοποτεία. Δεκάδες αίθουσες «ταϊλανδέζικου μασάζ», καθώς και πορνεία, εξυπηρετούν κυρίως τους Τούρκους επισκέπτες.
Ακούγονται πολύ περισσότερα τουρκικά παρά γεωργιανά, και οι ιδιοκτήτες εστιατορίων δεν ασχολούνται με καμία άλλη γλώσσα, καλώντας τους επισκέπτες με «buyurun, hoş geldiniz (καλωσήρθατε, ελάτε προς τα εδώ).
Η επιρροή της Τουρκίας όως δεν σταματάει εκεί, αφού ο Ερντογάν ασχολείται όλο και περισσότερο με ζητήματα της Ατζάρας, υποστηρίζοντας την κατασκευή ενός νέου τζαμιού στο Μπατούμι και ζητώντας από την κυβέρνηση της Γεωργίας να κλείσει τα καζίνο εκεί.
Τον Φεβρουάριο του 2017, η κυβέρνηση της Γεωργίας έκλεισε ένα σχολείο στο Μπατούμι που σχετίζεται με τον Φετουλάχ Γκιουλέν (τον μεγάλο εχθρό του Ερντογάν), μετά από έντονα παράπονα της Τουρκίας.
Οι φόβοι της Γεωργίας και η αντι-τουρκική ρητορική
Από την πλευρά της η Γεωργία βλέπει με επιφυλακτικό μάτι την αυξανόμενη παρουσία της Τουρκίας στην περιοχή και την αύξηση των αλυτρωτικών φωνών που ζητάνε την ενσωμάτωση της Ατζαρίας στην Τουρκία. Όλα αυτά τροφοδοτούν μια αυξανόμενη αίσθηση δυσπιστίας προς την Τουρκία στο Μπατούμι.
«Το ιστορικό πλαίσιο επηρεάζει πολύ έντονα αυτές τις διαδικασίες», δήλωνε ο Ρουσλάν Μπαραμίτζε, ανθρωπολόγος στο κρατικό πανεπιστήμιο Shota Rustaveli του Μπατούμι που μελετά το Ισλάμ στη Γεωργία.
Ο Μπαραμίτζε ανέφερε πως το γεγονός η περιοχή βρισκόταν υπό αυτόνομο καθεστώς όταν έγινε η συνήθηκη του Καρς το 1921 μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης και Τουρκίας, οφείλεται και στην επιμονή των Τούρκων για αυτονομία της περιοχής.
«Αυτή η ιστορία είναι πάντα στο παρασκήνιο, επομένως αυτό το ζήτημα της τουρκικής επιρροής γίνεται αισθητά πολύ πιο έντονα εδώ στο Μπατούμι παρά στην Τιφλίδα».
Η πρώην κυβέρνηση του Μιχαήλ Σακασβίλι άνοιξε την πόρτα στη μεγάλη τουρκική παρουσία, με τον ενθουσιώδη εναγκαλισμό ξένων επενδυτών και τον γεωπολιτικό προσανατολισμό της προς το ΝΑΤΟ.
Η τότε αντιπολίτευση εκμεταλλευόμενη το αντι-τουρκικό αίσθημα κατάφερε να κερδίσει τις κοινοβουλευτικές εκλογές το 2012. Όλα αυτά οδήγησαν στην δημιουργία ενός εθνικιστικού κόμματος, της Συμμαχίας των Πατριωτών, η οποία στη ρητορική της χρησιμοποιεί έντονο αντι-τουρκικό λόγο.
Οι επεμβάσεις της Τουρκίας στα ζητήματα της περιοχής έχουν ρίξει λάδι στη φωτιά σύμφωνα με την τοπική κοινωνία, και στέκονται στο γεγονός πως όταν ακόμα και ο Τούρκος πρόξενος, όταν φέρνει Τούρκους επισκέπτες στην περιοχή, αναφέρει πως «η Ατζάρα είναι δική μας».
Παρά το γεγονός πως γίνεται προσπάθεια και από τις δύο πλευρές η κατάσταση να αμβλυνθεί, οι κοινωνικές εντάσεις παραμένουν. Οι καυγάδες σε νυχτερινά κέντρα μεταξύ Γεωργιανών και Τούρκων είναι συχνό φαινόμενο, ενώ για τους Γεωργιανούς οι τουρκικές συνοικίες αποτελούν κάτι σαν άβατο.
Το σίγουρο είναι πως το απόγευμα η Γεωργία θα αφήσει στην άκρη τις όποιες διαφορές έχει με την Τουρκία και θα προσπαθήσει να απολαύσει το παρθενικό της παιχνίδι σε Euro.
Δείτε ακόμα:
Πατέρας 28χρονης από Αγίους Αναργύρους για Λύτρα: «Αυτός θα δικάσει τον δολοφόνο της κόρης μου;»
Το «σκληρό» ριάλιτι που πήγε να αρπάξει τον Γιώργο Θαναηλάκη πριν κλείσει στο Deal
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
