Εκείνα τα καυτά μεσημέρια του Ιουλίου, σαν αυτά που ζούμε καλή ώρα, όπου η θερμοκρασία μοιάζει να ξεπερνάει τα όρια του ανθρώπινου σώματος, όλο και θα έχετε αναρωτηθεί «τι θα κάναμε χωρίς air condition;». Και δεύτερο ερώτημα «τι έκαναν οι άνθρωποι πριν εφευρεθεί αυτή η μαγική συσκευή που λέγεται κλιματιστικό;».
Ως μηχάνημα το air condition προφανώς και έχει συνδεθεί με τον 20ό αιώνα, όταν τα πρώτα μηχανήματα άρχισαν να κάνουν την εμφάνισή τους στη βιομηχανία και σταδιακά να μπαίνουν σε ολοένα και περισσότερα σπίτια των πιο ζεστών περιοχών του πλανήτη.
Το εντυπωσιακό, ωστόσο, είναι ότι ο κλιματισμός ως πρακτική απομάκρυνσης της ζέστης από έναν εσωτερικό χώρο ξεκινάει πολύ παλαιότερα και μάλιστα από την Αρχαία Αίγυπτο. Οι πρακτικές αυτές δεν ήταν φυσικά τόσο αποτελεσματικές όσο σήμερα αλλά βοήθησαν τη ζωή των ανθρώπων για χιλιετίες. Είχαν δε και άλλες εφαρμογές πέρα από την άνεση.
Όταν εφευρέθηκε το πρώτο κλιματιστικό
Πρώτα ήταν η Αίγυπτος και λίγο αργότερα η Ιβηρική Χερσόνησος, η Βόρεια Αφρική, η Μέση Ανατολή και η Βόρεια Ινδία. Πήραν αυτές τις πρακτικές και πολλές φορές τις εξέλιξαν, για να φτάσουμε στη Ρώμη με τη διοχέτευση κρύου νερού στους τοίχους των πλούσιων σπιτιών και τη μεσαιωνική Ευρώπη. Η μεγάλη αλλαγή όμως έγινε στο γύρισμα του αιώνα και συγκεκριμένα το 1902.
Αυτή είναι η χρονολογία κατά την οποία θεωρείται ότι εφευρέθηκε στη Νέα Υόρκη το πρώτο σύγχρονο ηλεκτρικό κλιματιστικό από τον Willis Carrier. Είχαν προηγηθεί, όπως προείπαμε, άπειρες προσπάθειες ανθρώπων διαφόρων αιώνων να βρουν αποτελεσματικούς τρόπους, προκειμένου να ελέγξουν ή και να ρυθμίσουν τη θερμοκρασία (και την υγρασία) εσωτερικών χώρων.
Η εφεύρεση του ηλεκτρισμού άνοιξε προφανώς τον δρόμο για μία νέα εποχή. Ο Carrier άρπαξε αμέσως την ευκαιρία που του δινόταν. Τα καλοκαίρια μας άρχισαν να γίνονται λίγο πιο ανεκτά.
Βιομηχανική χρήση και όχι άνεση
Οι πρώτες εφαρμογές του κλιματισμού στο εμπόριο δεν αφορούσαν τόσο τις κατοικίες αλλά μάλλον τις μεγάλες βιομηχανικές μονάδες. Η συσκευή που έφτιαξε ο Carrier μάλιστα όχι μόνο ρύθμιζε τη θερμοκρασία αλλά και την υγρασία. Ούτως ή άλλως, απώτερος σκοπός της εφεύρεσής του ήταν να χρησιμοποιηθεί η συσκευή σε ένα εργοστάσιο εκτύπωσης, ώστε να συμβάλει στη διατήρηση των διαστάσεων του χαρτιού και στην εξισορρόπηση του μελανιού.
Ο Carrier πήρε άλλους έξι υπαλλήλους και τελικά έφτιαξε την ομώνυμη εταιρεία που παραμένει μέχρι και σήμερα μία από τις μεγαλύτερες εταιρείες κλιματισμού παγκοσμίως. Ταυτόχρονα τόσο ο ίδιος όσο και άλλοι προσπαθούσαν να εξελίξουν τη συσκευή.
Χρειάστηκε πάντως να περάσουν 13 χρόνια για να έχουμε και την πρώτη οικιακή χρήση κλιματιστικού. Αφορούσε το σπίτι του Charles Gilbert Gates στη Minneapolis. Μαρτυρίες λένε ότι επρόκειτο για μία τεράστια συσκευή (2 μ. Χ 1,8μ. Χ 6 μ.) η οποία τελικά δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ καθώς ο Gates πέθανε προτού ολοκληρωθεί το σπίτι του στο οποίο εγκαταστάθηκε.
Η σύγχρονη μορφή που άλλαξε τα καλοκαίρια μας
Η σύγχρονη μορφή του air-condition που αφορά ένα μόνο δωμάτιο και συνήθως βρίσκεται πάνω από ένα παράθυρο/εξώπορτα κατασκευάστηκε το 1931 από τους Schultz και Sherman. Οι συσκευές αυτές δεν αφορούσαν προφανώς ένα μέσο νοικοκυριό καθώς πωλούνταν σε τιμές που ξεκινούσαν σε ένα ποσό που με τα σημερινά δεδομένα αντιστοιχεί σε 200.000 ως και 1.000.000 δολάρια.
Τα πράγματα πλέον φυσικά και έχουν αλλάξει. Με υπολογισμούς που έγιναν το 2018 υπολογίζεται ότι περίπου 1,6 δισεκατομμύρια μονάδες κλιματισμού είχαν εγκατασταθεί παγκοσμίως με τις τάσεις να δείχνουν ότι μπορούμε άνετα να έχουμε φτάσει στα 5,5 δις μέχρι το 2050.
Η εφεύρεση του σύγχρονου κλιματιστικού άλλαξε τα καλοκαίρια των ανθρώπων που ζουν σε θερμές χώρες. Μάλιστα φαίνεται ότι η σημασία τους θα γίνει ακόμα μεγαλύτερη λόγω της περιβαλλοντικής κρίσης και των ακραία θερμών καλοκαιριών που αναμένεται να ζήσει η ανθρωπότητα.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
