Στη ταινία Oppenheimer που θριάμβευσε στα χθεσινά βραβεία Όσκαρ, υπάρχει μία πολύ σύντομη εμφάνιση του Albert Einstein, του ανθρώπου που σύμφωνα με τον αστικό μύθο ήταν ο πατέρας της ατομικής βόμβας. Η πραγματικότητα όμως είναι τελείως διαφορετική.
Είμαστε στις 2 Αυγούστου του 1939, όταν ο Albert Einstein, εμβληματικό πρόσωπο από τότε, έστειλε αγωνιώδη επιστολή στον Πρόεδρο των ΗΠΑ, Roosevelt. Ο Β' Παγκόσμιος Πόλεμος δεν είχε ακόμα ξεκινήσει (ήταν βέβαια ήδη σχεδόν αναπόφευκτος). Tελικά ξεκινούσε και επισήμως περίπου έναν μήνα μετά, την 1η Σεπτεμβρίου του 1939.
Μέσα από την επιστολή του αυτή, ο Albert Einstein ουσιαστικά προσπαθούσε να τραβήξει την προσοχή της πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας των ΗΠΑ προς μία νέα επιστημονική ανακάλυψη η οποία ήταν πολύ πιθανό να κρίνει τελικά την πορεία του επερχόμενου μεγάλου πολέμου. O αγώνας για την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας είχε πια ξεκινήσει.
Ο Einstein ήταν γεννημένος στη Γερμανία, την οποία όμως είχε εγκαταλείψει με την άνοδο του ναζιστικού καθεστώτος. Παρόλα αυτά κρατούσε στενές επαφές με επιστήμονες πίσω στην Ευρώπη. Είχε μάθει, λοιπόν, ότι κάποιοι εξ αυτών είχαν ανακαλύψει την πυρηνική σχάση, δηλαδή τη διαδικασία διαχωρισμού του πυρήνα του ατόμου.
Έχοντας φυσικά μία άριστη επαφή με τα ακαδημαϊκά πράγματα της εποχής του αλλά ταυτόχρονα παρακολουθώντας με οξύνοια τις κοινωνικοπολιτικές συνθήκες που διαμορφώνονταν, ο Einstein ουσιαστικά προειδοποίησε τον Roosevelt ότι στον απόηχο αυτής της ανακάλυψης «μπορούν να δημιουργηθούν πανίσχυρες βόμβες ενός νέου τύπου οι οποίες θα είναι ικανές να καταστρέψουν ένα ολόκληρο λιμάνι».
O Roosevelt προφανώς και δεν μπορούσε σε καμία περίπτωση να αδιαφορήσει για την προειδοποίηση. Σχεδόν 2,5 μήνες μετά έφτιαξε μία συμβουλευτική επιτροπή ή οποία συνεδρίασε για πρώτη φορά στις 21 Οκτωβρίου το 1939. Θεωρείται ότι αυτή ήταν πρόδρομος του περίφημου Manhattan Project, του προγράμματος που τελικά κατασκεύασε την ατομική βόμβα και αυτού με το οποίο καταπιάνεται ο Nolan στην ταινία Oppenheimer.
H επιλογή αυτή του Einstein ήταν ενάντια σε όλη τη μέχρι τότε πορεία του, καθώς ο ίδιος σε όλη του τη ζωή ήταν φανατικός υπέρμαχος της ειρήνης. Καθόλου τυχαίο ότι, όταν πια ο πόλεμος είχε τελειώσει, ο ίδιος κάνοντας τον απολογισμό της ζωής του, υποστήριξε πως «έχω κάνει ένα μεγάλο λάθος στη ζωή μου - όταν υπέγραψα την επιστολή στον Πρόεδρο Roosevelt προτείνοντας του να ξεκινήσει την κατασκευή των ατομικών βομβών».
O ίδιος βέβαια δικαιολόγησε κάπως την πράξη του τονίζοντας ότι σε εκείνη την ιστορική φάση, ο κίνδυνος της ναζιστικής Γερμανίας ήταν προ των πυλών. Συνέχισε πάντως λέγοντας σε έναν στενό οικογενειακό του φίλο πως αν ήξερε την πορεία που θα έπαιρναν τελικά τα πράγματα, εκείνος ποτέ δεν θα είχε προωθήσει την ιδέα κατασκευής ενός όπλου μαζική καταστροφής.
Πιθανόν αυτή η επιστολή του να ήταν αυτή που τελικά συνέδεσε το όνομά του με την κατασκευή της ατομικής βόμβας σε σημείο που πολλοί να θεωρούν ότι η θεωρία του άνοιξε τον δρόμο προς την καταστροφή. Συχνά δε αναφέρεται ως «ο πατέρας της ατομικής βόμβας», πράγμα που φυσικά δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα.
Ο Einstein ποτέ δεν εργάστηκε άμεσα στο Manhattan Project ούτε είχε οποιαδήποτε συμμετοχή στην κατασκευή της ατομικής βόμβας. Η θεωρία του μπορεί να εξηγεί την ενέργεια που αποδεσμεύεται κατά την έκρηξη της ατομικής βόμβας αλλά δεν είχε καμία σχέση με την ίδια την κατασκευή της βόμβας.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
