Αντιμέτωπη με τη στρατηγική επιλογή της να εξαρτηθεί ενεργειακά πλήρως από τη Ρωσία για τουλάχιστον 50 χρόνια είναι πλέον η Ευρώπη μετά την απόφαση της Μόσχας να διακόψει οριστικά τη ροή φυσικού αερίου εάν δεν αρθούν οι κυρώσεις, που έχει επιβάλει εις βάρος της η Δύση. Η εξέλιξη αυτή σηματοδοτεί την ενεργοποίηση από το Κρεμλίνο του χειρότερου σεναρίου με στόχο τον ενεργειακό στραγγαλισμό των ευρωπαϊκών κρατών ενόψει του χειμώνα ασκώντας ασφυκτική πίεση στις κυβερνήσεις τους αλλά και συνολικά στις Βρυξέλλες ώστε να επαναπροσδιορίσουν τη στάση τους στον πόλεμο της Ουκρανίας.
Διαβάστε ακόμη: Φυσικό αέριο: Αύξηση τιμής 27,8% μέσα σε λίγες ώρες - Τι σημαίνει για την Ελλάδα το ρωσικό «μπλόκο»
Σε αυτό το πλαίσιο, το διθυραμβικό σλόγκαν της κοινοπραξίας Nord Stream, «ασφαλής μεταφορά φυσικού αερίου για την Ευρώπη», ανήκει πια στο παρελθόν αναβιώνοντας έναν πραγματικό εφιάλτη, που όμοιο του έχουν να ζήσουν οι Ευρωπαίοι από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ίδρυση το 2005, με τις ευλογίες της τότε ευρωπαϊκής πολιτικής ηγεσίας, της διεθνούς κοινοπραξίας για το σχεδιασμό, την κατασκευή και τη λειτουργία δύο αγωγών ρωσικού φυσικού αερίου, μήκους 1.224 χιλιομέτρων, μέσω της Βαλτικής Θάλασσας ισοδυναμούσε με την εκχώρηση στο Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν των ενεργειακών «κλειδιών» της Ευρώπης.
Το «όπλο» στα χέρια του Πούτιν
Χωρίς την πρόβλεψη για μία ουσιαστική ασφαλιστική δικλείδα, που θα διασφάλιζε τα ζωτικά συμφέροντα της ΕΕ στην περίπτωση, που η Ρωσία αθετούσε τις συμφωνίες υλοποιώντας τους δικούς της σχεδιασμούς, οι Ευρωπαίοι ηγέτες παρέδωσαν στο Κρεμλίνο ένα πραγματικό όπλο, ικανό όχι μόνο να εκβιάσει κυβερνήσεις αλλά και να τινάξει στον αέρα την οικονομία αλλά κυρίως την κοινωνική συνοχή επί ευρωπαϊκού εδάφους. Ο σχεδιασμός του Nord Stream την εποχή εκείνη βέβαια, εξελισσόταν σε τελείως διαφορετικό κλίμα στοχεύοντας στον ασφαλή ενεργειακό εφοδιασμό της Ευρώπης με τη ρωσική Ομοσπονδία να αποκομίζει τεράστια οικονομικά κέρδη. Πλειοψηφικός μέτοχος του έργου με μερίδιο 51% ήταν η Gazprom με τις κορυφαίες γερμανικές εταιρείες ενέργειας Wintershall Dea και PEGI/E.ON να συμμετέχουν με 15,5% η κάθε μία ενώ το σχήμα με μερίδιο 9% συμπλήρωναν η ολλανδική εταιρεία υποδομής φυσικού αερίου N.V. Nederlandse Gasunie και ο γαλλικός πάροχος ενέργειας ENGIE.
Το χρηματοδότησαν χωρίς δικλείδα ασφαλείας
Οι δίδυμοι αγωγοί με ετήσια δυνατότητα μεταφοράς 55 δις κυβικών μέτρων φυσικού αερίου από τη δυτική Σιβηρία θα ικανοποιούσαν την ενεργειακή ζήτηση περισσότερων από 26 εκατ. ευρωπαϊκών νοικοκυριών μέσω του ευρωπαϊκού δικτύου διανομής. Ο Nord Stream διασχίζει τις Αποκλειστικές Οικονομικές Ζώνες της Ρωσίας, της Φινλανδίας, της Σουηδίας, της Δανίας και της Γερμανίας, καθώς και τα χωρικά ύδατα της Ρωσίας, της Δανίας και της Γερμανίας. Για την κατασκευή του έργου εναρμονισμένου με τις σχετικές εθνικές νομοθεσίες απαιτήθηκε άδεια από τα παραπάνω κράτη. Στην προπαρασκευαστική διαδικασία διαβούλευσης συμμετείχαν όμως ακόμα 4 ευρωπαϊκά κράτη (Εσθονία, Λετονία, Λιθουανία, Πολωνία), για τα οποία ο Nord Stream ήταν σημαντικός.
Οσον αφορά στη χρηματοδότηση του φιλόδοξου project, που χαρακτηρίστηκε ως «ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος» από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, συνολικού προϋπολογισμού 7,4 δις ευρώ, προήλθε εν μέρει από τους μετόχους της Nord Stream, οι οποίοι παρείχαν το 30% του κόστους του έργου μέσω εισφορών ιδίων κεφαλαίων ανάλογες με τα μερίδιά τους στην κοινή επιχείρηση. Το υπόλοιπο 70% χρηματοδοτήθηκε από το τραπεζικό σύστημα και οργανισμούς εξαγωγικών πιστώσεων. Με την ολοκλήρωση του αγωγού την περίοδο 2011-2012 τέθηκε σε λειτουργία η ενεργειακή διασύνδεση Ρωσίας - Ευρώπης μέσω Γερμανίας, όπου το φυσικό αέριο παραλαμβάνεται από τους αγωγούς σύνδεσης OPAL (Baltic Sea Pipeline Link) και NEL (North European Gas Pipeline) για περαιτέρω μεταφορά στο ευρωπαϊκό δίκτυο.
Plan B... ούτε μετά την Κριμαία
Οπως είναι αντιληπτό απόλυτο αφεντικό του Nord Stream είναι η Gazprom με το κέντρο αποστολής της εταιρείας στην Αγία Πετρούπολη να ελέγχει όλο το φυσικό αέριο, που μεταφερόταν μέχρι πρόσφατα στην Ευρώπη. Στις παρούσες συνθήκες μοιάζει τουλάχιστον ειρωνικό το γεγονός ότι βάσει των προδιαγραφών κατασκευής του αγωγού, με ελάχιστη λειτουργική διάρκειας ζωής 50 ετών, η πιθανότητα συμβάντος αστοχίας ή διαρροής ήταν ένα στα 100.000 χρόνια. Και ενώ αποκλείστηκε και μαθηματικά η αστοχία στον αγωγό κανείς από τους Ευρωπαίους ηγέτες δε φρόντισε να δημιουργήσει ούτε κατά την αρχική φάση έργου αλλά ούτε και κατά τη διάρκεια της 10ετούς λειτουργίας του Nord Stream ειδικά μετά την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014 ένα εναλλακτικό σχέδιο για την ενεργειακή επιβίωση της Ευρώπης στην περίπτωση, που ο Πούτιν έκλεινε την στρόφιγγα, όπως και έκανε τελικά.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
