Κράκεν: Τι είναι η νέα παραλλαγή του κορονοϊού και γιατί ονομάστηκε έτσι

Το στέλεχος «Κράκεν» ή αλλιώς XBB.1.5, όπως και είναι ο επιστημονικός του όρος, είναι μία υποπαραλλαγή της μετάλλαξης Όμικρον του κορονοϊού, που έχει προκαλέσει συναγερμό στα κράτη ανά τον κόσμο, προκειμένου να περιορίσουν τη μεταδοτικότητά του. Η νέα υποπαραλλαγή εντοπίστηκε για πρώτη φορά τον Οκτώβριο του περασμένου έτους και έχει κατακλύσει μέχρι στιγμής την Κίνα, τις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά, ενώ κρούσματα του στελέχους έχουν εντοπιστεί σε περισσότερες από 12 χώρες.

Η ανησυχία των επιστημόνων έγκειται στο γεγονός ότι σε σχέση με άλλες υποπαραλλαγές, το «Κράκεν» μεταδίδεται πιο γρήγορα, αλλά δεν προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα σε σχέση με τα άλλα στελέχη του νέου κορονοϊού. Χώρες στην Ευρώπη, μεταξύ αυτών και η Ελλάδα, έχουν λάβει μέτρα για να περιορίσουν την εμφάνισή κρουσμάτων από την Κίνα, όπως την επίδειξη αρνητικού τεστ 48 ωρών και η υποχρεωτική χρήση μάσκας υψηλής προστασίας, μέτρα που αποφασίστηκαν κατά τη διάρκεια της διάσκεψης στο Μέγαρο Μαξίμου.

Τι είναι το στέλεχος «Κράκεν» και τι ξέρουμε μέχρι στιγμής

Το στέλεχος «Κράκεν» είναι το «ψευδώνυμο» μίας νέας, ανησυχητικής υποπαραλλαγή του στελέχους Όμικρον του κορονοϊού. Σύμφωνα με τον Γενικό Διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας, Τέντρος Αντανόμ Γκεμπργεγέσους, το νέο στέλεχος αυξάνεται στις ΗΠΑ, αλλά και στην Ευρώπη, καθώς έχει εντοπιστεί σε περισσότερες από 25 χώρες. Η Τεχνική Συμβουλευτική Ομάδα του ΠΟΥ για την εξέλιξη των ιών αναφέρει ότι το «ταχέως αυξανόμενο ποσοστό του XBB.1.5 στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες» έχει σημάνει κόκκινο συναγερμό και για αυτό το λόγο ετοιμάζει νέα ενημέρωση για το νέο στέλεχος μέσα στις επόμενες ημέρες. Άξιο αναφοράς είναι ότι στη Βρετανία, από την Τρίτη, έχουν καταγραφεί πέντε κρούσματα της συγκεκριμένης υποπαραλλαγής. 

Το νέο στέλεχος έχει προβληματίσει τους επιστήμονες, λόγω της ταχύτητας με την οποία εξαπλώνεται σε σύγκριση με άλλες υποπαραλλαγές. Τα κρούσματα αυξάνονται ραγδαία στις ΗΠΑ. Από αυτή την εβδομάδα, μάλιστα, το «Κράκεν» αντιπροσώπευε πάνω από το 40% των περιπτώσεων των κρουσμάτων στις Ηνωμένες Πολιτείες. Την προηγούμενη εβδομάδα, ήταν το μισό ποσοστό και μόλις η τρίτη πιο κοινή παραλλαγή, ενώ στις αρχές Δεκεμβρίου καταγραφόταν μόλις και μετά βίας στο 1%. Αυτό σημαίνει, σύμφωνα με τους ειδικούς, ότι πρόκειται για μια υποπαραλλαγή που εξαπλώνεται πιο γρήγορα και αποτελεσματικά, παρά τη συσσωρευμένη ανοσολογική προστασία, που έχουν παρέχει τόσο τα εμβόλια, όσο και προηγούμενες μολύνσεις με άλλες υποπαραλλαγές. Οι ανοσολόγοι, μάλιστα, αποκαλούν το φαινόμενο ως «ανοσολογική διαφυγή».

Γιατί ονομάστηκε «Κράκεν»

Αίσθηση στον κόσμο προκάλεσε και η ονομασία που δόθηκε στη νέα υποπαραλλαγή, καθώς μέχρι σήμερα οι επιστήμονες «χρησιμοποιούσαν» γράμματα της ελληνικής αλφαβήτου για τις παραλλαγές του κορονοϊού, όπως η «Δέλτα» που επικράτησε στη Βρετανία και η «Όμικρον», η οποία είναι και η επικρατέστερη μετάλλαξη του κορονοϊού. Μετά την «Όμικρον», σύμφωνα με του επιστήμονες θα έρθει η «Πι».

Όσον αφορά στο «Κράκεν», το οποίο αποτελεί υποπαραλλαγή της Όμικρον, η ονομασία του είναι κανονικά XBB 1.5 βάσει του συστήματος ονοματολογίας Pango. Επινοήθηκε για πρώτη φορά τις πρώτες ημέρες της πανδημίας με βάση την παρακολούθηση της εξέλιξης των ιών της γρίπης, γεγονός που σημαίνει ότι πρόκειται για την πέμπτη γενιά της πρώτης υποπαραλλαγής του XBB, η οποία είναι η ίδια ένας συνδυασμός υποπαραλλαγών, που ονομάζονται BA.2.10.1 και BA.2.75. Επειδή η σειρά των γραμμάτων ενδέχεται να μπερδέψει τον κόσμο, οι επιστήμονες αποφάσισαν να αρχίσουν να δίνουν «ψευδώνυμα» και έτσι προέκυψε και το Κράκεν.

Τα προληπτικά μέτρα σε Ευρώπη και Ελλάδα

Η λήψη μέτρων για τους ταξιδιώτες από την Κίνα αποφασίστηκε στη σύσκεψη που στο Μέγαρο Μαξίμου υπό τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και με την παρουσία της ηγεσίας του Υπουργείου Υγείας. Σύμφωνα με  πληροφορίες θα είναι υποχρεωτική η επίδειξη αρνητικού τεστ 48 ωρών ενώ αναμένεται να γίνει υποχρεωτική και η χρήση μάσκας υψηλής προστασίας. Ουσιαστικά αποφασίστηκε η Ελλάδα να ακολουθήσει τις συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ενώ παράλληλα θα εντατικοποιηθεί και η ανάλυση των λυμάτων από τις απευθείας πτήσεις με την Κίνα. Τα μέτρα αναμένεται να ανακοινωθούν άμεσα από το Υπουργείο Υγείας.

Εξάλλου, στη σύσκεψη έγινε συζήτηση και για τις ελλείψεις συγκεκριμένων φαρμάκων στα ιδιωτικά φαρμακεία. Η εκτίμηση είναι ότι το επόμενο 10ήμερο θα υπάρχει πλήρης ομαλοποίηση της κατάστασης. Υπενθυμίζεται ότι τις επόμενες ημέρες φτάνουν στη χώρα μας αρκετά εισπνεόμενα, στα οποία καταγράφονται ελλείψεις. Σε κάθε περίπτωση διαβεβαιώνει οτι υπάρχει μεγάλη επάρκεια σε γενόσημα.

Σημειώνεται πως τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκή Ενωσης συμφώνησαν την Τετάρτη σε μια συντονισμένη προληπτική προσέγγιση με αφορμή τη νέα έξαρση του κορονοϊού στην Κίνα. Συγκεκριμένα υπάρχουν συστάσεις ώστε οι χώρες της ΕΕ:

• να συστήσουν σε όλους τους επιβάτες σε πτήσεις από και προς την Κίνα να φορούν ιατρική μάσκα (FFP2/N95/KN95)
• να παρέχουν συμβουλές σε εισερχόμενους και εξερχόμενους διεθνείς ταξιδιώτες που προέρχονται από ή έχουν προορισμό την Κίνα, καθώς και στο προσωπικό αεροσκαφών και αεροδρομίων, σχετικά με μέτρα προσωπικής υγιεινής και υγείας.

Παράλληλα «ενθαρρύνονται ενθέρμως» για την εισαγωγή, για όλους τους επιβάτες που αναχωρούν από την Κίνα προς τα κράτη μέλη, απαίτησης αρνητικού τεστ COVID-19 που λαμβάνεται όχι περισσότερες από 48 ώρες πριν από την αναχώρηση από την Κίνα.

Όπως επίσης ενθαρρύνονται να λάβουν περαιτέρω μέτρα και ιδιαίτερα: 

• τυχαίους ελέγχους επιβατών που φτάνουν από την Κίνα κατά την άφιξή τους στα κράτη μέλη, ανάλογα με την περίπτωση, και αλληλουχία όλων των θετικών αποτελεσμάτων για την ενίσχυση της επιτήρησης της επιδημιολογικής κατάστασης.
• έλεγχο λυμάτων από αεροδρόμια με διεθνείς πτήσεις και αεροσκάφη που φτάνουν από την Κίνα
• συνέχιση της προώθησης της κοινής κατανομής εμβολίων και του εμβολιασμού, συμπεριλαμβανομένων των αναμνηστικών δόσεων, ιδιαίτερα μεταξύ των ευάλωτων ομάδων.