Κάθε μέρα που πήγαινε στα γραφεία της εφημερίδας «Ο κόσμος της Νέας Υόρκης», ο Άρθουρ Γουάιν, έπρεπε να να γεμίζει με θέματα και παζλ τη σελίδα ψυχαγωγίας, της οποίας είχε αναλάβει την πλήρη επιμέλεια.
Κάποια στιγμή ο Γουάιν «στέρεψε» από θέματα ενώ είχε ανακυκλώσει πάνω από μια φορά όλα τα διαθέσιμα παζλ της εποχής. Τα είχε ανακυκλώσει σε τέτοιο βαθμό που, πλέον, οι αναγνώστες της εφημερίδας είχαν κουραστεί να βλέπουν τα ίδια και τα ίδια. Και κάπως έτσι ο Γουάιν έφτασε στο σημείο που έπρεπε να βρεί κάτι καινούργιο να κάνει ώστε να τραβήξει ξανά το ενδιαφέρον των αναγνωστών. Και το έκανε. Μια ήμερα σαν σήμερα, στις 21 Δεκεμβρίου 1913.
Η «γέννηση» του σταυρόλεξου
Απογοητευμένος, λοιπόν, που δε είχε κάποιο νέο παζλ να δημοσιεύσει, ο Γουάιν αποφάσισε να φτιάξει ένα δικό του. Δεν ήταν καθόλου σίγουρος τι θα πετύχει και πώς θα του βγει. Αυτό που ήξερε, ωστόσο, είναι πως είχε βρει μια προσωρινή λύση. Μέχρι να βρει κάτι καλύτερο, τουλάχιστον. Δημιούργησε, λοιπόν, ένα πλέγμα σε σχήμα ρόμβου με 32 κενά τετραγωνάκια, τα οποία θα συμπληρώνονταν με τη βοήθεια συγκεκριμένων στοιχείων που δίνονταν στους αναγνώστες. Ο Γουάιν έδωσε στο παζλ αυτό το όνομα «Word – Cross». Είχε, ωστόσο, και μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με τα σταυρόλεξα που γνωρίζουμε σήμερα. Δεν διέθετε μαύρα τετράγωνα, αλλά και η «θέση» των στοιχείων δεν δινόταν με την ένδειξη «2 οριζόντια ή «2 κάθετα», αλλά με συνδυασμούς αριθμών, όπως «2-3», όπου η απάντηση πρέπει να γραφτεί στα τετραγωνάκια ανάμεσα στο 2 και στο 3.
Την επόμενη ημέρα, έγινε το ανέλπιστο. Η εφημερίδα κατακλύστηκε από εκατοντάδες τηλεγραφήματα, ενθουσιασμένων αναγνωστών οι οποίοι ζητούσαν επιτακτικά από τον Γουάιν να δημοσιεύσει κι άλλα από αυτά τα... περίεργα παζλ! Η σταυρολεξομανία μόλις είχε γεννηθεί και μέσα στις επόμενες τρεις δεκαετίες κατέκτησε ολόκληρο τον πλανήτη, ενώ «βοήθησε» τους συμμάχους και στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο αφού πολλοί δημιουργοί σταυρόλεξων, «επιστρατεύτηκαν» προκειμένου να σπάνε τους μυστικούς κώδικες των ναζί!
Οι διάφοροι τύποι σταυρόλεξων
Από τότε που κυκλοφόρησε το πρώτο σταυρόλεξο μέχρι και σήμερα, οι φανατικοί του είδους το έχουν εξελίξει δημιουργώντας διάφορους τύπους. Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι οι εξής:
Κλασσικά σταυρόλεξα, όπου δίνονται ξεχωριστά πίνακας και ορισμοί. Οι ορισμοί επίσης διαχωρίζονται σε αυτούς που περιγράφουν λέξεις που γράφονται οριζόντια μέσα στο σταυρόλεξο (οριζοντίως) και σε αυτούς που είναι για λέξεις που γράφονται κάθετα (καθέτως).
Σκανδιναβικά σταυρόλεξα, όπου οι ορισμοί περιλαμβάνονται μέσα στον πίνακα, τυπωμένοι μέσα στα τετραγωνάκια που σε ένα κλασικό σταυρόλεξο θα ήταν μαύρα. Εννοείται πως τα τεράγωνα σε αυτό το είδος σταυρόλεξου έχουν μεγαλύτερο μέγεθος.
Κρυπτογραφικά σταυρόλεξα, όπου δεν υπάρχουν ορισμοί, αλλά σε κάθε γράμμα της αλφαβήτου αποδίδεται αυθαίρετα ένας αριθμός (π.χ. Ε=5, Κ=2, Α=9 κ.ο.κ.). Ο λύτης καλείται να βρει, με τη βοήθεια μιας αρχικής λέξης που δίνεται στο σταυρόλεξο, τις αντιστοιχίες αριθμών-γραμμάτων έτσι ώστε το σταυρόλεξο να βγάζει τελικά νόημα.
Λευκά σταυρόλεξα, όπου δεν υπάρχουν μαύρα τετράγωνα (συνήθως όμως ο αριθμός τους οριζοντίως ή καθέτως δίνεται στους ορισμούς) και ο λύτης καλείται να βρει, εκτός από τις λέξεις, και τη θέση των μαύρων τετραγώνων.
Ιταλικά σταυρόλεξα, όπου οι λέξεις δεν είναι διαταγμένες σε έναν νxν πίνακα αλλά διασταυρώνονται ελεύθερα πάνω στο επίπεδο.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
