Ακριβώς μισό αιώνα μετά την ίδρυση του Εθνικού Μετώπου από τον Ζαν Μαρί Λεπέν η κόρη του και η ακροδεξιά βρίσκονται πιο κοντά από ποτέ στην κατάκτηση της εξουσίας στη Γαλλία. Το πραγματικό ερώτημα και το μεγάλο διακύβευμα των γαλλικών προεδρικών εκλογών είναι εάν οι Γάλλοι θα κάνουν το μεγάλο βήμα, που δίστασαν να ρισκάρουν το 2017 εκλέγοντας τον κεντρώο ευρωπαϊστή Εμανουέλ Μακρόν, υποκύπτοντας τελικά στη γοητεία του λαϊκισμού της Μαρίν Λεπέν με την ίδια να επενδύει τη σκληρή ακροδεξιά ιδεολογία της με ένα ευρωπαϊκό περιτύλιγμα.
Διαβάστε ακόμη: Γαλλία: Τελικά αποτελέσματα πρώτου γύρου - Μακρόν 27,85%, Λεπέν 23,15%
Μπορεί 5 χρόνια νωρίτερα η γαλλική κοινωνία να είπε με ένα συντριπτικό ποσοστό στο δεύτερο γύρο «όχι» σε επικίνδυνες εναλλακτικές και να τιμώρησε τα παραδοσιακά κόμματα με την εκλογή Μακρόν όμως οι συνθήκες και οι ισορροπίες σήμερα είναι τελείως διαφορετικές. Ο πόλεμος στην Ουκρανία, η ευθεία στρατιωτική απειλή του Κρεμλίνου και η ιστορική ενεργειακή και κατ’ επέκταση οικονομική κρίση προσδίδουν άλλη σημασία στην εκλογική αναμέτρηση της 24ης Απριλίου με τους Γάλλους να προσέρχονται στις κάλπες για να ψηφίσουν όχι μόνο για τον ή την ένοικο των Ηλυσίων Πεδίων την επόμενη 5ετία αλλά ουσιαστικά για το μέλλον της ενωμένης Ευρώπης.
Τα περίπου 11 εκατομμύρια ψηφοφόροι, που επέλεξαν την Μαρίν Λεπέν το 2017, υπήρξαν το «διαβατήριο» πολιτικής μετεξέλιξης του Εθνικού Μετώπου σε ένα συστημικό κόμμα και στο δεύτερο πυλώνα του νέου διπολικού πολιτικού συστήματος της Γαλλίας. Η μετονομασία του ακροδεξιού σχηματισμού, που ιδρύθηκε το 1972, σε Εθνική Συσπείρωση υπήρξε το πρώτο βήμα σε αυτή την κατεύθυνση. Η προσπάθεια απολύτως ξεκάθαρη. Η Μαρίν Λεπέν θέλησε να ξανασυστηθεί στους συμπατριώτες της εκμεταλλευόμενη την κοινωνική δυσαρέσκεια και κόπωση αλλά και την τιμωρητική ψήφο φιλοδοξώντας να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας. Για την ισχυρή πιθανότητα να συμβεί αυτό μετά από 15 μέρες χρειάστηκαν να περάσουν 50 ολόκληρα χρόνια με τον πατέρα της υποψήφιας προέδρου να ηγείται της λαϊκιστικής δεξιάς ως ο κύριος εκφραστής του αντικομμουνισμού και της ξενοφοβικής ρητορικής στη χώρα.
Ο μισός αιώνας ζυμώσεων και η χρυσή ευκαιρία της ακροδεξιάς προπαγάνδας
Από τη δεκαετία του ’70 όμως, που το Εθνικό Μέτωπο θεωρούνταν ένα εξτρεμιστικό κόμμα έχοντας ενσωματώσει στις τάξεις του ακροδεξιά εθνικιστικά κινήματα χωρίς σημαντική εκλογική και κοινωνική επιρροή με μόλις 0,7% στις προεδρικές εκλογές του 1974 άλλαξαν πάρα πολλά. Η οικονομική κρίση στη Γαλλία στις αρχές της δεκαετίας του ’80 με την αύξηση της ανεργίας και τη συρρίκνωση της ανάπτυξης δημιούργησε τις πολιτικές προϋποθέσεις ώστε η ιδεολογία του Μετώπου να γίνει ελκυστική σε μερίδα της γαλλικής κοινωνίας καθώς επικεντρωνόταν σε ζητήματα, τα οποία είχαν έρθει στο προσκήνιο δημιουργώντας νέα δεδομένα. Η οικονομική ύφεση σε συνδυασμό με τη χαλάρωση της μεταναστευτικής πολιτικής και τη συνακόλουθη αύξηση των μεταναστών από τη Βόρεια Αφρική στη χώρα συνιστούσαν ένα προνομιακό πεδίο για τον Ζαν Μαρί Λεπέν, ο οποίος πλέον είχε και κοινοβουλευτική εκπροσώπηση λόγω του αναλογικού εκλογικού συστήματος, που υιοθετήθηκε στην περίοδο εκείνη από τον τότε πρόεδρο Φρανσουά Μιτεράν.
Οι παράγοντες αυτοί οδήγησαν στο μετασχηματισμό του Εθνικού Μετώπου από ένα περιθωριακό εξτρεμιστικό κίνημα σε μία ανερχόμενη ακροδεξιά κοινοβουλευτική δύναμη, που εστίαζε την πολιτική ατζέντα της στην εσωτερική ασφάλεια συσχετίζοντας την αύξηση της εγκληματικότητας και της ανεργίας στη Γαλλία με την αύξηση της μετανάστευσης. Με τον τρόπο αυτό ενισχύθηκε θεματικά η εκλογική δυναμική της ακροδεξιάς αποσπώντας το 14,39% στις προεδρικές εκλογές του 1988 με 3,4 εκατομμύρια Γάλλους να ψηφίζουν τον Ζαν Μαρί Λεπέν. Πλέον. Το κόμμα πλέον, εκπροσωπούνταν με 10 ευρωβουλευτές, είχε εκλέξει 35 μέλη στη γαλλική εθνοσυνέλευση και ο επικεφαλής του ήταν ο 4ος πιο ισχυρός πολιτικός στη Γαλλία.
Στη δεκαετία του ’90 το πολιτικό αφήγημα του Εθνικού Μετώπου αλλάζει και στο κάδρο μπαίνει η παγκοσμιοποίηση. Τα πυρά του Λεπέν στρέφονται κατά των Βρυξελλών και δαιμονοποιείται ο νεοφιλελευθερισμός ως πηγή όλων των οικονομικών δεινών. Εκ του αποτελέσματος, η επιλογή αυτή αποδείχτηκε ιδιαίτερα επιτυχημένη καθώς το ακροδεξιό κόμμα ενισχύει συνεχώς τα εκλογικά ποσοστά του. Το 1993 κερδίζει το 12,7% των ψήφων στις βουλευτικές εκλογές, ποσοστό, που φτάνει στο 14,9% πέντε χρόνια αργότερα. Στις προεδρικές εκλογές του 1995 ο Ζαν Μαρί Λεπέν συγκεντρώνει το 15% των ψήφων με 4.540.000 Γάλλους να επιλέγουν την ακροδεξιά πρόταση του. Το πιο ανησυχητικό όμως της περιόδου εκείνης, εκτός από την εκτόξευση των ποσοστών του, είναι ότι το Εθνικό Μέτωπο γίνεται βασικός διαμορφωτής της γαλλικής πολιτικής πραγματικότητας όχι μόνο αναγκάζοντας εκ των πραγμάτων και τα υπόλοιπα κόμματα να συμμετάσχουν στη συζήτηση της ατζέντας του αλλά οδηγώντας πολιτικούς σχηματισμούς στην υιοθέτηση θέσεων του.
Η κεφαλαιοποίηση της ανόδου 30 ετών της ακροδεξιάς
Το 2002 αποτελεί τη χρονιά, που ο Ζαν Μαρί Λεπέν κεφαλαιοποίησε την αυξανόμενη εκλογική δυναμική 30 χρόνων. Το 16,9% των ψήφων στις προεδρικές εκλογές τον φέρνει αντιμέτωπο στο δεύτερο γύρο με τον Ζακ Σιράκ. Η συντριπτική ήττα του έχοντας κερδίσει μόλις 700.000 περισσότερους ψηφοφόρους στο δεύτερο γύρο με τον αντίπαλό του να εκλέγεται με 82,2% μπορεί να οριοθέτησε το εκλογικό «ταβάνι» του κόμματός του όμως ο ίδιος απέδειξε ότι έστω και πρόσκαιρα υπήρξε βασικός παίκτης στη γαλλική πολιτική ζωή, πριν αρχίσει ο κύκλος φθοράς του Εθνικού Μετώπου εξαιτίας του ξενοφοβικού και ρατσιστικού λόγου. Το διαφαινόμενο χάσμα με τη γαλλική κοινωνία, που επιβεβαιώθηκε στις προεδρικές εκλογές του 2007, ανάλαβε να γεφυρώσει η Μαρίν Λεπέν το 2011 παίρνοντας το δαχτυλίδι διαδοχής.
Η οικονομική ύφεση του 2008-2009 και οι αυξανόμενες μεταναστευτικές ροές στην Ευρώπη και η διασύνδεσή τους με τα υψηλά ποσοστά ανεργίας αποτέλεσαν ξανά το «στέρεο» ιδεολογικό υπόβαθρο για να οικοδομήσει αυτή τη φορά η κόρη του ιδρυτή του Εθνικού Μετώπου την νέα εικόνα του κόμματος. Αν και επί της ουσίας ο κορμός των θέσεων του Εθνικού Μετώπου δεν άλλαξε έγινε μία προσπάθεια άμβλυνσης θέσεων, που φόβιζαν το εκλογικό σώμα. Στο πλαίσιο αυτό, απομακρύνθηκαν και πρόσωπα, που είχαν ταυτιστεί με εκφορά ρατσιστικού λόγου ώστε ο νέος πολιτικός φορέας να παραπέμπει σε ένα μετριοπαθές δεξιό κόμμα εξουσίας.
To 17,9% στις προεδρικές εκλογές του 2012 και η τρίτη θέση πίσω από τους Φρανσουά Ολάντ και Νικολά Σαρκοζί καθώς και η είσοδος στο δεύτερο γύρο το 2017 με αντίπαλο τον Εμανουέλ Μακρόν δικαιώνουν την επιλογή της να μεταμορφώσει αλλά κυρίως να «μαλακώσει» την Εθνική Συσπείρωση. Το αν αυτή η επιτυχημένη αλλά αμφιλεγόμενη 10ετής διαδρομή της Μαρίν Λεπέν στην ηγεσία της γαλλικής ακροδεξιάς θα ολοκληρωθεί με την εκλογή της στην προεδρία της χώρας, περισσότερο ως αποτέλεσμα αρνητικής ψήφου προς τον νυν πρόεδρο και λιγότερο ως πολιτική επιδοκιμασία προς το πρόσωπό της, μένει να αποδειχτεί.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
