Το πιο συχνό γλωσσικό λάθος που κάνουν οι Έλληνες δημοσιογράφοι

Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο ρήμα, πολύ συχνό στη δημοσιογραφική γλώσσα.

Η συζήτηση για τα λάθη στην ελληνική γλώσσα, ειδικά αν αυτά είναι πολύ συχνά, δεν έχει κανένα νόημα αν γίνονται, για να στιγματίσουν ομιλητές που ενδέχεται να υποπίπτουν σε αυτά. Κάτι τέτοιο είναι εκτός από αγενές και πολύ επιφανειακό. Συνήθως, τα «γλωσσικά λάθη» έχουν τους λόγους τους που γίνονται.

Αντιθέτως, όμως, η σχετική συζήτηση έχει νόημα και ενδιαφέρον, αν γίνεται προκειμένου να δούμε τις ρίζες μίας καθιερωμένης ως «σωστής» γλωσσικής χρήσης. Ειδικά μάλιστα από τη στιγμή που προσπαθούμε να ερμηνεύσουμε και τους λόγους που συχνά επιλέγεται από τους φυσικούς ομιλητές μία άλλη χρήση που έχει σταμπαριστεί ως λάθος.

Ανταπεξέρχομαι ή αντεπεξέρχομαι

Ένα από τα πολύ συχνά μπέρδεματα που θα βρει κανείς στον γραπτό αλλά και στον προφορικό (κυρίως σε αυτόν) λόγο έχει να κάνει με το αν σωστός τύπος είναι το «ανταπεξέρχομαι» (που είναι και αυτό που ακούμε πιο συχνά) και του «αντεπεξέρχομαι».

Παρότι, λοιπόν, η τάση που βγαίνει στους περισσότερους είναι να πουν «ανταπεξέρχομαι», σωστός είναι ο δεύτερος τύπος, δηλαδή του «αντεπεξέρχομαι». Πρόκειται για έναν λόγιο τύπο που μας έρχεται από την αρχαία ελληνική αλλά μπορούμε να τη βρούμε πολύ συχνά στην καθημερινότητά μας.

Πρόκειται για ένα πολυσύνθετο ρήμα το οποίο παράγεται από: α) το ρήμα «έρχομαι», β) την πρόθεση «εξ», γ) την πρόθεση «επί» και τελικά δ) από την πρόθεση «αντί». Σημαίνει «εξέρχομαι/βγαίνω από μία δύσκολη κατάσταση ή ένα πρόβλημα με επιτυχία».

Με ένα γρήγορα γκουγκλάρισμα, θα δείτε ότι το λάθος αυτό είναι συχνό ακόμα και σε μεγάλα ειδησεογραφικά sites. Εξάλλου, πρόκειται για ένα ρήμα που χρησιμοποιείται συχνά σε κανάλια, sites και εφημερίδες. Όταν δε μπουν και οι αυξήσεις, γίνεται ακόμα πιο δύσκολο. Στον αόριστο, για παράδειγμα, ο σωστός τύπος είναι «αντεπεξήλθα».

Σε κάθε περίπτωση, το λανθασμένο «ανταπεξέρχομαι» προκύπτει λόγω του γλωσσικού φαινομένου της ανομοίωσης, δηλαδή της μεταβολής του χαρακτήρα ενός φθόγγου ή φωνήματος, ώστε να διαφοροποιηθεί από κάποιο όμοιο γειτονικό του. Εν προκειμένω το ε του «αντεπ-», μετατρέπεται σε «ανταπ-».

Δεν είναι βέβαια καθόλου απίθανο, αυτή η αλλαγή να υιοθετηθεί από όλους τους ομιλητές της ελληνικής, με αποτέλεσμα τελικά να σταματήσει να θεωρείται λανθασμένη χρήση.