Στις 4 Ιανουαρίου, το Ισλαμικό Κράτος προέβη σε νέο τρομοκρατικό χτύπημα αυτή την φορά στην Τεχεράνη με τουλάχιστον 84 νεκρούς στο μνημόσυνο για τον Κασέλ Σολεϊμανί.
Η σουνιτική ισλαμιστική οργάνωση εκτός από τη Δύση έχει κι άλλον έναν μεγάλο εχθρό, που είναι εντός του Ισλάμ. Τον σιιτικό ισλαμισμό που εκφράζεται από το καθεστώς του Ιράν.
Ποιοι είναι όμως οι Σουνίτες, ποιοι οι Σιίτες και ποιες οι διαφορές τους που έχουν δημιουργήσει εμφύλιο πόλεμο μεταξύ των δύο βασικών κλάδων του Ισλάμ, εδώ και πολλούς αιώνες.
Οι διαφορές ανάμεσα στους δύο κλάδους
Ο θρησκευτικός ή ιερός πόλεμος είναι ένας πόλεμος που προκαλείται ή δικαιολογείται κυρίως από τις διαφορές στη θρησκεία. Στη σύγχρονη εποχή, οι συζητήσεις είναι κοινές σχετικά με το βαθμό στον οποίο οι θρησκευτικές, οικονομικές ή εθνοτικές πτυχές μιας σύγκρουσης κυριαρχούν σε έναν δεδομένο πόλεμο.
Σύμφωνα με την Encyclopedia of War, από όλες τις γνωστές ιστορικές συγκρούσεις, μόνο το 7% είχε ως βασική αιτία τη θρησκεία. Το 4% ήταν σχετικό με το Ισλάμ.
Η διαμάχη μεταξύ των δύο κλάδων του Ισλάμ δεν είναι κάτι καινούργιο και κρατάει από τον θάνατο του προφήτη Μωάμεθ το 632 μ.Χ. και για το ποιος θα ήταν ο διάδοχος του από την στιγμή που ο ίδιος δεν είχε ορίσει κάποιον.
Μετά τον θάνατο οι οπαδοί του γαμπρού του, ιμάμη Αλί, ισχυρίστηκαν πως μόνο οι στενοί συγγενείς του Προφήτη θα έπρεπε να τον διαδεχθούν ως ανώτατοι θρησκευτικοί ηγέτες των μουσουλμάνων.
Οι σιίτες θεωρούν ότι ο Μωάμεθ όρισε ως διάδοχο του τον Αλί. Την ίδια ώρα κάποιοι από τους πιστούς του αποφάσισαν να χρίσουν ως νέο πνευματικό ηγέτη τον πεθερό του Προφήτη, Αμπού Μπακρ. Σε εκείνο το σημείο ακριβώς ξεκίνησαν οι προστριβές και διαμάχες.
Οι περισσότεροι, που αργότερα θα γίνονταν γνωστοί ως Σουνίτες, υποστήριξαν τον Αμπού Μπακρ. Οι υποστηρικτές του Αμπού Μπακρ επικράτησαν παρά το γεγονός πως για ένα διάστημα ο Αλί κυβέρνησε στον μουσουλμανικό κόσμο ως ο τέταρτος χαλίφης.
Το σχίσμα ολοκληρώθηκε το 680 μ.Χ., όταν δολοφονήθηκε στην Καρμπάλα του Ιράκ, ο γιος του Αλί, Χουσεΐν, από Σουνίτες στρατιώτες.
Οι Σουνίτες εξακολουθησαν να μονοπωλούν την πολιτική ισχύ, ενώ οι Σιίτες ζούσαν στο περιθώριο και συμβουλεύονταν τους ιμάμηδες, οι πρώτοι δώδεκα των οποίων ήταν απόγονοι του Αλί. Οι Σιίτες ηττήθηκαν, αλλά διατήρησαν τις κοινότητές τους σε πολλές περιοχές του μουσουλμανικού κόσμου και συσπειρώθηκαν γύρω από τον γιο του, Χουσεΐν.
Οι υπόλοιποι ακολούθησαν τον γιο του κυβερνήτη της Δαμασκού, Γιαζίντ, ο οποίος ίδρυσε τη δυναστεία των Ομεϋαδών και η θέση του χαλίφη έγινε κληρονομική. Οι οπαδοί του χαλίφη ονομάστηκαν Σουνίτες (από τη λέξη Σούνα που σημαίνει παράδοση), δηλαδή πιστοί στις συνήθειες και στο κήρυγμα του Προφήτη Μωάμεθ.
Οι Σουνίτες εμμένουν στην πιστή τήρηση του Κορανίου. Παράλληλα, αποδέχονται ως στυλοβάτες του Ισλάμ τους τρεις πρώτους χαλίφες (Αμπού Μπακρ, Ομάρ και Οθμάν), καθώς και τον χαλίφη Μωαβία, πατέρα του Γιαζίντ. Οι αποφάσεις παίρνονται με βάση την ομοφωνία της Ούμα (κοινότητας).
Τα δύο αυτά σημεία προσφέρουν στερεότητα και συνοχή στο μουσουλμανικό δόγμα. Επίσης, θεωρούν ότι η διαδοχή του Μωάμεθ δεν χρειάζεται να είναι κληρονομική, γεγονός που αποτελεί την κύρια αιτία τριβών και συγκρούσεων με τους Σιίτες Μουσουλμάνους.
Οι δύο αναφορές του Ισλάμ
Το Ισλάμ έχει δύο θρησκευτικές αναφορές. Το Κοράνι και τις Χαντίθ που ουσιαστικά είναι οι οδηγίες για τον τρόπο λατρείας του Μωάμεθ και τον τρόπο ζωής των πιστών. Οι Σουνίτες ακολουθούν τις δικές τους Χαντίθ, οι οποίες περιλαμβάνονται σε έξι κωδικοποιημένες συλλογές, σε αντίθεση με τους Σιίτες που δίνουν μεγάλη σημασία στα κηρύγματα του Αλί και των απογόνων του.
Μία σημαντική διαφορά των δύο κλάδων του Ισλάμ είναι πως οι Σίτες θεωρούν ότι οι ιμάμηδες έχουν θεϊκή προέλευση και είναι οι εκπρόσωποί του Προφήτη στη Γη. Για τον λόγο αυτό οι Σιίτες δεν έχουν μοναδικό ιερό τόπο τη Μέκκα, αλλά και τους τάφους των 11 από τους 12 ιμάμηδες (ο 12ος, ο Μεχντί, θεωρείται κρυμμένος ή ότι έχει εξαφανιστεί).
Αντίθετα, οι Σουνίτες δεν αποδίδουν τόσο μεγάλη αξία στους ιμάμηδες, αντίθετα αποκαλούν με αυτό το όνομα όλους τους πνευματικούς ηγέτες της μουσουλμανικής κοινότητας. Η αντιπαράθεση μεταξύ τους δεν μειώθηκε ποτέ, και αντίθετα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις όταν το 1979 ο Σιίτης Αγιατολάχ Χομεϊνί ανέλαβε την εξουσία στο Ιράν ως ηγέτης της ιρανικής επανάστασης εναντίον του καθεστώτος του Σάχη.
Για τους Ιρανούς ο Αγιατολάχ θεωρείται ο 13ος ιμάμης, κάτι που δεν αποδέχονται οι Σουνίτες και ειδικά χώρες όπως η Σαουδική Αραβία.
Οι δύο αυτές χώρες έχουν αναλάβει η καθεμία από την πλευρά της, τον άτυπο ρόλο του προστάτη του αραβικού κόσμου. Για το Ιράν όμως, η Σαουδική Αραβία αποτελεί μεγάλος εχθρός από την στιγμή που έχει συμμαχήσει με τις ΗΠΑ, που για την Τεχεράνη θεωρείται το απόλυτο κακό, ενώ και οι τελευταίες κινήσεις των Σαουδαράβων με την προσέγγιση με το Ισραήλ - που επίσης για το Ιράν αποτελεί κάτι σαν τον Σατανά των Αράβων- έχει φέρει τις σχέσεις των δύο χωρών σε κάκιστο σημείο.
Τις τρεις τελευταίες δεκαετίες, οι Σαουδάραβες και οι Ιρανοί βρίσκονται σε μια διαρκή διαμάχη για την επικράτηση σε χώρες όπως ο Λίβανος, το Ιράκ, η Συρία, η Υεμένη, και το Μπαχρέιν.
Σήμερα ο πληθυσμός των Σιιτών αγγίζει τον αριθμό των 220 εκατ. ανθρώπων και βρίσκεται στο Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία, τον Λίβανο και το Μπαχρέιν. Οι Σουνίτες αποτελούν το 85% του μουσουλμανικού κόσμου και βρίσκονται στην Τουρκία, την Αίγυπτο και τη Σαουδική Αραβία.
Και αν στην άλλη μεγάλη θρησκεία, τον Χριστιανισμό οι κλάδοι πλέον έχουν αφήσει τις όποιες διαφορές στο παρελθόν (Άλωση της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους το 1204, ή θρησκευτικοί πόλεμοι της Γαλλίας μεταξύ Καθολικών και Προτεσταντών), στο Ισλάμ Σουνίτες και Σιίτες δεν δείχνουν καμία διάθεση για συμφιλίωση όπως έδειξε και η πολύνεκρη επίθεση του ISIS στην πόλη Κερμάν του Ιράν στις αρχές του μήνα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
