Ο μεταλλουργικός κολοσσός Azovstal στη Μαριούπολη, που υπήρξε για 60 χρόνια το σύμβολο της σοβιετικής βιομηχανικής ισχύος, εξελίσσεται στο εμβληματικό πεδίο αντίστασης μέχρις εσχάτων των Ουκρανών έναντι των Ρώσων εισβολέων. Ο τελευταίος θύλακας άμυνας της μαρτυρικής πόλης βρίσκεται πλέον στα υπόγεια τούνελ του εργοστασίου, μήκους αρκετών χιλιομέτρων, όπου έχει συγκεντρωθεί σημαντικός αριθμός μαχητών για να δώσουν την ύστατη μάχη. Η γιγαντιαία χαλυβουργία στο λιμάνι της Μαριούπολης, το μεγαλύτερο εργοστάσιο παραγωγής σιδήρου και χάλυβα στον κόσμο κατά το παρελθόν, καταγράφει στην 90χρονη λειτουργία του τη δεύτερη ολική καταστροφή του.
Διαβάστε ακόμη: Πόλεμος στην Ουκρανία: Ο σκύλος με το ψευδώνυμο Χάτσικο - Περίμενε την νεκρή ιδιοκτήτρια να γυρίσει
Τον Σεπτέμβριο του 1943 ήταν οι Γερμανοί εκείνοι, που χρησιμοποιώντας τόνους εκρηκτικών, ανατίναξαν τις εγκαταστάσεις του, κατά την υποχώρηση των ναζιστικών στρατευμάτων από τη Μαριούπολη ύστερα από την προέλαση του Κόκκινου Στρατού στη μέχρι τότε κατεχόμενη σοβιετική επικράτεια. Πέρασαν 8 δεκαετίες λαμπρής βιομηχανικής παραγωγής και το Azovstal ισοπεδώνεται ξανά. Αυτή τη φορά η ιστορία επαναλαμβάνεται ως τραγική φάρσα, καθώς οι Ρώσοι είναι αυτοί που καταστρέφουν τη χαλυβουργία, που απασχολούσε περισσότερους από 10.000 εργαζόμενους και ήταν ο στυλοβάτης της ουκρανικής οικονομίας, με στόχο να εξοντώσουν τους εναπομείναντες υπερασπιστές του σπουδαιότερου λιμανιού της Αζοφικής Θάλασσας.
Η επίσκεψη του Ζελένσκι στη Μαριούπολη
Τον περασμένο Οκτώβριο ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επισκέφτηκε τη Μαριούπολη για τις εορταστικές εκδηλώσεις της Ημέρας των Υπερασπιστών της Ουκρανίας. «Τώρα βρίσκομαι εδώ, στα ανατολικά της Ουκρανίας, στην πόλη της Μαριούπολης. Στην ιστορία της, καθώς και στην ιστορία πολλών πόλεων του ουκρανικού Ντονμπάς, υπάρχουν τουλάχιστον τρεις πολύ σημαντικές ημερομηνίες: 10η Σεπτεμβρίου 1943, όταν η Μαριούπολη απελευθερώθηκε από τους παππούδες και τους προπάππους μας. 13η Ιουνίου 2014, όταν η πόλη απελευθερώθηκε από τα εγγόνια και τα δισέγγονά τους. Και στις 14 Οκτωβρίου κάθε χρόνο, όταν παππούδες και εγγόνια γιορτάζουν την Ημέρα των Υπερασπιστών της Ουκρανίας», είπε ο πρόεδρος της χώρας.
Η αντίσταση των μαχητών της Μαριούπολης ακόμα και από την υπόγεια «πόλη» του Azovstal επιβεβαιώνει τα λόγια του Γάλλου ιστορικού Ζαν Μπενουά Σέρερ για τους προγόνους τους, τους Κοζάκους του Ζαπορόζι, που υπενθύμισε προφητικά εκείνη τη μέρα ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι. «Μεγαλωμένοι ως Σπαρτιάτες και συνηθισμένοι στον πόλεμο ως Ρωμαίοι, ωστόσο ποτέ δεν επιδίωξαν να κατακτήσουν ξένες χώρες. Μόνο για να προστατέψουν τους βωμούς και τις εστίες τους. Αυτό με το οποίο δεν μπόρεσαν ποτέ να συμβιβαστούν είναι η μη ελευθερία».
Η ιστορία της χαλυβουργίας
Η ιστορία της χαλυβουργίας ξεκινά το Φεβρουάριο του 1930 όταν το Συμβούλιο Εθνικής Οικονομίας της Σοβιετικής Ενωσης αποφασίζει την κατασκευή ενός νέου εργοστασίου σιδήρου και χάλυβα στη Μαριούπολη, έργο που συνιστούσε μία τεράστια επένδυση για τα οικονομικά δεδομένα της εποχής. Η επιλογή της περιοχής δεν ήταν τυχαία καθώς το λιμάνι της πόλης εξασφάλιζε τη συντομότερη διαδρομή μεταφοράς σιδηρομεταλλεύματος από το πλούσιο κοίτασμα στη χερσόνησο του Κερτς. Στην κατασκευή του εργοστασίου (ανέγερση κτιρίων, εγκατάσταση εξοπλισμού, κατασκευή νέων λιμενικών υποδομών) συμμετείχαν χιλιάδες εργάτες από όλη τη χώρα. Τον Ιανουάριο του 1935 τέθηκε σε λειτουργία η παραγωγή χάλυβα στο Azovstal στον πρώτο κλίβανο ανοιχτής εστίας 250 τόνων της ΕΣΣΔ. Ο στόχος των Σοβιετικών ήταν σαφής. Να κατασκευάσουν τη μεγαλύτερη χαλυβουργική εγκατάσταση του κόσμου με δυνατότητα παραγωγής 4 εκατ. τόνων χυτοσιδήρου ετησίως. Και το κατάφεραν. Το Μάιο του 1939 το Azovstal σημείωσε παγκόσμιο ρεκόρ ημερήσιας παραγωγικότητας μιας υψικαμίνου με 1.614 τόνους σίδηρου.
Την εντυπωσιακή παραγωγική δραστηριότητα της βιομηχανίας διέκοψε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Στις 7 Οκτωβρίου του 1941 οι ανοιχτές εστίες και οι υψικάμινοι έκλεισαν. Το πρωί της επομένης τα δύο τελευταία βαγόνια με εργάτες εγκατέλειπαν το εργοστάσιο. Οι Γερμανοί είχαν μπει στη Μαριούπολη. Στα δύο χρόνια, που μεσολάβησαν μέχρι τη ναζιστική υποχώρηση, η μεταλλουργία υπολειτούργησε υπό γερμανικό έλεγχο. Μέχρι το φθινόπωρο του 1943 όταν σχεδόν όλες οι εγκαταστάσεις του εργοστασίου (υψικάμινοι, κλίβανοι ανοιχτής εστίας, μονάδες στροβιλοανεμιστήρα και φούρνοι οπτάνθρακα) ανατινάχθηκαν από τα στρατεύματα της Βέρμαχτ.
Στα χρόνια που ακολούθησαν, το έργο αποκατάστασης της χαλυβουργίας Azovstal ολοκληρώθηκε και η βιομηχανική παραγωγή κορυφώθηκε. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ενωσης το γιγαντιαίο εργοστάσιο στο λιμάνι της Μαριούπολης αποτέλεσε τη μεγαλύτερη μεταλλουργική εταιρεία της Ουκρανίας και μία από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως στον κλάδο με εξαγωγές σε 70 χώρες. Μέχρι την καταστροφή της βιομηχανικής περιοχής από τον ανελέητο ρωσικό βομβαρδισμό η επιχείρηση είχε δυνατότητα ετήσιας παραγωγής 5,7 εκατ τόνων σιδήρου, 6,2 εκατ τόνων χάλυβα και 4,7 εκατ τόνων τελικών προϊόντων έλασης. Τα προϊόντα της προορίζονταν για την ναυπήγηση πλοίων και την κατασκευή μηχανών, γεφυρών, σωλήνων μεγάλης διαμέτρου για τη μεταφορά φυσικού αερίου και πετρελαίου και σιδηροτροχιών. Πλέον, η τεράστια βιομηχανική ζώνη στο αζοφικό λιμάνι βρίσκεται υπό ασφυκτική πολιορκία και καταιγιστικό βομβαρδισμό από ρωσικές δυνάμεις, ρωσόφωνους αυτονομιστές και σκληρούς Τσετσένους ενώ στο Azovstal παίζεται η τελευταία πράξη του δράματος της Μαριούπολης.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
