Τα πολλά μέτωπα, που έχει ανοίξει με τις γειτονικές χώρες επιχειρεί να κλείσει με κάθε τρόπο ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν έχοντας το βλέμμα του στραμμένο στις επερχόμενες προεδρικές εκλογές και επιλέγοντας την ίδια ώρα να αυξήσει κατακόρυφα την ένταση στο Αιγαίο. Η προοπτική άσκησης του αναφαίρετου δικαιώματος επέκτασης των ελληνικών χωρικών υδάτων στην Κρήτη στα 12 ναυτικά μίλια έχει πραγματικά προκαλέσει αμηχανία στην Αγκυρα με τους αξιωματούχους του τουρκικού καθεστώτος να χάνουν την ψυχραιμία τους και να αντιδρούν σπασμωδικά στις δημόσιες τοποθετήσεις τους.
Επιστρατεύοντας την απειλή των βαλλιστικών πυραύλων με συνεχείς δοκιμαστικές εκτοξεύσεις εγχώριων οπλικών συστημάτων και με τη σταθερή επισήμανση ότι «οι τουρκικοί πύραυλοι μπορούν να φτάσουν στην Αθήνα» ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν προσπαθεί, επαναφέροντας το casus belli, να ασκήσει πίεση στην Αθήνα. Στόχος του να αποτρέψει, υπό το φόβο κήρυξης πολέμου, την ελληνική κυβέρνηση από την έναρξη των διαδικασιών επέκτασης των χωρικών υδάτων στην περιοχή της Κρήτης.
Η επεκτατική ατζέντα της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο με αιχμή το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο, που παραβιάζει κυριαρχικά δικαιώματα της χώρας μας, έχει ενοχλήσει πολύ σοβαρά και τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής. Το διάταγμα του Αιγύπτιου προέδρου Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, με το οποίο οριοθετούνται τα θαλάσσια σύνορα προς δυσμάς με τη Λιβύη «κόβοντας» στη μέση την ανυπόστατη τουρκολιβυκή συμφωνία, αποτελεί την ηχηρή απάντηση του Καΐρου στους σχεδιασμούς Ερντογάν. Προβληματισμός όμως για το θέμα αυτό επικρατεί και στο Ισραήλ σε μία χρονική περίοδο, που πραγματοποιούνται εκατέρωθεν ενέργειες για την εξομάλυνση των διπλωματικών σχέσεων με την Τουρκία.
Ξεκάθαρη η στάση του Ισραήλ απέναντι στην Τουρκία
Χαρακτηριστική είναι η πρόσφατη παρέμβαση στη δημόσια συζήτηση, που εξελίσσεται στο Ισραήλ για την επαναπροσέγγιση με την Αγκυρα ύστερα και από την ορκωμοσία της νέας κυβέρνησης του Μπέντζαμιν Νετανιάχου, του αντιπροέδρου του Ινστιτούτου Στρατηγικής και Ασφάλειας της Ιερουσαλήμ Εράν Λέρμαν. Ως στενός συνεργάτης του Νετανιάχου στο παρελθόν καθώς διετέλεσε αναπληρωτής διευθυντής εξωτερικής πολιτικής και διεθνών υποθέσεων στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας στο γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού την περίοδο 2009-2015 και ως υψηλόβαθμος αξιωματούχος της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της χώρας του για περισσότερα από 20 χρόνια, η γνώμη του Εράν Λέρμαν έχει ιδιαίτερη βαρύτητα.
Ο πρώην Ισραηλινός συνταγματάρχης, ο οποίος εργάστηκε σκληρά για την αναθέρμανση των σχέσεων Τελ Αβίβ και Αθήνας, θεωρεί ότι η οριοθέτηση της λιβυκής και της τουρκικής Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης είναι θέμα ζωτικής σημασίας όχι μόνο για το Ισραήλ και την Αίγυπτο αλλά και για άλλους παίκτες στην περιοχή μας, που επιδιώκουν να περιορίσουν τις φιλοδοξίες του Ερντογάν και να στηρίξουν την οικονομική και πολιτική σταθερότητα της Αιγύπτου. Για το λόγο αυτό, η εξελισσόμενη προσέγγιση με το τουρκικό καθεστώς δε θα πρέπει να αποτρέψει την ισραηλινή κυβέρνηση από το να λάβει μία ξεκάθαρη θέση αναφορικά με τις διεκδικήσεις της Τουρκίας στην Ανατολική Μεσόγειο.
«Το Ισραήλ πρέπει και πάλι να απορρίψει το Μνημόνιο Συνεννόησης, που υπογράφηκε τον Οκτώβριο μεταξύ της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας της Λιβύης για τις έρευνες πετρελαίου και φυσικού αερίου. Επιπλέον, οι αβάσιμες διεκδικήσεις της Αγκυρας για τα ελληνικά νησιά στο Αιγαίο, των οποίων η κυριαρχία είναι αδιαμφισβήτητη, θα πρέπει να ανησυχήσει όλους τους εταίρους στην περιοχή. Το Ισραήλ θα πρέπει επίσης να στρέψει την προσοχή των ΗΠΑ (η ΕΕ έχει ήδη αντιδράσει) στην ανάγκη να βοηθήσει στην επίλυση αυτών των ζητημάτων ειρηνικά, στην αποδεκτή βάση του Δικαίου της Θάλασσας».
Εξαλλοι στην Τουρκία
Τα τριμερή σχήματα Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ με τη συμμετοχή σε αυτά και των ΗΠΑ έχουν ενοχλήσει σφόδρα τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν διαπιστώνοντας τη δημιουργία ενός ισχυρότατου αναχώματος στην αναθεωρητική πολιτική του. Το στρατιωτικό σκέλος δε, της συνεργασίας αυτής με τις εντατικές συνεκπαιδεύσεις Ελλήνων και Ισραηλινών αλλά και τη μεταστάθμευση ισραηλινών αεροσκαφών στην Κύπρο έχει εξοργίσει τους Τούρκους. Στο πλαίσιο αυτό, επιχειρούν όχι μόνο να αποκαταστήσουν σε κάποιο βαθμό τις σχέσεις τους με το Τελ Αβίβ αλλά και εάν είναι δυνατό να προκαλέσουν ρωγμές στο τριπλό στρατηγικό μέτωπο, που έχει σχηματιστεί στην Ανατολική Μεσόγειο.
Είναι γεγονός ότι η αποχώρηση του Μπέντζαμιν Νετανιάχου από την πρωθυπουργία το καλοκαίρι του 2021 δημιούργησε προσδοκίες στην Αγκυρα. Γεγονός είναι επίσης ότι τα δείγματα γραφής της κυβερνητικής ηγεσίας, που διαδέχτηκε τον μακροβιότερο πρωθυπουργό του Ισραήλ, καλλιέργησαν περαιτέρω τις τουρκικές προσδοκίες προκαλώντας σκεπτικισμό στην ελληνική πλευρά. Μένει να φανεί ποια θα είναι η εξέλιξη της διαδικασίας προσέγγισης Αγκυρας-Τελ Αβίβ μετά την ολική επαναφορά Νετανιάχου και εάν η αποκατάσταση των διπλωματικών σχέσεων των δύο χωρών θα έχει κάποιο αντίκτυπο στο μπλοκ Ελλάδα-Κύπρος-Ισραήλ, χωρίς μέχρι στιγμής να υπάρχουν ενδείξεις για μία τέτοια προοπτική.
Γιατί ο Ερντογάν άλλαξε στάση
Σε κάθε περίπτωση, η υπενθύμιση του Εράν Λέρμαν για τους πραγματικούς σκοπούς του τουρκολιβυκού μνημονίου έχει τη δική της αξία: «Οποιοσδήποτε αγωγός ή καλώδιο ρεύματος, που θα τοποθετηθεί στην Ανατολική Μεσόγειο, που συνδέει το Ισραήλ, την Αίγυπτο και την Κύπρο με την Ελλάδα και την Ευρώπη, θα εξαρτηθεί από την τουρκική καλή θέληση. Η προτεινόμενη οριοθέτηση προϋποθέτει –αναγκαστικά– ότι τα μεγάλα ελληνικά νησιά όπως η Ρόδος, η Κάρπαθος και η Κρήτη δεν έχουν ΑΟΖ στα ανατολικά τους, αντίθετα με ό,τι προτείνει το Δίκαιο της Θάλασσας».
Είναι πιθανό βέβαια, ο Ερντογάν να θεωρεί ότι μπορεί να ξεγελάσει τους πάντες ακόμα και τους Ισραηλινούς διαγράφοντας τα όσα εκστομίσει κατά καιρούς για τις γειτονικές χώρες, στο Τελ Αβίβ και στην Ιερουσαλήμ όμως είναι κοινή η πεποίθηση ότι η επιχείρηση προσέγγισης της Αγκυρας οφείλεται στον διακαή πόθο της να βελτιώσει την εικόνα της στην Ουάσινγκτον. Σε αυτό το περιβάλλον, εντείνονται οι φωνές στο εσωτερικό του Ισραήλ, οι οποίες ζητούν να μην υπάρξει ανταπόκριση στις τουρκικές «σειρήνες», που θα μπορούσαν να διαταράξουν τις στρατηγικής σημασίας σχέσεις με το Κάιρο αλλά κυρίως με την Αθήνα και τη Λευκωσία.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
