Το τέλος του Α' Παγκοσμίου Πολέμου βρήκε μια Γερμανία βαθιά πληγωμένη σε όλα τα επίπεδα. Εκτός από το εθνικό γόητρο, αυτό που μπήκε σε αμφισβήτηση ήταν το δημοκρατικό κοινοβουλευτικό σύστημα, το οποίο σταδιακά έδινε τη θέση του σε ολοκληρωτικά καθεστώτα που είχαν βαθιά λαϊκή υποστήριξη.
Ακροδεξιά κινήματα βρήκαν την ευκαιρία να αναδειχθούν ακόμα περισσότερο, ενώ η οικονομική κρίση της δεκαετίας του 1930 σε συνδυασμό με την άνοδο του Χίτλερ έδωσαν την ευκαιρία στην επικράτηση της φασιστικής ιδεολογίας στην Ευρώπη.
Η Γερμανία ήταν η μεγάλη ηττημένη του Α' Παγκοσμίου Πολέμου και σε συνδυασμό με τις κάκιστες οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που επικρατούσαν στη χώρα δημιούργησαν ένα πολιτικό κενό μετά και την παραίτηση του Γερμανού αυτοκράτορα. Οι πολιτικές δυνάμεις της χώρας αποφάσισαν να στηρίξουν μια κυβέρνηση συνεργασίας σοσιαλδημοκρατικών, καθολικών του κέντρου και μετριοπαθών αστών.
Με το Σύνταγμα της Βαϊμάρης το 1919, η Γερμανία πλέον γινόταν μια αβασίλευτη δημοκρατία. Ένα Σύνταγμα που εκτός από βασικές ελευθερίες (δικαίωμα ψήφου σε άνδρες και γυναίκες), παράλληλα έδινε το δικαίωμα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας για ανάκληση ελευθεριών, ακόμα και με τη χρήση βίας εάν η χώρα βρισκόταν σε έκτακτη ανάγκη.
Η Δημοκρατία της Βαϊμάρης έδειχνε να βγαίνει αλώβητη παρά το γεγονός πως είχε να αντιμετωπίσει εξεγέρσεις όπως αυτή των κομμουνιστών το 1918-19, αλλά και των εθνικιστών και στρατιωτικών το 1920 και το 1923.
Παρά την πληθωριστική κρίση, η Γερμανία καταφέρνει μια εντυπωσιακή ανάκαμψη κυρίως στη βιομηχανία της στηριζόμενη σε αμερικανικά κεφάλαια αλλά και στους ευνοϊκούς όρους αποπληρωμής των πολεμικών αποζημιώσεων προς τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες.
Στη συνείδηση του κόσμου όμως, η βαριά ήττα στον πόλεμο δύσκολα μπορούσε να χωνευτεί. Για τον λόγο αυτό η Δημοκρατία της Βαϊμάρης δεν ταυτίστηκε και δεν έγινε ποτέ κομμάτι του γερμανικού λαού, κυρίως των απόστρατων αξιωματικών και στρατιωτών που η ίδια η κυβέρνηση τους είχε δώσει το δικαίωμα να εισέλθουν σε παραστρατιωτικές οργανώσεις όπως η Freikorps για τη βίαιη καταπολέμηση του κομμουνισμού.
Στο γκρουπ των στρατιωτικών ανήκε κι ένας άσημος εκείνη την εποχή, αυστριακής καταγωγής, ο Αδόλφος Χίτλερ, ηγέτης του Εθνικού Σοσιαλιστικού Κόμματος Γερμανών Εργατών. Ο Χίτλερ προσπάθησε αποτυχημένα να οργανώσει πραξικόπημα το 1923 στο Μόναχο. Κατά τη διάρκεια της παραμονής του στη φυλακή έγραψε το βιβλίο Ο Αγών μου (Mein Kampf), τον οδηγητή του εθνικοσοσιαλισμού, ένα βιβλίο αντισημιτικό, εθνικιστικό και αντικομμουνιστικό.
Στις εκλογές του 1924 το κόμμα του Χίτλερ κερδίζει μόλις το 3% των ψήφων του γερμανικού λαού, αλλά αυτό καθόλου δεν εμπόδισε τον Χίτλερ από το να πραγματοποιήσει το σχέδιο του. Εννιά χρόνια αργότερα θα είναι ο απόλυτος κυρίαρχος της Γερμανίας.
Ο Χίτλερ κατάφερε να διεισδύσει στο πληγωμένο γόητρο των πολιτών της χώρας, οι οποίοι έβλεπαν μια άλλοτε κραταιά Γερμανία να βρίσκεται υποχείριο των μεγάλων της αντιπάλων, έχοντας στο πλευρό του όλο τον στρατό. Παράλληλα κατάφερε να δημιουργήσει ξανά εκείνο το μύθο πως για το κακό που βρήκε την Γερμανία φταίνε οι προηγούμενοι πολιτικοί καθώς και οι Εβραίοι.
Μέσα σε λίγα χρόνια ο Χίτλερ και το ναζιστικό του κόμμα είχε καταφέρει να αυξήσει το οπαδικό του κοινό, ενώ την ίδια ώρα μέσω επίλεκτων ομάδων ένστολων πολιτοφυλακών, τα SA και SS, δημιουργεί ένα κλίμα τρομοκρατίας απέναντι στους πολιτικούς αντιπάλους του, τους σοσιαλιστές και τους κομμουνιστές.
Ο Χίτλερ κατάφερε να εκμεταλλευτεί τις οικονομικές συγκυρίες της δεκαετίας του 1930 και να εδραιωθεί. Η οικονομική κρίση εκείνης της δεκαετίας και η εξάρτηση της Γερμανίας από τα αμερικανικά κεφάλαια (το 1928 συμβαίνει στις ΗΠΑ η Μεγάλη Ύφεση) που είχαν δοθεί την προηγούμενη δεκαετία είχε ως συνέπεια την οργή του αγροτικού κόσμου που έβλεπε την πτώση των τιμών των προϊόντων τους και την επιβάρυνσή τους με χρέη και φόρους.
Η δυσφορία αυτή επεκτάθηκε και στις άλλες κοινωνικές τάξεις όπως οι φοιτητές, οι μισθωτοί και οι συνταξιούχοι που έβλεπαν μια πιθανή οικονομική εξαθλίωση. Την ίδια ώρα υπήρχαν σχεδόν έξι εκατομμύρια άνεργοι Γερμανοί, ενώ πάντα υπήρχε ο φόβος πως κάποια στιγμή θα υπάρξει όπως και στη Ρωσία μια αντίστοιχη επανάσταση των κομμουνιστών.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα το 3% του 1924 να ανέβει στο 14% το 1932 για το ναζιστικό κόμμα. Αυτό έδωσε μια επιπλέον ώθηση στον Χίτλερ να συνεχίσει την προπαγάνδα του που υποσχόταν ξανά μια Γερμανία μεγάλη με επέκταση κι ενσωμάτωση των εδαφών στα διπλανά σλαβόφωνα εδάφη όπως της Πολωνίας και της Τσεχοσλοβακίας. Ταυτόχρονα, έταζε «απελευθέρωση» των γερμανόφωνων που ζούσαν εκτός Γερμανίας, καθώς και τον αφανισμό των «κακών» Εβραίων αλλά και την οικονομική ανάπτυξη και διατήρηση των μεγαλοαστών (οι οποίοι θα τον βοηθήσουν και στη διεξαγωγή του Β' Παγκοσμίου Πολέμου).
Οι δύο εκλογές του 1932 αναδεικνύουν την τεράστια δύναμη του Χίτλερ αφού με 37% καταλαμβάνει την πρώτη θέση. Τον Ιανουάριο του 1933 ο ηγέτης του ναζιστικού κόμματος ορίζεται πρωθυπουργός έχοντας στο πλευρό του την πλειοψηφία των μεγαλοβιομηχάνων και γαιοκτημόνων.
Το κενό αυτό δεν θα μπορούσε να το αφήσει ανεκμετάλλευτο ο Χίτλερ και με τη γνωστή του προπαγάνδα όπως η πυρπόληση του γερμανικού κοινοβουλίου που χρεώθηκε στους κομμουνιστές, οδήγησε τον πρόεδρο Χίντενμπουργκ να κηρύξει τη Γερμανία σε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης και να πάψει τις όποιες πολιτικές ελευθερίες οι οποίες θα κρατούσαν μέχρι την ήττα της ναζιστικής Γερμανίας στον επερχόμενο πόλεμο.
Αμέσως ο Χίτλερ ζήτησε νέες εκλογές οι οποίες υπό το κλίμα της τρομοκρατίας των ναζί απέναντι σε κομμουνιστές και δημοκράτες, του έδωσαν ένα ποσοστό του 44%. Πλέον απόλυτος κυρίαρχος μπορούσε να προχωρήσει το σχέδιο του. Αφού διέλυσε όλα τα αντίπαλα κόμματα, κατήργησε τα συνδικάτα, ξεκίνησε εκδιώξεις κατά των Εβραίων, των κομμουνιστών, των ομοφυλόφιλων, ενώ σχεδόν όλοι βρίσκονταν πλέον υπό το στενό βλέμμα της Γκεστάπο.
Πλέον, υπήρχε αυστηρή λογοκρισία, έλεγχος σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης και υποχρέωση σε όλους τους νέους να γίνουν μέλη στη χιτλερική νεολαία. Η ναζιστική ιδεολογία είχε μεγάλη πέραση και αποδοχή στον Γερμανό πολίτη. Κατόρθωσε να αντιμετωπίσει τη Μεγάλη Ύφεση μέσα από ένα πρόγραμμα στρατιωτικών και δημοσίων έργων.
Παράλληλα δημιούργησε ένα κοινωνικό πρόγραμμα που περιελάμβανε διακοπες για όλη την οικογένεια, αθλητισμό και το αυτοκίνητο του λαού (Volkswagen).
Το σημαντικότερο όμως ήταν ότι ξύπνησε ξανά το εθνικιστικό αίσθημα των Γερμανών παρουσιάζοντας τους μια νέα ελπίδα που θα ικανοποιούσε το εθνικό συναίσθημα μετά τους ταπεινωτικούς όρους που τους επιβλήθηκαν μετά την ήττα του Α' Παγκοσμίου Πολέμου με αποτέλεσμα να εξουθενωθούν οικονομικά και να θιγεί το εθνικό τους αίσθημα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
