Τι συμβαίνει με τις Μονάδες Απεξάρτησης και τις δομές Ψυχικής Υγείας; Το τελευταίο διάστημα οι εργαζόμενοι των προγραμμάτων, είναι σε «αναβρασμό», καθώς προ των πυλών βρίσκεται νομοσχέδιο του αρμόδιου Υπουργείου, σύμφωνα με το οποίο επιχειρείται η συγχώνευση όλων των εγκεκριμένων προγραμμάτων Απεξάρτησης, σε έναν ενιαίο Οργανισμό Ιδιωτικού Δικαίου.
Τι σημαίνει πρακτικά όμως αυτό;
Οι αλλαγές που θα φέρει το νομοσχέδιο
Όπως λέει η ψυχίατρος και πρώην διευθύντρια της Μονάδας Απεξάρτησης 18 Άνω, Κατερίνα Μάτσα, στο Reader, «το επερχόμενο νομοσχέδιο φτιάχνει δύο οργανισμούς: ο πρώτος θα συγκεντρώνει όλο το Εθνικό Δίκτυο Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας -ψυχιατρεία, κέντρα ψυχικής υγείας, παιδοψυχικής υγείας, ΜΚΟ, ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές- και θα είναι ένας τεράστιος γραφειοκρατικός οργανισμός, τεχνοκρατικά δομημένος.
Ο δεύτερος, αφορά τις εξαρτήσεις. Δημιουργείται ένας Ενιαίος Οργανισμός για την Πρόληψη και την Αντιμετώπιση των Εξαρτήσεων (ΕΟΠΑΕ), που είναι Ιδιωτικού Δικαίου και στον οποίο εντάσσονται το ΚΕΘΕΑ, ο ΟΚΑΝΑ, το 18ΑΝΩ και οι δημόσιες μονάδες για ναρκωτικά και αλκοόλ που είναι σε Γιάννενα και Κέρκυρα».
Σε ό,τι αφορά την ψυχική υγεία, με το άρθρο 21, το νομοσχέδιο καταργεί τα δύο μεγαλύτερα ψυχιατρεία - το Δαφνί και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης- τα οποία θα ανήκουν στην Υγειονομική Περιφέρεια, με επικεφαλής τον υποδιοικητή της Περιφέρειας.
«Κατά τη γνώμη μου, για να κλείσει ένα Ψυχιατρείο, το πρώτο που θα έπρεπε να σκεφτεί κανείς όταν αναφέρεται σε 'Ψυχιατρική μεταρρύθμιση', είναι οι ασθενείς που νοσηλεύονται. Θα κλείσουν δύο μεγάλα Ψυχιατρεία χωρίς καμία πρόνοια για τους ασθενείς. Τι είναι οι ασθενείς; Εμπορεύματα που τα μεταφέρεις από 'δω και από 'κει; Βλέπουν εντελώς τεχνοκρατικά κάτι που αφορά χιλιάδες ανθρώπινες ζωές και τις οικογένειές τους. Είμαστε σε μια εποχή κρίσης και η επίπτωση της ψυχικής διαταραχής, ιδιαίτερα από την περίοδο του Covid-19 και μετά, μεγαλώνει διαρκώς, γιατί βαθαίνει η κρίση. Το ίδιο και οι εξαρτήσεις» σημειώνει.
Σε ό,τι αφορά τις εξαρτήσεις, φτιάχνονται έξι Διευθύνσεις: Απεξάρτησης, Μείωσης της Βλάβης, Υποκατάστασης, Πρόληψης, Φυλακές, Κοινωνικής Επανένταξης. Κάθε διευθυντής, έχει τη δυνατότητα να συγχωνεύει ή να καταργεί τμήματα και, κυρίως αυτό που έχει μεγάλη σημασία για το 18 Άνω είναι -όπως λέει στο άρθρο 35- ότι όλες οι δομές, τα προγράμματα και οι υπηρεσίες, δραστηριοποιούνται ενιαία και ομογενοποιημένα, σύμφωνα με τις οδηγίες του σχετικού διευθυντή, ο οποίος σε ένα πρώτο, μεταβατικό στάδιο, θα είναι ο Πρόεδρος του ΟΚΑΝΑ.
«Τα προγράμματα απεξάρτησης δεν θα λειτουργούν με αυτοτέλεια»
Σύμφωνα με την κ. Μάτσα, «ισοπεδώνεται ο δημόσιος χαρακτήρας των προγραμμάτων απεξάρτησης. Επίσης, καταργείται η λειτουργική αυτοτέλεια κάθε προγράμματος και μαζί η φιλοσοφία, ο ιδιαίτερος χαρακτήρας του, η ιστορία του. Γίνεται ένας χυλός όπου συγκεντρώνονται τα πάντα, συν τα ιδιωτικά προγράμματα τα οποία πλέον θα αναγνωρίζονται. Και στον βαθμό που μπαίνουν και τα ιδιωτικά προγράμματα, ο φόβος είναι ότι μετά από κάποιο διάστημα, για να κάνει κανείς απεξάρτηση, θα πρέπει να πληρώνει.
Οι πόροι του Οργανισμού, θα προέρχονται από τον Εθνικό Προϋπολογισμό και από άλλες πηγές, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και τα Ευρωπαϊκά Προγράμματα ΕΣΠΑ. Αυτά όμως έχουν αρχή και τέλος, και, όταν τελειώνουν τα προγράμματα, λήγει η δράση που γινόταν μέσα από το πρόγραμμα. Οπότε, τι θα απογίνουν οι άνθρωποι που είναι ενταγμένοι στο πρόγραμμα;», αναρωτιέται.
Κάθε φορά που γίνονται συγχωνεύσεις σε οποιοδήποτε φορέα, αυτό έχει κλιμακωτές επιπτώσεις, αφού οδηγείται σε υποβάθμιση και παρακμή, οπότε στην προκειμένη, το μέλλον των ίδιων των προγραμμάτων, των εργαζόμενων και των ωφελούμενων, βαδίζει σε τεντωμένο σκοινί.
«Κάποια προγράμματα εκ των πραγμάτων θα καταργηθούν επειδή θα υπολειτουργούν, αφού δίνεται η δυνατότητα συγχωνεύσεων και καταργήσεων τμημάτων. Αυτό θα έχει επιπτώσεις και στους εργαζόμενους των δομών, αφού καμία θέση εργασίας δε διασφαλίζεται και όλοι είναι αναστατωμένοι», επισημαίνει η κ Μάτσα.
«Επιπλέον, όταν ένα πρόγραμμα χάσει τη φιλοσοφία και το χαρακτήρα του, δε θα προσελκύει πια εξαρτημένα άτομα. Όλο αυτό που επιχειρείται, αφήνει απ' έξω τους απεξαρτημένους προς όφελος των ιδιωτικών προγραμμάτων, τα οποία θα ανθίσουν με τις ευλογίες του κράτους. Ήδη υπάρχουν πολλά και πολύ ακριβά ιδιωτικά προγράμματα, με τις οικογένειες να πληρώνουν ακόμα και 3.000 το μήνα για την απεξάρτηση» τονίζει η ίδια.
«Δυστυχώς δεν υπήρξε καμία συζήτηση με τους εργαζόμενους του 18 Άνω. Ο υφυπουργός απλά τους εξήγησε τι αφορά το νομοσχέδιο, χωρίς καν να τους το δώσει στο χέρι. Δεν έχει υπάρξει κανένας διάλογος με τους φορείς. Να μιλήσουν οι ίδιοι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα και οι οικογένειές τους, οι σύλλογοι των εργαζομένων που ξέρουν το αντικείμενο και μπορούν να εκφράσουν τα προβλήματα που υπάρχουν στο χώρο των εξαρτήσεων» λέει.
Ακόμα δεν έχει γνωστοποιηθεί πότε θα δρομολογηθεί η ψήφιση του νομοσχεδίου, αλλά σύμφωνα με όσα έχουν γίνει γνωστά, το κομμάτι που αφορά την ψυχική υγεία θα ξεκινήσει να λειτουργεί στις αρχές Απρίλη του 2024, ενώ το κομμάτι που έχει να κάνει με την κατάργηση των Ψυχιατρείων, από 1/1/24.
Όσο για τους ανθρώπους που θα επηρεαστούν άμεσα από αυτές τις επιχειρούμενες αλλαγές, τους ίδιους τους ωφελούμενους του 18ΑΝΩ που μάχονται με τις δικές τους εξαρτήσεις, «είναι όλοι πολύ θυμωμένοι, αγωνίζονται, έχουν βγάλει ένα ψήφισμα που συγκεντρώνουν υπογραφές, σκέφτονται τι δράσεις θα κάνουν από εδώ και πέρα, ενώ αναμένεται να κλιμακώσουν τις δράσεις τους, με κινητοποίηση στο υπουργείο Υγείας καθώς και μια μεγάλη συναυλία που θα ανακοινωθεί το επόμενο διάστημα» σημειώνει.
Ακολουθήστε το Reader.gr στα Google News για να είστε πάντα ενημερωμένοι για όλες τις ειδήσεις από την Ελλάδα και τον κόσμο.
